Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sahib Ata Fahrettin Ali, Selçuklu büyük veziridir. Sahip Ata Fahrettin Ali, daha çok Sâhib Ata veya Sahib diye tanınırdı.
Sâhipataoğulları, merkezi Afyonkarahisar (eski ismi Karahisar-i Sahip veya Afium Kara hissar[]) olan ve çevresini içine alan bölgede, bir Anadolu Türk Beyliği'ni Anadolu Selçuklu Devleti'nin (Arapça: السلاجقة الروم al-Salājiqa al-Rūm Farsça: سلجوقیان روم Saljūqiyān-e Rūm; Rum Selçukluları), bir ve son veziri olan Fahrettin Ali tarafından yaklaşık 1275 yılında kurulmuştur.
Hayatının ilk yılları hakkında bilgi bulunmayan Fahreddin Ali'den tarihi kaynaklar 1249 yılında adalet işlerinden sorumlu vezir anlamına gelen "Emir-i Dâd" olarak bahsetmektedir.II. İzzeddin Keykavus'un 1258 yılında İlhanlılar'ın yanında Bağdat seferine çıkması üzerine saltanat naipliği görevinde bulundu. İki yıl sonra da, Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykavus tarafından 1260 yılında Sâhip unvanı verilip, 1261 yılında da Pervâne Muineddin'in kendi görevinden vazgeçmesiyle IV. Kılıçarslan'ın Büyükvezirliğe atanmıştır.
Sahip Ata, Pervâne Muineddin'den sonra o zamanlar Anadolu'da en çok sözü geçen bir kişi konumuna gelmiş ve birlik olup İlhanlılarla barışçıl bir ilişki kurmuşlardır. Ancak Pervâne Muineddin, 1265 yılında IV. Kılıçarslan'ın İlhanlılar tarafından öldürülerek yerine III. Gıyaseddin Keyhüsrev tahta çıkarılmasını sağlamasıyla Vezir Sâhib Ata mücadeleye başladı. Pervâne Muineddin tarafından İlhanlılar'a karşı eski sultan II. İzzeddin Keykavus ile iş birliği yapmakla suçlamasıyla görevinden azledilerek tutuklandı. Ancak Tebriz’e kaçan oğlunun olayı Abaka Han’a anlatması ile İlhanlı hükümdarı tarafından serbest bırakılması sağlandı. 1274 yılında yeniden vezirlik görevine getirildi. Elbistan Muharebesi'nde İlhanlı ordusunun aldığı ağır mağlubiyet sonrasında Anadolu'ya gelen Abaka Han tarafından Pervâne Muineddin ile birlikte Azerbaycan'daki karargaha götürüldü. Pervâne Muineddin'in ihanet ettiği nedeniyle Abaka Han tarafından 1277'de öldürülmesiyle Anadolu'ya dönen Sahib Ata devleti tek başına yönetmeye başladı. 1284'te III. Gıyaseddin Keyhüsrev'in öldürülmesinden sonra yerine geçen II. Gıyaseddin Mesud döneminde de vezirlik görevine devam etti. İlhanlılar'ın askeri ve mali baskısı altındaki devletin yönetiminde uzun süre bulunan Sahib Ata, 1288 yılında İlhanlılar tarafından görevinden azledildi ve aynı yıl içerisinde yaşlılığa bağlı olarak hayatını kaybetti.
Sâhip Ata'nın kişisel ilgisi tek mimarlık olmayıp ayrıca mimarlara da ilgi gösterirdi. O dönemin değerli Mimarları Kölük bin Abdullah ve Kaluyan el-Konevi ile beraber çalışmıştır. Onun mimari bağışlarında Kölük bin Abdullah ve Kaluyan el-Konevi'yi çalıştırmıştır.
Hayır eserleri
Sahip Ata'nın yaptırmış olduğu tarihî eserler:
- İshaklı Hanı (Sâhipata Han) 1249 (Hicrî 647) yılında,
- Akşehir Taş Medrese'nin tamiri 1250 yılında,
- Konya Sahip Ata Hanı 1260-61 yıllarında,
- Konya Sahip Ata (Larende) Camisini 1258-79 yıllarında,
- Konya İnce Minareli Medrese (Darülhadis veya Dar-ül Hadis) 1258-79 yıllarında,
- Ilgın (Sahip Ata) kaplıcası 1267-68 yıllarında,
- Ilgın (Sahip Ata) Hanı 1267 yılında,
- Kayseri 1267-68 yıllarında,
- Sivas Gök Medrese 1271 yılında
Notlar
- ^ Yavaş, A. "Anadolu Selçuklu Veziri Sahip Ata Fahreddin Ali'nin Mimari Eserleri", Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Yıl:2007. URL:http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/30741/208062.pdf?show 4 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2017-03-04
- ^ J.M. Rogers, “The Çifte Minare Medrese at Erzurum and the Gök Medrese at Sivas: A Contribution to the History of Style in the Seljuk Architecture of 13th Century Turkey” Anatolian Studies, Vol. 15. (1965), pp. 66
Kaynakça
- AKOK, M. (1969), Kayseri’de Gevher Nesibe Hatun Darüşşifası ve Sahibiye Medresesi Röleve ve Mimarisi, Türk Arkeoloji Dergisi, (vol.17, no.1) pp. 133–184.
- AKSARAYİ, Selçuki Devletleri Tarihi, M. N. Gençosman (trans. 1943), Ulusoğlu Basımevi, Ankara.
- BAYBURTLUOĞLU, Z. (1977), Anadolu Selçuklu Devri Büyük Programlı Yapılarında Önyüz Düzeni, Vakıflar Dergisi, (vol.11), pp. 67–106.
- BAYRAM, S. ve KARABACAK, A. H. (1981), Sahib Ata Fahrü’d-din Ali’nin Konya, İmaret ve Sivas Gök Medrese Vakfiyeleri, Vakıflar Dergisi, (vol.13) pp. 31–69.
- İBN BİBİ, Anadolu Selçuklu Devleti Tarihi, Gençosman, M.N. (trans. 1941), Uzluk Basımevi, Ankara.
- Çağla Caner, Gökçe Şimşek Kuran - Searching Traces of a Donor: Sahipata in Seljuk Architecture
Dış bağlantılar
- Çağla Caner, Gökçe Şimşek Kuran - Searching Traces of a Donor: Sahipata in Seljuk Architecture (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sahib Ata Fahrettin Ali Selcuklu buyuk veziridir Sahip Ata Fahrettin Ali daha cok Sahib Ata veya Sahib diye taninirdi Ince Minareli Medrese Sahipataogullari merkezi Afyonkarahisar eski ismi Karahisar i Sahip veya Afium Kara hissar kaynak belirtilmeli olan ve cevresini icine alan bolgede bir Anadolu Turk Beyligi ni Anadolu Selcuklu Devleti nin Arapca السلاجقة الروم al Salajiqa al Rum Farsca سلجوقیان روم Saljuqiyan e Rum Rum Selcuklulari bir ve son veziri olan Fahrettin Ali tarafindan yaklasik 1275 yilinda kurulmustur Hayatinin ilk yillari hakkinda bilgi bulunmayan Fahreddin Ali den tarihi kaynaklar 1249 yilinda adalet islerinden sorumlu vezir anlamina gelen Emir i Dad olarak bahsetmektedir II Izzeddin Keykavus un 1258 yilinda Ilhanlilar in yaninda Bagdat seferine cikmasi uzerine saltanat naipligi gorevinde bulundu Iki yil sonra da Selcuklu Sultani II Izzeddin Keykavus tarafindan 1260 yilinda Sahip unvani verilip 1261 yilinda da Pervane Muineddin in kendi gorevinden vazgecmesiyle IV Kilicarslan in Buyukvezirlige atanmistir Sahip Ata Pervane Muineddin den sonra o zamanlar Anadolu da en cok sozu gecen bir kisi konumuna gelmis ve birlik olup Ilhanlilarla bariscil bir iliski kurmuslardir Ancak Pervane Muineddin 1265 yilinda IV Kilicarslan in Ilhanlilar tarafindan oldurulerek yerine III Giyaseddin Keyhusrev tahta cikarilmasini saglamasiyla Vezir Sahib Ata mucadeleye basladi Pervane Muineddin tarafindan Ilhanlilar a karsi eski sultan II Izzeddin Keykavus ile is birligi yapmakla suclamasiyla gorevinden azledilerek tutuklandi Ancak Tebriz e kacan oglunun olayi Abaka Han a anlatmasi ile Ilhanli hukumdari tarafindan serbest birakilmasi saglandi 1274 yilinda yeniden vezirlik gorevine getirildi Elbistan Muharebesi nde Ilhanli ordusunun aldigi agir maglubiyet sonrasinda Anadolu ya gelen Abaka Han tarafindan Pervane Muineddin ile birlikte Azerbaycan daki karargaha goturuldu Pervane Muineddin in ihanet ettigi nedeniyle Abaka Han tarafindan 1277 de oldurulmesiyle Anadolu ya donen Sahib Ata devleti tek basina yonetmeye basladi 1284 te III Giyaseddin Keyhusrev in oldurulmesinden sonra yerine gecen II Giyaseddin Mesud doneminde de vezirlik gorevine devam etti Ilhanlilar in askeri ve mali baskisi altindaki devletin yonetiminde uzun sure bulunan Sahib Ata 1288 yilinda Ilhanlilar tarafindan gorevinden azledildi ve ayni yil icerisinde yasliliga bagli olarak hayatini kaybetti Sahip Ata nin kisisel ilgisi tek mimarlik olmayip ayrica mimarlara da ilgi gosterirdi O donemin degerli Mimarlari Koluk bin Abdullah ve Kaluyan el Konevi ile beraber calismistir Onun mimari bagislarinda Koluk bin Abdullah ve Kaluyan el Konevi yi calistirmistir Hayir eserleriSahip Ata nin yaptirmis oldugu tarihi eserler Ishakli Hani Sahipata Han 1249 Hicri 647 yilinda Aksehir Tas Medrese nin tamiri 1250 yilinda Konya Sahip Ata Hani 1260 61 yillarinda Konya Sahip Ata Larende Camisini 1258 79 yillarinda Konya Ince Minareli Medrese Darulhadis veya Dar ul Hadis 1258 79 yillarinda Ilgin Sahip Ata kaplicasi 1267 68 yillarinda Ilgin Sahip Ata Hani 1267 yilinda Kayseri 1267 68 yillarinda Sivas Gok Medrese 1271 yilindaNotlar Yavas A Anadolu Selcuklu Veziri Sahip Ata Fahreddin Ali nin Mimari Eserleri Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Sanat Tarihi Anabilim Dali Doktora Tezi Yil 2007 URL http acikarsiv ankara edu tr browse 30741 208062 pdf show 4 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2017 03 04 J M Rogers The Cifte Minare Medrese at Erzurum and the Gok Medrese at Sivas A Contribution to the History of Style in the Seljuk Architecture of 13th Century Turkey Anatolian Studies Vol 15 1965 pp 66KaynakcaAKOK M 1969 Kayseri de Gevher Nesibe Hatun Darussifasi ve Sahibiye Medresesi Roleve ve Mimarisi Turk Arkeoloji Dergisi vol 17 no 1 pp 133 184 AKSARAYI Selcuki Devletleri Tarihi M N Gencosman trans 1943 Ulusoglu Basimevi Ankara BAYBURTLUOGLU Z 1977 Anadolu Selcuklu Devri Buyuk Programli Yapilarinda Onyuz Duzeni Vakiflar Dergisi vol 11 pp 67 106 BAYRAM S ve KARABACAK A H 1981 Sahib Ata Fahru d din Ali nin Konya Imaret ve Sivas Gok Medrese Vakfiyeleri Vakiflar Dergisi vol 13 pp 31 69 IBN BIBI Anadolu Selcuklu Devleti Tarihi Gencosman M N trans 1941 Uzluk Basimevi Ankara Cagla Caner Gokce Simsek Kuran Searching Traces of a Donor Sahipata in Seljuk ArchitectureDis baglantilarCagla Caner Gokce Simsek Kuran Searching Traces of a Donor Sahipata in Seljuk Architecture Ingilizce