Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suudi Arabistan'ın 2030 vizyonu, (İngilizce):Saudi Vision 2030, (Arapça: رؤية السعودية 2030) Suudi Arabistan'ın petrole olan bağımlılığını azaltma, ekonomisini çeşitlendirme ve sağlık, eğitim, altyapı, rekreasyon ve turizm gibi kamu hizmet sektörlerini geliştirme planıdır. Hedefler arasında ekonomik ve yatırım faaliyetlerini güçlendirmek, mallar ve tüketim ürünleri yoluyla ülkeler arasında petrol dışı sanayi ticaretini artırmak ve askeriye, üretim ekipmanı ve mühimmatı için hükûmet harcamalarını artırmak yer alıyor.
İlk detaylar 25 Nisan 2016 tarihinde Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından açıklandı. Bakanlar Konseyi, "Suudi Arabistan’ın Vizyonu 2030" planının uygulanmasında hayati önem taşıyan mekanizmaları ve önlemleri belirlemek ve izlemekle Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi’ne (CEDA) görev verdi.
2018'de, Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinden sonra, göçmen topluluğunun "yatırım konusunda çok fazla kamuya açık duyuru yapmanın faydalı olmadığı", bunun yanında varlıkların yurt dışına taşındığı ve Körfez'in uluslararası iş adamlarına çekici olmadığı bildirildi. Buna rağmen, ülkedeki dış yatırımlar 2018'de % 110 oranında artarak Ekonomi ve Planlama Bakanlığına göre bir önceki yıla göre iki kat arttı.
Açıklama
Petrol, Suudi Arabistan’ın reel GSYİH’nın yüzde 30-40’ını oluşturmakta, aynı zamanda bu oran petrol dağıtımına da bağlı olan ekonominin oranını içermemektedir. Petrol kaynaklarına bu bağımlılığın azaltılması, 1970'lerden bu yana hükûmetin amaçlarından biri olmuştur, ancak bu amacın uygulanması oldukça istikrarsız ve büyük ölçüde petrol fiyatlarına bağlı olmuştur. Temel öncelik, hükûmetin vergi, harçlar ve devlet servet fonundan elde ettiği gelir gibi alternatif gelir kaynaklarını geliştirebilmesidir. Bir diğer önemli husus, ülke vatandaşlarının sübvansiyon harcamaları, daha yüksek maaşlar gibi kamu harcamalarına bağımlılığını azaltmak ve daha fazla istihdam imkanı sağlamak ve GSYİH'da büyüme sağlamak için özel sektörün katkısı olan ekonomiyi artırmaktır. Suudi vizyonu'nun 2030'daki hedefleri, Orta Doğu'daki diğer kalkınma planları yapan Kuveyt Vizyonu 2035, BAE Vizyonu ve Katar Ulusal Vizyonu 2030 ile karşılaştırılabilir.
Vizyonun 3 ana ayağı bulunmaktadır: ülkenin "Arap ve İslam dünyalarının kalbi" olarak durumu; küresel bir yatırım gücü olma kararlılığı; ve nihayet ülkenin konumunu 3 kıtayı (Asya, Avrupa, Afrika) bağlayan bir hub'a dönüştürmek.
Plan, Ulusal Performans Ölçüm Merkezi, Teslim Birimi ve Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi Proje Yönetim Ofisi bünyesinde çalışan bir grup insan tarafından denetlenmektedir. Ulusal Dönüşüm Programı, ekonomik ve kalkınma merkezini güçlendirmek için 2016 yılında 24 devlet kurumu arasında tasarlanmış ve başlatılmıştır.
Suudi Arabistan'ın 2030 Vizyonu, çeşitlendirme ve rekabetçiliğin arttırılması için hedefler ortaya koymaktadır. 2030 yılında ulaşılacak olan özel hedefleri belirleyen üç ana tema etrafında inşa edilmiştir.
- Canlı bir toplum: şehircilik, kültür ve eğlence, spor, Umre, UNESCO miras alanları, yaşam beklentisi.
- Gelişen bir ekonomi: İstihdam, işgücündeki kadınlar, uluslararası rekabet gücü, Kamu Yatırım Fonu, Doğrudan yabancı yatırım, özel sektör, petrol dışı ihracat.
- Hırslı bir millet: Petrol dışı gelirler, devletin etkinliği ve e-devlet, hane halkı tasarrufu ve geliri, kâr amacı gütmeyen ve gönüllülük.
Projeler
Suudi Arabistan'da 2030 yılına kadar yaklaşık 80 büyük projenin geliştirilmesi bekleniyor. Bu projelerin çoğu Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu tarafından finanse ediliyor.
Kamu Yatırım Fonu yıllık olarak Riyad'daki Suudi Arabistan'ın 2030 Vizyonu kapsamında bir yatırım forumu, Gelecek Yatırım Girişimi veya “Çölde Davos” düzenlemektedir. Bununla birlikte Suudi Arabistan'ın, Cemal Kaşıkçı cinayetine karışması nedeniyle artan tartışma ve artan gerilimlerin ortasında, birçok üst düzey şirketin CEO’su konferanstan vazgeçti. Google Cloud, , , JPMorgan Chase, BlackRock, Uber ve , 23 Ekim 2018'de yapılacak olan zirveden CEO / Başkan isimlerini geri çekti.CNN, Bloomberg, CNBC, The New York Times, , Financial Times, Los Angeles Times ve Huffington Post gibi büyük medya kuruluşları da ortak olarak geri çekildi.
Ulusal Dönüşüm Programı
7 Haziran 2016'da, Suudi Bakanlar Kurulu, 2020 yılına kadar Krallığın ulaşabileceği amaç ve hedefleri belirleyen Ulusal Dönüşüm Programını onayladı. Her biri beş yıl süren üç aşamadan ilkidir. Her bir aşama, Britanya'nın Vizyon 2030'un nihai hedeflerine ulaşmasında nihayetinde yardımcı olacak belli sayıda amaç ve hedefin gerçekleştirilmesine katkıda bulunacaktır. Ayrıca, Suudi Arabistan Krallığının geliştirilecek tüm projeleri finanse etmesine ve sürecini kolaylaştırmasına yardımcı olmak için Vizyon 2030'un hedeflerine ve hedeflerine ulaşan Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Ocak 2016'da Saudi Aramco'nun halka arzının gerçekleşeceğini açıkladı. Ancak, şirketin yalnızca% 5'i borsada teklif edilecektir.
Mart 2019’da Aramco, 2018’de 111,1 milyar dolar net gelir elde eden finansal tablolarını açıkladı. Haziran 2019’da, Financial Times, Aramco’nun potansiyel listesinin önünde, bakanlıkla olan ilişkisini ayırmak istediğini bildirdi. Şirket, isimsiz birine göre Aramco tarafından saklanan bakanlıkla ilgili masrafları ödüyor. Raporda, Khalid Al-Falih’in, şirketin gelirlerini, doğrudan Aramco’ya bağlı ya da diplomatik olarak yaptıkları harcamalar için kullandığı ortaya çıktı. Bununla birlikte Falih’in müttefiki, başkanın politikalarının firma için daha fazla gelir getirdiğini belirtti.
Kızıldeniz lüks resort projesi
Hicaz kıyılarının kuzeyindeki Umluj ve El Vecih kasabaları arasında Kızıldeniz'e bir plaj tesisi yapılması önerilmiştir. Tatil köyü projesi, "küresel pazarda 50 turizm ve 34.000 kilometrekare turizm ve eğlence mega-geliştirme" ve "uluslararası standartlara uygun yasalarla yönetilecek" şeklinde olacak. Tesis, kadınların havuz ve plaj alanlarında bikini giyebilmelerini sağlayacaktır.
Suudi hükûmeti tarafından planlanan Kızıldeniz boyunca gerçekleşen iki büyük turizm projesi Richard Branson yönetiminde yürütülüyordu. 11 Ekim 2018'de Branson, Cemal Kaşıkçı tartışmasının ortasında iki proje için danışmanlık rolünü askıya aldığını açıkladı Branson ayrıca Suudi hükûmeti ile Virgin Galactic girişimine yatırım konusundaki görüşmelerini askıya aldı. Başbakan, "krallıktaki mevcut hükûmet ve lideri Veliaht Prens Muhammed bin Selman için umutlarını dile getirdi", gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın ortadan kaybolması, doğru olduğu takdirde, Batı’daki herhangi birimizin iş yapma yeteneğini açıkça değiştireceğini açıkladı."
Eğlence sektörü
Mayıs 2016'da, bir Genel Eğlence Otoritesi, 2 milyar doların üzerinde yatırım yapılan kraliyet kararnamesi ile ilan edildi. Riyad'da, 25 yıldan uzun bir süredir ilk canlı müzik konseri Mayıs 2017'de düzenlendi, Amerikan country yıldızı Toby Keith ve Suudi şarkıcı Rabeh Sager yer aldı. Nisan 2017'de hükûmet, Riyad'ın güneybatısındaki Al Qidiya'da 334 kilometrekarelik (33.400 ha) büyük bir spor, kültür ve eğlence kompleksi ilan etti. Proje 2022'de açılacak olan Six Flags tema parkını içerecek. Vision 2030’un bir parçası olarak, Suudi’nin konser ve gösterilerle kurduğu 87. yıldönümü kutlaması yapıldı ve kadınlarla ilk kez Riyad’daki Kral Fehd Stadyumu’na girildi. 5 Mart 2018'de, Amerikan spor eğlence şirketi WWE ve Suudi Vizyonu 2030'u destekleyen Genel Spor Otoritesi arasında 10 yıllık bir stratejik çoklu platform ortaklığı açıklandı. Ortaklık 27 Nisan 2018'de, Cidde'deki Kral Abdullah Sport City Stadyumu'nda WWE Greatest Royal Rumble ile başladı.
Kadın hakları
Ocak 2013’te, kadınlar Suudi Arabistan Şûra Meclisi üyesi olarak ilan edildi. 2015 yılında, belediye seçimlerinde göreve gelmelerine izin verildi.
2017 yılının başlarında, Suudi devlet okulları 2017 sonbaharında başlayan kız ve erkek çocuklara beden eğitimi dersleri verdiklerini açıkladı. Aynı yılın ardından devlet, kadın ve erkeklerin spor stadyumları dahil spor etkinliklerine katılmalarına izin verdiğini açıkladı. 26 Eylül 2017'de kraliyet kararnamesi kadınlara Haziran 2018’de yürürlüğe girecek bir araç olan araç kullanma hakkını verdi.
Hükûmet tarafından kadınların refahı için bazı rahatlamalar önerilmiş ve uygulanmış olsa da, daha fazla ilerleme kaydedilmesi gerekmektedir. Birçok kadın eylemcinin avukata erişimine izin vermeden 2015'ten beri tutuklu ve suçlu bulunmakta. İsra el-Ghomgham davası, kendisi ve kocası Aralık 2015'te siyasi mahkûmların serbest bırakılması ve Şii karşıtı hükûmet ayrımcılığına son verilmesi çağrısından dolayı tutuklandıktan sonra ortaya çıktı. Suudi savcıları Ghomgham için ölüm cezası istiyorlar.
2019 yılında, hükûmet merkezli web uygulaması Absher medyanın dikkatini çekti ve krallığın kadınlarının hareketlerini izlemek için eleştirildi. Erkek vesayeti sistemini destekleyen uygulama, bir kadının ne zaman ve nerede seyahat edebileceğini belirterek erkeklerin kadınların yaşamlarını dijital olarak yönetmelerini sağlar. Bu uygulama aynı zamanda bir kadının sınırda pasaportunu kullanması ihtimaline karşı erkek telefonlarına uyarı gönderir. Avrupa Parlamentosu, ABD Senatörü ve ABD Temsilcileri uygulamayı kınadı ve krallığı erkeklerin vesayet sistemini kaldırmaya çağırdı.
Uygulama
Vizyon Gerçekleştirme Programları
Vizyon 2030'un stratejik amaç ve hedeflerine ulaşmak için Vizyon Gerçekleştirme Programları (VRP'ler) adı verilen on üç program kurulmuştur. VRP'ler 24 Nisan 2017 Pazartesi günü Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi (CEDA) tarafından sunuldu. VRP'ler aşağıdaki gibidir:
- Yaşam Kalitesi Programı.
- Mali Sektör Geliştirme Programı.
- Konut Programı.
- Mali Denge Programı.
- Ulusal Dönüşüm Programı.
- Kamu Yatırım Fonu Programı.
- Özelleştirme Programı.
- Ulusal Şirketler Tanıtım Programı.
- Ulusal Sanayi Geliştirme ve Lojistik Programı.
- Stratejik Ortaklıklar Programı.
- Hac ve Umre Programı.
- İnsan Sermayesi Geliştirme Programı.
- Suudi Karakter Zenginleştirme Programı.
Gözetim-denetleme
Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından denetleniyor. Üç seviye planın uygulanmasını sağlar:
Genel olarak, Vizyon 2030'un yönelimleri ve karar alma rolleri Bakanlar Kurulu ve Ekonomik ve Kalkınma İşleri Konseyi (CEDA) içerisindedir. CEDA'nın direktörü ve ilk 12 Vizyon Gerçekleştirme Programının yöneticileri, planın beş yıllık seviyede takip edilmesini sağlar. Her yıl, 2030 Vizyonunda yer alan her işletme, bütçesi ve hedeflerinden bireysel olarak sorumludur. Devlet kurumlarının yeniden inşası Vision 2030'un stratejik hedeflerine ulaşmak için yeni hükûmet kuruluşları yaratıldı ve mevcut kuruluşlar yeniden yapılandırıldı veya birleştirildi.
Kritik reaksiyonlar
IMF'nin Suudi Arabistan hakkındaki ülke raporu, Vizyon 2030'un açıklanmasının ardından birkaç ay yayınlandı, Suudi ekonomisindeki mali açığın gerçekten de 2016'da daralmaya devam edeceğini açıkladı. Suudi Arabistan Para Ajansı (SAMA), planın önderlik ettiği geçişi yumuşatmak için politika tamponu olarak hareket etti. IMF, 2016 yılında, Suudi Arabistan'ın 5 yıllık bir süre içinde yabancı para rezervine sahip olma riski taşıdığı konusunda uyardı. 2017 yılında, SAMA'nın net dış varlıklarının “rahat bir seviyede” kalmasına rağmen düşmeye devam edeceği öngörülmektedir. Mali açığın önümüzdeki yıllarda iyileşmeye devam edeceği ve 2017 yılında yüzde 1,4'lük hafif bir artışa rağmen takipteki alacakların düşük kaldığına dikkat çekiyor.
Bu hedeflere 2020 yılına kadar ulaşmak için Ulusal Dönüşüm Planı belgesi yoluyla 25 devlet kurumuna 300'ün üzerinde spesifik hedef açıklanmıştır. Ulusal Dönüşüm Planı, 150'den fazla beklenen ilk halka arz sunmaktadır. Bununla birlikte, raporlar Prens Muhammed bin Selman ile ilgili olarak Vizyon ve NTP’nin “kilit kişi bağımlılığı” olduğunu belirtmiştir. Diğer eleştiriler, amaçlanan dönüşüme eşlik edecek ayrıntılı planlar hakkında bilgi eksikliğiyle ilgili olmuştur.
Bazı gazeteciler planın hedeflerinin aşırı iddialı olduğunu iddia etti ve şimdiye dek petrol dışı büyümenin yetersiz olduğunu ve planın başarılı bir şekilde uygulanmasını tehdit edeceğini belirtti. Bir rapor, ulusal planın genel ileri görüşlü yönüne rağmen, "siyasi reformun politika gündeminde olmadığı gibi göründüğünü" belirtti.
Jane Kinninmont'un Orta Doğu ve Kuzey Afrika Programı için yazdığı bir araştırma makalesine göre, ülkenin zayıf kurumlar gibi yapısal dezavantajlarından, verimsiz bürokrasiden ve işgücü piyasasının ihtiyaç duyduğu işgücü ile mevcut eğitim sistemi arasındaki önemli boşluklardan ülkenin büyüme beklentilerinin bir kısmı. Özel sektördeki iş piyasasını yeniden dengelemek de, şu anda gurbetçilerin görevlendirdiği çoğunluğa sahip olması nedeniyle zorluk teşkil edecektir. Zorluklardan biri, özel sektörün maaşları daha düşük maaşlara sahip olması ve gurbetçilerin kiralanması ve işten çıkarılması daha kolay olmasıdır. Hâlen, kamu sektöründe özel sektörden iki kat fazla Suudi vatandaşı çalışmaktadır. Buradaki zorluk, vatandaşların daha büyük bir bölümünü, kamu sektöründen daha fazla çalışma saatleri gerektirebilecek düşük ücretli işleri kabul etmeleri yönünde almaktır. Dikkate alınması gereken bir diğer husus, özel sektörü çok düşük maliyetli işgücü gerektiren iş faaliyetlerinden uzaklaştırmaktır.
Amerikan muhafazakâr düşünce kuruluşu Middle East Forum'dan Hilal Khashan'a göre, 2030 planının ekonomik ve politik kalkınma arasındaki ilişkiyi göz ardı etmeyi başarması artık geçerli bir seçenek değil, planlanan GSYİH’yı artırmak için gereken gelişmeler, kabile sistemi gerçekleşiyor. Bir diğer husus, “aile, kabile ve bölgesel bağların, devlet kimliğinin korkunç anlayışından daha güçlü olduğu bir toplumla” başarılması çok zor olabilen “yolsuzluğa sıfır tolerans” tır.
Kaynakça
- ^ Marwa Rashad (24 Nisan 2016). "Saudis await Prince's vision of future with hope and concern". Reuters. 4 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2016.
- ^ (PDF). 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ ‘People are leaving’: Gulf investors wary after Khashoggi murder and British 'spy' detention 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , 9 Ocak 2019, The Independent
- ^ "Foreign investment in Saudi Arabia more than doubled in 2018: minister". Reuters (İngilizce). 19 Aralık 2018. 15 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ocak 2019.
- ^ (PDF). 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Full text of Saudi Arabia's Vision 2030". english.alarabiya.net (İngilizce). 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ "Finance CEOs pull out of Saudi 'Davos in the Desert' over Khashoggi, risking lucrative role in kingdom's economic reforms". The Washington Post. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2018.
- ^ "Media sponsors drop out of Saudi conference after journalist goes missing". CNN. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ekim 2018.
- ^ "Saudi Arabia sets out 10 programs to achieve Vision 2030". Alarabiya.net. 1 Mayıs 2017. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2017.
- ^ "Saudi Arabia is considering an IPO of Aramco, probably the world's most valuable company". The Economist. 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ "Aramco's $10 billion-plus bond plan shows profits put top earner Apple in shade". Reuters. 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2019.
- ^ "Saudi Aramco battles oil ministry over use of company funds". Financial Times. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2019.
- ^ . 2 Ağustos 2017. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ "Bikini-clad women in Saudi Arabia? Yes, really..." 2 Ağustos 2017. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ "Saudi Arabia to allow women in bikinis at new beach resort". 4 Ağustos 2017. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ "Women to be allowed to wear bikinis at Saudi Arabia beach resort". 5 Ağustos 2017. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ . 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2018.
- ^ "Sir Richard Branson suspends Saudi business talks over Khashoggi affair". The Guardian. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Ekim 2018.
- ^ "Saudi Arabia allows concerts—even country music". Economist.com. 1 Haziran 2017. 29 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ Anastasia Tsioulcas (22 Mayıs 2017). "How Did Toby Keith Get To Do A Concert In Saudi Arabia?". Npr.org. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ "Prince Mohammed bin Salman announces Saudi plans for largest entertainment city". english.alarabiya.net (İngilizce). 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2017.
- ^ "Women allowed into stadium as Saudi Arabia promotes national pride, part of reform push". 23 Eylül 2017. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
- ^ WWE.com staff (5 Mart 2018). "Saudi Arabia to host the Greatest Royal Rumble". WWE. 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
- ^ "Saudi king grants women seats on advisory council for 1st time". Foxnews.com. 11 Ocak 2013. 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ "Saudi Arabia: State Schools to Allow Girls' Sports". Hrw.org. 13 Temmuz 2017. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ "Saudi Arabia to allow women into sports stadiums as reform push intensifies". Theguardian.com. 30 Ekim 2017. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ Ben Hubbard (26 Eylül 2017). "Saudi Arabia Agrees to Let Women Drive". Nytimes.com. 15 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2017.
- ^ "Saudi Arabia plans to execute first female political activist". The Independent. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.
- ^ "Saudi Arabia seeks death penalty against female human rights activist". The Guardian. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
- ^ . The Insider. 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2019.
- ^ "EU lawmakers urge Saudi Arabia to end women's guardianship system". Reuters. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2019.
- ^ . The Insider. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2019.
- ^ . vision2030.gov.sa. 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2019.
- ^ "IMF Country Report No. 16/326" (PDF). Imf.org. Ekim 2016. 27 Ocak 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Kasım 2017.
- ^ Ian Leclecr (16 Mayıs 2016). . Theodysseyonline.com. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2017.
- ^ "IMF Executive Board Concludes 2017 Article IV Consultation with Saudi Arabia". Imf.org. 21 Temmuz 2017. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Kasım 2017.
- ^ (PDF). Gib.com. 2016. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2017.
- ^ Rakesh Upadhyay (7 Nisan 2017). . Oilprice.com. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ Vivian Nereim (1 Ekim 2017). "Saudi Non-Oil Growth Is Stagnating Even With 2030 Vision: Chart". Bloomberg.com. 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ Jane Kinninmont (Temmuz 2017). (PDF). Chathamhouse.org. 20 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2017.
- ^ (PDF). Chathamhouse. 20 Mart 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Khashan, Hilal (1 Ocak 2017). . Middle East Quarterly (İngilizce). 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2019.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Resmi websitesi 25 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suudi Arabistan in 2030 vizyonu Ingilizce Saudi Vision 2030 Arapca رؤية السعودية 2030 Suudi Arabistan in petrole olan bagimliligini azaltma ekonomisini cesitlendirme ve saglik egitim altyapi rekreasyon ve turizm gibi kamu hizmet sektorlerini gelistirme planidir Hedefler arasinda ekonomik ve yatirim faaliyetlerini guclendirmek mallar ve tuketim urunleri yoluyla ulkeler arasinda petrol disi sanayi ticaretini artirmak ve askeriye uretim ekipmani ve muhimmati icin hukumet harcamalarini artirmak yer aliyor Ilk detaylar 25 Nisan 2016 tarihinde Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafindan aciklandi Bakanlar Konseyi Suudi Arabistan in Vizyonu 2030 planinin uygulanmasinda hayati onem tasiyan mekanizmalari ve onlemleri belirlemek ve izlemekle Ekonomik ve Kalkinma Isleri Konseyi ne CEDA gorev verdi 2018 de Cemal Kasikci nin oldurulmesinden sonra gocmen toplulugunun yatirim konusunda cok fazla kamuya acik duyuru yapmanin faydali olmadigi bunun yaninda varliklarin yurt disina tasindigi ve Korfez in uluslararasi is adamlarina cekici olmadigi bildirildi Buna ragmen ulkedeki dis yatirimlar 2018 de 110 oraninda artarak Ekonomi ve Planlama Bakanligina gore bir onceki yila gore iki kat artti AciklamaPetrol Suudi Arabistan in reel GSYIH nin yuzde 30 40 ini olusturmakta ayni zamanda bu oran petrol dagitimina da bagli olan ekonominin oranini icermemektedir Petrol kaynaklarina bu bagimliligin azaltilmasi 1970 lerden bu yana hukumetin amaclarindan biri olmustur ancak bu amacin uygulanmasi oldukca istikrarsiz ve buyuk olcude petrol fiyatlarina bagli olmustur Temel oncelik hukumetin vergi harclar ve devlet servet fonundan elde ettigi gelir gibi alternatif gelir kaynaklarini gelistirebilmesidir Bir diger onemli husus ulke vatandaslarinin subvansiyon harcamalari daha yuksek maaslar gibi kamu harcamalarina bagimliligini azaltmak ve daha fazla istihdam imkani saglamak ve GSYIH da buyume saglamak icin ozel sektorun katkisi olan ekonomiyi artirmaktir Suudi vizyonu nun 2030 daki hedefleri Orta Dogu daki diger kalkinma planlari yapan Kuveyt Vizyonu 2035 BAE Vizyonu ve Katar Ulusal Vizyonu 2030 ile karsilastirilabilir Vizyonun 3 ana ayagi bulunmaktadir ulkenin Arap ve Islam dunyalarinin kalbi olarak durumu kuresel bir yatirim gucu olma kararliligi ve nihayet ulkenin konumunu 3 kitayi Asya Avrupa Afrika baglayan bir hub a donusturmek Plan Ulusal Performans Olcum Merkezi Teslim Birimi ve Ekonomik ve Kalkinma Isleri Konseyi Proje Yonetim Ofisi bunyesinde calisan bir grup insan tarafindan denetlenmektedir Ulusal Donusum Programi ekonomik ve kalkinma merkezini guclendirmek icin 2016 yilinda 24 devlet kurumu arasinda tasarlanmis ve baslatilmistir Suudi Arabistan in 2030 Vizyonu cesitlendirme ve rekabetciligin arttirilmasi icin hedefler ortaya koymaktadir 2030 yilinda ulasilacak olan ozel hedefleri belirleyen uc ana tema etrafinda insa edilmistir Canli bir toplum sehircilik kultur ve eglence spor Umre UNESCO miras alanlari yasam beklentisi Gelisen bir ekonomi Istihdam isgucundeki kadinlar uluslararasi rekabet gucu Kamu Yatirim Fonu Dogrudan yabanci yatirim ozel sektor petrol disi ihracat Hirsli bir millet Petrol disi gelirler devletin etkinligi ve e devlet hane halki tasarrufu ve geliri kar amaci gutmeyen ve gonulluluk ProjelerSuudi Arabistan da 2030 yilina kadar yaklasik 80 buyuk projenin gelistirilmesi bekleniyor Bu projelerin cogu Suudi Arabistan Kamu Yatirim Fonu tarafindan finanse ediliyor Kamu Yatirim Fonu yillik olarak Riyad daki Suudi Arabistan in 2030 Vizyonu kapsaminda bir yatirim forumu Gelecek Yatirim Girisimi veya Colde Davos duzenlemektedir Bununla birlikte Suudi Arabistan in Cemal Kasikci cinayetine karismasi nedeniyle artan tartisma ve artan gerilimlerin ortasinda bircok ust duzey sirketin CEO su konferanstan vazgecti Google Cloud JPMorgan Chase BlackRock Uber ve 23 Ekim 2018 de yapilacak olan zirveden CEO Baskan isimlerini geri cekti CNN Bloomberg CNBC The New York Times Financial Times Los Angeles Times ve Huffington Post gibi buyuk medya kuruluslari da ortak olarak geri cekildi Ulusal Donusum Programi 7 Haziran 2016 da Suudi Bakanlar Kurulu 2020 yilina kadar Kralligin ulasabilecegi amac ve hedefleri belirleyen Ulusal Donusum Programini onayladi Her biri bes yil suren uc asamadan ilkidir Her bir asama Britanya nin Vizyon 2030 un nihai hedeflerine ulasmasinda nihayetinde yardimci olacak belli sayida amac ve hedefin gerceklestirilmesine katkida bulunacaktir Ayrica Suudi Arabistan Kralliginin gelistirilecek tum projeleri finanse etmesine ve surecini kolaylastirmasina yardimci olmak icin Vizyon 2030 un hedeflerine ve hedeflerine ulasan Veliaht Prens Muhammed bin Selman Ocak 2016 da Saudi Aramco nun halka arzinin gerceklesecegini acikladi Ancak sirketin yalnizca 5 i borsada teklif edilecektir Mart 2019 da Aramco 2018 de 111 1 milyar dolar net gelir elde eden finansal tablolarini acikladi Haziran 2019 da Financial Times Aramco nun potansiyel listesinin onunde bakanlikla olan iliskisini ayirmak istedigini bildirdi Sirket isimsiz birine gore Aramco tarafindan saklanan bakanlikla ilgili masraflari oduyor Raporda Khalid Al Falih in sirketin gelirlerini dogrudan Aramco ya bagli ya da diplomatik olarak yaptiklari harcamalar icin kullandigi ortaya cikti Bununla birlikte Falih in muttefiki baskanin politikalarinin firma icin daha fazla gelir getirdigini belirtti Kizildeniz luks resort projesi Hicaz kiyilarinin kuzeyindeki Umluj ve El Vecih kasabalari arasinda Kizildeniz e bir plaj tesisi yapilmasi onerilmistir Tatil koyu projesi kuresel pazarda 50 turizm ve 34 000 kilometrekare turizm ve eglence mega gelistirme ve uluslararasi standartlara uygun yasalarla yonetilecek seklinde olacak Tesis kadinlarin havuz ve plaj alanlarinda bikini giyebilmelerini saglayacaktir Suudi hukumeti tarafindan planlanan Kizildeniz boyunca gerceklesen iki buyuk turizm projesi Richard Branson yonetiminde yurutuluyordu 11 Ekim 2018 de Branson Cemal Kasikci tartismasinin ortasinda iki proje icin danismanlik rolunu askiya aldigini acikladi Branson ayrica Suudi hukumeti ile Virgin Galactic girisimine yatirim konusundaki gorusmelerini askiya aldi Basbakan kralliktaki mevcut hukumet ve lideri Veliaht Prens Muhammed bin Selman icin umutlarini dile getirdi gazeteci Cemal Kasikci nin ortadan kaybolmasi dogru oldugu takdirde Bati daki herhangi birimizin is yapma yetenegini acikca degistirecegini acikladi Eglence sektoru Mayis 2016 da bir Genel Eglence Otoritesi 2 milyar dolarin uzerinde yatirim yapilan kraliyet kararnamesi ile ilan edildi Riyad da 25 yildan uzun bir suredir ilk canli muzik konseri Mayis 2017 de duzenlendi Amerikan country yildizi Toby Keith ve Suudi sarkici Rabeh Sager yer aldi Nisan 2017 de hukumet Riyad in guneybatisindaki Al Qidiya da 334 kilometrekarelik 33 400 ha buyuk bir spor kultur ve eglence kompleksi ilan etti Proje 2022 de acilacak olan Six Flags tema parkini icerecek Vision 2030 un bir parcasi olarak Suudi nin konser ve gosterilerle kurdugu 87 yildonumu kutlamasi yapildi ve kadinlarla ilk kez Riyad daki Kral Fehd Stadyumu na girildi 5 Mart 2018 de Amerikan spor eglence sirketi WWE ve Suudi Vizyonu 2030 u destekleyen Genel Spor Otoritesi arasinda 10 yillik bir stratejik coklu platform ortakligi aciklandi Ortaklik 27 Nisan 2018 de Cidde deki Kral Abdullah Sport City Stadyumu nda WWE Greatest Royal Rumble ile basladi Kadin haklari Ocak 2013 te kadinlar Suudi Arabistan Sura Meclisi uyesi olarak ilan edildi 2015 yilinda belediye secimlerinde goreve gelmelerine izin verildi 2017 yilinin baslarinda Suudi devlet okullari 2017 sonbaharinda baslayan kiz ve erkek cocuklara beden egitimi dersleri verdiklerini acikladi Ayni yilin ardindan devlet kadin ve erkeklerin spor stadyumlari dahil spor etkinliklerine katilmalarina izin verdigini acikladi 26 Eylul 2017 de kraliyet kararnamesi kadinlara Haziran 2018 de yururluge girecek bir arac olan arac kullanma hakkini verdi Hukumet tarafindan kadinlarin refahi icin bazi rahatlamalar onerilmis ve uygulanmis olsa da daha fazla ilerleme kaydedilmesi gerekmektedir Bircok kadin eylemcinin avukata erisimine izin vermeden 2015 ten beri tutuklu ve suclu bulunmakta Isra el Ghomgham davasi kendisi ve kocasi Aralik 2015 te siyasi mahkumlarin serbest birakilmasi ve Sii karsiti hukumet ayrimciligina son verilmesi cagrisindan dolayi tutuklandiktan sonra ortaya cikti Suudi savcilari Ghomgham icin olum cezasi istiyorlar 2019 yilinda hukumet merkezli web uygulamasi Absher medyanin dikkatini cekti ve kralligin kadinlarinin hareketlerini izlemek icin elestirildi Erkek vesayeti sistemini destekleyen uygulama bir kadinin ne zaman ve nerede seyahat edebilecegini belirterek erkeklerin kadinlarin yasamlarini dijital olarak yonetmelerini saglar Bu uygulama ayni zamanda bir kadinin sinirda pasaportunu kullanmasi ihtimaline karsi erkek telefonlarina uyari gonderir Avrupa Parlamentosu ABD Senatoru ve ABD Temsilcileri uygulamayi kinadi ve kralligi erkeklerin vesayet sistemini kaldirmaya cagirdi UygulamaVizyon Gerceklestirme Programlari Vizyon 2030 un stratejik amac ve hedeflerine ulasmak icin Vizyon Gerceklestirme Programlari VRP ler adi verilen on uc program kurulmustur VRP ler 24 Nisan 2017 Pazartesi gunu Ekonomik ve Kalkinma Isleri Konseyi CEDA tarafindan sunuldu VRP ler asagidaki gibidir Yasam Kalitesi Programi Mali Sektor Gelistirme Programi Konut Programi Mali Denge Programi Ulusal Donusum Programi Kamu Yatirim Fonu Programi Ozellestirme Programi Ulusal Sirketler Tanitim Programi Ulusal Sanayi Gelistirme ve Lojistik Programi Stratejik Ortakliklar Programi Hac ve Umre Programi Insan Sermayesi Gelistirme Programi Suudi Karakter Zenginlestirme Programi Gozetim denetlemeVeliaht Prens Muhammed bin Selman tarafindan denetleniyor Uc seviye planin uygulanmasini saglar Genel olarak Vizyon 2030 un yonelimleri ve karar alma rolleri Bakanlar Kurulu ve Ekonomik ve Kalkinma Isleri Konseyi CEDA icerisindedir CEDA nin direktoru ve ilk 12 Vizyon Gerceklestirme Programinin yoneticileri planin bes yillik seviyede takip edilmesini saglar Her yil 2030 Vizyonunda yer alan her isletme butcesi ve hedeflerinden bireysel olarak sorumludur Devlet kurumlarinin yeniden insasi Vision 2030 un stratejik hedeflerine ulasmak icin yeni hukumet kuruluslari yaratildi ve mevcut kuruluslar yeniden yapilandirildi veya birlestirildi Kritik reaksiyonlar IMF nin Suudi Arabistan hakkindaki ulke raporu Vizyon 2030 un aciklanmasinin ardindan birkac ay yayinlandi Suudi ekonomisindeki mali acigin gercekten de 2016 da daralmaya devam edecegini acikladi Suudi Arabistan Para Ajansi SAMA planin onderlik ettigi gecisi yumusatmak icin politika tamponu olarak hareket etti IMF 2016 yilinda Suudi Arabistan in 5 yillik bir sure icinde yabanci para rezervine sahip olma riski tasidigi konusunda uyardi 2017 yilinda SAMA nin net dis varliklarinin rahat bir seviyede kalmasina ragmen dusmeye devam edecegi ongorulmektedir Mali acigin onumuzdeki yillarda iyilesmeye devam edecegi ve 2017 yilinda yuzde 1 4 luk hafif bir artisa ragmen takipteki alacaklarin dusuk kaldigina dikkat cekiyor Bu hedeflere 2020 yilina kadar ulasmak icin Ulusal Donusum Plani belgesi yoluyla 25 devlet kurumuna 300 un uzerinde spesifik hedef aciklanmistir Ulusal Donusum Plani 150 den fazla beklenen ilk halka arz sunmaktadir Bununla birlikte raporlar Prens Muhammed bin Selman ile ilgili olarak Vizyon ve NTP nin kilit kisi bagimliligi oldugunu belirtmistir Diger elestiriler amaclanan donusume eslik edecek ayrintili planlar hakkinda bilgi eksikligiyle ilgili olmustur Bazi gazeteciler planin hedeflerinin asiri iddiali oldugunu iddia etti ve simdiye dek petrol disi buyumenin yetersiz oldugunu ve planin basarili bir sekilde uygulanmasini tehdit edecegini belirtti Bir rapor ulusal planin genel ileri goruslu yonune ragmen siyasi reformun politika gundeminde olmadigi gibi gorundugunu belirtti Jane Kinninmont un Orta Dogu ve Kuzey Afrika Programi icin yazdigi bir arastirma makalesine gore ulkenin zayif kurumlar gibi yapisal dezavantajlarindan verimsiz burokrasiden ve isgucu piyasasinin ihtiyac duydugu isgucu ile mevcut egitim sistemi arasindaki onemli bosluklardan ulkenin buyume beklentilerinin bir kismi Ozel sektordeki is piyasasini yeniden dengelemek de su anda gurbetcilerin gorevlendirdigi cogunluga sahip olmasi nedeniyle zorluk teskil edecektir Zorluklardan biri ozel sektorun maaslari daha dusuk maaslara sahip olmasi ve gurbetcilerin kiralanmasi ve isten cikarilmasi daha kolay olmasidir Halen kamu sektorunde ozel sektorden iki kat fazla Suudi vatandasi calismaktadir Buradaki zorluk vatandaslarin daha buyuk bir bolumunu kamu sektorunden daha fazla calisma saatleri gerektirebilecek dusuk ucretli isleri kabul etmeleri yonunde almaktir Dikkate alinmasi gereken bir diger husus ozel sektoru cok dusuk maliyetli isgucu gerektiren is faaliyetlerinden uzaklastirmaktir Amerikan muhafazakar dusunce kurulusu Middle East Forum dan Hilal Khashan a gore 2030 planinin ekonomik ve politik kalkinma arasindaki iliskiyi goz ardi etmeyi basarmasi artik gecerli bir secenek degil planlanan GSYIH yi artirmak icin gereken gelismeler kabile sistemi gerceklesiyor Bir diger husus aile kabile ve bolgesel baglarin devlet kimliginin korkunc anlayisindan daha guclu oldugu bir toplumla basarilmasi cok zor olabilen yolsuzluga sifir tolerans tir Kaynakca Marwa Rashad 24 Nisan 2016 Saudis await Prince s vision of future with hope and concern Reuters 4 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2016 PDF 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi People are leaving Gulf investors wary after Khashoggi murder and British spy detention 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 9 Ocak 2019 The Independent Foreign investment in Saudi Arabia more than doubled in 2018 minister Reuters Ingilizce 19 Aralik 2018 15 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Ocak 2019 PDF 1 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi 11 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Full text of Saudi Arabia s Vision 2030 english alarabiya net Ingilizce 11 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2017 Finance CEOs pull out of Saudi Davos in the Desert over Khashoggi risking lucrative role in kingdom s economic reforms The Washington Post 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2018 Media sponsors drop out of Saudi conference after journalist goes missing CNN 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ekim 2018 Saudi Arabia sets out 10 programs to achieve Vision 2030 Alarabiya net 1 Mayis 2017 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2017 Saudi Arabia is considering an IPO of Aramco probably the world s most valuable company The Economist 13 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2017 Aramco s 10 billion plus bond plan shows profits put top earner Apple in shade Reuters 27 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2019 Saudi Aramco battles oil ministry over use of company funds Financial Times 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2019 2 Agustos 2017 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2019 Bikini clad women in Saudi Arabia Yes really 2 Agustos 2017 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2019 Saudi Arabia to allow women in bikinis at new beach resort 4 Agustos 2017 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2019 Women to be allowed to wear bikinis at Saudi Arabia beach resort 5 Agustos 2017 9 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2019 3 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Ekim 2018 Sir Richard Branson suspends Saudi business talks over Khashoggi affair The Guardian 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Ekim 2018 Saudi Arabia allows concerts even country music Economist com 1 Haziran 2017 29 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 Anastasia Tsioulcas 22 Mayis 2017 How Did Toby Keith Get To Do A Concert In Saudi Arabia Npr org 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 Prince Mohammed bin Salman announces Saudi plans for largest entertainment city english alarabiya net Ingilizce 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2017 Women allowed into stadium as Saudi Arabia promotes national pride part of reform push 23 Eylul 2017 24 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2019 WWE com staff 5 Mart 2018 Saudi Arabia to host the Greatest Royal Rumble WWE 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mart 2018 Saudi king grants women seats on advisory council for 1st time Foxnews com 11 Ocak 2013 18 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 Saudi Arabia State Schools to Allow Girls Sports Hrw org 13 Temmuz 2017 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 Saudi Arabia to allow women into sports stadiums as reform push intensifies Theguardian com 30 Ekim 2017 24 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 Ben Hubbard 26 Eylul 2017 Saudi Arabia Agrees to Let Women Drive Nytimes com 15 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2017 Saudi Arabia plans to execute first female political activist The Independent 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Agustos 2018 Saudi Arabia seeks death penalty against female human rights activist The Guardian 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Agustos 2018 The Insider 27 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2019 EU lawmakers urge Saudi Arabia to end women s guardianship system Reuters 7 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2019 The Insider 31 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2019 vision2030 gov sa 4 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2019 IMF Country Report No 16 326 PDF Imf org Ekim 2016 27 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Kasim 2017 Ian Leclecr 16 Mayis 2016 Theodysseyonline com 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2017 IMF Executive Board Concludes 2017 Article IV Consultation with Saudi Arabia Imf org 21 Temmuz 2017 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Kasim 2017 PDF Gib com 2016 9 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Kasim 2017 Rakesh Upadhyay 7 Nisan 2017 Oilprice com 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Vivian Nereim 1 Ekim 2017 Saudi Non Oil Growth Is Stagnating Even With 2030 Vision Chart Bloomberg com 25 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2017 Jane Kinninmont Temmuz 2017 PDF Chathamhouse org 20 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2017 PDF Chathamhouse 20 Mart 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Khashan Hilal 1 Ocak 2017 Middle East Quarterly Ingilizce 11 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2019 Ayrica bakinizSuudi Arabistan ekonomisi Muhammed bin SelmanDis baglantilarResmi websitesi 25 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde