Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Silikat, mineral grupları arasında en geniş gruptur.
Her bir silikat minerali, yer kabuğunda en çok bulunan oksijen ve silisyum elementlerini içerir. Bunların çoğu bir veya birden fazla diğer elementleri içinde barındırır. Bu elementler birlikte sert kuvars, yumuşak talk, tabakamsı mika, lifsi asbest, yeşil olivin ve kan kırmızısı granat gibi farklı özelliklerde olan ve çok geniş bir spektrum içeren yüzlerce silikat mineralini meydana getirir.
Silikat yapıları
Tüm silikat mineralleri, silisyum-oksijen tetrahedrosu (SiO44-) adı verilen aynı temel yapı taşlarına sahiptir. Bu yapı, her biri -2 değerlikli ve kovalent bağa sahip 4 oksijen iyonu ve nispeten daha küçük +4 değerli silisyum iyonundan oluşan piramit şekilli ve dört özdeş yüzeye sahip tetrahedron (dört yüzlü) yapıdır. Bu tetrahedralar, SiO44- kompleks iyonlardan ziyade -4 değerli yüke sahip olup kimyasal bir bileşik değildir. Bu kompleks iyonlar diğer metal iyonlarla pozitif olarak yüklü diğer metal iyonlara bağlıdır. Bunlar, elektriksel olarak dengede olmak için pozitif olarak yüklenmiş diğer metal iyonlarına bağlıdır. Belirli bir biçimde, her bir O2- iyonu, tetrahedrin merkezinde bulunan Si4+ iyonlarıyla bağlı kendi valans elektronlarına sahiptir. Her bir oksijende kalan 1- yüklü, komşu bir tetrahedrondaki bir diğer pozitif iyon veya silisyumla bağlanmaya elverişlidir.
Genel silikat mineralleri
Feldspatlar açık ara en bol bulunan silikat grubu olup yer kabuğunun %50'sinden fazlasını oluşturur. Kuvars, kıtasal kabuktaki en bol ikinci mineral olup sadece silisyum ve oksijenden oluşan yaygın bir mineraldir.
Çoğu silikat minerali, erimiş kayaç soğuduğunda ve kristalleştiğinde oluşur. Soğuma, düşük sıcaklık ve basınç özellikleri gösteren yeryüzü veya yeryüzüne yakın kesimlerde veyahut da yüksek sıcaklık ve basınç gösteren oldukça derinlerde oluşabilir. Kristalleşme sırasındaki ortam ve erimiş kayaçların kimyasal bileşimi büyük oranda mineralleri oluşturur. Örneğin; Bir silikat minerali olan olivin, yüksek sıcaklıklarda kuvars nispeten daha düşük sıcaklıklarda kristalleşir.
Açık Renkli Silikatlar
Ferromagnezyum olmayan ve doğada olanlara göre daha az bulunan silikatlar, genellikle açık renkli ve yaklaşık olarak 2.7 değerinde özgül ağırlığa sahip olan minerallerdir. Bu farklılıklar çoğunlukla demir ve magnezyum bulunup bulunmamasından kaynaklanır.
Feldspat Grubu
En yaygın mineral grubu olan feldspat grubu geniş bir sıcaklık ve basınç aralığındaki koşullara bağlı olarak oluşabilir.
Kuvars
Kuvars tamamen silisyum ve oksijenden oluşan bir mineraldir.
Muskovit
Muskuvit, mika grubuna ait bir mineraldir.
Kil Mineralleri
Kil, mikalar gibi bir tabaka yapısına sahip, karmaşık mineral grubunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Koyu Renkli Silikatlar
Koyu renkli veya ferromagnezyum içeren silikatlar, yapılarında demir (ferro) veya magnezyum mineralleri içerirler çünkü demir içeriği ferromagnezyen olmayan minerallerden farklı olarak bu tipteki silikatlara özel bir özgül ağırlık değeri ve koyu bir renk verir.
Olivin Grubu
Olivin siyahtan yeşile kadar değişik renklerde ve yüksek sıcaklık silikat mineral grubuna ait bir mineraldir.
Piroksen Grubu
Piroksenler, koyu renkli magmatik kayaçlarda önemli bileşenlerden birisi olan karmaşık bir mineral grubudur.
Amfibol Grubu
Honblend, amfiboller olarak adlanan kimyasal açıdan da karmaşık bir mineral grubunun en yaygın üyesini oluşturur.
Biyotit
Biyotit, koyu ve demir bakımından zengin mika grubuna ait bir mineraldir.
Granat
Granat, yapısal olarak olivine benzer bir görünümde olup metalik iyonlar tarafından bağlanan tek tetrahedronlardan oluşur.
Sorosilikatlar
Sorosilikatlar (yunan.; soros, urn) bir oksijen paylaşan iki tetrahedrondan oluşmuş birimler içerir. Bağlı iki tetrahedrondan oluştuğu için çoğunlula “ikili ada(double island)” olarak anılır. Bu yapının en temel birimi (Si2O7-6). [- Zn4Si2O7(OH).H2O], Sorosilikatlar için verilebilecek iyi bir örnektir. Bunun yanı sıra Grubu Ca2(Al,Fe+3)Al2O(SiO4)(Si2O7)(OH) Sorosilikatlar arasında önemli bir gruptur. Epidote Grubu mineralleri genellikle SiO4 ve Si2O7 köklerini birlikte bulundurur., ve grup içerisindedir.
Nezosilikatlar (yunan.; nesos, island) tekil tetrahedraların bulunduğu bağımsız birimlerdir. Silis tetrahedra yapının kökünü oluşturur.
Kökler küçük ve katyonlar tarafından çevrelenmiş olduklarından, nezosilikatlar ve sorosilikatlar bütün yönlerden oldukça tek tip bir yapı gösterirler. Birçoğu yapraksız ya da zayıf yapraklıdır, iyi kırınıma sahip olanlarıysa yalnızca tek yönden kırınım gösterir. Kristalleri çoğunlukla eş boyuta sahiptir ya da fazlaca uzamamıştır. Hegzagonal simetri belirgindir ve genelde tetragonal mineraller olan zircon ve vesuvianit nezosilikatlardandır. Bir başka önemli mineral olan melilite ise bir sorosilikattır.
Kaynakça
- Dutch, Steven. . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2013.
- Boontarika, Dr. Srithai. (PDF). 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2013.
- K. Lee Lerner (2003). World of Earth Science (İngilizce). Gale Cengage: Ryan L. Thomason. ISBN .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Silikat mineral gruplari arasinda en genis gruptur Silikat minerali Her bir silikat minerali yer kabugunda en cok bulunan oksijen ve silisyum elementlerini icerir Bunlarin cogu bir veya birden fazla diger elementleri icinde barindirir Bu elementler birlikte sert kuvars yumusak talk tabakamsi mika lifsi asbest yesil olivin ve kan kirmizisi granat gibi farkli ozelliklerde olan ve cok genis bir spektrum iceren yuzlerce silikat mineralini meydana getirir Silikat yapilariTum silikat mineralleri silisyum oksijen tetrahedrosu SiO44 adi verilen ayni temel yapi taslarina sahiptir Bu yapi her biri 2 degerlikli ve kovalent baga sahip 4 oksijen iyonu ve nispeten daha kucuk 4 degerli silisyum iyonundan olusan piramit sekilli ve dort ozdes yuzeye sahip tetrahedron dort yuzlu yapidir Bu tetrahedralar SiO44 kompleks iyonlardan ziyade 4 degerli yuke sahip olup kimyasal bir bilesik degildir Bu kompleks iyonlar diger metal iyonlarla pozitif olarak yuklu diger metal iyonlara baglidir Bunlar elektriksel olarak dengede olmak icin pozitif olarak yuklenmis diger metal iyonlarina baglidir Belirli bir bicimde her bir O2 iyonu tetrahedrin merkezinde bulunan Si4 iyonlariyla bagli kendi valans elektronlarina sahiptir Her bir oksijende kalan 1 yuklu komsu bir tetrahedrondaki bir diger pozitif iyon veya silisyumla baglanmaya elverislidir Genel silikat mineralleriFeldspatlar acik ara en bol bulunan silikat grubu olup yer kabugunun 50 sinden fazlasini olusturur Kuvars kitasal kabuktaki en bol ikinci mineral olup sadece silisyum ve oksijenden olusan yaygin bir mineraldir Cogu silikat minerali erimis kayac sogudugunda ve kristallestiginde olusur Soguma dusuk sicaklik ve basinc ozellikleri gosteren yeryuzu veya yeryuzune yakin kesimlerde veyahut da yuksek sicaklik ve basinc gosteren oldukca derinlerde olusabilir Kristallesme sirasindaki ortam ve erimis kayaclarin kimyasal bilesimi buyuk oranda mineralleri olusturur Ornegin Bir silikat minerali olan olivin yuksek sicakliklarda kuvars nispeten daha dusuk sicakliklarda kristallesir Acik Renkli Silikatlar Ferromagnezyum olmayan ve dogada olanlara gore daha az bulunan silikatlar genellikle acik renkli ve yaklasik olarak 2 7 degerinde ozgul agirliga sahip olan minerallerdir Bu farkliliklar cogunlukla demir ve magnezyum bulunup bulunmamasindan kaynaklanir Feldspat Grubu Feldspat minerali En yaygin mineral grubu olan feldspat grubu genis bir sicaklik ve basinc araligindaki kosullara bagli olarak olusabilir Kuvars Kuvars minerali Kuvars tamamen silisyum ve oksijenden olusan bir mineraldir Muskovit Muskuvit mika grubuna ait bir mineraldir Kil Mineralleri Kil mikalar gibi bir tabaka yapisina sahip karmasik mineral grubunu tanimlamak icin kullanilan bir terimdir Koyu Renkli Silikatlar Koyu renkli veya ferromagnezyum iceren silikatlar yapilarinda demir ferro veya magnezyum mineralleri icerirler cunku demir icerigi ferromagnezyen olmayan minerallerden farkli olarak bu tipteki silikatlara ozel bir ozgul agirlik degeri ve koyu bir renk verir Olivin Grubu Olivin siyahtan yesile kadar degisik renklerde ve yuksek sicaklik silikat mineral grubuna ait bir mineraldir Piroksen Grubu Piroksenler koyu renkli magmatik kayaclarda onemli bilesenlerden birisi olan karmasik bir mineral grubudur Amfibol Grubu Honblend amfiboller olarak adlanan kimyasal acidan da karmasik bir mineral grubunun en yaygin uyesini olusturur Biyotit Biyotit koyu ve demir bakimindan zengin mika grubuna ait bir mineraldir Granat Granat yapisal olarak olivine benzer bir gorunumde olup metalik iyonlar tarafindan baglanan tek tetrahedronlardan olusur SorosilikatlarSorosilikatlar yunan soros urn bir oksijen paylasan iki tetrahedrondan olusmus birimler icerir Bagli iki tetrahedrondan olustugu icin cogunlula ikili ada double island olarak anilir Bu yapinin en temel birimi Si2O7 6 Zn4Si2O7 OH H2O Sorosilikatlar icin verilebilecek iyi bir ornektir Bunun yani sira Grubu Ca2 Al Fe 3 Al2O SiO4 Si2O7 OH Sorosilikatlar arasinda onemli bir gruptur Epidote Grubu mineralleri genellikle SiO4 ve Si2O7 koklerini birlikte bulundurur ve grup icerisindedir Nezosilikatlar yunan nesos island tekil tetrahedralarin bulundugu bagimsiz birimlerdir Silis tetrahedra yapinin kokunu olusturur Kokler kucuk ve katyonlar tarafindan cevrelenmis olduklarindan nezosilikatlar ve sorosilikatlar butun yonlerden oldukca tek tip bir yapi gosterirler Bircogu yapraksiz ya da zayif yapraklidir iyi kirinima sahip olanlariysa yalnizca tek yonden kirinim gosterir Kristalleri cogunlukla es boyuta sahiptir ya da fazlaca uzamamistir Hegzagonal simetri belirgindir ve genelde tetragonal mineraller olan zircon ve vesuvianit nezosilikatlardandir Bir baska onemli mineral olan melilite ise bir sorosilikattir KaynakcaDutch Steven 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2013 Boontarika Dr Srithai PDF 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 14 Ocak 2013 K Lee Lerner 2003 World of Earth Science Ingilizce Gale Cengage Ryan L Thomason ISBN 0 7876 7739 6 Kaynakca Arsivlenmis kopya 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2014 Genel Jeoloji Temel Kavramlar Erisim tarihi 2014 11 12