Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Surp Garapet Manastırı (Ermenice: Մշո Սուրբ Կարապետ վանք, Mšo Surb Karapet vank', diğer adlarla da anılır) Türkiye'nin Muş ilinin yaklaşık 30 km kuzeybatısındaki bölgesinde bulunan ve 4. yüzyılında inşa edilmiş olan tarihî bir Ermeni manastırı. 1915 Ermeni kırımı'nda vandalize edilmiştir ve sonra ise yıkılmıştır.
 Yıkımından önce Surp Garabet Manastırı | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Çengilli köyü,Muş, Türkiye |
| Koordinatlar | 38°57′40″K 41°11′30″D / 38.96111°K 41.19167°D |
| İnanç | Ermeni Apostolik |
| Durum | Yıkık; bazı kalıntılar ayakta |
| Mimari | |
| Mimari tür | Manastır |
| Mimari biçim | Ermeni |
| İnşaat başlangıcı | 4. yüzyıl |
| Tamamlanma | 4.–19. yüzyıllar |
Surp Garabet "Kutsal Müjdeci demektir" ve Vaftizci Yahya'ya işaret eder Yahya'nın kalıntılarının 4. yüzyılın başında Aydınlatıcı Grigor tarafından bölgeye saklanmış olduğuna inanılmaktadır. Manastır sonraları kendilerini Vaftizci Yahya'nın kutsal savaşçıları ilan eden Mamikonyanların sığınağına dönüşmüştür. İleriki yüzyıllarda manastır birçok kez genişletilmiş ve yenilenmiştir.
Tarihsel olarak kilise Taron bölgesinin dini merkezi ve önemli bir hac mekanıydı. Batı Ermenistan'ın en önemli ve Eçmiadzin'nden sonra dünyadaki en önemli Ermeni manastırı kabul edilen manastır 12. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Taron'un episkoposluk makamı olmuştur. Manastır 1915 Ermeni Soykırımı sırasında yakılmış ve yağmalanmış, sonrasında ise terkedilmiştir. Manastırın taşları o zamandan bu zamana yöredeki birçok Kürt evinde kullanılmıştır.
Manastır tarih boyunca birçok farklı şekilde adlandırılmıştır. Yaygın adlandırmalardan biri binaen "Glak manastırı" anlamına gelen Glakavank (Գլակավանք)'tır. Bu ad Glaka vank (: Գլակայ վանք; : Գլակա վանք) ya da Klaga vank (Batı Ermenicesi'nde) olarak da kullanılmıştır. Manastır konumu nedeniyle "Dokuz Kaynağın Manastırı" anlamına gelen Innakniyan vank (klasik imlada Իննակնեան վանք, düzenlenmiş imlada Իննակնյան վանք) olarak da adlandırılmıştır.
Türkçe kaynaklarda manastır Çanlı Kilise ya da Çengelli Kilise (Kürtçe'de Çanlı Kilise, aynı zamanda bulunduğu köyün adı) olarak adlandırılmıştır. Kimi kaynaklarda Ermenice adı da kullanılmakta olup Çoğu Türkçe kaynakta ve gezi rehberinde buranın bir Ermeni manastırı olduğu göz ardı edilmektedir.
-
Ön görünümü -
Yan görünümü -
Vaftizci Yahya'nın türbesi -
Ermeni soykırımı'ndan sonraki hali
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Surp Garabet Manastırı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Mildanoğlu, Zakarya (1 Kasım 2013). "Manastır taşlarıyla örmüşler Muş'u dört baştan". Agos. 25 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
Bugün bu görkemli manastırdan sadece bir iki duvar kalmış. Eşsiz zenginlikteki taş işçiliği örnekleri ise Çengilli köyü camisi dahil pek çok binanın duvarlarında yer alıyor.
- ^ a b . Muş Province Culture and Tourism Directorate. 23 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ (2010). Historical Dictionary of Armenia. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. s. 94. ISBN .
The oldest pilgrimage site in Armenia, the monastery of Surb Karapet, St. John the Baptist, in Moush, the starting locus of Armenian Christianity, where a large cathedral stood, is entirely gone.
- ^ Maranci 2002, s. 123.
- ^ Hewsen, Robert H. (2001). "Mush and Its Plain". Armenia: A Historical Atlas. Chicago: University of Chicago Press. s. 206. ISBN .
- ^ Archdeacon Charles Hardy (Mayıs 2000). . bvahan.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
The vank is completely in ruins. Remaining are a few stone structures facing each other about thirty feet apart.
- ^ . . 23 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
At present the Kurdish village of Changli is situated in the site of the monastery. The ruined parts of the monastery laid in the walls of different buildings in the present-day village.
- ^ Avetisyan 1979, s. 203.
- ^ (1818). Mémoires historiques et géographiques sur l'Arménie (Fransızca). Paris: Imprimerie Royale. s. 101.
- ^ a b ; Basmajian, Gabriel; Franchuk, Edward S.; Ouzounian, Nourhan (2002). "Zenob Glak". The Heritage of Armenian Literature: From the sixth to the eighteenth century. Detroit: Wayne State University Press. ss. 100-101. ISBN .
- ^ (Ermenice). . 18 Ocak 2011. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
...վանքը առած է նաեւ Իննակնեան վանք անունը։
- ^ a b . Muş Valiliği. 23 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
Çanlı Kilise (Surpgarabet Manastırı)
- ^ a b Hovhannisyan, A. (PDF). Institute of Oriental Studies of the . 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
Մշո Առաքելոց և Սբ. Կարապետ վանքերը միակ հնություններն են, որոնք հիշատակվում ենզբոսաշրջիկների ուղեցույցներում, այն էլ թրքացված ձևով ( և Çanlı kilise, այսինքն` զանգակատնով եկեղեցի), առանց նշելու նրանց հայկական ծագումը: Նույն ուղեցույցների Մուշի պատմությանը նվիրված ակնարկներում հայերի մասին հիշատակում չկա:
- ^ Hayat türkiye ansiklopedisi. İstanbul: Tifdruk. 1965. s. 415. OCLC 4848797.
...Surb-Karabet Manastırı (ki Türkler «Canlı» veya «Çengelli Kilise» derlerdi)...
- ^ (PDF). Vardzk, 1. . Ocak–Haziran 2010. ss. 29-30. 26 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surp Garapet Manastiri Ermenice Մշո Սուրբ Կարապետ վանք Mso Surb Karapet vank diger adlarla da anilir Turkiye nin Mus ilinin yaklasik 30 km kuzeybatisindaki bolgesinde bulunan ve 4 yuzyilinda insa edilmis olan tarihi bir Ermeni manastiri 1915 Ermeni kirimi nda vandalize edilmistir ve sonra ise yikilmistir Surp Garabet ManastiriYikimindan once Surp Garabet ManastiriTemel bilgilerKonumCengilli koyu Mus TurkiyeKoordinatlar38 57 40 K 41 11 30 D 38 96111 K 41 19167 D 38 96111 41 19167InancErmeni ApostolikDurumYikik bazi kalintilar ayaktaMimariMimari turManastirMimari bicimErmeniInsaat baslangici4 yuzyilTamamlanma4 19 yuzyillar Surp Garabet Kutsal Mujdeci demektir ve Vaftizci Yahya ya isaret eder Yahya nin kalintilarinin 4 yuzyilin basinda Aydinlatici Grigor tarafindan bolgeye saklanmis olduguna inanilmaktadir Manastir sonralari kendilerini Vaftizci Yahya nin kutsal savascilari ilan eden Mamikonyanlarin siginagina donusmustur Ileriki yuzyillarda manastir bircok kez genisletilmis ve yenilenmistir Tarihsel olarak kilise Taron bolgesinin dini merkezi ve onemli bir hac mekaniydi Bati Ermenistan in en onemli ve Ecmiadzin nden sonra dunyadaki en onemli Ermeni manastiri kabul edilen manastir 12 yuzyildan 20 yuzyila kadar Taron un episkoposluk makami olmustur Manastir 1915 Ermeni Soykirimi sirasinda yakilmis ve yagmalanmis sonrasinda ise terkedilmistir Manastirin taslari o zamandan bu zamana yoredeki bircok Kurt evinde kullanilmistir Manastir tarih boyunca bircok farkli sekilde adlandirilmistir Yaygin adlandirmalardan biri binaen Glak manastiri anlamina gelen Glakavank Գլակավանք tir Bu ad Glaka vank Գլակայ վանք Գլակա վանք ya da Klaga vank Bati Ermenicesi nde olarak da kullanilmistir Manastir konumu nedeniyle Dokuz Kaynagin Manastiri anlamina gelen Innakniyan vank klasik imlada Իննակնեան վանք duzenlenmis imlada Իննակնյան վանք olarak da adlandirilmistir Turkce kaynaklarda manastir Canli Kilise ya da Cengelli Kilise Kurtce de Canli Kilise ayni zamanda bulundugu koyun adi olarak adlandirilmistir Kimi kaynaklarda Ermenice adi da kullanilmakta olup Cogu Turkce kaynakta ve gezi rehberinde buranin bir Ermeni manastiri oldugu goz ardi edilmektedir On gorunumu Yan gorunumu Vaftizci Yahya nin turbesi Ermeni soykirimi ndan sonraki haliKaynakcaWikimedia Commons ta Surp Garabet Manastiri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Mildanoglu Zakarya 1 Kasim 2013 Manastir taslariyla ormusler Mus u dort bastan Agos 25 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 Bugun bu gorkemli manastirdan sadece bir iki duvar kalmis Essiz zenginlikteki tas isciligi ornekleri ise Cengilli koyu camisi dahil pek cok binanin duvarlarinda yer aliyor a b Mus Province Culture and Tourism Directorate 23 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 2010 Historical Dictionary of Armenia Lanham Maryland Scarecrow Press s 94 ISBN 978 0 8108 7450 3 The oldest pilgrimage site in Armenia the monastery of Surb Karapet St John the Baptist in Moush the starting locus of Armenian Christianity where a large cathedral stood is entirely gone Maranci 2002 s 123 Hewsen Robert H 2001 Mush and Its Plain Armenia A Historical Atlas Chicago University of Chicago Press s 206 ISBN 0 226 33228 4 Archdeacon Charles Hardy Mayis 2000 bvahan com 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 The vank is completely in ruins Remaining are a few stone structures facing each other about thirty feet apart 23 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 At present the Kurdish village of Changli is situated in the site of the monastery The ruined parts of the monastery laid in the walls of different buildings in the present day village Avetisyan 1979 s 203 1818 Memoires historiques et geographiques sur l Armenie Fransizca Paris Imprimerie Royale s 101 a b Basmajian Gabriel Franchuk Edward S Ouzounian Nourhan 2002 Zenob Glak The Heritage of Armenian Literature From the sixth to the eighteenth century Detroit Wayne State University Press ss 100 101 ISBN 9780814330234 Ermenice 18 Ocak 2011 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 վանքը առած է նաեւ Իննակնեան վանք անունը a b Mus Valiligi 23 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 Canli Kilise Surpgarabet Manastiri a b Hovhannisyan A PDF Institute of Oriental Studies of the 22 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 Մշո Առաքելոց և Սբ Կարապետ վանքերը միակ հնություններն են որոնք հիշատակվում ենզբոսաշրջիկների ուղեցույցներում այն էլ թրքացված ձևով և Canli kilise այսինքն զանգակատնով եկեղեցի առանց նշելու նրանց հայկական ծագումը Նույն ուղեցույցների Մուշի պատմությանը նվիրված ակնարկներում հայերի մասին հիշատակում չկա Hayat turkiye ansiklopedisi Istanbul Tifdruk 1965 s 415 OCLC 4848797 Surb Karabet Manastiri ki Turkler Canli veya Cengelli Kilise derlerdi PDF Vardzk 1 Ocak Haziran 2010 ss 29 30 26 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2015