Bu madde, uygun değildir.Aralık 2019) ( |
Marie-Sophie Germain (1 Nisan 1776, Paris - 27 Haziran 1831, Paris), Fransız matematikçi, fizikçi ve filozoftur.
Sophie Germain | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 1 Nisan 1776 Rue Saint-Denis, Paris, Fransa |
Ölüm | 27 Haziran 1831 (55 yaşında) Paris, Fransa |
Diğer ad(lar)ı | Auguste Antoine Le Blanc |
Meslek | Matematikçi, fizikçi ve filozof |
İmza | |
![]() |
İlk başlardaki aile ve toplum baskısına rağmen babasının kütüphanesinde bulunan kitaplar ve Lagrange, Legendre ve Gauss gibi ünlü matematikçiler ile gerçekleştirdiği mektuplaşmalar sayesinde eğitimini tamamladı. elastiklik teorinin öncülerinden biri olarak konuyla ilgili yazdığı tez Paris Academy of Sciences'tan büyük bir ödül kazandırdı. Fermat'nın son teoremi hakkında çalışan matematikçilere kaynak sağladı ve onlara yüzlerce yıllık destek sağladı. Kadın cinsiyetine olan önyargılar sebebi ile kariyerini matematik üzerinden yapamadı fakat bağımsız olarak hayatı boyunca matematik üzerine çalıştı. Matematiğe yaptığı katkılarının hatırasına ölümünden 6 yıl sonra Göttingen Üniversitesi tarafından fahri doktorluk unvanı verildi. Ölümünün yüzüncü yılında bir sokağa ve kız öğrenciler okuluna adı verildi.Ayrıca The Academy of Sciences her yıl The Sophie Germain Prize'ı onun hatırasına verir.
Önceki hayatı
Ailesi
1 Nisan 1776'da Paris'te, Fransa, Rue Saint-Denis evinde doğdu. Birçok kaynağa göre babası Ambroise-François zengin bir ipek tüccarıydı. Bazı kaynaklara göre ise babası kuyumcuydu. 1789'da orta sınıfı temsilen Etats-Generaux'a (sonradan the Constitutional Assembly olarak değişti) seçildi. Bu sebepten dolayı Sophie ve babası arasında çokça tartışma gerçekleşti ve temel sebebi babası ve onun politik ve filozof arkadaşları temel sebep idi. Gray'e göre babası Ambroise-François'in politik kariyeri sonrasında bankanın müdürü olması sayesinde aile, Sophie Germain'in yetişkin hayatında ona destek olabildi.
Marie-Sophie,ismi Angelique-Ambroise olan küçük bir kardeşe ve ismi Marie-Madeline olan kendinden daha büyük bir kardeşe sahiptir. Annesinin adı da Marie-Madeline idi. Bu Marie ön adlarını temel sebebi Sophie ile aynı sebep olabilirdi. Yeğeni Armand-Jacques (Marie-Madeline'nin oğlu) Sophie'nin ölümünden sonra onun bazı işlerini yayınladı.
Germain'in ailesi onun matematiğe olan bu ani ilgisinin bir kadına yakışmadığını savundu. Geceleri odasında çalışmak isteyen Germain'i engellemeye çalıştılar. Germain'i geceleri ders başında çalışırken uyuyakalmış bir biçimde bulduklarında çok endişelenmeye başladılar. Sonralarında ise annesi bu çalışmalarına gizlice destek verdi.
Matematikle tanışması
Germain 13 yaşında iken hapishane hisarının devrimsel atmosferi ile sur içinde kalmaya zorlandığını hissetti. Zaman geçirebilmek için babasının kütüphanesine yöneldi ve orada J.E. Montucla's nın L'Histoire des Mathematiques adlı kitabını buldu.
Arşimet'in ölümünün hikâyesi Sophie Germain'i matematiğe yönlendirdi. Germain eğer geometri bu kadar büyüye sahip bir şey ise onun üzerinde çalışmaya değer diye karar verdi. O zamanlarda geometri tamamı ile matematik olarak anılmaktaydı. Bundan sonra babasının kütüphanesindeki tüm matematik kitaplarına odaklandı hatta Latince ve Yunanca alfabelerden oluşan kitapları, Sir Isaac Newton ve Leonhard Euler'ın kitaplarını okuyabilmek için kendini eğitti. Etieene Bezout'un Traited'Arithmetique ve Jacques Atoine-Joseph Cousin'in kitaplarını okudu ve hoşuna gitti. Sonrasında kuzeni onu evinde ziyaret etti ve onu okuması için cesaretlendirdi.
Polytecnique Ekolü
1974'te Germain 18 yaşında iken the Ecole Polytechnique (okul) açıldı. Bir kadın olarak bu okula gidip derslere girmesi yasaklanmıştı fakat yeni sistem ile 'ders notları soran herkese açık' ibaresi vardı. Bu yeni metot ek olarak yazılı gözlem gerektiyordu. Germain ders notlarını edindi ve yaptıklarını fakülte üyesi olan Joseph Louis Lagrange'a göndermeye başladı. Notlarını korktuğundan dolayı eski bir öğrenci olan Monsieur Antoine-August Le Blanc olarak gönderiyordu ve bunu Gauss'a 'Kadın bilim insanlarıyla alay ediyorlardı' diye açıkladı. Lagrange M. LeBlanc'ın zekasını görünce onunla bir buluşma istedi ve bu Sophie'nin gerçek kimliğini açıklamaya zorladı. Sophie'nin şansına Lagrange onun kadın olmasını umursamadı ve Sophie'nin akıl hocalığını yapmaya başladı. Ayrıca Sophie'nin evini ziyaret etti ve ona moral verdi.
Sayılar teorisi öncesindeki işleri
Legendre ile mektuplaşmaları
Germain ilk başlarda 1798'de Adrien-Marie Legendre tarafından yayımlanan Essai sur la theorie des nomber yani sayı teorisi (aritmetik) ile ilgilenmeye başladı. Bu konuyu çalıştıktan sonra Legendre'ye bir mektup yazarak onun sayı teorisi hakkındaki fikirlerini yazdı (sonradan elastiklik oldu). Legendre Germain'in bazı yazılarını 'the Supplement' kitabının ikinci baskısında 'the Theorie des Nombres' olarak yayımladı. Theorie des Nomberes'a zekice yapılmış anlamına gelen tres ingenieuse adını verdi.
Gauss ile Mektuplaşmaları
Germain'in number teorisine ilgisi Carl Friedrich Gauss'un abidevi çalışması 'Disquistiones Arithmeticae' ile tekrar yenilendi. 3 yıllık çalışma, egzersiz ve kendi teorisini kanıtlama çabalarından sonra M. LeBlanc takma adı ile Gauss'a tekrar mektup yazdı. 21 Kasım 1804'te ilk mektubu Gauss Disquisitiones ve Fermat'ın Son Teoremi hakkında sunulmuştu. Mektupta Germain n=p-1 teoremini kanıtladığını ve p nin asal sayı formu olduğunu ve p=8k+7 olduğunu öne sürdü.Fakat teorisi zayıf varsayımlara dayanıyordu ve Gauss'un cevabında bu teori hakkında bir cevap yoktu.
1807 civarında Fransızlar Gauss'un yaşadığı Braunschweig işgal ediyorlardı. Germain Gauss hakkında endişelendi ve kaderinin Arşimet'e benzeyeceğini düşündüğünden General Pernety'ye yani bir aile dostuna mektup yazarak Gauss'un güvenliğinin sağlanmasını talep etti. General Pernety bir amirle bir tabur gönderdi ve Gauss'un güvenliğini sağladı. Döndüklerinde Gauss iyiydi fakat Sophie isminin söylenmesi onun aklını karıştırmıştı.
Olaydan 3 hafta sonra Germain gerçek kimliğini Gauss'a açıkladı ve Gauss cevap olarak; 'Benim saygın mektup arkadaşım M. LeBlanc'ın değişerek bu ünlü insan haline gelmesi. Hele o bir kadın iken ve onun cinsiyetinden dolayı bizim geleneklerimizin ve önyargılarımızının önündeki engelleri aşarak bir erkek gibi Number's teorideki karışık problemler ile uğraşması ve bunlara ek olarak bu engellerden bu kadar gizli bir şekilde geçebilmesi ve Sophie'nin şüphesiz olarak en asil cesarete sahip olması ve olagandışı zeki ve üstün zekalı olması karşısındaki şaşkınlık ve hayranlığımı nasıl açıklayabilirim.'
Gauss'un Olbers'e mektuplarında Germain'i samimi bir şekilde övdüğü görülür. 1807'deki aynı mektupta Sophie xn + yn 'nin h2 + nf2'nin formu olduğunundan bahseder ve ayrıca x + y 'nin de bu formda olduğunu belirtir. Gauss ise karşıt bir örnekle cevap verir: 1511 + 811 ifadesi h2 + 11f2 olarak yazılabilir fakat 15 + 8 yazılamaz.
Gauss Germain'i sıkça düşünse de mektuplara cevapları sıklıkla gecikirdi ve genellikle onun işlerini ayrıntılı olarak gözden geçirmezdi. Sonunda Sayılar Teorisi'ne ilgisi azaldı ve 1809'da mektuplaşmayı kestiler. Arkadaşlıklarına rağmen Germain ve Gauss hiçbir zaman tam olarak tanışmadı.
Elastiklik alanındaki çalışmaları
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgwTHpRMkwwZGxjbTFoYVc1ZkxWOVNaV05vWlhKamFHVnpYM04xY2w5c1lWOTBhQ1ZETXlWQk9XOXlhV1ZmWkdWelgzTjFjbVpoWTJWelh5VkRNeVZCT1d4aGMzUnBjWFZsY3lVeVExOHhPREl4WHkxZk56SXpOREV6TG5ScFptWXZiRzl6YzNrdGNHRm5aVEV0TWpJd2NIZ3RSMlZ5YldGcGJsOHRYMUpsWTJobGNtTm9aWE5mYzNWeVgyeGhYM1JvSlVNekpVRTViM0pwWlY5a1pYTmZjM1Z5Wm1GalpYTmZKVU16SlVFNWJHRnpkR2x4ZFdWekpUSkRYekU0TWpGZkxWODNNak0wTVRNdWRHbG1aaTVxY0djPS5qcGc=.jpg)
Germain'nin the Academy Prize'ı kazanmak için ilk teşebbüsü
Germain'in Gauss ile mektuplaşmaları kesilince ilgisini the Paris Academy of Sciences tarafından düzenlenen Ernst ile alakalı yarışmaya yöneltti.
Yarışmanın konusu Chladni'nin titreşen metal plakalar deneyi ile alakalı idi. The Academy konuyu 'elastik yüzeylerin titreşimi karşılaştırmaları ve teoriyi deneysel kanıtlar ile göstererek matematiksel bir teori ortaya koymak' olarak açıkladı. Lagrange'ye göre problemi çözümü 2 yarışmacının ortak çalışmasından geçiyordu. Bunlar Denis Poisson ve Germain'di. Sonrasında Poisson Akademi'ye seçildi ve yarışmacı olmak yerine jüri oldu ve Germain yarışmanın tek adayı oldu. 1809'da işe koyulan Germain, Legendre destekleri, denklemleri, referansları ve son araştırmaları üstüne yoğunlaştı. 1811'inin kış başlarında kağıdını teslim etti ve ödülü kazanamadı. Yargılama komisyonu 'doğru denklemler ile ilerleme adımlarının kurulmadığını' belirtti. Ayrıca 'deney beceriksiz bir şekilde sunuldu' dedi. Lagrange Germain'in yaptıklarını kullanarak denklemi 'doğru özel farzetmeler' ile tamamladı.
Ödülü kazanmak için sonraki denemeleri
2 yıl içinde yarışmanın konusu genişletildi ve Germain tekrar denemeye karar verdi. İlk başta Legendre ona destek vermeye devam etmeyi önerdi fakat sonradan tüm yardımı yapmayı reddetti. Germain'in 1813'teki isimsiz yayımlanan ve özellikle ikincil türevi içeren gelişigüzel çalışması matematiksel hatalar ile doluydu ve sadece onur ödülü aldı çünkü 'teorinin ana ilkeleri kurulmamıştı. (elastik yüzey teorisi). Kapsam bir kez daha genişletildi ve 3. kez olarak Germain tekrar çalışmalara başladı. Bu sefer Poisson ile mektuplaşmaya başladı ve 1814'te elastiklik hakkındaki çalışmalarını yayınlayan Poisson Germain'in yardımlarından bahsetmedi. (Birlikte bu konu üzerinde çalışmış olmaları ve Akademi Komisyonunun bilmesine rağmen.)
Germain 3. kağıdını 'Rrecherches sur la therie des surfaces elastiques' adında kendi adıyla 8 Haziran 1816'da yayımladı ve the Paris Academy of Sciences ödülünü kazanan ilk kadın oldu. Ödül seremonisinde ödülünü almak için gözükmedi. Germain'in the Prix Extraordinaire ödülünü almasına rağmen akademi yine de tam olarak tatmin olmadı. Sophie sonunda doğru diferansiyel denklemi elde etti fakat metodunda büyük deneysel hataları içeriyordu ve Euler'den gelen yanlış denkleme güvenmişti ve bu yüzden yanlış sınırları kullanmasına neden oldu. İşte Germain'in son denklemi;
burada bir sabittir.
Akademi yarışını kazanmış olmasına rağmen halen juriye katılamıyordu bunun sebebi ise Akademi'nin kadınları dışlama mantığı ve eşlerinden kaynaklıyordu. Bu gelenek kırıldıktan 7 yıl sonra Germain Akademinin sekreteri olan Joseph Fourier ile arkadaşlık kurdu ve Joseph ona müsabakalara katılma bileti sağladı.
Elastiklik üzerindeki sonraki çalışmaları
Germain 1821'de kendi parası ile ödülü kazanan makalesini yayımladı ve Poisson karşıt olarak sunmak istedi. Makalesinde metodundaki birkaç hatayı belirtti.
1826'da yeniden revize edilmiş makalesini the Academy'ye sundu. Andrea Del Centina'ya göre revizyonu yaptığı çalışmayı açıklayıcı denemeler yani 'varsayımları açıklayıcı yöntemler' içeriyordu. Bu çalışma the Academy'i aksi ve beceriksiz bir konuma soktu çünkü onlar makaleyi 'yetersiz ve önemsiz' olarak bekliyorlardı. Onlar bir kadının 'profesyonel meslektaşlarını tehdit etmemesi adına basitçe Germain'in çalışmasını reddetti. Sonrasında Germain'in çalışmasını gözden gerirmek için atanmış Augustin-Louis Cauchy ona çalışmasını yayımlamasını önerdi ve Germain onun önerisini takip etti.
Elastiklik üzerine bir sonraki çalışması ölümünden sonra 1831 yılında 'Memorie sur la courbure des surfaces' olarak yayımlandı. Çalışması esnasında Ortalama Eğiklik prensibini kullandı.
Sayılar teorisinden sonraki çalışmaları
Yenilenen ilgi
Germain'in en iyi işin "sayılar teorisi"siydi, en önemli katkısını da Fermat'ın Son Teorem'iyle uğraşarak sağladı. 1815'te elastiklik konusundan sonra the Academy Fermat'ın teorisinin ispatına bir ödül koydu ve bu Germain'in ilgisini tekrar Sayılar Teorisi'e uyandırdı ve 10 yıl mektup alamadıktan sonra tekrar Gauss'a yazdı.
Mektupta, Germain teorinin öncelikli alanı olduğunu fakat aklında yine de aynı zamanda elastiklik üzerine çalışmak olduğunu belirtti. Fermat'ın Son Teorem'inin çözümü için bir ana taslak stratejisi geliştirdi ve bunun için içine özel durumların olduğu ispatlar koydu. Germain'in Gauss'a gönderdiği mektup onun ispat yönünde önemli adımlar attığını içeriyordu. Gauss'a bu teorinin takibe değer olup olmadığını sordu fakat Gauss hiçbir zaman cevaplamadı.
Fermat'ın Son Teoremi üzerine çalışmaları
Fermat'ın Son Teoremi 2 parçaya ayrılabilir. İlki tüm p leri içeren ve herhangi bir x,y ve z'ye bölünmeyendir. İkincisi ise tüm p leri kapsayan ve en az 1 tane x,y veya z'ye bölünebilendir.Germain bunu şu şekilde önerdi ve adı 'Sophie Germain's Theorem' olarak değiştirildi.
P 'yi tek bir asal olarak kabul edelim. Eğer ikinci bir asal var ise P = 2Np + 1 (N herhangi bir pozitif tam sayı ve 3 ile bölünebilir) yani;
- 1. eğer xp + yp + zp = 0 (mod P) sonrasında xyz pye bölünebilir, ve
- 2. p, pinci güç kalanı değildir. (mod P).
Sonrasında ilk durum Fermat'ın Son Teori'sine göre p'yi doğruladı.
Germain bulmuş olduğu birinci sonucu kullanarak 100'den küçük bütün asal sayıların durumunu kanıtladı. Andrea Del Centina'ya göre 'p<197'ye kadar tüm üsleride göstermişti. L.E. Dickson sonrasında Germain'in teorisini kullanarak Fermat'ın Son Teoremini 1700'den küçük tüm asal sayıları kanıtladı.
Remarque sur l'impossibilite de satisfaire en nombres entiers a l'equation xp + yp = zp adlı yayınlanmamış el yazmasında Germain Fermat'ın Son Teoremi için karşıt örnekler gösterdi. Örneğin p>5 40 hane uzunluğunda bir sayı olmalı ve hayalde çok büyük olmalıydı. Sophie bu çalışmasını yayımlamadı.Onun en parlak teoremi Legendre'nin tezindeki dipnotlarda yani Fermat'ın Son Teoreminin ispatlanması için p=5 de kullanıldı. Germain ayrıca Legendre'nin bazı çalışmalarını kanıtladı ve bazılarını kanıtlamaya yakınlaştı. Del Centina bu durumu '200 yıl sonra bile onun fikirleri hala merkezde' sözüyle anlatdı fakat en nihayetinde onun çalışması işe yaramıyordu.
Filozofi alanındaki çalışmaları
Matematik çalışmalarına ek olarak Germain felsefe ve psikoloji alanında çalıştı. Germain doğruları sınıflandırmak ve onları psikoloji ve sosyolojinin birer kuralı halinde genellendirmek istiyordu. Felsefe alanındaki çalışmaları Auguste Comte tarafından sıkça övgü ile anılmıştır.
Pensées diverses ve Considérations générales sur l'état des sciences et des lettres, aux différentes époques de leur culture yayımlanmış olan iki felsefi eseri ölümünden sonra yayımlanmıştır. Kuzeni Herbette'nin çabaları sayesinde felsefe yazıları toplanabilmiş ve yayımlanmıştır. Pensees kitabında bilimin tarihini ve matematiği yorumlayarak açıklamıştır. In Considerations, Comte ile ortak çalışması, Sophie insanlık ile bilim arasında hiçbir farklılık bulunmadığını öne sürmüştür.
Son yılları
1829 yılında göğüs kanseri olduğunu öğrendi. Çekmiş olduğu acılara rağmen işine devam etti. 1831'de Crelle'nin gazetesinde elastik yüzeylerin eğriliği hakkındaki yazısını denkleminde y ve z'yi bulmak adına bir not adı altında yayımladı. Mary Gray'in kayıtlarına göre 'Annales de chimie et de physique' adlı inceleme yazısını yayımlayarak denge yasasının bulunması ve elastik cisimlerin hareketi hakkında yeni keşiflerin olmasına yol açmış oldu. 27 Temmuz 1831'de 13 rue de Savoie evinde öldü.
Mezar ve anıtı
Germain'in bedeni Paris'teki Pere Lachaise Cemetery ufalanan işaretli mezar taşında ebediyetini devam ettirmektedir. Yaşamının yüzüncü yılında öldükten sonra, bir sokak ve bir kızlar okuluna onun adı verilmiş. Ayrıca öldüğü eve bir hatırlatıcı bir plaka takılmıştır. Okul evi the Paris City Council tarafından görevlendirilmiştir.
Sayılar teorisindeki onur ödülleri
E. Dubouis Sophie'nin asalını θ'nın θ=kn+1 olduğu yer olarak tanımladı ve n'i θ üzerinden xn = yn + 1 (mod θ) olarak açıkladı ve x ve y'nin n sayısının asalı olduğunu ve bu işlemin çözümünün olmadığını söyledi. Sophie Germain'in asalı p, 2p + 1 gibi bir asal ve Sophie Germain eğritliği olarak açıklayıp k1 ve k2 normal eğilimde maximum ve minimum noktalar olduğunu açıkladı.
Sophie'nin herhangi bir x ve y nin kimliği için belirtmek isteği temek kimlik {x,y} ile
Eleştiriler
Aldığı övgü ve eleştiriler
Vesta Petrovich 1821'de ödülü kazanan Germain'in tezi hakkında 'kibardan farklıya doğru menzillenme' demişti ve eğitilmiş insanın topluma karşı sorumluluğu olduğunu belirtmişti. Halen bile bazı eleştirilere göre aldığı ödül ona fazlaydı. 1821'deki tezinde Cauchy 'yapılan iş ve yazarın ismi ve konunun önemi matematikçilerin ilgisini çekmişti' diye yorumlamıştı.Germain bunlara ek olarak H. J. Mozans'ın kitabında 'Bilimde Kadın' diye geçmiştir. Marilyn Bailey Ogilvie'de Germain'in biyografisinin 'kesinliği olmayan ve güvenilmez notlar ve kaynakçalardan' oluştuğunu belirtmişti. Tüm bunlara rağmen matematikçi Claude-Louis Navier tarafından tırnak içinde gösterilmiş ve 'yapılan işin birçok erkeğin okuyabileceği fakat bir kadının yazabileceği bir iş' olarak değerlendirmesi ise olumlu bir övgü olarak hatırlanmıştı.
Germain akranları bunlara ek olarak onun yaptığı işler hakkında birkaç güzel şey de söylemişti. Osen Sophie'yi 'Baron de Prony onu 19. yüzyılın Hypatia'sı (eski bir yunan filozof, matematikçi ve astronom olan kadın) olarak adlandırmaktaydı' demiştir. J.J. Biot ise Journal de Savants adlı makalesinde matematik ve diğer cinsiyetler arasında kalan kadın olarak yazmıştı. Gauss ise onun hakkında çokça iyi şey düşünmüş ve Avrupa kültürünün bir matematikçi kadın için ne kadar zor olabileceğini ve karşılaştığı zorlukların neler olabileceğini düşünmüştü.
Modern zamanlarda yapılan övgü ve eleştiriler
Modern bakış açısı Germain'i genel olarak büyük bir matematikçi olarak kabullenmiş onun şansın yardımı gerçekleşen eğitiminin, büyük bir içten gelen başarı isteği ile gerçekleştiğini vurgulamıştır. Gray'in açıkladığı gibi 'Germain'in elastiklik hakkındaki çalışmaları genelde kesinlik eksikliği sebebi ile çok sıkıntı çekmesine ve onun yaptığı işlerin analizinin tam olarak yapılamaması ve bir temel bilgi eksikliğine atfedilmişti. Petrovich bunalra ek olarak 'Bu büyük dezavantaja rağmen o genç takdire şayan bir mucize gerçekleştirerek kendi akranı matematikçiler içinde olmaya hak kazanmıştır.
Germain'in titreşim teorisindeki problemlerinin anlaşılmaması, Gray tarafından 'Germain'in yaptığı iş elastiklik teorisindeki ana konuların gelişimi ile alakalıydı' demiştir. Mozans ise Eiffel kulesinin yapımına katkıda bulunan 72 mimar ve bilim adamı arasında Germain'in isminin olmadığını ve inşaata olan desteğinin gözden kaçırıldığını veya dikkate alınmadığını söylemiştir. Mozans 'Sophie neden listenin içinde yok? Kadın olduğu için mi? Öyle gözüküyor' diyerek de bu olaya sitem etmiştir.
Sayılar teorisindeki önceki çalışmaları ile alakalı J. H. Sampson ' O cebirsel matematikteki şekilsel akıllıca kullanırken, aslında the Disqusitiones'i anladığına dair çok az kanıt var iken, onun bizim zamanımıza kadar gelen ve sadece üstünkörü uğraşılan konulardı.' Gray bunlara ek olarak 'Sempatik matematikçilerin onun yaptığı işe övgü etme yatkınlığı yerine direkt eleştiri sağlayan ve onun matematik öğrenmesini sakatlamak istememişlerdir. Bu halde bile Marilyn Bailey Ogilvie ' Sophie Germain'in yaratıcılığı onu saf ve uygulanabilir matematiğini ortaya çıkardı ve hayali ve provakatif birkaç sorun hakkında çözümlere ulaştırdı. Petrovich'in öne sürdüğü şey ise 'Sophie'nin alıştırma alışkanlığından yoksun oluşu ona özel bir öngörü ve yaklaşım yolu vermemiştir' olmuştur. Louis Bucciarelli ve Nancy Dworsky, Germain'in bibliyografisini yazanlar olayı şöyle özetlemiştir. 'Tüm kanıtlar Sophie Germain'in matematiksel mükemmelliğine bu sıkı alıştırma eksinliği olan bir erkeğin ulaşamayacağı yönündedir.'
Popüler kültürde Germain
Germain 2001 yılında David Auburn'un Proof adlı oyununda referans alınmış ve sözleri alıntılanmıştır.Genç matematikçilerin destekçisi ve onlar için mücadele edenlerden Catherine ise Germain'in çalışmalarından çokça esinlenmiştir. Ayrıca John Madde'in film uyarlamalarından aynı oyundaki bir konuşmada Catherine (Gwyneth Paltrow) ve Hal (Jake Gyllenhaal) tarafından seslendirilmiştir.
Arthur C. Clarke ve Frederik Pohl'un yazmış olduğu 'The Last Theorem' adlı hayali çalışmada, Sophie Germain Fermat'ın Son Teoremini çözen Ranjit Subramanian'a adlı karaktere ilham veren kişi olmuştur.
Sophie Germain Ödülü
Sophie Germain ödülü (Prix Sophie Germain) yıldan yıla Sophie Germain adına kurulan fon ile Paris'teki Academy of Sciences tarafından takdim edilmektedir. Temel amacı Fransız matematikçileri onurlardırmak ve çalışmaları sırasında onlara destek sağlayabilecek fonlar oluşturmaktır. Bu ödül, 2003'te 8000 € civarındaydı ve Institut de France'nin himayesi altında verilmekteydi. Son kazananları arasında;
- 2003: Claire Voisin, the Institute of Mathematics of Jussieu University'nin araştırma müdürü, Denis Diderot
- 2004: Henri Brekstycki, the EHESS 'deki araştırma merkezinin araştırma müdürü
- 2005: Jean-François Le Gall, UPMC'de profesör, the Department of Mathematics ve the Ecole Normalde Superieure in Paris ugulamaları tarafından desteklenmiştir.
- 2006: Michael Harris, Jussieu University'de eğitim veren matematik profesörü, Denis Diderot
- 2007: Ngô Bảo Châu, University of Paris-Sud in Orsay'de matematik bölümünde profesör
- 2008: Hakan Eliasson, the Institute of Mathematics of Jussieu University'de profesör
- 2009: Nessim Sibony, the University of Paris-Sud in Orsay'de profesör
- 2010: Guy Henniart, the University of Paris-Sud in Orsay, Matematik Bölümü
- 2011: Yves Le Jan, the University of Paris-Sud in Orsay, Matematik Bölümü
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2014.
- Bell, Eric Temple (1937). Men of Mathematics. Simon and Schuster. reprinted as Bell, Eric Temple (1986). Men of Mathematics. Simon and Schuster. .
- Case, Bettye Anne; Leggett, Anne M. (2005). Complexities: Women in Mathematics. Princeton University Press. .
- Cipra, Barry (2008). "A Woman Who Counted". Science 319 (5865): 899. doi:10.1126/science.319.5865.899a.
- Del Centina, Andrea (2005). "Letters of Sophie Germain preserved in Florence". Historia Mathematica 32 (1): 60–75.doi:10.1016/j.hm.2003.11.001.
- Del Centina, Andrea (2008). "Unpublished manuscripts of Sophie Germain and a revaluation of her work on Fermat's Last Theorem". Archive for History of Exact Sciences 62 (4): 349–392. doi:10.1007/s00407-007-0016-4.
- Dickson, Leonard Eugene (1919). History of the Theory of Numbers, Volume II: Diophantine Analysis. Carnegie Institution. Reprinted as Dickson, Leonard Eugene (2013).History of the Theory of Numbers, Volume II: Diophantine Analysis. Dover Publications. .
- Dunnington, G. Waldo (1955). Carl Friedrich Gauss: Titan of Science. A study of his life and work. Hafner. Reprinted as Dunnington, G. Waldo; Jeremy Gray; Fritz-Egbert Dohse (2004). Carl Friedrich Gauss: Titan of Science. Mathematical Association of America. .
- Gray, Mary W. (2005). "Sophie Germain". In Bettye Anne Case; Anne M. Leggett. Complexities: Women in Mathematics. Princeton University Press. pp. 68–75. .
- Gray, Mary (1978). "Sophie Germain (1776-1831)". In Louise S. Grinstein; Paul Campbell. Women of Mathematics: A Bibliographic Sourcebook. Greenwood. pp. 47–55..
- Mackinnon, Nick (1990). "Sophie Germain, or, Was Gauss a feminist?". The Mathematical Gazette 74 (470): 346–351. doi:10.2307/3618130.
- Moncrief, J. William (2002). "Germain, Sophie". In Barry Max Brandenberger. Mathematics, Volume 2: Macmillan Science Library. Macmillan Reference USA. .
- Mozans, H. J. (pseud.) (1913). Women in Science: With an Introductory Chapter on Women's Long Struggle for Things of the Mind. D. Appleton. pp. 154–157.
- Ogilvie, Marilyn Bailey (1990). Women in Science: Antiquity Through the Nineteenth Century : a Biographical Dictionary with Annotated Bibliography. MIT Press. .
- Osen, Lynn M. (1974). Women in Mathematics. MIT Press. pp. 83–94. .
- Petrovich, Vesna Crnjanski (1999). "Women and the Paris Academy of Sciences". Eighteenth-Century Studies 32 (3): 383–390. JSTOR 30053914.
- Sampson, J. H. (1990). "Sophie Germain and the Theory of Numbers". Archive for History of Exact Sciences 41 (2): 157–161. doi:10.1007/BF00411862.JSTOR 41133883.
- Ullmann, D. (2007). "Life and work of E.F.F. Chladni". European Physical Journal – Special Topics 145 (1): 25–32. doi:10.1140/epjst/e2007-00145-4.
- Waterhouse, William C. (1994). "A counterexample for Germain". American Mathematical Monthly 101 (2): 140–150. doi:10.2307/2324363. JSTOR 2324363.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Aralik 2019 Marie Sophie Germain 1 Nisan 1776 Paris 27 Haziran 1831 Paris Fransiz matematikci fizikci ve filozoftur Sophie GermainDogum1 Nisan 1776 1776 04 01 Rue Saint Denis Paris FransaOlum27 Haziran 1831 55 yasinda Paris FransaDiger ad lar iAuguste Antoine Le BlancMeslekMatematikci fizikci ve filozofImza Ilk baslardaki aile ve toplum baskisina ragmen babasinin kutuphanesinde bulunan kitaplar ve Lagrange Legendre ve Gauss gibi unlu matematikciler ile gerceklestirdigi mektuplasmalar sayesinde egitimini tamamladi elastiklik teorinin onculerinden biri olarak konuyla ilgili yazdigi tez Paris Academy of Sciences tan buyuk bir odul kazandirdi Fermat nin son teoremi hakkinda calisan matematikcilere kaynak sagladi ve onlara yuzlerce yillik destek sagladi Kadin cinsiyetine olan onyargilar sebebi ile kariyerini matematik uzerinden yapamadi fakat bagimsiz olarak hayati boyunca matematik uzerine calisti Matematige yaptigi katkilarinin hatirasina olumunden 6 yil sonra Gottingen Universitesi tarafindan fahri doktorluk unvani verildi Olumunun yuzuncu yilinda bir sokaga ve kiz ogrenciler okuluna adi verildi Ayrica The Academy of Sciences her yil The Sophie Germain Prize i onun hatirasina verir Onceki hayatiAilesi 1 Nisan 1776 da Paris te Fransa Rue Saint Denis evinde dogdu Bircok kaynaga gore babasi Ambroise Francois zengin bir ipek tuccariydi Bazi kaynaklara gore ise babasi kuyumcuydu 1789 da orta sinifi temsilen Etats Generaux a sonradan the Constitutional Assembly olarak degisti secildi Bu sebepten dolayi Sophie ve babasi arasinda cokca tartisma gerceklesti ve temel sebebi babasi ve onun politik ve filozof arkadaslari temel sebep idi Gray e gore babasi Ambroise Francois in politik kariyeri sonrasinda bankanin muduru olmasi sayesinde aile Sophie Germain in yetiskin hayatinda ona destek olabildi Marie Sophie ismi Angelique Ambroise olan kucuk bir kardese ve ismi Marie Madeline olan kendinden daha buyuk bir kardese sahiptir Annesinin adi da Marie Madeline idi Bu Marie on adlarini temel sebebi Sophie ile ayni sebep olabilirdi Yegeni Armand Jacques Marie Madeline nin oglu Sophie nin olumunden sonra onun bazi islerini yayinladi Germain in ailesi onun matematige olan bu ani ilgisinin bir kadina yakismadigini savundu Geceleri odasinda calismak isteyen Germain i engellemeye calistilar Germain i geceleri ders basinda calisirken uyuyakalmis bir bicimde bulduklarinda cok endiselenmeye basladilar Sonralarinda ise annesi bu calismalarina gizlice destek verdi Matematikle tanismasi Germain 13 yasinda iken hapishane hisarinin devrimsel atmosferi ile sur icinde kalmaya zorlandigini hissetti Zaman gecirebilmek icin babasinin kutuphanesine yoneldi ve orada J E Montucla s nin L Histoire des Mathematiques adli kitabini buldu Arsimet in olumunun hikayesi Sophie Germain i matematige yonlendirdi Germain eger geometri bu kadar buyuye sahip bir sey ise onun uzerinde calismaya deger diye karar verdi O zamanlarda geometri tamami ile matematik olarak anilmaktaydi Bundan sonra babasinin kutuphanesindeki tum matematik kitaplarina odaklandi hatta Latince ve Yunanca alfabelerden olusan kitaplari Sir Isaac Newton ve Leonhard Euler in kitaplarini okuyabilmek icin kendini egitti Etieene Bezout un Traited Arithmetique ve Jacques Atoine Joseph Cousin in kitaplarini okudu ve hosuna gitti Sonrasinda kuzeni onu evinde ziyaret etti ve onu okumasi icin cesaretlendirdi Polytecnique Ekolu1974 te Germain 18 yasinda iken the Ecole Polytechnique okul acildi Bir kadin olarak bu okula gidip derslere girmesi yasaklanmisti fakat yeni sistem ile ders notlari soran herkese acik ibaresi vardi Bu yeni metot ek olarak yazili gozlem gerektiyordu Germain ders notlarini edindi ve yaptiklarini fakulte uyesi olan Joseph Louis Lagrange a gondermeye basladi Notlarini korktugundan dolayi eski bir ogrenci olan Monsieur Antoine August Le Blanc olarak gonderiyordu ve bunu Gauss a Kadin bilim insanlariyla alay ediyorlardi diye acikladi Lagrange M LeBlanc in zekasini gorunce onunla bir bulusma istedi ve bu Sophie nin gercek kimligini aciklamaya zorladi Sophie nin sansina Lagrange onun kadin olmasini umursamadi ve Sophie nin akil hocaligini yapmaya basladi Ayrica Sophie nin evini ziyaret etti ve ona moral verdi Sayilar teorisi oncesindeki isleriLegendre ile mektuplasmalari Germain ilk baslarda 1798 de Adrien Marie Legendre tarafindan yayimlanan Essai sur la theorie des nomber yani sayi teorisi aritmetik ile ilgilenmeye basladi Bu konuyu calistiktan sonra Legendre ye bir mektup yazarak onun sayi teorisi hakkindaki fikirlerini yazdi sonradan elastiklik oldu Legendre Germain in bazi yazilarini the Supplement kitabinin ikinci baskisinda the Theorie des Nombres olarak yayimladi Theorie des Nomberes a zekice yapilmis anlamina gelen tres ingenieuse adini verdi Gauss ile Mektuplasmalari Germain in number teorisine ilgisi Carl Friedrich Gauss un abidevi calismasi Disquistiones Arithmeticae ile tekrar yenilendi 3 yillik calisma egzersiz ve kendi teorisini kanitlama cabalarindan sonra M LeBlanc takma adi ile Gauss a tekrar mektup yazdi 21 Kasim 1804 te ilk mektubu Gauss Disquisitiones ve Fermat in Son Teoremi hakkinda sunulmustu Mektupta Germain n p 1 teoremini kanitladigini ve p nin asal sayi formu oldugunu ve p 8k 7 oldugunu one surdu Fakat teorisi zayif varsayimlara dayaniyordu ve Gauss un cevabinda bu teori hakkinda bir cevap yoktu 1807 civarinda Fransizlar Gauss un yasadigi Braunschweig isgal ediyorlardi Germain Gauss hakkinda endiselendi ve kaderinin Arsimet e benzeyecegini dusundugunden General Pernety ye yani bir aile dostuna mektup yazarak Gauss un guvenliginin saglanmasini talep etti General Pernety bir amirle bir tabur gonderdi ve Gauss un guvenligini sagladi Donduklerinde Gauss iyiydi fakat Sophie isminin soylenmesi onun aklini karistirmisti Olaydan 3 hafta sonra Germain gercek kimligini Gauss a acikladi ve Gauss cevap olarak Benim saygin mektup arkadasim M LeBlanc in degiserek bu unlu insan haline gelmesi Hele o bir kadin iken ve onun cinsiyetinden dolayi bizim geleneklerimizin ve onyargilarimizinin onundeki engelleri asarak bir erkek gibi Number s teorideki karisik problemler ile ugrasmasi ve bunlara ek olarak bu engellerden bu kadar gizli bir sekilde gecebilmesi ve Sophie nin suphesiz olarak en asil cesarete sahip olmasi ve olagandisi zeki ve ustun zekali olmasi karsisindaki saskinlik ve hayranligimi nasil aciklayabilirim Gauss un Olbers e mektuplarinda Germain i samimi bir sekilde ovdugu gorulur 1807 deki ayni mektupta Sophie xn yn nin h2 nf2 nin formu oldugunundan bahseder ve ayrica x y nin de bu formda oldugunu belirtir Gauss ise karsit bir ornekle cevap verir 1511 811 ifadesi h2 11f2 olarak yazilabilir fakat 15 8 yazilamaz Gauss Germain i sikca dusunse de mektuplara cevaplari siklikla gecikirdi ve genellikle onun islerini ayrintili olarak gozden gecirmezdi Sonunda Sayilar Teorisi ne ilgisi azaldi ve 1809 da mektuplasmayi kestiler Arkadasliklarina ragmen Germain ve Gauss hicbir zaman tam olarak tanismadi Elastiklik alanindaki calismalariRecherches sur la theorie des surfaces elastiques 1821Germain nin the Academy Prize i kazanmak icin ilk tesebbusu Germain in Gauss ile mektuplasmalari kesilince ilgisini the Paris Academy of Sciences tarafindan duzenlenen Ernst ile alakali yarismaya yoneltti Yarismanin konusu Chladni nin titresen metal plakalar deneyi ile alakali idi The Academy konuyu elastik yuzeylerin titresimi karsilastirmalari ve teoriyi deneysel kanitlar ile gostererek matematiksel bir teori ortaya koymak olarak acikladi Lagrange ye gore problemi cozumu 2 yarismacinin ortak calismasindan geciyordu Bunlar Denis Poisson ve Germain di Sonrasinda Poisson Akademi ye secildi ve yarismaci olmak yerine juri oldu ve Germain yarismanin tek adayi oldu 1809 da ise koyulan Germain Legendre destekleri denklemleri referanslari ve son arastirmalari ustune yogunlasti 1811 inin kis baslarinda kagidini teslim etti ve odulu kazanamadi Yargilama komisyonu dogru denklemler ile ilerleme adimlarinin kurulmadigini belirtti Ayrica deney beceriksiz bir sekilde sunuldu dedi Lagrange Germain in yaptiklarini kullanarak denklemi dogru ozel farzetmeler ile tamamladi Odulu kazanmak icin sonraki denemeleri 2 yil icinde yarismanin konusu genisletildi ve Germain tekrar denemeye karar verdi Ilk basta Legendre ona destek vermeye devam etmeyi onerdi fakat sonradan tum yardimi yapmayi reddetti Germain in 1813 teki isimsiz yayimlanan ve ozellikle ikincil turevi iceren gelisiguzel calismasi matematiksel hatalar ile doluydu ve sadece onur odulu aldi cunku teorinin ana ilkeleri kurulmamisti elastik yuzey teorisi Kapsam bir kez daha genisletildi ve 3 kez olarak Germain tekrar calismalara basladi Bu sefer Poisson ile mektuplasmaya basladi ve 1814 te elastiklik hakkindaki calismalarini yayinlayan Poisson Germain in yardimlarindan bahsetmedi Birlikte bu konu uzerinde calismis olmalari ve Akademi Komisyonunun bilmesine ragmen Germain 3 kagidini Rrecherches sur la therie des surfaces elastiques adinda kendi adiyla 8 Haziran 1816 da yayimladi ve the Paris Academy of Sciences odulunu kazanan ilk kadin oldu Odul seremonisinde odulunu almak icin gozukmedi Germain in the Prix Extraordinaire odulunu almasina ragmen akademi yine de tam olarak tatmin olmadi Sophie sonunda dogru diferansiyel denklemi elde etti fakat metodunda buyuk deneysel hatalari iceriyordu ve Euler den gelen yanlis denkleme guvenmisti ve bu yuzden yanlis sinirlari kullanmasina neden oldu Iste Germain in son denklemi N2 4z x4 2 4z x2 y2 4z y4 2z t2 0 displaystyle N 2 left frac partial 4 z partial x 4 2 frac partial 4 z partial x 2 partial y 2 frac partial 4 z partial y 4 right frac partial 2 z partial t 2 0 N2 displaystyle N 2 burada bir sabittir Akademi yarisini kazanmis olmasina ragmen halen juriye katilamiyordu bunun sebebi ise Akademi nin kadinlari dislama mantigi ve eslerinden kaynakliyordu Bu gelenek kirildiktan 7 yil sonra Germain Akademinin sekreteri olan Joseph Fourier ile arkadaslik kurdu ve Joseph ona musabakalara katilma bileti sagladi Elastiklik uzerindeki sonraki calismalari Germain 1821 de kendi parasi ile odulu kazanan makalesini yayimladi ve Poisson karsit olarak sunmak istedi Makalesinde metodundaki birkac hatayi belirtti 1826 da yeniden revize edilmis makalesini the Academy ye sundu Andrea Del Centina ya gore revizyonu yaptigi calismayi aciklayici denemeler yani varsayimlari aciklayici yontemler iceriyordu Bu calisma the Academy i aksi ve beceriksiz bir konuma soktu cunku onlar makaleyi yetersiz ve onemsiz olarak bekliyorlardi Onlar bir kadinin profesyonel meslektaslarini tehdit etmemesi adina basitce Germain in calismasini reddetti Sonrasinda Germain in calismasini gozden gerirmek icin atanmis Augustin Louis Cauchy ona calismasini yayimlamasini onerdi ve Germain onun onerisini takip etti Elastiklik uzerine bir sonraki calismasi olumunden sonra 1831 yilinda Memorie sur la courbure des surfaces olarak yayimlandi Calismasi esnasinda Ortalama Egiklik prensibini kullandi Sayilar teorisinden sonraki calismalariYenilenen ilgi Germain in en iyi isin sayilar teorisi siydi en onemli katkisini da Fermat in Son Teorem iyle ugrasarak sagladi 1815 te elastiklik konusundan sonra the Academy Fermat in teorisinin ispatina bir odul koydu ve bu Germain in ilgisini tekrar Sayilar Teorisi e uyandirdi ve 10 yil mektup alamadiktan sonra tekrar Gauss a yazdi Mektupta Germain teorinin oncelikli alani oldugunu fakat aklinda yine de ayni zamanda elastiklik uzerine calismak oldugunu belirtti Fermat in Son Teorem inin cozumu icin bir ana taslak stratejisi gelistirdi ve bunun icin icine ozel durumlarin oldugu ispatlar koydu Germain in Gauss a gonderdigi mektup onun ispat yonunde onemli adimlar attigini iceriyordu Gauss a bu teorinin takibe deger olup olmadigini sordu fakat Gauss hicbir zaman cevaplamadi Fermat in Son Teoremi uzerine calismalari Fermat in Son Teoremi 2 parcaya ayrilabilir Ilki tum p leri iceren ve herhangi bir x y ve z ye bolunmeyendir Ikincisi ise tum p leri kapsayan ve en az 1 tane x y veya z ye bolunebilendir Germain bunu su sekilde onerdi ve adi Sophie Germain s Theorem olarak degistirildi P yi tek bir asal olarak kabul edelim Eger ikinci bir asal var ise P 2Np 1 N herhangi bir pozitif tam sayi ve 3 ile bolunebilir yani 1 eger xp yp zp 0 mod P sonrasinda xyz pye bolunebilir ve 2 p pinci guc kalani degildir mod P Sonrasinda ilk durum Fermat in Son Teori sine gore p yi dogruladi Germain bulmus oldugu birinci sonucu kullanarak 100 den kucuk butun asal sayilarin durumunu kanitladi Andrea Del Centina ya gore p lt 197 ye kadar tum usleride gostermisti L E Dickson sonrasinda Germain in teorisini kullanarak Fermat in Son Teoremini 1700 den kucuk tum asal sayilari kanitladi Remarque sur l impossibilite de satisfaire en nombres entiers a l equation xp yp zp adli yayinlanmamis el yazmasinda Germain Fermat in Son Teoremi icin karsit ornekler gosterdi Ornegin p gt 5 40 hane uzunlugunda bir sayi olmali ve hayalde cok buyuk olmaliydi Sophie bu calismasini yayimlamadi Onun en parlak teoremi Legendre nin tezindeki dipnotlarda yani Fermat in Son Teoreminin ispatlanmasi icin p 5 de kullanildi Germain ayrica Legendre nin bazi calismalarini kanitladi ve bazilarini kanitlamaya yakinlasti Del Centina bu durumu 200 yil sonra bile onun fikirleri hala merkezde sozuyle anlatdi fakat en nihayetinde onun calismasi ise yaramiyordu Filozofi alanindaki calismalariMatematik calismalarina ek olarak Germain felsefe ve psikoloji alaninda calisti Germain dogrulari siniflandirmak ve onlari psikoloji ve sosyolojinin birer kurali halinde genellendirmek istiyordu Felsefe alanindaki calismalari Auguste Comte tarafindan sikca ovgu ile anilmistir Pensees diverses ve Considerations generales sur l etat des sciences et des lettres aux differentes epoques de leur culture yayimlanmis olan iki felsefi eseri olumunden sonra yayimlanmistir Kuzeni Herbette nin cabalari sayesinde felsefe yazilari toplanabilmis ve yayimlanmistir Pensees kitabinda bilimin tarihini ve matematigi yorumlayarak aciklamistir In Considerations Comte ile ortak calismasi Sophie insanlik ile bilim arasinda hicbir farklilik bulunmadigini one surmustur Son yillari1829 yilinda gogus kanseri oldugunu ogrendi Cekmis oldugu acilara ragmen isine devam etti 1831 de Crelle nin gazetesinde elastik yuzeylerin egriligi hakkindaki yazisini 4 xp 1 x 1 y2 pz2 displaystyle textstyle frac 4 x p 1 x 1 y 2 pm pz 2 denkleminde y ve z yi bulmak adina bir not adi altinda yayimladi Mary Gray in kayitlarina gore Annales de chimie et de physique adli inceleme yazisini yayimlayarak denge yasasinin bulunmasi ve elastik cisimlerin hareketi hakkinda yeni kesiflerin olmasina yol acmis oldu 27 Temmuz 1831 de 13 rue de Savoie evinde oldu Mezar ve anitiGermain in bedeni Paris teki Pere Lachaise Cemetery ufalanan isaretli mezar tasinda ebediyetini devam ettirmektedir Yasaminin yuzuncu yilinda oldukten sonra bir sokak ve bir kizlar okuluna onun adi verilmis Ayrica oldugu eve bir hatirlatici bir plaka takilmistir Okul evi the Paris City Council tarafindan gorevlendirilmistir Sayilar teorisindeki onur odulleriE Dubouis Sophie nin asalini 8 nin 8 kn 1 oldugu yer olarak tanimladi ve n i 8 uzerinden xn yn 1 mod 8 olarak acikladi ve x ve y nin n sayisinin asali oldugunu ve bu islemin cozumunun olmadigini soyledi Sophie Germain in asali p 2p 1 gibi bir asal ve Sophie Germain egritligi k1 k22 displaystyle frac k 1 k 2 2 olarak aciklayip k1 ve k2 normal egilimde maximum ve minimum noktalar oldugunu acikladi Sophie nin herhangi bir x ve y nin kimligi icin belirtmek istegi temek kimlik x y ile x4 4y4 x y 2 y2 x y 2 y2 x2 2xy 2y2 x2 2xy 2y2 displaystyle x 4 4y 4 x y 2 y 2 x y 2 y 2 x 2 2xy 2y 2 x 2 2xy 2y 2 ElestirilerAldigi ovgu ve elestiriler Vesta Petrovich 1821 de odulu kazanan Germain in tezi hakkinda kibardan farkliya dogru menzillenme demisti ve egitilmis insanin topluma karsi sorumlulugu oldugunu belirtmisti Halen bile bazi elestirilere gore aldigi odul ona fazlaydi 1821 deki tezinde Cauchy yapilan is ve yazarin ismi ve konunun onemi matematikcilerin ilgisini cekmisti diye yorumlamisti Germain bunlara ek olarak H J Mozans in kitabinda Bilimde Kadin diye gecmistir Marilyn Bailey Ogilvie de Germain in biyografisinin kesinligi olmayan ve guvenilmez notlar ve kaynakcalardan olustugunu belirtmisti Tum bunlara ragmen matematikci Claude Louis Navier tarafindan tirnak icinde gosterilmis ve yapilan isin bircok erkegin okuyabilecegi fakat bir kadinin yazabilecegi bir is olarak degerlendirmesi ise olumlu bir ovgu olarak hatirlanmisti Germain akranlari bunlara ek olarak onun yaptigi isler hakkinda birkac guzel sey de soylemisti Osen Sophie yi Baron de Prony onu 19 yuzyilin Hypatia si eski bir yunan filozof matematikci ve astronom olan kadin olarak adlandirmaktaydi demistir J J Biot ise Journal de Savants adli makalesinde matematik ve diger cinsiyetler arasinda kalan kadin olarak yazmisti Gauss ise onun hakkinda cokca iyi sey dusunmus ve Avrupa kulturunun bir matematikci kadin icin ne kadar zor olabilecegini ve karsilastigi zorluklarin neler olabilecegini dusunmustu Modern zamanlarda yapilan ovgu ve elestiriler Modern bakis acisi Germain i genel olarak buyuk bir matematikci olarak kabullenmis onun sansin yardimi gerceklesen egitiminin buyuk bir icten gelen basari istegi ile gerceklestigini vurgulamistir Gray in acikladigi gibi Germain in elastiklik hakkindaki calismalari genelde kesinlik eksikligi sebebi ile cok sikinti cekmesine ve onun yaptigi islerin analizinin tam olarak yapilamamasi ve bir temel bilgi eksikligine atfedilmisti Petrovich bunalra ek olarak Bu buyuk dezavantaja ragmen o genc takdire sayan bir mucize gerceklestirerek kendi akrani matematikciler icinde olmaya hak kazanmistir Germain in titresim teorisindeki problemlerinin anlasilmamasi Gray tarafindan Germain in yaptigi is elastiklik teorisindeki ana konularin gelisimi ile alakaliydi demistir Mozans ise Eiffel kulesinin yapimina katkida bulunan 72 mimar ve bilim adami arasinda Germain in isminin olmadigini ve insaata olan desteginin gozden kacirildigini veya dikkate alinmadigini soylemistir Mozans Sophie neden listenin icinde yok Kadin oldugu icin mi Oyle gozukuyor diyerek de bu olaya sitem etmistir Sayilar teorisindeki onceki calismalari ile alakali J H Sampson O cebirsel matematikteki sekilsel akillica kullanirken aslinda the Disqusitiones i anladigina dair cok az kanit var iken onun bizim zamanimiza kadar gelen ve sadece ustunkoru ugrasilan konulardi Gray bunlara ek olarak Sempatik matematikcilerin onun yaptigi ise ovgu etme yatkinligi yerine direkt elestiri saglayan ve onun matematik ogrenmesini sakatlamak istememislerdir Bu halde bile Marilyn Bailey Ogilvie Sophie Germain in yaraticiligi onu saf ve uygulanabilir matematigini ortaya cikardi ve hayali ve provakatif birkac sorun hakkinda cozumlere ulastirdi Petrovich in one surdugu sey ise Sophie nin alistirma aliskanligindan yoksun olusu ona ozel bir ongoru ve yaklasim yolu vermemistir olmustur Louis Bucciarelli ve Nancy Dworsky Germain in bibliyografisini yazanlar olayi soyle ozetlemistir Tum kanitlar Sophie Germain in matematiksel mukemmelligine bu siki alistirma eksinligi olan bir erkegin ulasamayacagi yonundedir Populer kulturde GermainGermain 2001 yilinda David Auburn un Proof adli oyununda referans alinmis ve sozleri alintilanmistir Genc matematikcilerin destekcisi ve onlar icin mucadele edenlerden Catherine ise Germain in calismalarindan cokca esinlenmistir Ayrica John Madde in film uyarlamalarindan ayni oyundaki bir konusmada Catherine Gwyneth Paltrow ve Hal Jake Gyllenhaal tarafindan seslendirilmistir Arthur C Clarke ve Frederik Pohl un yazmis oldugu The Last Theorem adli hayali calismada Sophie Germain Fermat in Son Teoremini cozen Ranjit Subramanian a adli karaktere ilham veren kisi olmustur Sophie Germain OduluSophie Germain odulu Prix Sophie Germain yildan yila Sophie Germain adina kurulan fon ile Paris teki Academy of Sciences tarafindan takdim edilmektedir Temel amaci Fransiz matematikcileri onurlardirmak ve calismalari sirasinda onlara destek saglayabilecek fonlar olusturmaktir Bu odul 2003 te 8000 civarindaydi ve Institut de France nin himayesi altinda verilmekteydi Son kazananlari arasinda 2003 Claire Voisin the Institute of Mathematics of Jussieu University nin arastirma muduru Denis Diderot 2004 Henri Brekstycki the EHESS deki arastirma merkezinin arastirma muduru 2005 Jean Francois Le Gall UPMC de profesor the Department of Mathematics ve the Ecole Normalde Superieure in Paris ugulamalari tarafindan desteklenmistir 2006 Michael Harris Jussieu University de egitim veren matematik profesoru Denis Diderot 2007 Ngo Bảo Chau University of Paris Sud in Orsay de matematik bolumunde profesor 2008 Hakan Eliasson the Institute of Mathematics of Jussieu University de profesor 2009 Nessim Sibony the University of Paris Sud in Orsay de profesor 2010 Guy Henniart the University of Paris Sud in Orsay Matematik Bolumu 2011 Yves Le Jan the University of Paris Sud in Orsay Matematik BolumuKaynakca Arsivlenmis kopya 18 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2014 Bell Eric Temple 1937 Men of Mathematics Simon and Schuster reprinted as Bell Eric Temple 1986 Men of Mathematics Simon and Schuster ISBN 0 671 62818 6 Case Bettye Anne Leggett Anne M 2005 Complexities Women in Mathematics Princeton University Press ISBN 0 691 11462 5 Cipra Barry 2008 A Woman Who Counted Science 319 5865 899 doi 10 1126 science 319 5865 899a Del Centina Andrea 2005 Letters of Sophie Germain preserved in Florence Historia Mathematica 32 1 60 75 doi 10 1016 j hm 2003 11 001 Del Centina Andrea 2008 Unpublished manuscripts of Sophie Germain and a revaluation of her work on Fermat s Last Theorem Archive for History of Exact Sciences 62 4 349 392 doi 10 1007 s00407 007 0016 4 Dickson Leonard Eugene 1919 History of the Theory of Numbers Volume II Diophantine Analysis Carnegie Institution Reprinted as Dickson Leonard Eugene 2013 History of the Theory of Numbers Volume II Diophantine Analysis Dover Publications ISBN 978 0 486 15460 2 Dunnington G Waldo 1955 Carl Friedrich Gauss Titan of Science A study of his life and work Hafner Reprinted as Dunnington G Waldo Jeremy Gray Fritz Egbert Dohse 2004 Carl Friedrich Gauss Titan of Science Mathematical Association of America ISBN 978 0 88385 547 8 Gray Mary W 2005 Sophie Germain In Bettye Anne Case Anne M Leggett Complexities Women in Mathematics Princeton University Press pp 68 75 ISBN 0 691 11462 5 Gray Mary 1978 Sophie Germain 1776 1831 In Louise S Grinstein Paul Campbell Women of Mathematics A Bibliographic Sourcebook Greenwood pp 47 55 ISBN 978 0 313 24849 8 Mackinnon Nick 1990 Sophie Germain or Was Gauss a feminist The Mathematical Gazette 74 470 346 351 doi 10 2307 3618130 Moncrief J William 2002 Germain Sophie In Barry Max Brandenberger Mathematics Volume 2 Macmillan Science Library Macmillan Reference USA ISBN 978 0 02 865563 5 Mozans H J pseud 1913 Women in Science With an Introductory Chapter on Women s Long Struggle for Things of the Mind D Appleton pp 154 157 Ogilvie Marilyn Bailey 1990 Women in Science Antiquity Through the Nineteenth Century a Biographical Dictionary with Annotated Bibliography MIT Press ISBN 978 0 262 65038 0 Osen Lynn M 1974 Women in Mathematics MIT Press pp 83 94 ISBN 978 0 262 65009 0 Petrovich Vesna Crnjanski 1999 Women and the Paris Academy of Sciences Eighteenth Century Studies 32 3 383 390 JSTOR 30053914 Sampson J H 1990 Sophie Germain and the Theory of Numbers Archive for History of Exact Sciences 41 2 157 161 doi 10 1007 BF00411862 JSTOR 41133883 Ullmann D 2007 Life and work of E F F Chladni European Physical Journal Special Topics 145 1 25 32 doi 10 1140 epjst e2007 00145 4 Waterhouse William C 1994 A counterexample for Germain American Mathematical Monthly 101 2 140 150 doi 10 2307 2324363 JSTOR 2324363