Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suzdal Muharebesi, 7 Temmuz 1445'te Suzdal yakınlarında, Uluğ Muhammed Han tarafından Rusya'ya gönderilen prensler Mahmud ve Yakub liderliğindeki Kazan Tatarları ve Moskova Büyük Dükü II. Vasili'nin ve birlikleri arasında gerçekleşen bir savaştır. Savaşın sonucu, Moskova ordusunun tamamen yenilgisi ve Büyük Dük'ün ele geçirilmesiydi. Savaş, Moskova Knezliği için ciddi sonuçlar doğurdu.
| Suzdal Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Spaso-Evfimiev Manastırı çevresinden bir görünüm | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Moskova Knezliği |  Kazan Hanlığı | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| II. Vasili # Mikhail Andreevich # Ivan Andreevich Vasily Yaroslavich | Mahmud | ||||||
| Güçler | |||||||
| Bilinmiyor ama Kazan Hanlığı'ndan çok daha fazla | 3500 kişiden daha az | ||||||
Arka planı
Uluğ Muhammed Han Kazan tahtını ele geçirdikten sonra 1439'dan başlayarak Rus topraklarına sistematik baskınlar düzenlemeye başladı. 1440'ların ortalarında, baskınlar belirgin şekilde daha sık hale geldi ve 1444'te Han, Suzdal-Nijni Novgorod prensleri ve Altın Orda arasındaki yakın bağların kolaylaştıran Nijni Novgorod'u ilhak etmek için planlar yapmaya başladı. Bu olaylar yaşanırken Moskova Knezliği'nde iç savaş yaşanıyordu. Büyük Moskova prensi II. Vasili ile Kazan Hanı arasında, o zamanlar Volga'da zengin bir şehir ve önemli bir stratejik merkez olan Nijni Novgorod için şiddetli bir mücadele yaşandı. 1444 kışında, Nijni Novgorod'u ele geçiren Han, Murom'u ele geçirerek daha da ilerledi. Bu eylemlere yanıt olarak, II. Vasili birlikleri topladı ve Moskova'dan yola çıktı. 6 Ocak 1445'te Büyük Dük zaten Vladimir'deydi. Vatikan kaynaklarına göre, II. Vasili, hanın savaşa girmeye cesaret edemeden ordusunu Nijni Novgorod'a çekecek kadar etkileyici orduya sahipti. Tatarların ayrı müfrezeleri Murom ve Gorohovets yakınlarında yenildi. Paskalya'nın yaklaşması ordu içerisinde yaygınlaşan salgın ve toprakları Litvanyalılar tarafından beklenmedik bir saldırıya maruz kalan belirli müttefik prenslerin için ayrılması, II. Vasili'nin Moskova'ya dönmesine neden oldu. Moskova'ya geri dönerken iki valisini (Fyodor Dolgoldov ve Yuri Dranitsa) hala Nijni Novgorod'da bulunan askerlere destek amaçlı yolladı.
1445 seferi
Kazan Hanı Uluğ Muhammed Han Moskova'yı üç yerden kuşatmak amacıyla askerlerini üçe ayırmıştı. Bir kısım askerleri Murom'a bir kısmı Gorohovets şehrine ve kendisi de Nijni Novgorod'a gitmişti. Uluğ Muhammed, yaz başında oğulları Mahmud ve Yakub’u Moskova üzerine yolladı. Orduda az kişi bulunduğundan dolayı Kazan Hanı yolda yer alan Çerkezleri'de ordusuna katmıştı. Kazan ordusunun nihai hedefi Vladimir-Suzdal Knezliği idi ve II. Vasili de bunun farkında olduğundan ve bu knezliği elde tutmak amacıyla Udel Knezlerine ve Türk-Tatar Hanzadesi olan Birdibad’a haber göndererek kendisine katılmalarını istedi. Udel Knezleri ve Birdibad, II. Vasili'ye olumlu haber gönderince Knez, 29 Haziranda Yuryev şehrine 6 Temmuzda da Suzdal Knezliğine vardı. Vasili, burada Mojaysk Knezi İvan, Vereya Knezi Mihail ve Serpuhov Knezi Vasiliy Yaroslaviç ile buluştu.
Savaş organizasyonu kötüydü: Prens Ivan Andreevich Mozhaisky, Mikhail Andreevich Vereisky ve Serpukhovskoy'dan Vasily Yaroslavich, Büyük Dük'e çok az güçle geldi ve Dmitry Shemyaka savaşa hiç katılmadı. Büyük dük birliklerinin yavaşlığına rağmen, II. Vasily'ye hizmet eden Tatar prensi Berdedat'ın onlara katılmak için zamanı yoktu. Nihayet 6 Temmuz 1445 gecesi, Suzdal yakınlarında konaklayan Rus ordusunda, düzenlenen yeni seferin sıradan bir askeri yürüyüş olduğu düşüncesi hakimdi. Knezler ve Boyarlar geceyi yiyip içip eğlenerek geçirdiler. Fakat ertesi sabah Türk-Tatarların geldiği haberi alındığında karargahta hareketlilik görüldüyse de, Moskovalılar Kazan Hanlığının ordusunun 3500 kişiden az olduğunu öğrendiklerinde onları hafife almışlardı.
Savaş
6 Temmuz 1445'te küçük Moskova ordusu Suzdal'a ulaştı ve Spaso-Evfimiev Manastırı yakınlarındaki geniş bir çayırda kamp kurdu. Kuvvetlerinin savaşa hazır olup olmadığını kontrol etmek isteyen prensler, tatbikat düzenlediler. Görünen az sayıdaki birlik, II. Vasili'ye takviyelerin gelmesi için umut verdi ve morali yükseltmek için şölen düzenlendi. Görünüşe göre Büyük Dük, Tatarların hala yeterince uzakta olduğuna inanıyordu.
Ancak, 7 Temmuz sabahının erken saatlerinde, Tatarların Nerl'i geçtiklerini bildiren bir haberci kampa koştu. II. Vasili aceleyle valileri tarafından yürütülen alayların savaş pozisyonu almasını emretti. Savaşın başlangıcında Tatar ordusu 2500 nefer iken Rus ordusu ise 1000 nefer idi. Tatarlarla ilk çatışma Spaso-Evfimiev Manastırı'nın sol tarafındaki bir alanda gerçekleşti. Rus ordusu Tatarların zayıf saldırını püskürttü ve Tatarlar geri çekilmeye başladı. Ancak bu bir aldatmacaydı. Tatarlar en sevdikleri numarayı kullandılar: sahte bir geri çekilme. Rus ordusunda komuta birliği eksikliği, bazı savaşçıların Tatar ordusunun peşinden koşmasına, diğerinin ise çarpışma mahallinde ganimet toplamasına neden oldu. Kaçan Tatarlar aniden arkalarını döndüler ve onları takip eden Rus birliklerini kuşattılar. Tatarların kesin bir zaferiyle sonuçlanacak yeni bir savaş başladı. Tatarlar, Büyük Dük'ün kendisini ve Mikhail Andreevich Vereisky'yi yakalamayı başararak Rus kampına girdi. Serpukhovskoy'dan Ivan Andreevich Mozhaisky ve Vasily Yaroslavich yaralandı, ancak kaçmayı başardılar.
Sonuçları
Savaşın Moskova Knezliği için ciddi sonuçları oldu. Suzdal'ı ele geçirip yağmalayan Tatarlar, üç gün sonra Vladimir'e yaklaşarak iç bölgelere sızmaya başladı. Ancak Tatarlar daha ileriye gitmeye cesaret edemediler, aynı anda tüm Vladimir topraklarını soyarak Murom'a doğru çekildiler. 23 Ağustos'ta prensler ordularıyla birlikte Nijni Novgorod'a döndü.
II. Vasili'den alınan pektoral haçlar Moskova'ya gönderildi. Büyük Dük'ün esaretinin kanıtı tüm Moskova'yı dehşete düşürdü. Aynı zamanda, Moskova birkaç bin kişinin hayatına mal olan ve evlerin önemli bir bölümünü yok eden büyük bir yangınla sarsıldı. Bununla birlikte, çok sayıda köylü, Tatarların yakın gelişinden korkarak korunma için şehrin surlarının akın etmeye başladı. Yönetici sınıf ise korkarak şehirden kaçmayı tercih etti. Sıradan insanlar şehrin savunmasını organize etmeye başladılar.
Bununla birlikte, Uluğ Muhammed Han'in kendisi, tüm Kuzey-Doğu Rusya'nın muhalefetiyle karşılaşacağından korkuyordu ve esir II. Vasili ile birlikte, bozkıra daha yakın olan Nijni Novgorod'dan Kurmysh'e taşındı. Oradan Galiç'teki Dmitri Shemyaka'ya bir elçi gönderdi ve böylece II. Vasili'nin daha çok tercih edildiği Moskova aristokrasisinden fidye istedi. Sonuç olarak, aristokratlar büyük miktarda fidye ödemeyi kabul etti ve 1 Ekim'de II. Vasili, Tatar elçisinin Dmitri Shemyaka'dan dönmeden önce diğer mahkûmlarla birlikte salıverdi..
Han, Moskova tahtında oturan ve düzenli olarak haraç toplayacak daha meşru bir hükümdarla ilgileniyordu. Shemyaka'nın saltanatı, hana yalnızca kısa vadeli faydalar sağlayacaktı ve yeni sorunlar yaratacaktı. Bağımlı hale getirilen II. Vasili'nin saltanatı ona daha istikrarlı, karlı ve güvenli görünüyordu.
Savaş sonucunda yapılan antlaşmanın içeriği;
- II. Vasily, kurtulmak için 200 bin ruble verecekti.
- Rus şehirlerinde vergi Kazanlı memurlar tarafından toplanacaktı.
- Türk-Tatar soylularından bazılarına, Rus şehirlerinin gelir kaynaklarından hisseler verildi.
- Oka Nehri yakınındaki Yılatom, Şatsk ve Temnik şehirleri, hanın oğlu Kasım’a verilecekti. Böylece Kasım Hanlığının temelleri atılmıştı.
Kaynakça
- ^ Hayrunnisa Alan, İlyas Kemaloğlu, Avrasya'nın Sekiz Asrı; Çengizoğulları, s. 252
- ^ Hadi Atlasi, Kazan Hanlığı, Kazan, 1914, s. 45
- ^ Serkan Acar,Kazan Hanlığı- Moskova Knezliği Siyasi İlişkileri, Ankara 2013 s. 97
- ^ Hayrunnisa Alan, İlyas Kemaloğlu, Avrasya'nın Sekiz Asrı, Çengizoğulları. s. 252.
- ^ Hadi Atlasi, a.g.e. s. 46
- ^ https://www.worldcat.org/oclc/828740214 []
- ^ Иван III. Отец русского самодержавия. — 2-е изд. — М.: Академический проект, 2017. — С. 72-77
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suzdal Muharebesi 7 Temmuz 1445 te Suzdal yakinlarinda Ulug Muhammed Han tarafindan Rusya ya gonderilen prensler Mahmud ve Yakub liderligindeki Kazan Tatarlari ve Moskova Buyuk Duku II Vasili nin ve birlikleri arasinda gerceklesen bir savastir Savasin sonucu Moskova ordusunun tamamen yenilgisi ve Buyuk Duk un ele gecirilmesiydi Savas Moskova Knezligi icin ciddi sonuclar dogurdu Suzdal MuharebesiSpaso Evfimiev Manastiri cevresinden bir gorunumTarih7 Temmuz 1445BolgeSuzdal dan cok uzak olmayan Spaso Evfimiev ManastiriSonucKazan Tatarlarinin ZaferiTaraflarMoskova KnezligiKazan HanligiKomutanlar ve liderlerII Vasili Mikhail Andreevich Ivan Andreevich Vasily YaroslavichMahmudGuclerBilinmiyor ama Kazan Hanligi ndan cok daha fazla3500 kisiden daha azArka planiUlug Muhammed Han Kazan tahtini ele gecirdikten sonra 1439 dan baslayarak Rus topraklarina sistematik baskinlar duzenlemeye basladi 1440 larin ortalarinda baskinlar belirgin sekilde daha sik hale geldi ve 1444 te Han Suzdal Nijni Novgorod prensleri ve Altin Orda arasindaki yakin baglarin kolaylastiran Nijni Novgorod u ilhak etmek icin planlar yapmaya basladi Bu olaylar yasanirken Moskova Knezligi nde ic savas yasaniyordu Buyuk Moskova prensi II Vasili ile Kazan Hani arasinda o zamanlar Volga da zengin bir sehir ve onemli bir stratejik merkez olan Nijni Novgorod icin siddetli bir mucadele yasandi 1444 kisinda Nijni Novgorod u ele geciren Han Murom u ele gecirerek daha da ilerledi Bu eylemlere yanit olarak II Vasili birlikleri topladi ve Moskova dan yola cikti 6 Ocak 1445 te Buyuk Duk zaten Vladimir deydi Vatikan kaynaklarina gore II Vasili hanin savasa girmeye cesaret edemeden ordusunu Nijni Novgorod a cekecek kadar etkileyici orduya sahipti Tatarlarin ayri mufrezeleri Murom ve Gorohovets yakinlarinda yenildi Paskalya nin yaklasmasi ordu icerisinde yayginlasan salgin ve topraklari Litvanyalilar tarafindan beklenmedik bir saldiriya maruz kalan belirli muttefik prenslerin icin ayrilmasi II Vasili nin Moskova ya donmesine neden oldu Moskova ya geri donerken iki valisini Fyodor Dolgoldov ve Yuri Dranitsa hala Nijni Novgorod da bulunan askerlere destek amacli yolladi 1445 seferiKazan Hani Ulug Muhammed Han Moskova yi uc yerden kusatmak amaciyla askerlerini uce ayirmisti Bir kisim askerleri Murom a bir kismi Gorohovets sehrine ve kendisi de Nijni Novgorod a gitmisti Ulug Muhammed yaz basinda ogullari Mahmud ve Yakub u Moskova uzerine yolladi Orduda az kisi bulundugundan dolayi Kazan Hani yolda yer alan Cerkezleri de ordusuna katmisti Kazan ordusunun nihai hedefi Vladimir Suzdal Knezligi idi ve II Vasili de bunun farkinda oldugundan ve bu knezligi elde tutmak amaciyla Udel Knezlerine ve Turk Tatar Hanzadesi olan Birdibad a haber gondererek kendisine katilmalarini istedi Udel Knezleri ve Birdibad II Vasili ye olumlu haber gonderince Knez 29 Haziranda Yuryev sehrine 6 Temmuzda da Suzdal Knezligine vardi Vasili burada Mojaysk Knezi Ivan Vereya Knezi Mihail ve Serpuhov Knezi Vasiliy Yaroslavic ile bulustu Savas organizasyonu kotuydu Prens Ivan Andreevich Mozhaisky Mikhail Andreevich Vereisky ve Serpukhovskoy dan Vasily Yaroslavich Buyuk Duk e cok az gucle geldi ve Dmitry Shemyaka savasa hic katilmadi Buyuk duk birliklerinin yavasligina ragmen II Vasily ye hizmet eden Tatar prensi Berdedat in onlara katilmak icin zamani yoktu Nihayet 6 Temmuz 1445 gecesi Suzdal yakinlarinda konaklayan Rus ordusunda duzenlenen yeni seferin siradan bir askeri yuruyus oldugu dusuncesi hakimdi Knezler ve Boyarlar geceyi yiyip icip eglenerek gecirdiler Fakat ertesi sabah Turk Tatarlarin geldigi haberi alindiginda karargahta hareketlilik gorulduyse de Moskovalilar Kazan Hanliginin ordusunun 3500 kisiden az oldugunu ogrendiklerinde onlari hafife almislardi Savas6 Temmuz 1445 te kucuk Moskova ordusu Suzdal a ulasti ve Spaso Evfimiev Manastiri yakinlarindaki genis bir cayirda kamp kurdu Kuvvetlerinin savasa hazir olup olmadigini kontrol etmek isteyen prensler tatbikat duzenlediler Gorunen az sayidaki birlik II Vasili ye takviyelerin gelmesi icin umut verdi ve morali yukseltmek icin solen duzenlendi Gorunuse gore Buyuk Duk Tatarlarin hala yeterince uzakta olduguna inaniyordu Ancak 7 Temmuz sabahinin erken saatlerinde Tatarlarin Nerl i gectiklerini bildiren bir haberci kampa kostu II Vasili aceleyle valileri tarafindan yurutulen alaylarin savas pozisyonu almasini emretti Savasin baslangicinda Tatar ordusu 2500 nefer iken Rus ordusu ise 1000 nefer idi Tatarlarla ilk catisma Spaso Evfimiev Manastiri nin sol tarafindaki bir alanda gerceklesti Rus ordusu Tatarlarin zayif saldirini puskurttu ve Tatarlar geri cekilmeye basladi Ancak bu bir aldatmacaydi Tatarlar en sevdikleri numarayi kullandilar sahte bir geri cekilme Rus ordusunda komuta birligi eksikligi bazi savascilarin Tatar ordusunun pesinden kosmasina digerinin ise carpisma mahallinde ganimet toplamasina neden oldu Kacan Tatarlar aniden arkalarini donduler ve onlari takip eden Rus birliklerini kusattilar Tatarlarin kesin bir zaferiyle sonuclanacak yeni bir savas basladi Tatarlar Buyuk Duk un kendisini ve Mikhail Andreevich Vereisky yi yakalamayi basararak Rus kampina girdi Serpukhovskoy dan Ivan Andreevich Mozhaisky ve Vasily Yaroslavich yaralandi ancak kacmayi basardilar SonuclariSavasin Moskova Knezligi icin ciddi sonuclari oldu Suzdal i ele gecirip yagmalayan Tatarlar uc gun sonra Vladimir e yaklasarak ic bolgelere sizmaya basladi Ancak Tatarlar daha ileriye gitmeye cesaret edemediler ayni anda tum Vladimir topraklarini soyarak Murom a dogru cekildiler 23 Agustos ta prensler ordulariyla birlikte Nijni Novgorod a dondu II Vasili den alinan pektoral haclar Moskova ya gonderildi Buyuk Duk un esaretinin kaniti tum Moskova yi dehsete dusurdu Ayni zamanda Moskova birkac bin kisinin hayatina mal olan ve evlerin onemli bir bolumunu yok eden buyuk bir yanginla sarsildi Bununla birlikte cok sayida koylu Tatarlarin yakin gelisinden korkarak korunma icin sehrin surlarinin akin etmeye basladi Yonetici sinif ise korkarak sehirden kacmayi tercih etti Siradan insanlar sehrin savunmasini organize etmeye basladilar Bununla birlikte Ulug Muhammed Han in kendisi tum Kuzey Dogu Rusya nin muhalefetiyle karsilasacagindan korkuyordu ve esir II Vasili ile birlikte bozkira daha yakin olan Nijni Novgorod dan Kurmysh e tasindi Oradan Galic teki Dmitri Shemyaka ya bir elci gonderdi ve boylece II Vasili nin daha cok tercih edildigi Moskova aristokrasisinden fidye istedi Sonuc olarak aristokratlar buyuk miktarda fidye odemeyi kabul etti ve 1 Ekim de II Vasili Tatar elcisinin Dmitri Shemyaka dan donmeden once diger mahkumlarla birlikte saliverdi Han Moskova tahtinda oturan ve duzenli olarak harac toplayacak daha mesru bir hukumdarla ilgileniyordu Shemyaka nin saltanati hana yalnizca kisa vadeli faydalar saglayacakti ve yeni sorunlar yaratacakti Bagimli hale getirilen II Vasili nin saltanati ona daha istikrarli karli ve guvenli gorunuyordu Savas sonucunda yapilan antlasmanin icerigi II Vasily kurtulmak icin 200 bin ruble verecekti Rus sehirlerinde vergi Kazanli memurlar tarafindan toplanacakti Turk Tatar soylularindan bazilarina Rus sehirlerinin gelir kaynaklarindan hisseler verildi Oka Nehri yakinindaki Yilatom Satsk ve Temnik sehirleri hanin oglu Kasim a verilecekti Boylece Kasim Hanliginin temelleri atilmisti Kaynakca Hayrunnisa Alan Ilyas Kemaloglu Avrasya nin Sekiz Asri Cengizogullari s 252 Hadi Atlasi Kazan Hanligi Kazan 1914 s 45 Serkan Acar Kazan Hanligi Moskova Knezligi Siyasi Iliskileri Ankara 2013 s 97 Hayrunnisa Alan Ilyas Kemaloglu Avrasya nin Sekiz Asri Cengizogullari s 252 Hadi Atlasi a g e s 46 https www worldcat org oclc 828740214 yalin URL Ivan III Otec russkogo samoderzhaviya 2 e izd M Akademicheskij proekt 2017 S 72 77