Süblimleşme, katı maddelerin ısıtılınca, ara bir hâl olan sıvı hâle geçmeden doğrudan gaz hâle geçmesi. Süblimleşme endotermik faz değişimidir. Faz diyagramındaki üçlü noktanın altında gerçekleşir. Süblimleşme'nin tersine ise kırağılaşma denir.
Normal basınç altında çoğu kimyasal bileşikler ve elementler değişik sıcaklıklarda üç farklı özellik gösterirler. Bu durumlarda katı hâlden gaz hâle geçiş için ara bir hâl olan sıvı hâl gereklidir. Burada bahsedilen basınç maddenin kısmi basıncıdır, tüm sistemin basıncı (atmosfer basıncını vs. kapsar) değildir. Gereken buharlaşma basıncına belli bir sıcaklıkta sahip olan bütün katılar genellikle süblimleşebilir. Karbon, arsenik gibi bazı maddelerin üçlü noktalarının yüksek olması dolayısıyla süblimleşmesi, eriyip buharlaşmasından daha kolaydır.
Süblimleşme endotermik bir hâl değişimi olduğundan dışarıdan enerji absorbe eder. Süblimleşme entalpisi, füzyon entalpisi ve buharlaşma entalpisinin toplamı olarak hesaplanabilir.
Örnekler
- Karbondioksit
Katı karbondioksit -78,5 °C'de atmosferik basınç altında süblimleşir. Sıvı karbondioksit ise üçlü noktanın üzerinde sıcaklık ve basınç değerlerinde elde edilebilir (5,2 atm, -56,4 °C).
- Su
Kar ve buz erime noktasının altında çok yavaşça süblimleşebilir. Bu durum ıslak çamasırların dondurucu sıcaklıkta asılıp sonradan kuru olarak alınmasını sağlayabilir.
- Diğer
Kaynakça
- King, R. B. Organometallic Syntheses. Volume 1 Transition-Metal Compounds; Academic Press: New York, 1965. .
- Laurence M. Harwood, Christopher J. Moody. Experimental organic chemistry: Principles and Practice (Illustrated edition ed.). pp. 154–155.
Notlar
Kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sublimlesme kati maddelerin isitilinca ara bir hal olan sivi hale gecmeden dogrudan gaz hale gecmesi Sublimlesme endotermik faz degisimidir Faz diyagramindaki uclu noktanin altinda gerceklesir Sublimlesme nin tersine ise kiragilasma denir Normal basinc altinda cogu kimyasal bilesikler ve elementler degisik sicakliklarda uc farkli ozellik gosterirler Bu durumlarda kati halden gaz hale gecis icin ara bir hal olan sivi hal gereklidir Burada bahsedilen basinc maddenin kismi basincidir tum sistemin basinci atmosfer basincini vs kapsar degildir Gereken buharlasma basincina belli bir sicaklikta sahip olan butun katilar genellikle sublimlesebilir Karbon arsenik gibi bazi maddelerin uclu noktalarinin yuksek olmasi dolayisiyla sublimlesmesi eriyip buharlasmasindan daha kolaydir Sublimlesme endotermik bir hal degisimi oldugundan disaridan enerji absorbe eder Sublimlesme entalpisi fuzyon entalpisi ve buharlasma entalpisinin toplami olarak hesaplanabilir OrneklerKarbondioksit Kati karbondioksit 78 5 C de atmosferik basinc altinda sublimlesir Sivi karbondioksit ise uclu noktanin uzerinde sicaklik ve basinc degerlerinde elde edilebilir 5 2 atm 56 4 C Su Kar ve buz erime noktasinin altinda cok yavasca sublimlesebilir Bu durum islak camasirlarin dondurucu sicaklikta asilip sonradan kuru olarak alinmasini saglayabilir DigerKuru buzNaftalin Arsenik IyotKaynakcaKing R B Organometallic Syntheses Volume 1 Transition Metal Compounds Academic Press New York 1965 ISBN 0 444 42607 8 Laurence M Harwood Christopher J Moody Experimental organic chemistry Principles and Practice Illustrated edition ed pp 154 155 Notlar Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz