Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uluğ Muhammed Han (Tatarca: Oluğ Möxämmät) (d. ? - ö. 1445); 1419—1420, 1421-1423, 1427—1437 yılları arasında Altın Orda Hanı, 1438-1445 yılları arasında da Kazan Hanı.
| Uluğ Muhammed Han | |
|---|---|
| Kazan Hanlığı Devletinin Hanı | |
| Hüküm süresi | 1438-1445 |
| Önce gelen | Kendisiyle kuruldu. |
| Sonra gelen | Mahmud |
| Ölüm | 1445 |
| Defin | Kazan |
| Çocuk(lar)ı | Mahmud, Yakub, Kasım |
| Babası | İçkili Hasan |
Cengiz Han’ın oğlu Cuci’nin oğlu Toka Temür neslinden İçkili Hasan’ın oğludur. Cabbar Berdi Han’ın, sonrasında da hanlığı perde arkasında yöneten Edige Mirza’nın 1419 yılında yaşanan iç mücadele sonucu öldürülmesinden sonra Altın Orda hanı oldu. Ancak Uluğ Muhammed Han hanlığı, Cabbar Berdi Han’ın oğlu Devlet Berdi ile ayrı ayrı yönetmekteydi. Saray’da hüküm süren Uluğ Muhammed, 1420 yılında Devlet Berdi’nin şehri kuşatması üzerine hanlığın kuzeyine doğru çekilmek zorunda kaldı. Bununla birlikte hala Altın Orda topraklarında etkinliğini devam ettirirken, taht mücadelesi sırasında Barak Han ile yapılan savaşı kaybetmesi üzerine 1423 yılında Litvanya Dükü Vytautas’a sığınmak zorunda kalmıştır.
1427’de Barak Han’ın suikast sonucu ölümü sonrasında Kırım’da kendi hâkimiyetini ilan eden Devlet Berdi’nin üzerine yürüyerek onu Kırım’dan uzaklaştırdı. Litvanya Dükü Vytautas’un desteğiyle Altın Orda tahtını yeniden ele geçirdi ise de önce Rusların desteklediği I. Seyyid Ahmed ile mücadelede bulundu. Sonrasında Küçük Muhammed karşısında tutunamayarak 1436 yılında Kırım’da hakimiyet kuran Hacı Giray’ın yanına sığınmak zorunda kaldı.
Ancak burada da yaşanan huzursuzluk nedeniyle Uluğ Muhammed Han ailesi ve çoğu kadın ve çocuklardan oluşan üç bin taraftarını yanına alarak Tula’ya yakın küçük bir şehir olan Belev’e yerleşti. Bu durumdan rahatsız olan Moskova Knezliği II. Vasiliy’in üzerine yolladığı kuvvetlere yenildi. Ancak aynı yıl 5 Aralık’ta yeniden yaşanan savaşta Uluğ Muhammed galip gelerek Belev’e hâkim oldu. Bu başarısından sonra Volga dolaylarında ilerleyişini sürdürerek topraklarını genişletmeye başladı. 1438’de Kazan’a vararak şehri ele geçirmiş ve daha sonra bölgedeki toprakları da Kazan’a katarak Kazan Hanlığı’nın temellerini atmıştır.
1439 yılında düzenlediği seferde Nijni Novgorod’u ele geçirmesinin akabinde Kolomna’yı ve Moskova’nın dış yerleşimini yakmıştır. Bir süre sakin bir dönem yaşadıktan sonra yeniden Ruslar üzerine sefer düzenledi. Oğlu Mahmud önderliğindeki ordusu, Temmuz 1445’de Suzdal yakınlarında yaşanan savaşta da II. Vasiliy’i yenilgiye uğratarak esir aldı. Bu sayede Moskova Knezliği Kazan Hanlığına tabi hale getirildi. Ayrıca Moskova’yı denetimi altında tutmak maksadıyla, Meşçerskiy Gorodets (günümüz Kasımov) şehrinde bir hanlık kurulmasını ve başına da oğlu Kâsım’ın soyundan birinin geçirilmesi şartını koymuştu. Bu hanlık daha sonraları oğlu Kasım’a ithafen Kasım Hanlığı adı ile anılmıştır.
1445 yılında sefer dönüşünde aniden ölen Uluğ Muhammed, bazı görüşlere göre oğlu Mahmud (Mahmutek) tarafından öldürülmüştür.
Kaynakça
- ^ Kurat, A.,N., "Kazan Hanlığı (1437-1556)", Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, Cilt:12, Sayı:3-4 (1954). URL: http://dtcfdergisi.ankara.edu.tr/index.php/dtcf/article/view/3988 30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-06-14
- ^ Acar, Serkan (2008). " Kasım Hanlığı (1445-1681)". İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ulug Muhammed Han Tatarca Olug Moxammat d o 1445 1419 1420 1421 1423 1427 1437 yillari arasinda Altin Orda Hani 1438 1445 yillari arasinda da Kazan Hani Ulug Muhammed HanKazan Hanligi Devletinin HaniHukum suresi1438 1445Once gelenKendisiyle kuruldu Sonra gelenMahmudOlum1445DefinKazanCocuk lar iMahmud Yakub KasimBabasiIckili Hasan Cengiz Han in oglu Cuci nin oglu Toka Temur neslinden Ickili Hasan in ogludur Cabbar Berdi Han in sonrasinda da hanligi perde arkasinda yoneten Edige Mirza nin 1419 yilinda yasanan ic mucadele sonucu oldurulmesinden sonra Altin Orda hani oldu Ancak Ulug Muhammed Han hanligi Cabbar Berdi Han in oglu Devlet Berdi ile ayri ayri yonetmekteydi Saray da hukum suren Ulug Muhammed 1420 yilinda Devlet Berdi nin sehri kusatmasi uzerine hanligin kuzeyine dogru cekilmek zorunda kaldi Bununla birlikte hala Altin Orda topraklarinda etkinligini devam ettirirken taht mucadelesi sirasinda Barak Han ile yapilan savasi kaybetmesi uzerine 1423 yilinda Litvanya Duku Vytautas a siginmak zorunda kalmistir 1427 de Barak Han in suikast sonucu olumu sonrasinda Kirim da kendi hakimiyetini ilan eden Devlet Berdi nin uzerine yuruyerek onu Kirim dan uzaklastirdi Litvanya Duku Vytautas un destegiyle Altin Orda tahtini yeniden ele gecirdi ise de once Ruslarin destekledigi I Seyyid Ahmed ile mucadelede bulundu Sonrasinda Kucuk Muhammed karsisinda tutunamayarak 1436 yilinda Kirim da hakimiyet kuran Haci Giray in yanina siginmak zorunda kaldi Ancak burada da yasanan huzursuzluk nedeniyle Ulug Muhammed Han ailesi ve cogu kadin ve cocuklardan olusan uc bin taraftarini yanina alarak Tula ya yakin kucuk bir sehir olan Belev e yerlesti Bu durumdan rahatsiz olan Moskova Knezligi II Vasiliy in uzerine yolladigi kuvvetlere yenildi Ancak ayni yil 5 Aralik ta yeniden yasanan savasta Ulug Muhammed galip gelerek Belev e hakim oldu Bu basarisindan sonra Volga dolaylarinda ilerleyisini surdurerek topraklarini genisletmeye basladi 1438 de Kazan a vararak sehri ele gecirmis ve daha sonra bolgedeki topraklari da Kazan a katarak Kazan Hanligi nin temellerini atmistir 1439 yilinda duzenledigi seferde Nijni Novgorod u ele gecirmesinin akabinde Kolomna yi ve Moskova nin dis yerlesimini yakmistir Bir sure sakin bir donem yasadiktan sonra yeniden Ruslar uzerine sefer duzenledi Oglu Mahmud onderligindeki ordusu Temmuz 1445 de Suzdal yakinlarinda yasanan savasta da II Vasiliy i yenilgiye ugratarak esir aldi Bu sayede Moskova Knezligi Kazan Hanligina tabi hale getirildi Ayrica Moskova yi denetimi altinda tutmak maksadiyla Mescerskiy Gorodets gunumuz Kasimov sehrinde bir hanlik kurulmasini ve basina da oglu Kasim in soyundan birinin gecirilmesi sartini koymustu Bu hanlik daha sonralari oglu Kasim a ithafen Kasim Hanligi adi ile anilmistir 1445 yilinda sefer donusunde aniden olen Ulug Muhammed bazi goruslere gore oglu Mahmud Mahmutek tarafindan oldurulmustur Kaynakca Kurat A N Kazan Hanligi 1437 1556 Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Dergisi Cilt 12 Sayi 3 4 1954 URL http dtcfdergisi ankara edu tr index php dtcf article view 3988 30 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 06 14 Acar Serkan 2008 Kasim Hanligi 1445 1681 Istanbul IQ Kultur Sanat Yayincilik ISBN 975 25 5200 5