Suphi Hindiyerli d 1947 Mardin telkâri gümüş işlemecisi Suphi HindiyerliDoğum1940 MardinMeslekTelkâri gümüş i�

Suphi Hindiyerli (d. 1947, Mardin), telkâri gümüş işlemecisi.

Suphi Hindiyerli
Doğum	1940 Mardin
Meslek	Telkâri gümüş işlemecisi
Ödüller	2017 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü

Geleneksel bir Süryani el sanatı olan telkâri gümüş işlemeciliği alanında 2017'de Türkiye'nin Yaşayan İnsan Hazinesi ünvanına layık görülmüştür.

Yaşamı

1947'de Mardin’de doğdu. Mardin'e Hindistan'dan gelmiş Süryani bir aileye mensuptur. Anne-babası basmacılık, dokumacılık ile uğraşırdı. Telkâri sanatını ağabeyi Yakup Hindiyerli'den usta-çırak ilişkisi içinde öğrendi. Sanatına ağabeyinden sonra Efram Türkcan adlı ustanın yanında devam etti. Ustalardan öğrendiği motifleri geleneksel yöntemlerle işleyerek küpe, yüzük, kolye ve anahtarlık gibi çeşitli ürünlere dönüştürdü. 1974'te İstanbul'a yerleşti ve orada kuyumculuk yaptı. 1997'de telkâri sanatını canlandırmak üzere Mardin'e döndü. Sanatını Mardin Müzesi'nin yanındaki Telkâri Atölyesi adlı mağaza-atölyesinde sürdürdü. Bu alandaki ustalığı ile çok sayıda belgesele de konu oldu.

Mardin Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü bünyesinde kurulan atölyede onyıl görev yaptı ve pek çok kalfa ve çırak yetiştirdi. 2000 yılından itibaren eşi Bermal Yerlihindi de kendisi ile birlikte çalıştı ve sekiz yıl sonunda bir kadın telkâri ustası olarak yetişti. Suphi Hindiyerli, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle yurtdışında katıldığı etkinliklerde stant açtı. 2004'te Mardin'i ziyaret eden Prens Charles hediye ettiği gümüş tespih ile İ ve 2022'de Arjantin Millî Futbol Takımı Teknik Direktörü Maradona'ya Ermeni asıllı bir Türk işadamının hediye ettiği tespihi yapması ile dünya gündemine geldi. Çalışmaları hem telkâri sanatının yaşatılmasına, hem kentin tanıtımına katkı sağladı.

Sanatçı, 2017 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında UNESCO Bilim Kurulu tarafından verilen Yaşayan İnsan Hazinesi unvanına layık görüldü. 11 Şubat 2020'da Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gerçekleşen törenle ödülünü aldı.

Ödüller

2017 Yaşayan İnsan Hazinesi Ödülü

Kaynakça

^ "Bir De Bana Sor 152.Bölüm (Suphi Hindiyerli) - Mardin". Diyanet TV. 2017.
^ ^a ^b Allak, Fırat (29 Şubat 2024). "Mardin'deki Gümüş Telkâri Atölyeleri ve Ustaları Üzerine Bir Araştırma". Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (14): 1370-1391. doi:10.51531/korkutataturkiyat.1417983. ISSN 2687-5675.
^ Kalay, Selami (30 Ağustos 2013). "Dünya mirası Mardin". Yeniasir. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ Işık, Deniz (14 Ekim 2016). "Dünya Amerika'nın nerede olduğunu bilmezken telkari vardı". Cumhuriyet. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ "Telkâri Sanatı Tarihe Meydan Okuyor". Suryaniler.com. 4 Aralık 2013.
^ ^a ^b "Subhi Hindi Yerli". Yaşayan İnsan Hazineleri ve Etkinlikler Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ Selim KAYA (3 Temmuz 2021). "Mardinli Süryani telkâri ustası, 5 bin yıllık sanatı sürdürüyor". Demirören Haber Ajansı. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ "Telkâri Bermal ustanın elinde yaşam buluyor – Kadın İşçi". www.kadinisci.org. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ "Zamana direnen zanaat: Telkâri". Platin Online. 15 Ekim 2022. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ DHA (26 Aralık 2018). "5 bin yıllık sanatın son ustası". CNN Türk. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ "Suphi Usta'nın tespihini sallıyor". Sabah. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ "Süryani telkari ustası tutkunu olduğu sanatından vazgeçemiyor". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.
^ "Yaşayan İnsan Hazineleri Ödül Töreni". www.investinkirsehir.com. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

Dış kaynaklar

Bir de Bana Sor 152. Bölüm: Suphi Hindiyerli, TRT Diyanet
Ömrünün 65 Yılını Telkâri Sanatına Adadı, Demirören Ajansı, 5 Ekim 2019
5bin yıllık sanatın temsilcisi Suphi Hindiyerli ile Eksikler üzerine, Eksikparça 3. bölüm, TRT, 10 Mart 2014

[1] "Bir De Bana Sor 152.Bölüm (Suphi Hindiyerli) - Mardin". Diyanet TV. 2017.

[:1-2] Allak, Fırat (29 Şubat 2024). "Mardin'deki Gümüş Telkâri Atölyeleri ve Ustaları Üzerine Bir Araştırma". Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (14): 1370-1391. doi:10.51531/korkutataturkiyat.1417983. ISSN 2687-5675.

[3] Kalay, Selami (30 Ağustos 2013). "Dünya mirası Mardin". Yeniasir. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[4] Işık, Deniz (14 Ekim 2016). "Dünya Amerika'nın nerede olduğunu bilmezken telkari vardı". Cumhuriyet. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[5] "Telkâri Sanatı Tarihe Meydan Okuyor". Suryaniler.com. 4 Aralık 2013.

[:2-6] "Subhi Hindi Yerli". Yaşayan İnsan Hazineleri ve Etkinlikler Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[7] Selim KAYA (3 Temmuz 2021). "Mardinli Süryani telkâri ustası, 5 bin yıllık sanatı sürdürüyor". Demirören Haber Ajansı. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[8] "Telkâri Bermal ustanın elinde yaşam buluyor – Kadın İşçi". www.kadinisci.org. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[9] "Zamana direnen zanaat: Telkâri". Platin Online. 15 Ekim 2022. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[10] DHA (26 Aralık 2018). "5 bin yıllık sanatın son ustası". CNN Türk. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[11] "Suphi Usta'nın tespihini sallıyor". Sabah. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[:0-12] "Süryani telkari ustası tutkunu olduğu sanatından vazgeçemiyor". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.

[13] "Yaşayan İnsan Hazineleri Ödül Töreni". www.investinkirsehir.com. Erişim tarihi: 1 Mart 2025.