Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Su roketi olarak su kullanılan bir model roket türüdür. Basınçlı kap—roketin motoru— olarak genellikle plastik bir meşrubat şişesi kullanılır. Su basınçlı bir gazla genellikle kullanılarak dışarıya doğru atılır. Su roketi Newton'un üçüncü hareket yasasına iyi bir örnektir.
İşleyişi
Şişe kısmen su ile doldurularak ağzı kapatılır. Ardından, şişe bir , hava kompresörü ya da hava tüpünden sağlanan 125 psi kadar basınçtaki basınçlı havayla sıkıştırılır. Bazen bu iş için bir gaz tüpünden sağlanan CO2 ya da azotta kullanılabilir.
Sıkıştırılarak, potansiyel enerjiyi depolamayı sağlayan gaz ve arttıran su, roketin nozülünden püskürtüldüğünde daha büyük güç sağladığından dolayı bir arada kullanılmaktadır. Bazen performansı arttırmak için suya farklı yollarla katkı maddeleri katılır. Örneğin: tepki kütlesinin yoğunluğunu arttırarak daha yüksek bir özgül itici kuvvet sağlamak için suya tuz katılabilir. Tepki kütlesinin yoğunluğu azaltılarak itme süresi arttırılabilir. Bunu sağlamak için suya bazen sabun katılarak yoğun bir köpük oluşumu sağlanır. Köpüğün sıkıştırılabilir bir sıvı gibi davrandığı düşünülmekte olup De Laval nozülü ile birlikte kullanıldığında itme kuvveti artmaktadır.
Roketin nozülündeki subap serbest bırakıldıktan sonra su, itici yakıt bitinceye ve roketin içindeki hava basıncı atmosferik basınca düşünceye kadar yüksek hızda dışarıya doğru itilir. Newton'un üçüncü yasasına göre roket üzerinde net bir kuvvet oluşur. Suyun dışarıya doğru itilmesi roketin hava içinde hatırı sayılır bir mesafe kat etmesine neden olabilir.
İrtifa ve uçuş süresi, aerodinamik hususların yanı sıra su hacmi, başlangıç basıncı, roket nozülünün ölçüsü ve boş roketin ağırlığına bağlıdır. Bu faktörler arasındaki ilişki karmaşık olup bu ve diğer faktörleri araştırmak için birçok simulatör yazılmıştır.
Basınçlı kap yapımında genellikle bir ya da birden çok kullanımlı plastik meşrubat şişelerinden başka polikarbonat floresan lamba kılıfları, plastik borular ve diğer düşük basınca dayanıklı silindirik kaplar da kullanılmaktadır.
Fırlatma basıncı genellikle 75 - 150 psi (500 - 1000 kPa) arasında değişmektedir. Basınç ne kadar büyükse, depolanmış enerji o kadar büyük olur.
Tepe yüksekliğini tahmin etme
Aerodinamik sürüklenme ve basınçtaki geçici değişiklikler göz ardı edilirse, dikey olarak fırlatılan bir roketin tepe yüksekliği için üstü kapalı bir tahmin aşağıda gösterildiği şekilde ifade edilebilir:
(
= ulaşılan tepe yüksekliği, 
= başlangıçtaki su kütlesi, 
= suyla doldurulmuş roketin kütlesi, 
= Roketin içindeki başlangıç basıncı, 
= suyun yoğunluğu, 
= yerçekimi ivmesi) Yukarıdaki denklem için varsayımlar: (1) su sıkıştırılamaz, (2) nozüldeki akış yeknesaktır, (3) hızlar doğrusaldır, (4) suyun yoğunluğu havanın yoğunluğundan çok daha büyüktür, (5) viskozite etki yoktur, (6) kararlı akış, (7) suyun serbest yüzey hızı nozül hızına gore çok küçüktür, (8)hava basıncı su bitinceye kadar sabit kalır, (9) nozül hızı su bitinceye kadar sabit kalır ve (10) nozülden kaynaklanan sürtünme etkisi yoktur (bkz. ).
Çok şişeli roketler ve çok kademeli roketler
Çok şişeli roketler iki ya daha fazla şişenin birkaç farklı şekilde birleştirilmesiyle oluşturulur;zincirleme haldeki hacmi arttırmak için, şişeler birbirlerinden ayrı kesip parçaları birbirinin üzerinden kaydırarak ya da diplerinden açıp birleştirilmek suretiyle nozüllerinden birleştirilebilir. Hacmin artması ağırlığın artmasına neden olsa da bu durum roketin itme süresinin uygun bir artışıyla telafi edilmektedir. Roketin birleştirilmesindeki herhangi bir hata farklı bölümleri ayırmaya yol açacağından çok şişeli roketler sağlam olmayabilirler. Fırlatmanın sağlıklı olacağından emin olmak ve güvenliği ilgilendirdiği için basınç testleri daha önceden gerçekleştirilir. Roketin yükseğe gitmesini istiyorsanız çok şişeli roketler çok iyi olsa da çok güvenilir olmayıp rotadan sapabilirler. Bu nedenle fırlatma için güvenlik mesafesinin 6 metre olmasına dikkat edilmelidir.
Çok kademeli roketler çok daha karmaşıktır. Aynen uzaya yük göndermek için kullanılan çok kademeli roketler gibi, üst üste iki ya da daha fazla roketi içerecek şekilde tasarlanırlar. Fırlatma zamanlamalarının doğru sırayla ve doğru zamanda gerçekleşme yöntemleri değişik olsa da basınç-manşon yöntemi oldukça yaygındır.
Gaz kaynakları
Bir roketin basınçlandırılmasında çeşitli yöntemler kullanılır:
- En az 75 psi (520 kPa) basınç uygulayabilen, standart bir bisiklet/araba lastiği pompası.
- Su basıncı, boş bir su hortumu içindeki bütün havayı roketin içine iter. Oluşan basınç su şebekesinin basıncıyla aynıdır.
- Atölyelerde kullanılan pnömatik araç ve gereçlere güç sağlayan bir hava kompresörü. Üzerinde değişiklik yapılmış yüksek basınçlı (15 bar / 1500 kPa / 200 psi’den daha büyük) bir kompresörün su roketinin fırlatılmasında bir güç kaynağı olarak kullanılması tehlikeli olabilir.
- Karbon dioksit (CO2), hava ve azot gazı (N2) gibi tüplerdeki basınçlı gazlar. Paintball tüplerindeki CO2 veya endüstriyel ve SCUBA tüplerindeki hava da örnek olarak verilebilir. Tüplerdeki gazlarla çalışırken dikkatli olunmalıdır: basınçlı gaz genleştikçe soğur (bkz. gaz yasaları) ve aynı zamanda roket parçaları da soğur. PVC ve ABS gibi bazı malzemeler çok soğudunda zayıf ve kırılgan olabilirler. Güvenli bir mesafeyi sağlamak için uzun hava hortumları kullanılır. Roketlerin aşırı basınçlanmasını ve fırlatmadan önce patlamalarını önlemek için, fırlatma tesisatlarında genellikle basınç göstergeleri (manometre adıyla bilinen) ve kullanılmaktadır. Endüstriyel gaz satıcılarından sağlanan dalış tüpleri ya da kapları gibi yüksek basınçlı gazlar sadece eğitimli operatörler tarafından kullanılmalı ve gaz rokete bir regülatör ekipmanı (örn. SCUBA tek kademe regülatörü) aracılığıyla sevk edilmelidir. Birçok ülkede yerel ve ulusal kanunlara tabi olan bütün basınçlı gaz kapları yetkili bir test merkezi tarafından düzenli olarak güvenlik testine tutulmalıdır .
- Şişedeki suyun üzerinde bulunan patlayıcı gaz karışımının ateşlenmesi ; patlama, roketin havaya fırlatılması için gerekli olan basıncı oluşturur.
Nozüller
Su roketi nozüllerinde De Laval nozülünde olduğu gibi ıraksak bir bölüm olmadığından, su roketi nozülleri klasik yanmalı roket nozüllerinden farklıdır. Sıkıştırılamaz özelliğe sahip olan su ıraksal bölümün verimliliğine katkıda bulunamayacağı gibi gerçekte de performansı daha da kötü yapabilir.
Su roketi nozüllerinin iki ana sınıfı vardır:
- "Standart" ya da "büyük delikli" olarak da adlandırılan açık nozül türü, standart soda şişesi boğaz açıklığı olan ~22mm’lik bir iç çapa sahiptir.
- Kontrollü nozül herhangi "standart" bir nozülden daha küçüktür. 9mm’lik bir iç çapa sahip olan kontrollü bir nozül bahçe hortumları arasında bağlantı parçası olarak kullanıldığından "Bahçe sulama nozulu" olarak da bilinir.
Nozül çapı roket tarafından üretilen itme kuvvetini etkiler. Büyük çaplı nozüller daha hızlı bir ivme ile daha kısa bir itme evresi sağlarken küçük nozüller daha düşük bir ivme ile daha uzun bir itme evresi sağlar.
Bir nozülün anlık itme kuvveti basit olarak denklemle gösterilebilir:
Burada 
itme kuvveti, 
basınç ve 
nozülün alanıdır.
Kanatçıklar
Kanatçıklar bir su roketinde son derece önemlidir. Dengeyi sağlayan kanatçıklar büyük bir olasılıkla fırlatma yüksekliğini de arttırır.
Fırlatma boruları
Bazı su roketlerinde fırlatma rampası olarak fırlatma boruları kullanılır. Roket nozülünün içine sığan fırlatma borusu burnun yukarısına doğru uzanır. Fırlatma borusu yere sabitlenmiş haldedir. Roket yukarıya doğru hızlanırken, fırlatma borusu nozülün çıkışını tıkar ve roket fırlatma borusunu terk edinceye kadar dışarıya çok az su atılır. Bu durum, sıkıştırılmış havadaki potansiyel enerjinin neredeyse tamamıyla kinetik enerjiye olan etkili çevrimi ile roket ve suyun yerçekimsel potansiyel enerjisini sağlar. Roket motorları düşük hızlarda en az tesirli olduklarından dolayı fırlatmanın başlangıç evresinde yüksek verim önemlidir. Bu nedenle bir fırlatma borusu roketin hızını ve irtifasını önemli ölçüde artırır. Fırlatma boruları, uzun fırlatma borularının yerleştirilebileceği, uzun roketlerle kullanıldığında en çok etkilidir.
Güvenlik
Hatırı sayılır miktarda bir enerji içeren su roketleri yanlış ya da hatalı yapıldığında veyahut malzeme kusuru durumlarında tehlikeli olabilir. Bazı güvenlik kuralları deneyimli su roketi meraklılarınca gözlemlenmiştir:
- Bir roket yapıldığında basınç testi de yapılmalıdır. Bu işlem roket tamamen suyla dolduruluktan sonra rokete öngörülen basıncın en az %50’sinden daha büyük bir basınç uygulamak suretiyle yapılır. Şişe patlarsa, içerisindeki basınçlı hava miktarı (dolayısıyla potansiyel enerji) küçültülücek ve şişe patlamayacaktır.
- Roketin basınçlı kısımları üzerinde kullanılacak metal parçaları şişenin patlaması durumunda şarapnel etkisine neden olabileceğinden kesinlikle önerilmez. Metal parçalar ayrıca elektrik hatlarında kısa devreye de neden olabilir.
- Roket basınçlandırılır ve fırlatılırken, seyirciler güvenli bir mesafede tutulmalıdır. Genellikle, roketin fırlatılmasında belirli bir mesafeye sahip olan mekanizmalar (örneğin bir parça ip) kullanılır. Roket beklenmedik bir yöne saparsa, güvenlik mesafesinin olması roketin operatöre ya da seyircilere vurma olasılığını azaltır.
- Su roketleri, mülkiyete ve insanlara zarar vermemek için yapılar ve diğer insanlardan uzak sadece geniş açık alanlarda fırlatılmalıdır.
- Su roketleri çarpmaya bağlı olarak kemik kırılmalarına yol açabileceğinden insanlara, mallarına ya da hayvanlara doğru asla fırlatılmamalıdır.
- Koruyucu gözlük veya yüz koruyucusu genellikle kullanılır.
- İki litrelik normal bir soda şişesi genellikle 100 psi (690 kPa) basınca güvenli bir şekilde erişebilse de şişenin bu basınca erişmeden evvel beklenmedik bir şekilde patlama olasılığına karşı hazır olunmalıdır.
- Su roketlerinin parçalarını monte etmek için kullanılan tutkal plastikte kullanmaya uygun olmalıdır. Aksi halde uygunsuz bir tutkalın kullanılması şişeyi kimyasal olarak aşındıracağından roket fırlatıldığında başarısız bir uçuşla patladığı gibi seyirciler de zarar görebilir.
Dünya rekoru
Su ve hava itişli bir roket tarafından erişilen azami irtifaya ait güncel rekor, U.S. Water Rockets tarafından 14 Haziran 2007 tarihinde düzenlenen yarışmada elde edilen 623 metrelik irtifadır. Bu irtifa iki uçuşun ortalaması alınarak hesaplanmıştır. İlk uçuşta 630 metreye ve ikinci uçuşta 615.7 metreye ulaşılmıştır. Roket yarışma kurallarının verdiği onay gereğince iki uçuşunda da yük olarak bir video kamera taşıdı.
Çok sayıdaki su roketinin eş zamanlı olarak fırlatılmasına ait Gotta Launch’ın elindedir. 19 Haziran 2009 tarihinde, Delft Teknik Üniversitesi öğrencileri aynı anda 213 roketi hep birlikte fırlatmışlardır.
Buhar roketleri
(veya sıcak su roketi) itici yakıt olarak buhar kullanan rokettir. Fırlatmadan önce, roketteki su ısıtılır. Roketteki ısınan su dışarıya sızmadığı sürece, basınç artar. Bu basınç suyu olarak tutmaya yeterlidir. Suyun kaynama sıcaklığı basınçla arttığı için, su kaynama yerine buhar haline dönüşür. Fırlatma esnasında, basınçlı kap nozül sayesinde boşalır. Ortaya çıkan basınçlı su damlalarının nozül içerisinden geçmesi, su damlalarının kaynamasına ya da 'flaş' şeklinde anında buhar haline geçmesine imkân verir. Buharın yüksek hızı ve nozül içerisinde ilerlemesi bir roket için olağan tepki kuvvetini meydana getirir.
Bu tür roketleri yapma fikri İkinci Dünya Savaşından önce Almanya tarafından için alternatif bir roket motoru kullanım önerisiyle ortaya çıktı.
Kaynakça
- D. Kagan, L. Buchholtz, L. Klein, Soda-bottle water rockets, The Physics Teacher 33, 150-157 (1995)
- C. J. Gommes, Su roketlerinin ayrıntılı bir analizi: soda şişesinde ıslak adyabatlar, geçici akışlar ve eylemsizlik kuvvetleri21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., American Journal of Physics 78, 236 (2010
Yararlanılan kaynaklar
- ^ Water Rocket Computer Model 15 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from NASA
- ^ Sim Water Rocket 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from Dean's Benchtop
- ^ Water Rocket Simulation 12 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . from Clifford Heath's website
- ^ Schultz, William W. "ME 495 Winter 2012 Lecture." University of Michigan, Ann Arbor. Mar.-Apr. 2012. Lecture.
- ^ "Dean's benchtop: hydrogen powered water rocket". 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2014.
- ^ . 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2014.
- ^ "Tek kademeli su roketi irtifa rekoru yarışma kuralları". 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2014.
- ^ . 17 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2014.
- ^ . 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Su roketi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- WaterRocketLaunchers5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Atık ev malzemelerinden sağlam ve oldukça etkili bir su roketi fırlatma rampası nasıl yapılır?
- The Water Rocket Achievement World Record Association14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Su roketlerinin yapımı ve güvenli kullanımı için ve bütün su roketi dünya rekorlarının yönetim organı olarak görevlendirilmiş uluslararası dernektir.
- U.S. Water Rockets15 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Güncel irtifa rekoru sahibi – Su roketleri kullanarak hava fotoğrafçılığı
- – Dünya’nın en muhteşem su roketi projeleri.
- Team Parental Advisory24 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . –Roket üzerinden ve yerden çekilen vidoları içeren bir site.
- Water-rockets.com18 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Her yaştaki hobi düşkünleri, öğrenciler ve öğretmenler için su roketi bilimi.
- Başka bir Su Roketi Sayfası25 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Aircommand water rockets18 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Videoları, öğretici bilgileri, blogları ve daha fazlasını içeren bir Avustralya su roketi sitesi.
- – Aynı bir RPG gibi yatay uçuş yapan su roketlerini içeren site. Su roketi ile çalışan RPG’nin yapımını anlatan ücretsiz E-Kitap.
- HHWRSA 28 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Videoları, blogları ve öğretici bilgileri içeren Su Roketi Arabası web sitesi.
- GreenRocketsIL19 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Geri dönüşümlü malzemelerden roket yapımını videolarla anlatan bir İsrail su Roketi sitesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Su roketi olarak su kullanilan bir model roket turudur Basincli kap roketin motoru olarak genellikle plastik bir mesrubat sisesi kullanilir Su basincli bir gazla genellikle kullanilarak disariya dogru atilir Su roketi Newton un ucuncu hareket yasasina iyi bir ornektir Su roketi firlatmaIsleyisiBir su roketinin nasil calistirildiginin basitce canlandirmasi 1 basincli hava eklendikce olusan hava kabarciklari suyun icinden gecerek su ustunde toplanir ve havanin hacmini sisenin ust kisminda sikistirir 2 Sise pompadan ayrilir 3 Su basincli havanin yardimiyla nozulden disariya dogru itilir 4 Sise Newton un Ucuncu Kanunu uyarinca sudan ters istikamette uzaklasir Sise kismen su ile doldurularak agzi kapatilir Ardindan sise bir hava kompresoru ya da hava tupunden saglanan 125 psi kadar basinctaki basincli havayla sikistirilir Bazen bu is icin bir gaz tupunden saglanan CO2 ya da azotta kullanilabilir Sikistirilarak potansiyel enerjiyi depolamayi saglayan gaz ve arttiran su roketin nozulunden puskurtuldugunde daha buyuk guc sagladigindan dolayi bir arada kullanilmaktadir Bazen performansi arttirmak icin suya farkli yollarla katki maddeleri katilir Ornegin tepki kutlesinin yogunlugunu arttirarak daha yuksek bir ozgul itici kuvvet saglamak icin suya tuz katilabilir Tepki kutlesinin yogunlugu azaltilarak itme suresi arttirilabilir Bunu saglamak icin suya bazen sabun katilarak yogun bir kopuk olusumu saglanir Kopugun sikistirilabilir bir sivi gibi davrandigi dusunulmekte olup De Laval nozulu ile birlikte kullanildiginda itme kuvveti artmaktadir Roketin nozulundeki subap serbest birakildiktan sonra su itici yakit bitinceye ve roketin icindeki hava basinci atmosferik basinca dusunceye kadar yuksek hizda disariya dogru itilir Newton un ucuncu yasasina gore roket uzerinde net bir kuvvet olusur Suyun disariya dogru itilmesi roketin hava icinde hatiri sayilir bir mesafe kat etmesine neden olabilir Irtifa ve ucus suresi aerodinamik hususlarin yani sira su hacmi baslangic basinci roket nozulunun olcusu ve bos roketin agirligina baglidir Bu faktorler arasindaki iliski karmasik olup bu ve diger faktorleri arastirmak icin bircok simulator yazilmistir Basincli kap yapiminda genellikle bir ya da birden cok kullanimli plastik mesrubat siselerinden baska polikarbonat floresan lamba kiliflari plastik borular ve diger dusuk basinca dayanikli silindirik kaplar da kullanilmaktadir Firlatma basinci genellikle 75 150 psi 500 1000 kPa arasinda degismektedir Basinc ne kadar buyukse depolanmis enerji o kadar buyuk olur Tepe yuksekligini tahmin etmeAerodinamik suruklenme ve basinctaki gecici degisiklikler goz ardi edilirse dikey olarak firlatilan bir roketin tepe yuksekligi icin ustu kapali bir tahmin asagida gosterildigi sekilde ifade edilebilir h MiMR 2 Pirg displaystyle h left M i over M R right 2 left P i over rho g right h displaystyle h ulasilan tepe yuksekligi Mi displaystyle M i baslangictaki su kutlesi MR displaystyle M R suyla doldurulmus roketin kutlesi Pi displaystyle P i Roketin icindeki baslangic basinci r displaystyle rho suyun yogunlugu g displaystyle g yercekimi ivmesi Yukaridaki denklem icin varsayimlar 1 su sikistirilamaz 2 nozuldeki akis yeknesaktir 3 hizlar dogrusaldir 4 suyun yogunlugu havanin yogunlugundan cok daha buyuktur 5 viskozite etki yoktur 6 kararli akis 7 suyun serbest yuzey hizi nozul hizina gore cok kucuktur 8 hava basinci su bitinceye kadar sabit kalir 9 nozul hizi su bitinceye kadar sabit kalir ve 10 nozulden kaynaklanan surtunme etkisi yoktur bkz Cok siseli roketler ve cok kademeli roketlerCok siseli iki roket Silindirik kanatciklara sahip cok siseli buyuk bir roket Cok siseli roketler iki ya daha fazla sisenin birkac farkli sekilde birlestirilmesiyle olusturulur zincirleme haldeki hacmi arttirmak icin siseler birbirlerinden ayri kesip parcalari birbirinin uzerinden kaydirarak ya da diplerinden acip birlestirilmek suretiyle nozullerinden birlestirilebilir Hacmin artmasi agirligin artmasina neden olsa da bu durum roketin itme suresinin uygun bir artisiyla telafi edilmektedir Roketin birlestirilmesindeki herhangi bir hata farkli bolumleri ayirmaya yol acacagindan cok siseli roketler saglam olmayabilirler Firlatmanin saglikli olacagindan emin olmak ve guvenligi ilgilendirdigi icin basinc testleri daha onceden gerceklestirilir Roketin yuksege gitmesini istiyorsaniz cok siseli roketler cok iyi olsa da cok guvenilir olmayip rotadan sapabilirler Bu nedenle firlatma icin guvenlik mesafesinin 6 metre olmasina dikkat edilmelidir Cok kademeli roketler cok daha karmasiktir Aynen uzaya yuk gondermek icin kullanilan cok kademeli roketler gibi ust uste iki ya da daha fazla roketi icerecek sekilde tasarlanirlar Firlatma zamanlamalarinin dogru sirayla ve dogru zamanda gerceklesme yontemleri degisik olsa da basinc manson yontemi oldukca yaygindir Gaz kaynaklariBir roketin basinclandirilmasinda cesitli yontemler kullanilir En az 75 psi 520 kPa basinc uygulayabilen standart bir bisiklet araba lastigi pompasi Su basinci bos bir su hortumu icindeki butun havayi roketin icine iter Olusan basinc su sebekesinin basinciyla aynidir Atolyelerde kullanilan pnomatik arac ve gereclere guc saglayan bir hava kompresoru Uzerinde degisiklik yapilmis yuksek basincli 15 bar 1500 kPa 200 psi den daha buyuk bir kompresorun su roketinin firlatilmasinda bir guc kaynagi olarak kullanilmasi tehlikeli olabilir Karbon dioksit CO2 hava ve azot gazi N2 gibi tuplerdeki basincli gazlar Paintball tuplerindeki CO2 veya endustriyel ve SCUBA tuplerindeki hava da ornek olarak verilebilir Tuplerdeki gazlarla calisirken dikkatli olunmalidir basincli gaz genlestikce sogur bkz gaz yasalari ve ayni zamanda roket parcalari da sogur PVC ve ABS gibi bazi malzemeler cok sogudunda zayif ve kirilgan olabilirler Guvenli bir mesafeyi saglamak icin uzun hava hortumlari kullanilir Roketlerin asiri basinclanmasini ve firlatmadan once patlamalarini onlemek icin firlatma tesisatlarinda genellikle basinc gostergeleri manometre adiyla bilinen ve kullanilmaktadir Endustriyel gaz saticilarindan saglanan dalis tupleri ya da kaplari gibi yuksek basincli gazlar sadece egitimli operatorler tarafindan kullanilmali ve gaz rokete bir regulator ekipmani orn SCUBA tek kademe regulatoru araciligiyla sevk edilmelidir Bircok ulkede yerel ve ulusal kanunlara tabi olan butun basincli gaz kaplari yetkili bir test merkezi tarafindan duzenli olarak guvenlik testine tutulmalidir Sisedeki suyun uzerinde bulunan patlayici gaz karisiminin ateslenmesi patlama roketin havaya firlatilmasi icin gerekli olan basinci olusturur NozullerSu roketi nozullerinde De Laval nozulunde oldugu gibi iraksak bir bolum olmadigindan su roketi nozulleri klasik yanmali roket nozullerinden farklidir Sikistirilamaz ozellige sahip olan su iraksal bolumun verimliligine katkida bulunamayacagi gibi gercekte de performansi daha da kotu yapabilir Su roketi nozullerinin iki ana sinifi vardir Standart ya da buyuk delikli olarak da adlandirilan acik nozul turu standart soda sisesi bogaz acikligi olan 22mm lik bir ic capa sahiptir Kontrollu nozul herhangi standart bir nozulden daha kucuktur 9mm lik bir ic capa sahip olan kontrollu bir nozul bahce hortumlari arasinda baglanti parcasi olarak kullanildigindan Bahce sulama nozulu olarak da bilinir Nozul capi roket tarafindan uretilen itme kuvvetini etkiler Buyuk capli nozuller daha hizli bir ivme ile daha kisa bir itme evresi saglarken kucuk nozuller daha dusuk bir ivme ile daha uzun bir itme evresi saglar Bir nozulun anlik itme kuvveti basit olarak denklemle gosterilebilir F 2PAt displaystyle F 2PA t Burada F displaystyle F itme kuvveti P displaystyle P basinc ve At displaystyle A t nozulun alanidir KanatciklarKanatciklar bir su roketinde son derece onemlidir Dengeyi saglayan kanatciklar buyuk bir olasilikla firlatma yuksekligini de arttirir Firlatma borulariBazi su roketlerinde firlatma rampasi olarak firlatma borulari kullanilir Roket nozulunun icine sigan firlatma borusu burnun yukarisina dogru uzanir Firlatma borusu yere sabitlenmis haldedir Roket yukariya dogru hizlanirken firlatma borusu nozulun cikisini tikar ve roket firlatma borusunu terk edinceye kadar disariya cok az su atilir Bu durum sikistirilmis havadaki potansiyel enerjinin neredeyse tamamiyla kinetik enerjiye olan etkili cevrimi ile roket ve suyun yercekimsel potansiyel enerjisini saglar Roket motorlari dusuk hizlarda en az tesirli olduklarindan dolayi firlatmanin baslangic evresinde yuksek verim onemlidir Bu nedenle bir firlatma borusu roketin hizini ve irtifasini onemli olcude artirir Firlatma borulari uzun firlatma borularinin yerlestirilebilecegi uzun roketlerle kullanildiginda en cok etkilidir GuvenlikHatiri sayilir miktarda bir enerji iceren su roketleri yanlis ya da hatali yapildiginda veyahut malzeme kusuru durumlarinda tehlikeli olabilir Bazi guvenlik kurallari deneyimli su roketi meraklilarinca gozlemlenmistir Bir roket yapildiginda basinc testi de yapilmalidir Bu islem roket tamamen suyla dolduruluktan sonra rokete ongorulen basincin en az 50 sinden daha buyuk bir basinc uygulamak suretiyle yapilir Sise patlarsa icerisindeki basincli hava miktari dolayisiyla potansiyel enerji kucultulucek ve sise patlamayacaktir Roketin basincli kisimlari uzerinde kullanilacak metal parcalari sisenin patlamasi durumunda sarapnel etkisine neden olabileceginden kesinlikle onerilmez Metal parcalar ayrica elektrik hatlarinda kisa devreye de neden olabilir Roket basinclandirilir ve firlatilirken seyirciler guvenli bir mesafede tutulmalidir Genellikle roketin firlatilmasinda belirli bir mesafeye sahip olan mekanizmalar ornegin bir parca ip kullanilir Roket beklenmedik bir yone saparsa guvenlik mesafesinin olmasi roketin operatore ya da seyircilere vurma olasiligini azaltir Su roketleri mulkiyete ve insanlara zarar vermemek icin yapilar ve diger insanlardan uzak sadece genis acik alanlarda firlatilmalidir Su roketleri carpmaya bagli olarak kemik kirilmalarina yol acabileceginden insanlara mallarina ya da hayvanlara dogru asla firlatilmamalidir Koruyucu gozluk veya yuz koruyucusu genellikle kullanilir Iki litrelik normal bir soda sisesi genellikle 100 psi 690 kPa basinca guvenli bir sekilde erisebilse de sisenin bu basinca erismeden evvel beklenmedik bir sekilde patlama olasiligina karsi hazir olunmalidir Su roketlerinin parcalarini monte etmek icin kullanilan tutkal plastikte kullanmaya uygun olmalidir Aksi halde uygunsuz bir tutkalin kullanilmasi siseyi kimyasal olarak asindiracagindan roket firlatildiginda basarisiz bir ucusla patladigi gibi seyirciler de zarar gorebilir Dunya rekoruU S Water Rockets yarismasinda 630 m yukseklikle rekor kiran X 12 Su Roketi uzerindeki video kamera ile cekilen apoje fotografi Su ve hava itisli bir roket tarafindan erisilen azami irtifaya ait guncel rekor U S Water Rockets tarafindan 14 Haziran 2007 tarihinde duzenlenen yarismada elde edilen 623 metrelik irtifadir Bu irtifa iki ucusun ortalamasi alinarak hesaplanmistir Ilk ucusta 630 metreye ve ikinci ucusta 615 7 metreye ulasilmistir Roket yarisma kurallarinin verdigi onay geregince iki ucusunda da yuk olarak bir video kamera tasidi Cok sayidaki su roketinin es zamanli olarak firlatilmasina ait Gotta Launch in elindedir 19 Haziran 2009 tarihinde Delft Teknik Universitesi ogrencileri ayni anda 213 roketi hep birlikte firlatmislardir Buhar roketleri veya sicak su roketi itici yakit olarak buhar kullanan rokettir Firlatmadan once roketteki su isitilir Roketteki isinan su disariya sizmadigi surece basinc artar Bu basinc suyu olarak tutmaya yeterlidir Suyun kaynama sicakligi basincla arttigi icin su kaynama yerine buhar haline donusur Firlatma esnasinda basincli kap nozul sayesinde bosalir Ortaya cikan basincli su damlalarinin nozul icerisinden gecmesi su damlalarinin kaynamasina ya da flas seklinde aninda buhar haline gecmesine imkan verir Buharin yuksek hizi ve nozul icerisinde ilerlemesi bir roket icin olagan tepki kuvvetini meydana getirir Bu tur roketleri yapma fikri Ikinci Dunya Savasindan once Almanya tarafindan icin alternatif bir roket motoru kullanim onerisiyle ortaya cikti KaynakcaD Kagan L Buchholtz L Klein Soda bottle water rockets The Physics Teacher 33 150 157 1995 C J Gommes Su roketlerinin ayrintili bir analizi soda sisesinde islak adyabatlar gecici akislar ve eylemsizlik kuvvetleri21 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde American Journal of Physics 78 236 2010Yararlanilan kaynaklar Water Rocket Computer Model 15 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde from NASA Sim Water Rocket 28 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde from Dean s Benchtop Water Rocket Simulation 12 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde from Clifford Heath s website Schultz William W ME 495 Winter 2012 Lecture University of Michigan Ann Arbor Mar Apr 2012 Lecture Dean s benchtop hydrogen powered water rocket 25 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2014 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Temmuz 2014 Tek kademeli su roketi irtifa rekoru yarisma kurallari 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2014 17 Haziran 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2014 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Nisan 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Su roketi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir WaterRocketLaunchers5 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Atik ev malzemelerinden saglam ve oldukca etkili bir su roketi firlatma rampasi nasil yapilir The Water Rocket Achievement World Record Association14 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Su roketlerinin yapimi ve guvenli kullanimi icin ve butun su roketi dunya rekorlarinin yonetim organi olarak gorevlendirilmis uluslararasi dernektir U S Water Rockets15 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Guncel irtifa rekoru sahibi Su roketleri kullanarak hava fotografciligi Dunya nin en muhtesem su roketi projeleri Team Parental Advisory24 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Roket uzerinden ve yerden cekilen vidolari iceren bir site Water rockets com18 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Her yastaki hobi duskunleri ogrenciler ve ogretmenler icin su roketi bilimi Baska bir Su Roketi Sayfasi25 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aircommand water rockets18 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Videolari ogretici bilgileri bloglari ve daha fazlasini iceren bir Avustralya su roketi sitesi Ayni bir RPG gibi yatay ucus yapan su roketlerini iceren site Su roketi ile calisan RPG nin yapimini anlatan ucretsiz E Kitap HHWRSA28 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Videolari bloglari ve ogretici bilgileri iceren Su Roketi Arabasi web sitesi GreenRocketsIL19 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Geri donusumlu malzemelerden roket yapimini videolarla anlatan bir Israil su Roketi sitesi