Perdövites veya stall; akışkanlar dinamiğinde, bir akışkan içerisinde hareket eden bir cisme etki eden taşıma kuvvetinin -hücum açısının (AOA) kritik değeri geçmesi nedeniyle- azalması veya yok olması sonucunda cismin akışkan içerisinde tutunamaması. Kelimenin kökeni ise Fransızcada hız kaybı anlamına gelen "perte de vitesse"den gelmektedir.
Tutunma kaybına uğramanın çeşitli nedenleri olabilir. En temel iki sebep şöyledir:
- Taşıyıcı yüzey üzerinde gereken akışkan hızının elde edilememesi
- Kontrol ya da taşıma yüzeyleri üzerinde meydana gelen akım ayrılması
Hava taşıtlarında
Hava taşıtlarında perdövites kritik hücum açısının geçildiği her durumda "süratten bağımsız olarak" gerçekleşir. Yani perdövites bu açının aşıldığı tüm süratlerde gerçekleşir.
Tutunma kaybına tüm kanat uğrayabileceği gibi, kontrol yüzeylerinin bulunduğu kanat kısımları da uğrayabilir. Her ikisi de kontrol kaybına, dolayısıyla tutunma kaybına sebep olacaktır. Örneğin, verilmiş kanatlarda kanat ucunda bulunan kontrol yüzeyleri, uçaktan ve kanadın tamamından daha evvel tutunma kaybına uğrar. Bu sebeple, taşıma merkezi, ağırlık merkezinin önüne geçer ve bu da pozitif meydana getirir. Yani uçak, burnunu kaldırma eğilimine girer. Artık kontrol yüzeyleri üzerinde hakimiyet zayıfladığından, tutunma kaybı böyle bir durumda kazaya sebebiyet verebilir.
Türbülanslı hava akımlarında meydana gelen kontrol kaybı, tutunma kaybıyla karıştırılmamalıdır.
Dönüşte perdövites
Dönüş esnasında hücum açısının düz ve yatışsız uçuşa nazaran daha fazla olması gerekir. Bu nedenle dönüş esnasında perdövites hücum açısına daha yüksek süratte (daha erken) ulaşılır. Bu sürat artışları şu şekildedir:
- 30° yatışta %7 artış
- 45° yatışta %19 artış
- 60° yatışta %41 artış
- 75° yatışta %100 artış
Örneğin düz ve yatışsız uçuşta 50 KIAS süratte kritik hücum açısını aşıp perdövites olan bir uçak 60° yatışlı bir dönüş esnasında 71 KIAS'ta (daha erken) perdövites olacaktır.
Kaynakça
- ^ Uçakla Ticarî Hava Taşıma İşletmeciliği Operasyon Usul ve Easaları Talimatı 13 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . SHGM
- ^ Uçuş Kumandaları 10 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Uçak Bakım. MEB. 2011
- ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
- ^ Hürkuş 6 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TAI.com
- ^ Uçuş Mekaniği 5 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Uçak Üzerine.com
- ^ Flying training. The Air Pilot's Manual. Pooley's Air Pilot Publishing. Volume 1, sf 173.
- ^ Pooley's 136
- ^ Pooley's 137
- Pooley, Dorothy ve David Robson. The Air Pilot's Manual 4: The Aeroplane Technical. 5. baskı. Cranfield. Pooley's Air Pilot Publishing, 2009.
İlgili bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Perdovites veya stall akiskanlar dinamiginde bir akiskan icerisinde hareket eden bir cisme etki eden tasima kuvvetinin hucum acisinin AOA kritik degeri gecmesi nedeniyle azalmasi veya yok olmasi sonucunda cismin akiskan icerisinde tutunamamasi Kelimenin kokeni ise Fransizcada hiz kaybi anlamina gelen perte de vitesse den gelmektedir Sekildeki siyah ok yuzeye carpan akiskanin istikameti a acisi da yuzeyin akiskanin normal akis istikameti ile yaptigi aci yani hucum acisidir Resimdeki gibi yuksek hucum acisindaki bir kanatta meydana gelen akim ayrilmasi kanadin perdovites olmasina neden olabilir Tutunma kaybina ugramanin cesitli nedenleri olabilir En temel iki sebep soyledir Tasiyici yuzey uzerinde gereken akiskan hizinin elde edilememesi Kontrol ya da tasima yuzeyleri uzerinde meydana gelen akim ayrilmasiHava tasitlarindaHava tasitlarinda perdovites kritik hucum acisinin gecildigi her durumda suratten bagimsiz olarak gerceklesir Yani perdovites bu acinin asildigi tum suratlerde gerceklesir Tutunma kaybina tum kanat ugrayabilecegi gibi kontrol yuzeylerinin bulundugu kanat kisimlari da ugrayabilir Her ikisi de kontrol kaybina dolayisiyla tutunma kaybina sebep olacaktir Ornegin verilmis kanatlarda kanat ucunda bulunan kontrol yuzeyleri ucaktan ve kanadin tamamindan daha evvel tutunma kaybina ugrar Bu sebeple tasima merkezi agirlik merkezinin onune gecer ve bu da pozitif meydana getirir Yani ucak burnunu kaldirma egilimine girer Artik kontrol yuzeyleri uzerinde hakimiyet zayifladigindan tutunma kaybi boyle bir durumda kazaya sebebiyet verebilir Turbulansli hava akimlarinda meydana gelen kontrol kaybi tutunma kaybiyla karistirilmamalidir Donuste perdovites Donus esnasinda hucum acisinin duz ve yatissiz ucusa nazaran daha fazla olmasi gerekir Bu nedenle donus esnasinda perdovites hucum acisina daha yuksek suratte daha erken ulasilir Bu surat artislari su sekildedir 30 yatista 7 artis 45 yatista 19 artis 60 yatista 41 artis 75 yatista 100 artis Ornegin duz ve yatissiz ucusta 50 KIAS suratte kritik hucum acisini asip perdovites olan bir ucak 60 yatisli bir donus esnasinda 71 KIAS ta daha erken perdovites olacaktir Kaynakca Ucakla Ticari Hava Tasima Isletmeciligi Operasyon Usul ve Easalari Talimati 13 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde SHGM Ucus Kumandalari 10 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ucak Bakim MEB 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Subat 2013 Hurkus 6 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde TAI com Ucus Mekanigi 5 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ucak Uzerine com Flying training The Air Pilot s Manual Pooley s Air Pilot Publishing Volume 1 sf 173 Pooley s 136 Pooley s 137 Pooley Dorothy ve David Robson The Air Pilot s Manual 4 The Aeroplane Technical 5 baski Cranfield Pooley s Air Pilot Publishing 2009 Ilgili baglantilarKanat profili Tasima kuvveti Hucum acisi