Süleyman Hüsnü Paşa (1838, İstanbul - 8 Ağustos 1892, Bağdat), Osmanlı müşiri, eğitmen ve yazar. İlk ilmî Türkçülerden biridir. Askerî okullarda okutalan yabancı dilden çevirme tarih kitaplarını algı ürünü olduğu, ayrıca da İslam ve millîlikten uzak olduğunu düşündüğü için Tarih-i Âlem (Dünya Tarihi) adlı eseri yazdı.
Süleyman Hüsnü Paşa | |
---|---|
Müşir Süleyman Hüsnü Paşa | |
Doğum | 1838 İstanbul |
Ölüm | 8 Ağustos 1892 Bağdat |
Bağlılığı | Osmanlı İmparatorluğu |
Hizmet yılları | 1863-1892 |
Rütbesi | Müşir |
Çatışma/savaşları | Kırım Savaşı, 93 Harbi |
Yaşamı
Süleyman Hüsnü Paşa, 1838 yılında İstanbul'da günümüzde Fatih ilçesi sınırları içinde yer alan Molla Gürani Mahalllesi'nde doğdu. Babası Yeniçeri Ağası Mehmed Hâlet Efendi'ydi. Öğrenimini İstanbul'daki yaparak 1863 yılında Mekteb-i Harbiye'den mezun oldu. Edebiyat öğretmeni, kaymakamlık ve din bilgini ve yazarlık yaptı. 1876 yılında padişah Abdülaziz'in tahttan indirildiği hükûmet darbesinde rol oynadı. II. Abdülhamid bu sebeple ona duyduğu güvensizlikten dolayı İstanbul'dan uzaklaştırmak amacıyla Bosna-Hersek komutanlığına tayin etti.
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı başladığı zaman Balkanlardaki en yüksek kıdemli komutanlardan biriydi. 2 Ekim 1877'de Tuna cephesi başkomutanlığını Mehmet Ali Paşa'dan devraldı. Komuta ettiği ordular Şıpka Geçidi Muharebeleri'nde önce Rusları yendiler. Ancak daha sonra orduları yenik düştü. Savunmada gösterdiği cesaretten dolayı Süleyman Hüsnü Paşa önce halk tarafından Şıpka Geçidi Kahramanı olarak görüldü ve büyük bir ün kazandı. Ancak sonradan esen rüzgarların yönü değişti. Yenilgiden sorumlu tutularak Taşkışla'da hapsedildi. 1 yıl süren uzun bir yargılamadan sonra idama mahkûm edildi, tüm rütbe ve madalyaları geri alındı. Sonradan cezası II. Abdülhamid tarafından sürgüne çevrildi. 14 yıl Bağdat'ta sürgün hayatı yaşayan Süleyman Hüsnü Paşa 8 Ağustos 1892 tarihinde orada öldü. 'nin bahçesine gömüldü.
Eğitimci ve Servet-i Fünûn şairi Süleyman Nesib'in babasıdır.
Süleyman Hüsnü Paşa, Avrupa kitaplarındaki Hunlar ile Çin kitaplarındaki Hiyong-Nular’ın aynı Türk topluluğu olduğunu ilk gören kişidir.
Eserleri
Yazar olarak ürettiği eserlerinde devlet adı olarak Osmanlı, millet adı olarak ise Türk adını kullanmış Türkçü bir yazardı. Eserlerinden bazıları şunlardır:
- İlm-i Sarf-ı Türki (İlk Türkçe dil bilgisi kitabıdır.)
- Mebani'l-İnşa
- Tarih-i Âlem
- Tercüme-i Risale İradei Cüziyye
- Hiss-i İnkılab
- Umdetü'l-Hakayık
- İlmihal-i Kebir
Kaynakça
- ^ Gökalp, Ziya (Mart 2003). Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Kumsaati Yayıncılık. s. 9. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014.
Dış bağlantılar
- Osmanlının Balkanlardan Çekilişi Süleyman Hüsnü Paşa ve Dönemi 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erol Özbilgen, İz Yayıncılık, Haziran 2006, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suleyman Husnu Pasa 1838 Istanbul 8 Agustos 1892 Bagdat Osmanli musiri egitmen ve yazar Ilk ilmi Turkculerden biridir Askeri okullarda okutalan yabanci dilden cevirme tarih kitaplarini algi urunu oldugu ayrica da Islam ve millilikten uzak oldugunu dusundugu icin Tarih i Alem Dunya Tarihi adli eseri yazdi Suleyman Husnu PasaMusir Suleyman Husnu PasaDogum1838 IstanbulOlum8 Agustos 1892 BagdatBagliligiOsmanli ImparatorluguHizmet yillari1863 1892RutbesiMusirCatisma savaslariKirim Savasi 93 HarbiYasamiSuleyman Husnu Pasa 1838 yilinda Istanbul da gunumuzde Fatih ilcesi sinirlari icinde yer alan Molla Gurani Mahalllesi nde dogdu Babasi Yeniceri Agasi Mehmed Halet Efendi ydi Ogrenimini Istanbul daki yaparak 1863 yilinda Mekteb i Harbiye den mezun oldu Edebiyat ogretmeni kaymakamlik ve din bilgini ve yazarlik yapti 1876 yilinda padisah Abdulaziz in tahttan indirildigi hukumet darbesinde rol oynadi II Abdulhamid bu sebeple ona duydugu guvensizlikten dolayi Istanbul dan uzaklastirmak amaciyla Bosna Hersek komutanligina tayin etti 1877 1878 Osmanli Rus Savasi basladigi zaman Balkanlardaki en yuksek kidemli komutanlardan biriydi 2 Ekim 1877 de Tuna cephesi baskomutanligini Mehmet Ali Pasa dan devraldi Komuta ettigi ordular Sipka Gecidi Muharebeleri nde once Ruslari yendiler Ancak daha sonra ordulari yenik dustu Savunmada gosterdigi cesaretten dolayi Suleyman Husnu Pasa once halk tarafindan Sipka Gecidi Kahramani olarak goruldu ve buyuk bir un kazandi Ancak sonradan esen ruzgarlarin yonu degisti Yenilgiden sorumlu tutularak Taskisla da hapsedildi 1 yil suren uzun bir yargilamadan sonra idama mahkum edildi tum rutbe ve madalyalari geri alindi Sonradan cezasi II Abdulhamid tarafindan surgune cevrildi 14 yil Bagdat ta surgun hayati yasayan Suleyman Husnu Pasa 8 Agustos 1892 tarihinde orada oldu nin bahcesine gomuldu Egitimci ve Servet i Funun sairi Suleyman Nesib in babasidir Suleyman Husnu Pasa Avrupa kitaplarindaki Hunlar ile Cin kitaplarindaki Hiyong Nular in ayni Turk toplulugu oldugunu ilk goren kisidir EserleriYazar olarak urettigi eserlerinde devlet adi olarak Osmanli millet adi olarak ise Turk adini kullanmis Turkcu bir yazardi Eserlerinden bazilari sunlardir Ilm i Sarf i Turki Ilk Turkce dil bilgisi kitabidir Mebani l Insa Tarih i Alem Tercume i Risale Iradei Cuziyye Hiss i Inkilab Umdetu l Hakayik Ilmihal i KebirKaynakca Gokalp Ziya Mart 2003 Turkculugun Esaslari Istanbul Kumsaati Yayincilik s 9 ISBN 9758414321 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Arsivlenmis kopya PDF 16 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2014 Dis baglantilarOsmanlinin Balkanlardan Cekilisi Suleyman Husnu Pasa ve Donemi 29 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erol Ozbilgen Iz Yayincilik Haziran 2006 ISBN 978 975 355 609 5