Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir.Ekim 2023) ( |
Sultan Han-Girey (tam adı Kırım-Girey Mehmet Gireyev Han-Girey) (1808-1842), Çerkes etnograf, folklorcu, sanat eleştirmeni, halkının sivil yapısı üzerine projelerin yazarı, Çerkes kültürüne ve Çerkes edebiyatına önemli katkı sağlayan eserlerin yazarı, Çerkes etnografyasının ve tarih biliminin kurucularından biri olarak kabul edilir.
Sultan Han-Girey | |
---|---|
Doğum | 1808 Grivinska-Çerkassky, Kuban |
Ölüm | 1842 Lhostenhable, Çerkesya |
Milliyet | Çerkes |
Meslek | aristokrat, etnograf, folklorist ve |
Evlilik | Tukay |
Çocuk(lar) | |
Biyografi
Soyu Girey (Cengizid) ailesine dayanan Sultan Muhammed Han-Girey'in (?-1821) üçüncü oğlu. Kardeşleri; Sultan Şahan-Girey (1808-1827), Sultan Sagat-Girey (1809-1856) ve Sultan Adil-Girey'dir (1819-1876).
- 1808'de, Çerkesya'nın (şimdiki Adıge Cumhuriyeti) Lhostenhable köyünde doğdu. St. Petersburg'daki Cadet Corps'tan mezun oldu, çeşitli subay rütbelerinde görev yaptı.
- 1837'de İmparatorluk Majestelerinin Özel Konvoyunun (SEIVK) Kafkas-Yayla yarım filosunun komutanı olarak atandı. İmparator I. Nikolas'ın albay ve yardımcı kampına atandı. Daha sonra SEIVK komutanlığına atandı.
- 1837-1840 yılları arasında Rusya'nın yurtdışında yürüttüğü savaşlara katıldı (Rus-İran, Rus-Osmanlı, Polonya).
- Han-Girey, Kafkasya'daki askerî olaylara katılmadı. Bu olaylar şüphesiz onu endişelendirdi ve kan dökülmesini durdurmak için Kafkasya'nın barışçıl şekilde fethi için bir proje geliştirdi. Proje gereken ilgiyi görmedi. Daha sonra Senatör Phillipson Grigori İvanoviç anılarında bunu şöyle yazdı:
- “1837 baharına geri dönelim. "
- (Velyaminov) Sessizce yukarı aşağı yürüdü, çantama yan yan bakıyordu; nihayet direnemedi ve hoşnutsuzlukla sordu: "Bugün rapor için neden bu kadar çok şeyiniz var bayım?". "Bu, Ekselansları, Savaş Bakanı tarafından sonuçlandırmanız için gönderilen Albay Han-Girey'in emir subay kanadı tarafından Kafkasya'yı fethetme projesidir." diye yanıtladım. "Ah, boş gevezelik! Onu masaya koyunuz bayım, inceleyeceğim. Onu masasının bölümlerinden birine koydum ve bir yıldan fazla bir süre onu orada sadece gittikçe büyüyen bir toz tabakasıyla gördüm.
- 1841'de dağlıları çar lehine kışkırtmak için Kafkasya'ya gönderildi. Han-Girey, Rus otokratının taleplerinin ültimatom şeklinde paylaşmadı, ancak Rusya'ya katılmanın uygun olduğunu düşündü. Bu görevi yerine getirmeyi başaramadı, bu nedenle St. Petersburg'a döndükten sonra istifa etti.
- Birkaç ay sonra, 1842 sonbaharında, Han-Girey memleketi Lhostenhable'deki evinde öldü. Orada meftundur.
Tek oğlu, Asya Dairesi'nin 14. sınıfında görevli olan Sultan Murat-Girey'dir (1842-1863).
Han-Girey'in ölümünden sonra dul eşi Sultan Tukay, yılda 500 ruble gümüş emekli maaşı ve 1000 ruble gümüş emekli maaşı aldı. Dul karısı ve oğlu Murat, kardeşi Adil-Girey'in himayesinde yaşamlarını sürdürdüler.
Ebeveynler
Annesi Biçe, Muhammed-Girey'in ikinci eşiydi. Anneannesi Prenses Kanitat, gelen babası 'in halasıydı.
Rus İmparatoru I. Alexander'ın 23 Aralık 1816 tarihli kararnamesiyle Muhammed-Girey, başçavuş rütbesine layık görülürken, kararnamede şöyle deniyordu:
"Bu rütbe, Türk hükümetinin kendisine yaptığı kazançlı tekliflere rağmen; Rusyaya bağlılığından ve hizmetimizde kalma arzusundan dolayı saygı görüyor."
Eserleri
- Tarihi ve etnografik kompozisyon "Çerkesya Üzerine Notlar". 1836 g.
- "Çerkes efsaneleri" hikâyesi (Russian Bulletin. 1841. T. 2).
- Ahlaki tanımlayıcı deneme "Çerkeslerin inançları, tavırları, gelenekleri, yaşam tarzı" (agy. 1842. T. 5.).
- "Prens Kanbulat" hikâyesi (agy. 1844. No. 10-11).
- Masal "Zoom Kunchuka" (Kafkasya 1846 ;. Perepech tana, "Russian Invalid", 1846 g:, II. 1846'nın yarısı için "Kafkasya" koleksiyon gazetesi, "Kafkasya'da" 1909 1 t ..).
- Çerkes halklarının mitolojisi - "Çerkeslerin inançları, tavırları, gelenekleri, yaşam tarzı" makalesinden bir alıntı (Kafkasya,; 1846; 1846'nın ikinci yarısı için "Kafkasya" gazetesinin koleksiyonunda yeniden basıldı).
- Ahlakî tanımlayıcı ve biyografik eskiz "Beslny Abat" (Kafkasya. 1847. № 42-48; koleksiyonda yeniden basıldı! 1847'nin II yarısı için "Kafkasya" gazetesi).
- Ahlakî tanımlayıcı ve biyografik eskiz "Prens Pshskaya Ahodyagoko " (Kafkasya'nın yerel ve kabilelerinin tanımlanması için materyal koleksiyonu. 1893. No. 17).
Eserlerin çoğu ölümünden sonra yayınlandı. Rusya'da ve yurtdışında Kafkas bilim adamları tarafından kullanılan çalışmaları St. Petersburg, Moskova ve Kafkasya'daki tanınmış süreli yayınlarda yayınlandı. Yukarıdakilere ek olarak, bazı ünlü edebî eserleri hâlâ aranmaktadır.
El yazmalarının bir kısmı şu anda Adigoloji Enstitüsü (Adıgey Cumhuriyet İnsanî Araştırma Enstitüsü) araştırmacıları tarafından incelenmektedir.
2008'de Pyatigorsk Ulusal Kültürler Evi'nde Sultan Han-Girey'in 200. doğumgününe adanmış bir akşam düzenlendi.
Notlar
Edebiyat
Iskhak Mashbash. Khan-Girey. - Maykop: RIPO "Adygea", 1998. - 832 s.
Bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde veya sayfa baska bir dilden kotu bir bicimde tercume edilmistir Sayfa makine cevirisi veya dilde yetkinligi bulunmayan bir cevirmen tarafindan olusturulmus olabilir Lutfen ceviriyi gelistirmek icin yardim edin Ekim 2023 Sultan Han Girey tam adi Kirim Girey Mehmet Gireyev Han Girey 1808 1842 Cerkes etnograf folklorcu sanat elestirmeni halkinin sivil yapisi uzerine projelerin yazari Cerkes kulturune ve Cerkes edebiyatina onemli katki saglayan eserlerin yazari Cerkes etnografyasinin ve tarih biliminin kurucularindan biri olarak kabul edilir Sultan Han GireyDogum1808 Grivinska Cerkassky KubanOlum1842 Lhostenhable CerkesyaMilliyetCerkesMeslekaristokrat etnograf folklorist veEvlilikTukayCocuk lar BiyografiResmi uniformasiyla Sultan Han Girey Soyu Girey Cengizid ailesine dayanan Sultan Muhammed Han Girey in 1821 ucuncu oglu Kardesleri Sultan Sahan Girey 1808 1827 Sultan Sagat Girey 1809 1856 ve Sultan Adil Girey dir 1819 1876 1808 de Cerkesya nin simdiki Adige Cumhuriyeti Lhostenhable koyunde dogdu St Petersburg daki Cadet Corps tan mezun oldu cesitli subay rutbelerinde gorev yapti 1837 de Imparatorluk Majestelerinin Ozel Konvoyunun SEIVK Kafkas Yayla yarim filosunun komutani olarak atandi Imparator I Nikolas in albay ve yardimci kampina atandi Daha sonra SEIVK komutanligina atandi 1837 1840 yillari arasinda Rusya nin yurtdisinda yuruttugu savaslara katildi Rus Iran Rus Osmanli Polonya Han Girey Kafkasya daki askeri olaylara katilmadi Bu olaylar suphesiz onu endiselendirdi ve kan dokulmesini durdurmak icin Kafkasya nin bariscil sekilde fethi icin bir proje gelistirdi Proje gereken ilgiyi gormedi Daha sonra Senator Phillipson Grigori Ivanovic anilarinda bunu soyle yazdi 1837 baharina geri donelim Velyaminov Sessizce yukari asagi yurudu cantama yan yan bakiyordu nihayet direnemedi ve hosnutsuzlukla sordu Bugun rapor icin neden bu kadar cok seyiniz var bayim Bu Ekselanslari Savas Bakani tarafindan sonuclandirmaniz icin gonderilen Albay Han Girey in emir subay kanadi tarafindan Kafkasya yi fethetme projesidir diye yanitladim Ah bos gevezelik Onu masaya koyunuz bayim inceleyecegim Onu masasinin bolumlerinden birine koydum ve bir yildan fazla bir sure onu orada sadece gittikce buyuyen bir toz tabakasiyla gordum 1841 de daglilari car lehine kiskirtmak icin Kafkasya ya gonderildi Han Girey Rus otokratinin taleplerinin ultimatom seklinde paylasmadi ancak Rusya ya katilmanin uygun oldugunu dusundu Bu gorevi yerine getirmeyi basaramadi bu nedenle St Petersburg a dondukten sonra istifa etti Birkac ay sonra 1842 sonbaharinda Han Girey memleketi Lhostenhable deki evinde oldu Orada meftundur Tek oglu Asya Dairesi nin 14 sinifinda gorevli olan Sultan Murat Girey dir 1842 1863 Han Girey in olumunden sonra dul esi Sultan Tukay yilda 500 ruble gumus emekli maasi ve 1000 ruble gumus emekli maasi aldi Dul karisi ve oglu Murat kardesi Adil Girey in himayesinde yasamlarini surdurduler EbeveynlerAnnesi Bice Muhammed Girey in ikinci esiydi Anneannesi Prenses Kanitat gelen babasi in halasiydi Rus Imparatoru I Alexander in 23 Aralik 1816 tarihli kararnamesiyle Muhammed Girey bascavus rutbesine layik gorulurken kararnamede soyle deniyordu Bu rutbe Turk hukumetinin kendisine yaptigi kazancli tekliflere ragmen Rusyaya bagliligindan ve hizmetimizde kalma arzusundan dolayi saygi goruyor EserleriTarihi ve etnografik kompozisyon Cerkesya Uzerine Notlar 1836 g Cerkes efsaneleri hikayesi Russian Bulletin 1841 T 2 Ahlaki tanimlayici deneme Cerkeslerin inanclari tavirlari gelenekleri yasam tarzi agy 1842 T 5 Prens Kanbulat hikayesi agy 1844 No 10 11 Masal Zoom Kunchuka Kafkasya 1846 Perepech tana Russian Invalid 1846 g II 1846 nin yarisi icin Kafkasya koleksiyon gazetesi Kafkasya da 1909 1 t Cerkes halklarinin mitolojisi Cerkeslerin inanclari tavirlari gelenekleri yasam tarzi makalesinden bir alinti Kafkasya 1846 1846 nin ikinci yarisi icin Kafkasya gazetesinin koleksiyonunda yeniden basildi Ahlaki tanimlayici ve biyografik eskiz Beslny Abat Kafkasya 1847 42 48 koleksiyonda yeniden basildi 1847 nin II yarisi icin Kafkasya gazetesi Ahlaki tanimlayici ve biyografik eskiz Prens Pshskaya Ahodyagoko Kafkasya nin yerel ve kabilelerinin tanimlanmasi icin materyal koleksiyonu 1893 No 17 Eserlerin cogu olumunden sonra yayinlandi Rusya da ve yurtdisinda Kafkas bilim adamlari tarafindan kullanilan calismalari St Petersburg Moskova ve Kafkasya daki taninmis sureli yayinlarda yayinlandi Yukaridakilere ek olarak bazi unlu edebi eserleri hala aranmaktadir El yazmalarinin bir kismi su anda Adigoloji Enstitusu Adigey Cumhuriyet Insani Arastirma Enstitusu arastirmacilari tarafindan incelenmektedir 2008 de Pyatigorsk Ulusal Kulturler Evi nde Sultan Han Girey in 200 dogumgunune adanmis bir aksam duzenlendi Notlar Ishak Mashbash Han Girej Majkop RIPO Adygeya 1998 832c ISBN 5 7992 0013 6 a b Zhurnal Russkij arhiv 1883 g Vospominaniya G I Filipsona Pyatigorskaya pravda st Imya v istorii avtor V SychenkoEdebiyatIskhak Mashbash Khan Girey Maykop RIPO Adygea 1998 832 s ISBN 5 7992 0013 6Baglantilar