Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Stavrakios (ya da Stauracius) (Yunanca: Σταυράκιος; ö. 3 Haziran 800) Bizanslı hadım bürokrat ve Bizans İmparatoriçesi Atinalı İrini'nin (h. 797-802) en önemli ve etkili danışmanlarından biridir. İrini'nin genç oğlu İmparator VI. Konstantinos (h. 750-797) döneminde, 790 yılında genç imparatorun lehine gerçekleşen askeri darbe sonrası sürgüne gönderilmesine kadar 780–790 yılları arasında başbakanlığa vekalet etmiştir. İrini, 792 yılında ortak hükümdar olarak çağrıldığında görevine geri dönmüştür, 797 yılında İrini'nin oğlunu tahttan indirip, kör edip, muhtemel öldürmesine yardım etmiştir. Sonra güçlü pozisyonu, bir diğer güçlü hadım Aetios tarafından tehdit edilmiştir. Aralarında yükselen rekabet ve Stavrakios'un imparatorlukla ilgili hırslar, Stavrakios'un ölümüne kadar devam etmiştir.
Σταυράκιος | |
|---|---|
| Ölüm | 3 Haziran 800 --> |
| Milliyet | Bizans İmparatorluğu |
| Etkin yıllar | 781–800 |
| Tanınma nedeni | Saray hadımı; Atinalı İrini'nin de facto başbakanı |
Hayatı
İrini'nin hükümdarlığında ilk bakanlığı
Stavrakios, İrini'nin çok küçük yaştaki oğlu VI. Konstantinos'un naibesi olduğu 781 yılında, Logothetis tu dromu (Bizans İmparatorluğu dış işleri bakanı) görevine atandığında öne çıkmıştır. Zaten yüksek saray makamı patrikios unvanını elinde tutuyordu, İrini'nin müteakip hükümdarlığında Vakanüvis Günah Çıkartıcı Theofanis'in kelimeleriyle, "o günlerin en önemli kişisi ve her şeyden sorumlusuydu". Bu atama, İrini'nin bakan ve general olarak hadımları atadığı kalıcı politikasının bir parçasıydı, bu politikanın en büyük sebebi kocası IV. Leon (h. 775-780) ve kayınpederi V. Konstantinos'un (h. 741-775) döneminden kalma generallere güvenmemesiydi. Generallerin mutlak şekilde İsaurya Hanedanı'na ve bu hanedanın ikonoklastik politikalarına hararetle bağlı olmaları İrini'nin pozisyonunu tehdit ediyordu: zaten IV Leon'un ölümünden birkaç hafta sonra, İrini, IV. Leon'un erkek kardeşi Sezar Nikiforos'u tahta geçmesini amaçlayan bir saray komplosunu önledi.
Hadımlara güven orduda bazı düşmanlıkları doğurdu; Stavrakios'un bu güçlü makama atanması Bizans Vakanüvisleri tarafından Boukellarion Theması strategos'u Ermeni Tatzates'in 782 yılında (başlangıçta gizli) Arablara iltica etmesinin sebebi olarak gösterilmiştir. Bu olay, o zamana kadar geleceğin halifesi Harun Reşid'in (h. 786-809) istila ordusunu nerdeyde durdurmuş Bizanslılara önemli bir darbeydi. Tatzates'in önerisi ile, Harun Reşid müzakere yapmayı kabul etti fakat aralarında Stavrakios'un da olduğu imparatorluk elçileri vardığında tutukladı ve rehine olarak aldı. Bu noktada Tatzates ve adamları halka açık olarak Halife'ye gittiler. Stavrakios ve diğer elçiler, ancak İmparatoriçe İrini, Halife'nin sert şartlar içeren üç yıllık ateşkesini kabul edince serbest bırakıldılar, ateşkes yıllık 70.000 ya da 100.000 altın dirhem gibi büyük miktarda haraç ve 10,000 top ipek içermekteydi.
VI. Konstantinos ile mücadele
788 yılında, 17 yaşında bulunan VI. Konstantinos için düzenlenen görücülük gösterisine İrini ve genç Bizans imparatorun kendisi ile beraber katıldığı kaydedilmiştir. Amnialı Maria seçilmiş ancak VI. Konstantinos, Şarlman ve Hildegard çiftinin kızı Rotrude ile nişanının bozulması nedeniyle mutsuz olmuştu. Bu noktadan itibaren annesinin devlet işlerindeki kontrolüne ve onun hadım bürokratlarına kızmaya başladı. Bizans İmparatorluğu'nun etkin ortak hükümdarı olduğunu düşünerek, birkaç güvendiği komplocuyla beraber, Konstantinos Stavrakios'u tutuklattırıp, Sicilya'ya göndermeyi planladı. Stavrakios planları önceden fark edip, İrini'yi Konstantinos'un işbirlikçilerini tutuklattırıp, işkence ettirip, sürgüne göndermeyi ya da hapsettirmeye ikna etti, Konstantinos'un kendisi de ev hapsine alındı. Sonra Ordu'dan içinde önceliğin oğlundan önce kendinde olduğunu içeren bir yemin içmelerini talep etti. Bu talep Armeniakon Theması askerleri arasında isyana neden oldu, bu isyan tüm Anadolu ordularına yayıldı, bu ordular Bitinya'da bir araya gelip İmparator Konstantinos'un serbest bırakılmasını istediler. Bu baskı karşısında İrini teslim oldu ve Konstantinos aralık 790'da tek başına imparator oldu. Konstantinos'un ilk işlerinden biri Stavrakios kırbaçlatmak, Tepe tıraşı yaptırmak ve Armeniakon Theması'na sürgüne göndermek oldu, diğer hadımlarda benzer şekilde sürgün edildi. İrini, başkentte Theodosius Limanı'nda bulunan bir sarayda tutuldu ve imparatoriçe unvanını elinde tutmaya devam etti. Sonra bilinmeyen sebepler ile 15 Ocak 792 tarihinde imparatorluk sarayına imparatoriçelik ve ortak hükümdarlıkları onaylanmış olarak geri çağrıldı ve ismi imparatorluk selamlarına geri konuldu.
Stavrakios da geri çağrılmış ve İrini ile beraber devletin idaresinde tekrar faal görev almıştır. Bu dönüş tekrar Armeniakonların isyan etmelerine neden olmuştur, fakat komutanları Aleksios Mosele Konstantinopolis'teydi. Güvende olacağı garantisine rağmen, tutuklandı ve sonra kör edildi, bunun arkasında 790 yılında tahttan indirilmelerinde oynadığı rol nedeniyle Mosele'den intikam almak isteyen İrini ve Stavrakios'un kışkırtması vardı. Bu Konstantinos'a sıkı destek veren orduyu ama özellikle Armeniakonları yabancılaştırdı. 765 yılında karısı Maria'dan boşanıp metresi Theodote ile evlendiğinde, "Moechian ihtilafı" (Yunanca moichos, "zina") olarak isimlendiren olaylar nedeniyle Konstantinos'un, Kilise ile de arası gerildi.
Sonuçta İmparatoriçe İrini'nin başkent bürokrasisi ile kendi pozisyonu daha güçlü hale geldi ve oğluna karşı bir komplo düzenledi. İrini tagmata askerlerine rüşvet dağıtırken, Stavrakios ve İrini'nin diğer ajanları Konstantinos'un başında Araplara karşı gerçekleştirilecek seferi, halkın ve ordunun gözünde onun durumunu güçlendireceği korkusuyla engellediler. Başkente dönüşünde Konstantinos, tutuklandı ve kör edildi. Resmi olarak yaşadığı ve tutuklu olduğu söylense de muhtemelen yaraları yüzünden bir süre sonra öldü.
İrini'nin mutlak hükümdarlığı ve Aetios ile rekabeti
VI. Konstantinos'un çekilmesi ile İrini tek başına hüküm sürmeye başladı, böyle yapan ilk Bizans imparatoriçesi oldu. Ancak Stavrakios, pozisyonu, diğer güçlü hadım ve Atinalı İrini'nin en güvendiği danışmanlarından Aetios tarafından sürekli artarak şekilde tehdit ediliyordu. Bu ikisi ile destekçileri arasında yoğun bir rekabet döneminin başlamasına neden oldu, İrinin'nin ölümünden sonra Bizans İmparatorluğu'nun kontrolünü güvence altına almak için her ikisi de akrabalarını güçlü pozisyonlara getirmek için yarıştılar.
Bu rekabet İrini ciddi şekilde hastalandığı Mayıs 799 tarihinde yoğunlaştı. Scholai muhafızları komutanı Niketas Triphyllios'un desteği ile Aetios, Stavrakios'u tahtı gasp etmek için komplo kurmakla suçladı. İrini gereken şekilde Hieria Sarayında bir kurul toplamış ve gözde bakanını şiddetli bir şekilde azarlamış fakat Stavrakios bir özürle kurtulmayı başarmıştır. Stavrakios hemen karşı saldırıyı başlatmış, yüksek komuta mevkilerinde destek sağlayamamasına rağmen tagmata üyelerine rüşvet dağıtmıştır. Bir hadım hukuken tahtan geçme hakkı olmasa da, Stavrakios tahtı kendisi için ele geçirme arzusu göstermiştir. Aetios'un uyarısı ile İmparatoriçe İrini Şubat 800 tarihinde ordudan kimsenin Stavrakios ile temas etmesini yayınladığı bir emirle yasaklamıştır. Bu Stavrakios'un planlarını bozmuş ve Stavrakios ile Aetios arasında istikrarsız bir denge sağlamıştı, Aetios hala Niketas Triphyllios tarafından destekleniyordu. Kısa bir süre sonra Stavrakios ağır hastalandı, anlatıldığına göre öksürüğü kanlıydı. Bütün bunlara rağmen doktorlar, keşişler ve kahinler tarafından, yaşayacağına ve Bizans imparatoru olacağına ikna edildiler, o zamana kadar Anatolikon Thema'sı strategos (Bizans İmparatorluğu'nda en yüksek askeri makam) pozisyonunu güvence altına alan rakibi Aetios aleyhine Kapadokya'da bir isyanı kışkırttı. Fakat acımasızca bastırılmış isyan haberlerin başkente gelmeden önce önce 3 Haziran 800 tarihinde öldü.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e Kajdan 1991, s. 1945.
- ^ Garland 1999, s. 76.
- ^ Garland 1999, ss. 75–77; Treadgold 1997, ss. 417–418.
- ^ Garland 1999, ss. 76–77.
- ^ Treadgold 1997, s. 418.
- ^ Garland 1999, s. 81.
- ^ a b Treadgold 1997, s. 421.
- ^ Garland 1999, s. 82.
- ^ Garland 1999, ss. 82–83.
- ^ Garland 1999, s. 83.
- ^ a b c Treadgold 1997, s. 422.
- ^ Garland 1999, ss. 83–85.
- ^ Garland 1999, ss. 85–87.
- ^ Kajdan 1991, ss. 30, 1945; Garland 1999, ss. 87–88.
- ^ a b Garland 1999, s. 88.
- ^ a b Treadgold 1997, s. 423.
- ^ Kaegi 1981, s. 218.
- ^ Kaegi 1981, ss. 218–219.
- Genel
- Garland, Lynda (1999). Byzantine Empresses: Women and Power in Byzantium, AD 527–1204. New York, New York and London, United Kingdom: Routledge. ISBN . 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2016.
- Kaegi, Walter Emil (1981). Byzantine Military Unrest, 471–843: An Interpretation. Amsterdam: Adolf M. Hakkert. ISBN .
- Kajdan, Aleksandr, (Ed.) (1991). Oxford Dictionary of Byzantium. New York, New York and Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN .
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mayıs 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stavrakios ya da Stauracius Yunanca Stayrakios o 3 Haziran 800 Bizansli hadim burokrat ve Bizans Imparatoricesi Atinali Irini nin h 797 802 en onemli ve etkili danismanlarindan biridir Irini nin genc oglu Imparator VI Konstantinos h 750 797 doneminde 790 yilinda genc imparatorun lehine gerceklesen askeri darbe sonrasi surgune gonderilmesine kadar 780 790 yillari arasinda basbakanliga vekalet etmistir Irini 792 yilinda ortak hukumdar olarak cagrildiginda gorevine geri donmustur 797 yilinda Irini nin oglunu tahttan indirip kor edip muhtemel oldurmesine yardim etmistir Sonra guclu pozisyonu bir diger guclu hadim Aetios tarafindan tehdit edilmistir Aralarinda yukselen rekabet ve Stavrakios un imparatorlukla ilgili hirslar Stavrakios un olumune kadar devam etmistir StayrakiosOlum3 Haziran 800 gt MilliyetBizans ImparatorluguEtkin yillar781 800Taninma nedeniSaray hadimi Atinali Irini nin de facto basbakaniHayatiIrini nin hukumdarliginda ilk bakanligi Imparatorice Irini ve Imparator VI Konstantin i ilk defa Ikonoklazmdan donulen Ikinci Iznik Konsili ni yonetirken gosteren 15 yuzyil fresk Stavrakios Irini nin cok kucuk yastaki oglu VI Konstantinos un naibesi oldugu 781 yilinda Logothetis tu dromu Bizans Imparatorlugu dis isleri bakani gorevine atandiginda one cikmistir Zaten yuksek saray makami patrikios unvanini elinde tutuyordu Irini nin muteakip hukumdarliginda Vakanuvis Gunah Cikartici Theofanis in kelimeleriyle o gunlerin en onemli kisisi ve her seyden sorumlusuydu Bu atama Irini nin bakan ve general olarak hadimlari atadigi kalici politikasinin bir parcasiydi bu politikanin en buyuk sebebi kocasi IV Leon h 775 780 ve kayinpederi V Konstantinos un h 741 775 doneminden kalma generallere guvenmemesiydi Generallerin mutlak sekilde Isaurya Hanedani na ve bu hanedanin ikonoklastik politikalarina hararetle bagli olmalari Irini nin pozisyonunu tehdit ediyordu zaten IV Leon un olumunden birkac hafta sonra Irini IV Leon un erkek kardesi Sezar Nikiforos u tahta gecmesini amaclayan bir saray komplosunu onledi Hadimlara guven orduda bazi dusmanliklari dogurdu Stavrakios un bu guclu makama atanmasi Bizans Vakanuvisleri tarafindan Boukellarion Themasi strategos u Ermeni Tatzates in 782 yilinda baslangicta gizli Arablara iltica etmesinin sebebi olarak gosterilmistir Bu olay o zamana kadar gelecegin halifesi Harun Resid in h 786 809 istila ordusunu nerdeyde durdurmus Bizanslilara onemli bir darbeydi Tatzates in onerisi ile Harun Resid muzakere yapmayi kabul etti fakat aralarinda Stavrakios un da oldugu imparatorluk elcileri vardiginda tutukladi ve rehine olarak aldi Bu noktada Tatzates ve adamlari halka acik olarak Halife ye gittiler Stavrakios ve diger elciler ancak Imparatorice Irini Halife nin sert sartlar iceren uc yillik ateskesini kabul edince serbest birakildilar ateskes yillik 70 000 ya da 100 000 altin dirhem gibi buyuk miktarda harac ve 10 000 top ipek icermekteydi VI Konstantinos ile mucadele 788 yilinda 17 yasinda bulunan VI Konstantinos icin duzenlenen goruculuk gosterisine Irini ve genc Bizans imparatorun kendisi ile beraber katildigi kaydedilmistir Amniali Maria secilmis ancak VI Konstantinos Sarlman ve Hildegard ciftinin kizi Rotrude ile nisaninin bozulmasi nedeniyle mutsuz olmustu Bu noktadan itibaren annesinin devlet islerindeki kontrolune ve onun hadim burokratlarina kizmaya basladi Bizans Imparatorlugu nun etkin ortak hukumdari oldugunu dusunerek birkac guvendigi komplocuyla beraber Konstantinos Stavrakios u tutuklattirip Sicilya ya gondermeyi planladi Stavrakios planlari onceden fark edip Irini yi Konstantinos un isbirlikcilerini tutuklattirip iskence ettirip surgune gondermeyi ya da hapsettirmeye ikna etti Konstantinos un kendisi de ev hapsine alindi Sonra Ordu dan icinde onceligin oglundan once kendinde oldugunu iceren bir yemin icmelerini talep etti Bu talep Armeniakon Themasi askerleri arasinda isyana neden oldu bu isyan tum Anadolu ordularina yayildi bu ordular Bitinya da bir araya gelip Imparator Konstantinos un serbest birakilmasini istediler Bu baski karsisinda Irini teslim oldu ve Konstantinos aralik 790 da tek basina imparator oldu Konstantinos un ilk islerinden biri Stavrakios kirbaclatmak Tepe tirasi yaptirmak ve Armeniakon Themasi na surgune gondermek oldu diger hadimlarda benzer sekilde surgun edildi Irini baskentte Theodosius Limani nda bulunan bir sarayda tutuldu ve imparatorice unvanini elinde tutmaya devam etti Sonra bilinmeyen sebepler ile 15 Ocak 792 tarihinde imparatorluk sarayina imparatoricelik ve ortak hukumdarliklari onaylanmis olarak geri cagrildi ve ismi imparatorluk selamlarina geri konuldu Stavrakios da geri cagrilmis ve Irini ile beraber devletin idaresinde tekrar faal gorev almistir Bu donus tekrar Armeniakonlarin isyan etmelerine neden olmustur fakat komutanlari Aleksios Mosele Konstantinopolis teydi Guvende olacagi garantisine ragmen tutuklandi ve sonra kor edildi bunun arkasinda 790 yilinda tahttan indirilmelerinde oynadigi rol nedeniyle Mosele den intikam almak isteyen Irini ve Stavrakios un kiskirtmasi vardi Bu Konstantinos a siki destek veren orduyu ama ozellikle Armeniakonlari yabancilastirdi 765 yilinda karisi Maria dan bosanip metresi Theodote ile evlendiginde Moechian ihtilafi Yunanca moichos zina olarak isimlendiren olaylar nedeniyle Konstantinos un Kilise ile de arasi gerildi Sonucta Imparatorice Irini nin baskent burokrasisi ile kendi pozisyonu daha guclu hale geldi ve ogluna karsi bir komplo duzenledi Irini tagmata askerlerine rusvet dagitirken Stavrakios ve Irini nin diger ajanlari Konstantinos un basinda Araplara karsi gerceklestirilecek seferi halkin ve ordunun gozunde onun durumunu guclendirecegi korkusuyla engellediler Baskente donusunde Konstantinos tutuklandi ve kor edildi Resmi olarak yasadigi ve tutuklu oldugu soylense de muhtemelen yaralari yuzunden bir sure sonra oldu Irini nin mutlak hukumdarligi ve Aetios ile rekabeti Imparatorice Irini nin mutlak hukumdar doneminde basilmis altin sikke VI Konstantinos un cekilmesi ile Irini tek basina hukum surmeye basladi boyle yapan ilk Bizans imparatoricesi oldu Ancak Stavrakios pozisyonu diger guclu hadim ve Atinali Irini nin en guvendigi danismanlarindan Aetios tarafindan surekli artarak sekilde tehdit ediliyordu Bu ikisi ile destekcileri arasinda yogun bir rekabet doneminin baslamasina neden oldu Irinin nin olumunden sonra Bizans Imparatorlugu nun kontrolunu guvence altina almak icin her ikisi de akrabalarini guclu pozisyonlara getirmek icin yaristilar Bu rekabet Irini ciddi sekilde hastalandigi Mayis 799 tarihinde yogunlasti Scholai muhafizlari komutani Niketas Triphyllios un destegi ile Aetios Stavrakios u tahti gasp etmek icin komplo kurmakla sucladi Irini gereken sekilde Hieria Sarayinda bir kurul toplamis ve gozde bakanini siddetli bir sekilde azarlamis fakat Stavrakios bir ozurle kurtulmayi basarmistir Stavrakios hemen karsi saldiriyi baslatmis yuksek komuta mevkilerinde destek saglayamamasina ragmen tagmata uyelerine rusvet dagitmistir Bir hadim hukuken tahtan gecme hakki olmasa da Stavrakios tahti kendisi icin ele gecirme arzusu gostermistir Aetios un uyarisi ile Imparatorice Irini Subat 800 tarihinde ordudan kimsenin Stavrakios ile temas etmesini yayinladigi bir emirle yasaklamistir Bu Stavrakios un planlarini bozmus ve Stavrakios ile Aetios arasinda istikrarsiz bir denge saglamisti Aetios hala Niketas Triphyllios tarafindan destekleniyordu Kisa bir sure sonra Stavrakios agir hastalandi anlatildigina gore oksurugu kanliydi Butun bunlara ragmen doktorlar kesisler ve kahinler tarafindan yasayacagina ve Bizans imparatoru olacagina ikna edildiler o zamana kadar Anatolikon Thema si strategos Bizans Imparatorlugu nda en yuksek askeri makam pozisyonunu guvence altina alan rakibi Aetios aleyhine Kapadokya da bir isyani kiskirtti Fakat acimasizca bastirilmis isyan haberlerin baskente gelmeden once once 3 Haziran 800 tarihinde oldu KaynakcaOzel a b c d e Kajdan 1991 s 1945 Garland 1999 s 76 Garland 1999 ss 75 77 Treadgold 1997 ss 417 418 Garland 1999 ss 76 77 Treadgold 1997 s 418 Garland 1999 s 81 a b Treadgold 1997 s 421 Garland 1999 s 82 Garland 1999 ss 82 83 Garland 1999 s 83 a b c Treadgold 1997 s 422 Garland 1999 ss 83 85 Garland 1999 ss 85 87 Kajdan 1991 ss 30 1945 Garland 1999 ss 87 88 a b Garland 1999 s 88 a b Treadgold 1997 s 423 Kaegi 1981 s 218 Kaegi 1981 ss 218 219 GenelGarland Lynda 1999 Byzantine Empresses Women and Power in Byzantium AD 527 1204 New York New York and London United Kingdom Routledge ISBN 978 0 415 14688 3 27 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2016 Kaegi Walter Emil 1981 Byzantine Military Unrest 471 843 An Interpretation Amsterdam Adolf M Hakkert ISBN 90 256 0902 3 Kajdan Aleksandr Ed 1991 Oxford Dictionary of Byzantium New York New York and Oxford United Kingdom Oxford University Press ISBN 978 0 19 504652 6 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Stanford California Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mayis 2016