Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Haziran 2020) () |
Aile veya ocak, toplumun en küçük birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapı. En küçük, yani "çekirdek" olarak adlandırılan bir aile; baba, anne ve çocuklardan oluşur.
Çekirdek ailedeki çocukların kendi aileleri dışındaki bireylerle evlenmesiyle yeni bir çekirdek aile ortaya çıkar. Ama aile sözcüğünün bundan daha geniş bir anlamı da vardır. Daha çok sayıda akrabadan oluşan bir birimi, hatta bir soyu ya da sülaleyi tanımlamak için de aile sözcüğü kullanılır.
"Aile" sözcüğü günlük dilde çok değişik grupları tanımlamak için de kullanılır. Örneğin "Bu bir aile toplantısıdır." dendiğinde, o toplantıda yalnızca akrabaların bulunabileceği anlaşılır. Bunlar, amcalar, dayılar, teyzeler, halalar, yeğenler ve evlilik bağıyla aileye katılmış kişiler olabilir. Bütün bunlar bize, "aile" kavramının her zaman evliliğe ya da ortak atalara dayalı ilişkileri kapsadığını göstermektedir.
Toplumsal bir kurum olan aile yüzyıllar boyunca birçok evrim geçirmiş, aile yapısıyla birlikte akraba ilişkileri, evlilik anlayışı ve genel davranış şekillerinde de birçok değişiklikler görülmüştür. Geçmişten bugüne geniş aileden çekirdek aileye ve çekirdek aileden de tek ebeveynli aileye doğru bir evrim olduğu bilinmektedir.[]
Köken bilgisi
Aile kelimesi Türkçeye, Arapça عائلة /‘ā’ile/ kelimesinden geçmiştir. Türkçede aile anlamında bark, eş, ev, hanedan, karı, kodak, ocak, odbaşı, sülale gibi sözcükler de bulunmaktadır. Anadolu ağızlarında aile anlamına gelen ayol, ceme, cibi, çanfır, çıba, çoluk, genekop, hızan, mahluh, mavul, ocağ, oruk, şenlik, tayfa, tutun, uruk, üdegi gibi sözcükler tespit edilmiştir.
Aile ve evlilik
Birçok toplumda ailenin temelini evlilik oluşturur. Hemen hemen bütün ülkelerde ailenin kurulması ve aile birliğinin bozulması yasalarla düzenlenmiştir. Bugün birçok ülkede evlilikler . Bu, evlilik bağının yalnızca bir erkek ile bir kadın arasında kurulabileceği anlamına gelir. Evlilik, bir erkek ve bir kadın ile kurulabileceği gibi, günümüzde eşcinsel evliliklerin yasal olduğu ülkelerde iki kadın ya da iki erkek arasında da kurulabilir. Bu tür evliliklere monogami denir. Oysa bazı ülkelerde bir erkek birden çok kadınla, bir kadın birden çok erkekle evlenebilir. bu tür evliliklere poligami denir.
Bir erkeğin birden çok kadınla evliliğine adı verilir. Bu tür evlilikte aynı evin içinde her kadının kendi çocuklarıyla birlikte oturduğu ayrı birimler oluşur. Bu geleneğe bazı Asya ve Afrika ülkelerinde, özellikle zenginler arasında yaygın olarak rastlanır. Buna karşılık bazı toplumlarda, örneğin Hindistan'daki ve arasında kadınların birden çok erkekle evlenmesi olağandır. Buna da poliandri denir.
Evlilik türleri ve evliliğin tanınması toplumdan topluma değişiklik göstermektedir. Modern toplumda resmi nikâhla ve dini nikâhla evliliğin yapıldığı görülmektedir. Evliliğin düğün ve törenlerle yapılması evlenen kişilerin evliliğinin toplum tarafından onaylandığını ve kabul edildiğini göstermektedir.
Aile yapısı zamana ve mekana göre değişiklik göstermektedir. Üyelerin sayıları ve aile içindeki rolleri de toplumdan topluma değişiklik göstermektedir. Kırsal bölgelerde kuşaklar arası etkileşimin fazla olduğu geniş aileler bulunmaktadır. Geniş aile anne, baba, çocuk, nine, dede, vb. aile bireylerinin bulunduğu kişilerden oluşmaktadır. Geleneksel ailede birden fazla kuşak bir arada yaşamlarını sürdürürler. Çekirdek aile ise anne, baba ve çocuktan oluşur. Günümüz de geleneksel aileden çıkıp çekirdek aileye geçen birçok insanın akrabalık ilişkilerinde zayıflama görülmektedir. Ayrıca, çekirdek aile sayısı arttıkça genç nüfusun endüstri merkezlerine göç etme oranı da artmıştır.
Türkiye'de aile
Eski Türk toplumlarında aile büyük önem taşırdı. Tek eşli evlilik temeline dayanan ailelerde kadın ile erkek arasında eşitlik vardı. Türklerin İslam dinini benimsemesinden sonra, ailenin yapısı bu dinin etkisiyle değişti. Bu ailede erkek, mutlak egemenlik ve dört kadınla evlenebilme hakkı kazandı. Bu gelenek Cumhuriyet dönemine kadar sürdü. 1926'da kabul edilen Türk Medeni Kanunu, çok eşliliğe son verip tek eşli evliliğe dayanan aile yapısını yasalaştırdı.
Türkiye'nin kırsal kesimlerinde geleneksel geniş aile tipi yaygındır. Bununla birlikte, özellikle iç göçler ve kentleşme nedeniyle geniş aileler parçalanarak yerlerini çekirdek ailelere bırakmaktadır. Ancak Türk aile yapısına ilişkin belgeler ve araştırma sonuçları bu çeşitliliğe rağmen Türk ailesinin temel karakteristiklerini koruduğunu ortaya koymaktadır. Bunlar;
- Çekirdek aile yapısı,
- Tek eşle evlilik,
- Farklı derecelerde de olsa baba otoritesi,
- Güçlü aile bağları ve akrabalık ilişkileri,
- Yardımlaşma ve dayanışma geleneğidir.
Çekirdek aile
Çağdaş toplumlarda, yeni evlenen çiftler genellikle baba evinden ayrılarak yeni bir evde yaşamaya başlarlar. Oysa bundan yüz, iki yüz yıl önce yeni evliler, damadın ya da gelinin ailesin yanında otururlardı. Anne, baba, kızlar, damatlar, oğullar, gelinler ve torunların aynı çatı altında yaşadığı böyle ailelere geniş aile deniyordu. Bu gelenek, tarıma dayalı geleneksel yapısını koruyan birçok toplumda bugün de sürmektedir.
Sanayileşmiş çağdaş toplumlarda, özellikle kentlerde geniş aileler yerini giderek küçük ailelere bırakmıştır. Anne, baba ve evlenmemiş çocuklardan oluşan bu küçük ailelere çekirdek aile denir. Çekirdek aile, yalnız birey sayısıyla değil yapısıyla da geniş aileden çok farklıdır. Çekirdek aile, kentlerdeki yaşam ve üretim koşullarına bağlı olarak doğmuştur. Kırsal kesimde aile, çoğu kez bütün bireylerin birlikte çalışıp birlikte ürettikleri ekonomik bir birimdir. Ama aile kentlerde bu özelliğini yitirir. Aile bireyleri, üretimin aile dışında yapılmasından dolayı, ev dışında çalışarak bağımsız hale gelirler. Bu durum, geniş ailedeki katı alt-üst ilişkilerini ortadan kaldırır ve ailede daha eşitlikçi ilişkilerin oluşmasını sağlar. Çocukların bilgi ve beceri edinmelerini, toplumla bütünleşmelerini sağlama işlevini üstlenen aile, bireyin geleceğinin bir parçasıdır.
Aile çeşitleri
Ataerkil aileler
- Aile içinde otorite babaya aittir. Kararları baba alır ve uygular.
- Soy babadan gelir.
- Kadın hakları çeşitli sebeplerden dolayı kısıtlanmıştır.
- Kadınların mirastan pay alma hakkı yoktur.
- Baba istediği kadar kadınla evlenebilir. -Bu duruma Polijini denir-
- Ailede dinsel ve geleneksel kurallar hakimdir.
Anaerkil aileler
- Aile içinde otorite anneye aittir. Kararları anne alır ve uygular.
- Soy anneden gelir.
- Kadın hakları artmıştır. Buna karşılık ise erkek hakları kısıtlanmıştır.
- Poliandri evlilik yaygındır.
- Ailede dinsel ve geleneksel kurallar hakimdir.
- Aile reisi sembolik olarak dayıdır.
Modern aileler
- Aile içindeki otorite kadın ile erkek arasında paylaşılmıştır.[]
- Soy hem anadan hem de babadan gelir.
- Aile içi iletişim ve genel hayat düzeni karşılıklı eşitlik ilkesine dayanır.
- Bu aile tipi çağdaş toplumlarda görülür.
Aile ve boşanma
Çağdaş bir toplumun getirdiği sorunlar çoğu kez aile yaşamında gerilimlere yol açar. Bu gerilimler ana babaları boşanmaya kadar götürebilir. Gelişmiş ülkelerde boşanma oranının giderek artması, çağdaş ailenin başarılı olmadığı görüşünü yaygınlaştırmaktadır. Dünyanın birçok yerinde, ana babalarının ayrılmasından etkilenen çocukların sayısı sürekli artmaktadır. Boşanma sonucunda çocukların bakımı anneye ya da babaya kalmaktadır. Bunun sonucunda son yıllarda anne-çocuk ya da baba-çocuktan oluşan yeni bir aile tipi ortaya çıkmıştır. Bu beraberlik, boşanma anından başlayıp çocuğa bakan annenin ya da babanın yeniden evlenmesine kadar süren bir ilişkidir. Boşanmanın insanları evlenmekten caydırmadığı da bir gerçektir. Boşananların çoğu, genellikle kendileri gibi boşanmış kişilerle yeniden evlenmektedirler. Ne var ki kadının ve erkeğin ilk evliliklerinden olan çocuklarına, ikinci evlilikten "yeni" çocukların katılmasıyla aile içi ilişkiler daha sorunlu hale gelmektedir.
Modern öncesi toplumlarda evliliklerin bozulmaz bir bağ içinde görülmesi nedeniyle evliliğin sonlanması, çok nadir olaylardan biri olarak görülüyordu. Bugün ise endüstrileşmeyle birlikte şiddetli geçimsizlikten dolayı boşanmaların arttığı görülmektedir.
Dış bağlantılar
- Social Determinants of Attitudes Towards Women's Premarital Sexuality Among Female Turkish University Students
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Aile haber gazete kitap akademik JSTOR Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Aile veya ocak toplumun en kucuk birimi olarak kabul edilen sosyal bir yapi En kucuk yani cekirdek olarak adlandirilan bir aile baba anne ve cocuklardan olusur Meksika asilli Amerikali bir aile Cekirdek ailedeki cocuklarin kendi aileleri disindaki bireylerle evlenmesiyle yeni bir cekirdek aile ortaya cikar Ama aile sozcugunun bundan daha genis bir anlami da vardir Daha cok sayida akrabadan olusan bir birimi hatta bir soyu ya da sulaleyi tanimlamak icin de aile sozcugu kullanilir Aile sozcugu gunluk dilde cok degisik gruplari tanimlamak icin de kullanilir Ornegin Bu bir aile toplantisidir dendiginde o toplantida yalnizca akrabalarin bulunabilecegi anlasilir Bunlar amcalar dayilar teyzeler halalar yegenler ve evlilik bagiyla aileye katilmis kisiler olabilir Butun bunlar bize aile kavraminin her zaman evlilige ya da ortak atalara dayali iliskileri kapsadigini gostermektedir Toplumsal bir kurum olan aile yuzyillar boyunca bircok evrim gecirmis aile yapisiyla birlikte akraba iliskileri evlilik anlayisi ve genel davranis sekillerinde de bircok degisiklikler gorulmustur Gecmisten bugune genis aileden cekirdek aileye ve cekirdek aileden de tek ebeveynli aileye dogru bir evrim oldugu bilinmektedir kaynak belirtilmeli Koken bilgisiAile kelimesi Turkceye Arapca عائلة a ile kelimesinden gecmistir Turkcede aile anlaminda bark es ev hanedan kari kodak ocak odbasi sulale gibi sozcukler de bulunmaktadir Anadolu agizlarinda aile anlamina gelen ayol ceme cibi canfir ciba coluk genekop hizan mahluh mavul ocag oruk senlik tayfa tutun uruk udegi gibi sozcukler tespit edilmistir Aile ve evlilikBircok toplumda ailenin temelini evlilik olusturur Hemen hemen butun ulkelerde ailenin kurulmasi ve aile birliginin bozulmasi yasalarla duzenlenmistir Bugun bircok ulkede evlilikler Bu evlilik baginin yalnizca bir erkek ile bir kadin arasinda kurulabilecegi anlamina gelir Evlilik bir erkek ve bir kadin ile kurulabilecegi gibi gunumuzde escinsel evliliklerin yasal oldugu ulkelerde iki kadin ya da iki erkek arasinda da kurulabilir Bu tur evliliklere monogami denir Oysa bazi ulkelerde bir erkek birden cok kadinla bir kadin birden cok erkekle evlenebilir bu tur evliliklere poligami denir Bir erkegin birden cok kadinla evliligine adi verilir Bu tur evlilikte ayni evin icinde her kadinin kendi cocuklariyla birlikte oturdugu ayri birimler olusur Bu gelenege bazi Asya ve Afrika ulkelerinde ozellikle zenginler arasinda yaygin olarak rastlanir Buna karsilik bazi toplumlarda ornegin Hindistan daki ve arasinda kadinlarin birden cok erkekle evlenmesi olagandir Buna da poliandri denir Evlilik turleri ve evliligin taninmasi toplumdan topluma degisiklik gostermektedir Modern toplumda resmi nikahla ve dini nikahla evliligin yapildigi gorulmektedir Evliligin dugun ve torenlerle yapilmasi evlenen kisilerin evliliginin toplum tarafindan onaylandigini ve kabul edildigini gostermektedir Aile yapisi zamana ve mekana gore degisiklik gostermektedir Uyelerin sayilari ve aile icindeki rolleri de toplumdan topluma degisiklik gostermektedir Kirsal bolgelerde kusaklar arasi etkilesimin fazla oldugu genis aileler bulunmaktadir Genis aile anne baba cocuk nine dede vb aile bireylerinin bulundugu kisilerden olusmaktadir Geleneksel ailede birden fazla kusak bir arada yasamlarini surdururler Cekirdek aile ise anne baba ve cocuktan olusur Gunumuz de geleneksel aileden cikip cekirdek aileye gecen bircok insanin akrabalik iliskilerinde zayiflama gorulmektedir Ayrica cekirdek aile sayisi arttikca genc nufusun endustri merkezlerine goc etme orani da artmistir Turkiye de aile Eski Turk toplumlarinda aile buyuk onem tasirdi Tek esli evlilik temeline dayanan ailelerde kadin ile erkek arasinda esitlik vardi Turklerin Islam dinini benimsemesinden sonra ailenin yapisi bu dinin etkisiyle degisti Bu ailede erkek mutlak egemenlik ve dort kadinla evlenebilme hakki kazandi Bu gelenek Cumhuriyet donemine kadar surdu 1926 da kabul edilen Turk Medeni Kanunu cok eslilige son verip tek esli evlilige dayanan aile yapisini yasalastirdi Turkiye nin kirsal kesimlerinde geleneksel genis aile tipi yaygindir Bununla birlikte ozellikle ic gocler ve kentlesme nedeniyle genis aileler parcalanarak yerlerini cekirdek ailelere birakmaktadir Ancak Turk aile yapisina iliskin belgeler ve arastirma sonuclari bu cesitlilige ragmen Turk ailesinin temel karakteristiklerini korudugunu ortaya koymaktadir Bunlar Cekirdek aile yapisi Tek esle evlilik Farkli derecelerde de olsa baba otoritesi Guclu aile baglari ve akrabalik iliskileri Yardimlasma ve dayanisma gelenegidir Cekirdek aile1931 yilindan bir cekirdek aile fotografi Cagdas toplumlarda yeni evlenen ciftler genellikle baba evinden ayrilarak yeni bir evde yasamaya baslarlar Oysa bundan yuz iki yuz yil once yeni evliler damadin ya da gelinin ailesin yaninda otururlardi Anne baba kizlar damatlar ogullar gelinler ve torunlarin ayni cati altinda yasadigi boyle ailelere genis aile deniyordu Bu gelenek tarima dayali geleneksel yapisini koruyan bircok toplumda bugun de surmektedir Sanayilesmis cagdas toplumlarda ozellikle kentlerde genis aileler yerini giderek kucuk ailelere birakmistir Anne baba ve evlenmemis cocuklardan olusan bu kucuk ailelere cekirdek aile denir Cekirdek aile yalniz birey sayisiyla degil yapisiyla da genis aileden cok farklidir Cekirdek aile kentlerdeki yasam ve uretim kosullarina bagli olarak dogmustur Kirsal kesimde aile cogu kez butun bireylerin birlikte calisip birlikte urettikleri ekonomik bir birimdir Ama aile kentlerde bu ozelligini yitirir Aile bireyleri uretimin aile disinda yapilmasindan dolayi ev disinda calisarak bagimsiz hale gelirler Bu durum genis ailedeki kati alt ust iliskilerini ortadan kaldirir ve ailede daha esitlikci iliskilerin olusmasini saglar Cocuklarin bilgi ve beceri edinmelerini toplumla butunlesmelerini saglama islevini ustlenen aile bireyin geleceginin bir parcasidir Aile cesitleriAtaerkil aileler Aile icinde otorite babaya aittir Kararlari baba alir ve uygular Soy babadan gelir Kadin haklari cesitli sebeplerden dolayi kisitlanmistir Kadinlarin mirastan pay alma hakki yoktur Baba istedigi kadar kadinla evlenebilir Bu duruma Polijini denir Ailede dinsel ve geleneksel kurallar hakimdir Anaerkil aileler Aile icinde otorite anneye aittir Kararlari anne alir ve uygular Soy anneden gelir Kadin haklari artmistir Buna karsilik ise erkek haklari kisitlanmistir Poliandri evlilik yaygindir Ailede dinsel ve geleneksel kurallar hakimdir Aile reisi sembolik olarak dayidir Modern aileler Aile icindeki otorite kadin ile erkek arasinda paylasilmistir kaynak belirtilmeli Soy hem anadan hem de babadan gelir Aile ici iletisim ve genel hayat duzeni karsilikli esitlik ilkesine dayanir Bu aile tipi cagdas toplumlarda gorulur Aile ve bosanmaCagdas bir toplumun getirdigi sorunlar cogu kez aile yasaminda gerilimlere yol acar Bu gerilimler ana babalari bosanmaya kadar goturebilir Gelismis ulkelerde bosanma oraninin giderek artmasi cagdas ailenin basarili olmadigi gorusunu yayginlastirmaktadir Dunyanin bircok yerinde ana babalarinin ayrilmasindan etkilenen cocuklarin sayisi surekli artmaktadir Bosanma sonucunda cocuklarin bakimi anneye ya da babaya kalmaktadir Bunun sonucunda son yillarda anne cocuk ya da baba cocuktan olusan yeni bir aile tipi ortaya cikmistir Bu beraberlik bosanma anindan baslayip cocuga bakan annenin ya da babanin yeniden evlenmesine kadar suren bir iliskidir Bosanmanin insanlari evlenmekten caydirmadigi da bir gercektir Bosananlarin cogu genellikle kendileri gibi bosanmis kisilerle yeniden evlenmektedirler Ne var ki kadinin ve erkegin ilk evliliklerinden olan cocuklarina ikinci evlilikten yeni cocuklarin katilmasiyla aile ici iliskiler daha sorunlu hale gelmektedir Modern oncesi toplumlarda evliliklerin bozulmaz bir bag icinde gorulmesi nedeniyle evliligin sonlanmasi cok nadir olaylardan biri olarak goruluyordu Bugun ise endustrilesmeyle birlikte siddetli gecimsizlikten dolayi bosanmalarin arttigi gorulmektedir Dis baglantilarSocial Determinants of Attitudes Towards Women s Premarital Sexuality Among Female Turkish University StudentsKaynakca Kubbealti Lugati Es ve Yakin Anlamli Kelimeler Sozlugu Derleme Sozlugu Arsivlenmis kopya 4 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Kasim 2016