Sovyet gizli polis teşkilatlarının zaman içinde devamlılıkları vardı. Ekim Devriminden sonra Vladimir Lenin'in 20 Aralık 1917 tarihli kararıyla oluşturulan ilk gizli polise "Çeka" (ЧК) adı verildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında KGB'nin ardılı konumundaki Rusya Federal Güvenlik Servisi'nde çalışanlar hâlâ gayriresmî olarak Çekist olarak adlandırılmaktadırlar.
Burada listelenen çoğu teşkilat için gizli polis faaliyetleri işlevlerinin sadece bir parçasıydı; örneğin, KGB hem gizli polis hem de istihbarat teşkilatı idi.
Kronoloji
Liderler
Örgüt | Başkan | Tarihler |
---|---|---|
Çeka | Feliks Edmundoviç Dzerjinski | 1917–1922 |
1922–1923 | ||
1923–1926 | ||
1926–1934 | ||
NKVD | 1934–1936 | |
1936–1938 | ||
Lavrenti Pavloviç Beriya | 1938–1941 | |
Feb–Jul 1941 | ||
NKVD | Lavrenti Beriya | 1941–1943 |
1943–1946 | ||
MGB | 1946–1951 | |
1951–1953 | ||
Lavrenti Beriya | Mar–Jun 1953 | |
1953–1954 | ||
KGB | 1954–1958 | |
1958–1961 | ||
1961–1967 | ||
Yuri Vladimiroviç Andropov | 1967–1982 | |
Mayıs–Aralık 1982 | ||
1982–1988 | ||
Vladimir Aleksandroviç Kryuçkov | 1988–1991 | |
Vadim Viktoroviç Bakatin | Ağustos–Kasım 1991 |
Detaylı kronoloji
- Çeka (Veçekanın kısa söylenişi olup, Rusya SFSC "Karşı-Devrim ve Sabotajla Mücadele için Tüm-Rusya Olağanüstü Komitesi" nin kısaltmasıdır.)
- Feliks Dzerjinski (20 Aralık 1917 – 7 Temmuz 1918)
- (7 Temmuz 1918 – 22 Ağustos 1918)
- Feliks Dzerjinski (22 Ağustos 1918 – 6 Şubat 1922)
6 Şubat 1922: Çeka, Rusya SFSC'nin NKVD'nin bir bölümü olan GPU'ya dönüştürüldü.
- NKVD – "İç İşleri Halk Komiserliği"
- – Devlet Siyaset Müdürlüğü
- Feliks Dzerjinski (6 Şubat 1922 – 15 Kasım 1923)
- – Devlet Siyaset Müdürlüğü
15 Kasım 1923: GPU, NKVD'den ayrılarak SSCB Halk Komiserleri Konseyi'nin doğrudan kontrolü altında Tüm Birlik OGPU'ya bağlandı.
- – "Müşterek Devlet Siyaset Müdürlüğü" veya "Tüm Birlik Devlet Siyasi Kurulu"
- Feliks Dzerjinski (15 Kasım 1923 – 20 Temmuz 1926)
- (30 Temmuz 1926 – 10 Mayıs 1934)
10 Temmuz 1934: Rusya SFSC'nin NKVD'si varlığını sona erdirdi ve Sovyetler Birliği Tüm Birlik NKVD'ye dönüştü; OGPU, Tüm Birlik NKVD içindeki 'ye ("Devlet Güvenliği Temel Müdürlüğü") dönüştürüldü.
- NKVD – "İç İşleri Halk Komiserliği"
- – "Devlet Güvenliği Temel Müdürlüğü"
- Genrikh Yagoda (10 Temmuz 1934 – 26 Eylül 1936)
- (26 Eylül 1936 – 25 Kasım 1938)
- Lavrenti Beriya (Kasım 1938 – 3 Şubat 1941)
- – "Devlet Güvenliği Temel Müdürlüğü"
3 Şubat 1941: NKVD'nin GUGB birimi NKGB'nin dışında bırakıldı, sonra yeniden birleştirildi, son olarak 14 Nisan 1943 tarihinde bir kez daha ayrıldı.
- NKGB – "Devlet Güvenliği Halk Komiserliği"
- (3 Şubat 1941 – 20 Temmuz 1941) (NKGB yeniden NKVD altında toplandı)
- NKVD – "İç İşleri Halk Komiserliği"
- – "Devlet Güvenliği Temel Müdürlüğü"
- Lavrenti Beriya (20 Temmuz 1941 – 14 Nisan 1943)
- – "Devlet Güvenliği Temel Müdürlüğü"
- NKGB – "Devlet Güvenliği Halk Komiserliği"
- Vsevolod Merkulov (14 Nisan 1943 – 18 Mart 1946) (NKGB yeniden NKVD'den ayrıldı)
18 Mart 1946: Tüm dönüştürüldü.
- MGB – "Devlet Güvenlik Bakanlığı"
- (18 Mart 1946 – 1951)
- (1951 – 5 Mart 1953)
Stasi olarak bilinen Doğu Almanya Devlet Güvenlik Bakanlığı, ismini buradan türetmişti.
- – "İstihbarat Komitesi" (dış istihbarat servisi)
30 Mayıs 1947: "Farklı istihbarat servislerinin eşgüdümünü artırmak ve çabalarını büyük çaplı talimatlar üzerinde yoğunlaştırmak" amacıyla ifade edilen resmî karar alındı. 1948 yazında, KI teşkilatındaki askerî personel, GRU Dış Askeri İstihbarat Servisi'ni yeniden yapılandırmak için Sovyetler Birliği Ordusu'na iade edildi. Yeni Doğu Bloku ve Sovyet göçmenleri ile ilgilenen KI bölümleri 1948 yılının sonlarında MGB'ye geri iade edildi. 1951 yılında KI'nın tamamı yeniden MGB içine dahil edildi.
5 Mart 1953: MVD ve MGB, Lavrenti Beriya tarafından MVD ile birleştirildi.
- – "Dış İşleri Bakanlığı"
- Lavrenti Beriya (5 Mart 1953 – 26 Haziran 1953)
- (26 Haziran 1953 – 13 Mart 1954)
13 Mart 1954: Beriya'nın tasfiyesiyle ve MVD'nin gizli polislik görevlerinden tekrar bırakmasıyla, yeni bağımsız kuvvet KGB oldu. Yeniden isimlendirme ve bir yetki kargaşası döneminden sonra KGB, 1991 yılına kadar istikrarlı kaldı.
- KGB – Devlet Güvenliği Komitesi
- (13 Mart 1954 – 8 Aralık 1958)
- (25 Aralık 1958 – 13 Kasım 1961)
- (13 Kasım 1961 – 18 Mayıs 1967)
- Yuri Andropov (18 Mayıs 1967 – 26 Mayıs 1982)
- (26 Mayıs 1982 – 17 Aralık 1982)
- (17 Aralık 1982 – 1 Ekim 1988)
- Vladimir Kryuçkov (1 Ekim 1988 – 22 Ağustos 1991)
- (22 Ağustos 1991 – 23 Ağustos 1991) (acting)
- Vadim Bakatin (23 Ağustos 1991 – 22 Ekim 1991)
1991 yılında, 1991 Sovyetler Birliği darbe girişiminin başarısızlığa uğramasının ve Gorbaçov ile Yeltsin'in devrilememesinin ardından, General Vadim Bakatin KGB'nin lağvedilmesi kararını yayımladı.
Bugün Rusya'da, daha önce KGB'nin üstlendiği görevler, Dış İstihbarat Servisi (SVR), Rusya Federasyonu'nun Federal Güvenlik Servisi (FSB) ve Federal Koruma Servisi (FSO) arasında paylaştırılmış durumdadır. GRU ise işleyişine devam etmektedir.
Ayrıca bakınız
Rus İmparatorluğu gizli servisleri
- Rus İmparatorluğu gizli polisi Ohranka
Kaynakça
- ^ Shub, David. (İngilizce). Spartacus Educational. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017.
about the starting date of the Çeka
- ^ Çervonnaya, Svetlana (17 Mart 2005). (İngilizce). Humanities & Social Sciences. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2017.
Dış bağlantılar
- Aleksandr Vasilyev'in Defterleri21 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Soğuk Savaş döneminde Amerika Birleşik Devletleri'nde Sovyet casusluğunun kanıtlarına sahip eski KGB ajanı Aleksandr Vasilyev'in Defterleri'nin tam metnini içeriyor. (İngilizce)
- Official history of the MVD of Russ'a: 1931–1945 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1946–1965 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1966–1985 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 1986–1993 18 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Rusça)
- Communist Secret Police: Cheka1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Law enforcement in Russia (İngilizce)
- Russian Intelligence Community (İngilizce)
- Federal Protective Service (Russia) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyet gizli polis teskilatlarinin zaman icinde devamliliklari vardi Ekim Devriminden sonra Vladimir Lenin in 20 Aralik 1917 tarihli karariyla olusturulan ilk gizli polise Ceka ChK adi verildi Sovyetler Birligi nin dagilmasi sonrasinda KGB nin ardili konumundaki Rusya Federal Guvenlik Servisi nde calisanlar hala gayriresmi olarak Cekist olarak adlandirilmaktadirlar Burada listelenen cogu teskilat icin gizli polis faaliyetleri islevlerinin sadece bir parcasiydi ornegin KGB hem gizli polis hem de istihbarat teskilati idi KronolojiLiderler Orgut Baskan TarihlerCeka Feliks Edmundovic Dzerjinski 1917 19221922 19231923 19261926 1934NKVD 1934 19361936 1938Lavrenti Pavlovic Beriya 1938 1941Feb Jul 1941NKVD Lavrenti Beriya 1941 19431943 1946MGB 1946 19511951 1953Lavrenti Beriya Mar Jun 19531953 1954KGB 1954 19581958 19611961 1967Yuri Vladimirovic Andropov 1967 1982Mayis Aralik 19821982 1988Vladimir Aleksandrovic Kryuckov 1988 1991Vadim Viktorovic Bakatin Agustos Kasim 1991Detayli kronoloji Stalin Moskova da OGPU nun hukumet guvenlik birimi esliginde 1927 OGPU uyeleri bir cukurdan gizli tahil cikariyorlar 1932 Ceka Vecekanin kisa soylenisi olup Rusya SFSC Karsi Devrim ve Sabotajla Mucadele icin Tum Rusya Olaganustu Komitesi nin kisaltmasidir Feliks Dzerjinski 20 Aralik 1917 7 Temmuz 1918 7 Temmuz 1918 22 Agustos 1918 Feliks Dzerjinski 22 Agustos 1918 6 Subat 1922 6 Subat 1922 Ceka Rusya SFSC nin NKVD nin bir bolumu olan GPU ya donusturuldu NKVD Ic Isleri Halk Komiserligi Devlet Siyaset Mudurlugu Feliks Dzerjinski 6 Subat 1922 15 Kasim 1923 15 Kasim 1923 GPU NKVD den ayrilarak SSCB Halk Komiserleri Konseyi nin dogrudan kontrolu altinda Tum Birlik OGPU ya baglandi Musterek Devlet Siyaset Mudurlugu veya Tum Birlik Devlet Siyasi Kurulu Feliks Dzerjinski 15 Kasim 1923 20 Temmuz 1926 30 Temmuz 1926 10 Mayis 1934 10 Temmuz 1934 Rusya SFSC nin NKVD si varligini sona erdirdi ve Sovyetler Birligi Tum Birlik NKVD ye donustu OGPU Tum Birlik NKVD icindeki ye Devlet Guvenligi Temel Mudurlugu donusturuldu NKVD Ic Isleri Halk Komiserligi Devlet Guvenligi Temel Mudurlugu Genrikh Yagoda 10 Temmuz 1934 26 Eylul 1936 26 Eylul 1936 25 Kasim 1938 Lavrenti Beriya Kasim 1938 3 Subat 1941 3 Subat 1941 NKVD nin GUGB birimi NKGB nin disinda birakildi sonra yeniden birlestirildi son olarak 14 Nisan 1943 tarihinde bir kez daha ayrildi NKGB Devlet Guvenligi Halk Komiserligi 3 Subat 1941 20 Temmuz 1941 NKGB yeniden NKVD altinda toplandi NKVD Ic Isleri Halk Komiserligi Devlet Guvenligi Temel Mudurlugu Lavrenti Beriya 20 Temmuz 1941 14 Nisan 1943 NKGB Devlet Guvenligi Halk Komiserligi Vsevolod Merkulov 14 Nisan 1943 18 Mart 1946 NKGB yeniden NKVD den ayrildi 18 Mart 1946 Tum donusturuldu MGB Devlet Guvenlik Bakanligi 18 Mart 1946 1951 1951 5 Mart 1953 Stasi olarak bilinen Dogu Almanya Devlet Guvenlik Bakanligi ismini buradan turetmisti Istihbarat Komitesi dis istihbarat servisi GRU 30 Mayis 1947 Farkli istihbarat servislerinin esgudumunu artirmak ve cabalarini buyuk capli talimatlar uzerinde yogunlastirmak amaciyla ifade edilen resmi karar alindi 1948 yazinda KI teskilatindaki askeri personel GRU Dis Askeri Istihbarat Servisi ni yeniden yapilandirmak icin Sovyetler Birligi Ordusu na iade edildi Yeni Dogu Bloku ve Sovyet gocmenleri ile ilgilenen KI bolumleri 1948 yilinin sonlarinda MGB ye geri iade edildi 1951 yilinda KI nin tamami yeniden MGB icine dahil edildi 5 Mart 1953 MVD ve MGB Lavrenti Beriya tarafindan MVD ile birlestirildi Dis Isleri Bakanligi Lavrenti Beriya 5 Mart 1953 26 Haziran 1953 26 Haziran 1953 13 Mart 1954 KGB yi kurulmasini saglayan 1954 ukasi 13 Mart 1954 Beriya nin tasfiyesiyle ve MVD nin gizli polislik gorevlerinden tekrar birakmasiyla yeni bagimsiz kuvvet KGB oldu Yeniden isimlendirme ve bir yetki kargasasi doneminden sonra KGB 1991 yilina kadar istikrarli kaldi KGB Devlet Guvenligi Komitesi 13 Mart 1954 8 Aralik 1958 25 Aralik 1958 13 Kasim 1961 13 Kasim 1961 18 Mayis 1967 Yuri Andropov 18 Mayis 1967 26 Mayis 1982 26 Mayis 1982 17 Aralik 1982 17 Aralik 1982 1 Ekim 1988 Vladimir Kryuckov 1 Ekim 1988 22 Agustos 1991 22 Agustos 1991 23 Agustos 1991 acting Vadim Bakatin 23 Agustos 1991 22 Ekim 1991 1991 yilinda 1991 Sovyetler Birligi darbe girisiminin basarisizliga ugramasinin ve Gorbacov ile Yeltsin in devrilememesinin ardindan General Vadim Bakatin KGB nin lagvedilmesi kararini yayimladi Bugun Rusya da daha once KGB nin ustlendigi gorevler Dis Istihbarat Servisi SVR Rusya Federasyonu nun Federal Guvenlik Servisi FSB ve Federal Koruma Servisi FSO arasinda paylastirilmis durumdadir GRU ise isleyisine devam etmektedir Ayrica bakinizSovyet gizli servislerinin zehir laboratuvarlariRus Imparatorlugu gizli servisleri Rus Imparatorlugu gizli polisi OhrankaKaynakca Shub David Ingilizce Spartacus Educational 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2017 about the starting date of the Ceka Cervonnaya Svetlana 17 Mart 2005 Ingilizce Humanities amp Social Sciences 8 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2017 Dis baglantilarAleksandr Vasilyev in Defterleri21 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Soguk Savas doneminde Amerika Birlesik Devletleri nde Sovyet casuslugunun kanitlarina sahip eski KGB ajani Aleksandr Vasilyev in Defterleri nin tam metnini iceriyor Ingilizce Official history of the MVD of Russ a 1931 1945 18 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1946 1965 18 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1966 1985 18 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1986 1993 18 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Rusca Communist Secret Police Cheka1 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Law enforcement in Russia Ingilizce Russian Intelligence Community Ingilizce Federal Protective Service Russia Ingilizce