Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Görev amblemi | |
|---|---|
 | |
| Görev istatistikleri | |
| Görev adı: | Soyuz 11 |
| Telsiz kodu: | Янтарь (Yantar - "Amber") |
| Mürettebat sayısı: | 3 |
| Fırlatma: | 6 Haziran, 1971 07:55:09 UTC Baykonur LC1, SSCB |
| Dönüş: | 30 Haziran, 1971 |
| Süre: | 23 gün, 18 sa., 21 dk., 43 sn. |
| Yörünge sayısı: | ? |
Soyuz 11 insanlı bir uzay aracının bir uzay istasyonuyla (Salyut 1) tarihte ilk kez başarıyla kenetlendiği görev. Dönüş yolunda Soyuz uzay aracının havasının uzaya boşalması sonucunda bir felaketle sonuçlandı ve mürettebatı oluşturan üç uzay adamı; Vladislav Volkov, Georgi Dobrovolski ve öldü. Bu, uzayda gerçekleşen ilk ölüm vakasıydı.
Soyuz 11, 6 Haziran 1971'de Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı. 7 Haziran 1971'de Salyut 1 istasyonuyla kenetlendi. Uzayadamları 22 gün boyunca istasyonda kaldılar ve başarılı bilimsel çalışmalar yürüttüler. Bu, o tarihte uzayda en uzun kalma rekoruydu.
İstasyona giren personel dumanlı ve yanık kokulu bir havayla karşılaştı. Havalandırma sistemini yenilediler ve ertesi günü havanın temizlenmesini beklemek için Soyuz 11'de geçirdiler. Sonraki günden itibaren tekrar istasyona dönen uzayadamları, bilimsel çalışmalara başladılar. Dünya'ya canlı televizyon yayınını da içeren bu çalışmalar verimli geçti. İstasyondaki 11. günde bir yangın çıktı ve yer kontrol ekibi uzayadamlarını tahliye etmeyi düşündü. Görevin en önemli hedeflerinden biri dev N-1 roketinin fırlatılışını izlemekti, ancak fırlatma tehir edilince buna imkân kalmadı. Mürettebattan günde iki kez egzersiz bisikletini kullanmaları istenmişti, ancak bunu yaptıklarında tüm istasyonun titrediğini fark ettiler. O günler için pek rastlanmayan bir şekilde Pravda gazetesi, görevin ayrıntılarını her gün yayımlıyordu.
Mürettebatın ölümü
30 Haziran 1971'de normal gibi görünen bir dönüş yolculuğundan sonra yer ekibi kapsüle ulaştı, ancak kapıyı açtıklarında üç uzayadamının cesetleriyle karşılaştılar. Boğularak öldükleri belli oluyordu. Facianın iniş modülünün hizmet modülünden ayrılması sırasında hatayla açılan bir süpaptan kaynaklandığı tespit edildi. Modülleri bir arada tutan kancaların sırayla patlatılması gerekiyordu, ancak uzayaracı Fransa üzerinden geçerken hep birlikte patlamışlar, bu da süpabın açılmasına neden olmuştu. Süpabın çapı 1 mm'den azdı ve inişin son anlarında kabin basıncıyla dış basıncı eşitlemeye yarıyordu. Ancak uzayda açılması, kabindeki havanın tamamen dışarı sızmasına neden oldu. Uzayadamlarının koltuklarının altında olduğundan erişilerek tıkanması çok zordu. Havanın sızdığını hisseden uzayadamlarının kalp atış hızı telemetri kayıtlarında önce aniden yükseldi, sonra yavaş yavaş düştü. Takriben yerden 168 km yükseklikte, kabin havası 30 saniye içinde uzaya boşaldı, oysa süpabın kapatılması için 60 saniye gerekiyordu. Patsayev havanın boşaldığını hemen hissetti ve emniyet kemerini çözerek süpabı kapatan vanayı çevirmeye başladı, ancak bunu tamamlayamadan kendinden geçti. Bu sırada Dobrovolsky ve Volkov 'un yapabileceği bir şey yoktu zira kabindeki yer çok dardı.
Çok sonra ortaya çıkan bir filmde yer ekipleri uzayadamlarına kalp masajı yaparken görülmektedir. Eğer uzayadamları kısa süre önce ölmüş olsalardı bu yararlı olabilirdi, ancak kabin havasının boşalmasıyla iniş arasında en az 15 dakika geçmişti. Soyuz yere değmeden önce uzayadamları ölmüştü.
Uzayadamları bir devlet töreniyle Moskova'daki Kremlin duvarına defnedildi. Amerikalı uzayadamı , cenazeye katılanlar arasındaydı. Uzayadamlarının anısına adları Ay'daki üç kratere verildi.
Olaydan sonra Soyuz uzayaracında kapsamlı tasarım değişiklikleri yapıldı. Araç sadece iki uzayadamını taşıyacak şekilde değiştirildi. Artan yer sayesinde uzayadamları iniş gibi riskli sayılan işlemler sırasında uzay giysilerini giyebilecekti. Böylece kabin havası boşalsa dahi hayatta kalmaları mümkün olacaktı. Soyuz uzayaraçları ancak 1980'lerde devreye giren Soyuz-T modelinde üç kişi taşıyabilir hale getirilecekti.
Mürettebat
- Georgi Dobrovolski (1)
- (1)
- Vladislav Volkov (2)
Parantez içindeki rakamlar, uzayadamlarının bu görev dahil uzay uçuşu sayısını belirtir.
Soyuz 11'in asli kadrosu, Aleksey Leonov, Valeri Kubasov ve Pyotr Kolodin'den oluşyordu. Uçuştan dört gün önce yapılan bir röntgen muayenesi, Kubasov'un verem olabileceğini gösterince, Soyuz 11 yedek kadroyla fırlatıldı. Bu Dobrovolski ve Patsayev'in ilk uçuşları olacaktı.
Soyuz 11'den önce, Soyuz 1'in geçirdiği kaza sonucu uzayadamı Vladimir Komarov hayatını kaybetmişti. Ancak Komarov'un ölümü, aracının yere çakılması sonucu olduğundan Dünya'da gerçekleşmişti. Bu nedenle uzayda ölen ilk insanlar, Soyuz 11 mürettebatıdır.
Kubasov ve Leonov, daha sonra Apollo - Soyuz Test Projesi'nde görev aldılar.
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi, Soyuz 11 maddesi, 6 Şubat 2007, 20:20 sürümü.
- Encyclopedia Astronautica, Soyuz 11 maddesi30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soyuz 11 Gorev amblemiGorev istatistikleriGorev adi Soyuz 11Telsiz kodu Yantar Yantar Amber Murettebat sayisi 3Firlatma 6 Haziran 1971 07 55 09 UTC Baykonur LC1 SSCBDonus 30 Haziran 1971Sure 23 gun 18 sa 21 dk 43 sn Yorunge sayisi Soyuz 11 insanli bir uzay aracinin bir uzay istasyonuyla Salyut 1 tarihte ilk kez basariyla kenetlendigi gorev Donus yolunda Soyuz uzay aracinin havasinin uzaya bosalmasi sonucunda bir felaketle sonuclandi ve murettebati olusturan uc uzay adami Vladislav Volkov Georgi Dobrovolski ve oldu Bu uzayda gerceklesen ilk olum vakasiydi Soyuz 11 6 Haziran 1971 de Baykonur Uzay Ussu nden firlatildi 7 Haziran 1971 de Salyut 1 istasyonuyla kenetlendi Uzayadamlari 22 gun boyunca istasyonda kaldilar ve basarili bilimsel calismalar yuruttuler Bu o tarihte uzayda en uzun kalma rekoruydu Istasyona giren personel dumanli ve yanik kokulu bir havayla karsilasti Havalandirma sistemini yenilediler ve ertesi gunu havanin temizlenmesini beklemek icin Soyuz 11 de gecirdiler Sonraki gunden itibaren tekrar istasyona donen uzayadamlari bilimsel calismalara basladilar Dunya ya canli televizyon yayinini da iceren bu calismalar verimli gecti Istasyondaki 11 gunde bir yangin cikti ve yer kontrol ekibi uzayadamlarini tahliye etmeyi dusundu Gorevin en onemli hedeflerinden biri dev N 1 roketinin firlatilisini izlemekti ancak firlatma tehir edilince buna imkan kalmadi Murettebattan gunde iki kez egzersiz bisikletini kullanmalari istenmisti ancak bunu yaptiklarinda tum istasyonun titredigini fark ettiler O gunler icin pek rastlanmayan bir sekilde Pravda gazetesi gorevin ayrintilarini her gun yayimliyordu Murettebatin olumu30 Haziran 1971 de normal gibi gorunen bir donus yolculugundan sonra yer ekibi kapsule ulasti ancak kapiyi actiklarinda uc uzayadaminin cesetleriyle karsilastilar Bogularak oldukleri belli oluyordu Facianin inis modulunun hizmet modulunden ayrilmasi sirasinda hatayla acilan bir supaptan kaynaklandigi tespit edildi Modulleri bir arada tutan kancalarin sirayla patlatilmasi gerekiyordu ancak uzayaraci Fransa uzerinden gecerken hep birlikte patlamislar bu da supabin acilmasina neden olmustu Supabin capi 1 mm den azdi ve inisin son anlarinda kabin basinciyla dis basinci esitlemeye yariyordu Ancak uzayda acilmasi kabindeki havanin tamamen disari sizmasina neden oldu Uzayadamlarinin koltuklarinin altinda oldugundan erisilerek tikanmasi cok zordu Havanin sizdigini hisseden uzayadamlarinin kalp atis hizi telemetri kayitlarinda once aniden yukseldi sonra yavas yavas dustu Takriben yerden 168 km yukseklikte kabin havasi 30 saniye icinde uzaya bosaldi oysa supabin kapatilmasi icin 60 saniye gerekiyordu Patsayev havanin bosaldigini hemen hissetti ve emniyet kemerini cozerek supabi kapatan vanayi cevirmeye basladi ancak bunu tamamlayamadan kendinden gecti Bu sirada Dobrovolsky ve Volkov un yapabilecegi bir sey yoktu zira kabindeki yer cok dardi Cok sonra ortaya cikan bir filmde yer ekipleri uzayadamlarina kalp masaji yaparken gorulmektedir Eger uzayadamlari kisa sure once olmus olsalardi bu yararli olabilirdi ancak kabin havasinin bosalmasiyla inis arasinda en az 15 dakika gecmisti Soyuz yere degmeden once uzayadamlari olmustu Uzayadamlari bir devlet toreniyle Moskova daki Kremlin duvarina defnedildi Amerikali uzayadami cenazeye katilanlar arasindaydi Uzayadamlarinin anisina adlari Ay daki uc kratere verildi Olaydan sonra Soyuz uzayaracinda kapsamli tasarim degisiklikleri yapildi Arac sadece iki uzayadamini tasiyacak sekilde degistirildi Artan yer sayesinde uzayadamlari inis gibi riskli sayilan islemler sirasinda uzay giysilerini giyebilecekti Boylece kabin havasi bosalsa dahi hayatta kalmalari mumkun olacakti Soyuz uzayaraclari ancak 1980 lerde devreye giren Soyuz T modelinde uc kisi tasiyabilir hale getirilecekti MurettebatGeorgi Dobrovolski 1 1 Vladislav Volkov 2 Parantez icindeki rakamlar uzayadamlarinin bu gorev dahil uzay ucusu sayisini belirtir Soyuz 11 in asli kadrosu Aleksey Leonov Valeri Kubasov ve Pyotr Kolodin den olusyordu Ucustan dort gun once yapilan bir rontgen muayenesi Kubasov un verem olabilecegini gosterince Soyuz 11 yedek kadroyla firlatildi Bu Dobrovolski ve Patsayev in ilk ucuslari olacakti Soyuz 11 den once Soyuz 1 in gecirdigi kaza sonucu uzayadami Vladimir Komarov hayatini kaybetmisti Ancak Komarov un olumu aracinin yere cakilmasi sonucu oldugundan Dunya da gerceklesmisti Bu nedenle uzayda olen ilk insanlar Soyuz 11 murettebatidir Kubasov ve Leonov daha sonra Apollo Soyuz Test Projesi nde gorev aldilar Kaynakca Time 12 Temmuz 1971 18 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2007 Ingilizce Vikipedi Soyuz 11 maddesi 6 Subat 2007 20 20 surumu Encyclopedia Astronautica Soyuz 11 maddesi30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde