Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süngülü, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.
| Süngülü | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Süngülü Süngülü'nün Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Posof |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1802 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 431 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75800 |
Tarihçe
Süngülü köyünün bilinen en eski adı Arila’dır. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği toprakların 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı tahririnde köyün Arila (اريله) olarak kaydedilmiş olması, bu adı 16. yüzyıldan önce de var olduğunu göstermektedir. Ancak Gürcüce Arila’nın (არილა) ne anlama geldiği tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte bu yer adı, “güneş ışını” anlamına gelen “arili”yle (არილი) ilişkili olabilir. Daha geç tarihli Osmanlı tahriri olan Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır'da köyün adı aynı biçimde yazılmıştır. 93 Harbi'nde bölgeyi ele geçiren Ruslar da köyün adını Arila (Арила) olarak kaydetmiştir.
Eski Osmanlı kaynaklarda köyün adının Arila (آريله) biçimindeki yazılışı 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı yayında da korunmuştur. Türkçe olmadığı gerekçesiyle köyün adı bu tarihten sonra değiştirilmiş olmalı ki, İçişleri Bakanlığı’nın 1968’de yayımladığı Köylerimiz adlı kitapta köyün eski adı Arila, yeni adı da Süngülü olarak verilmiştir.
Eski adıyla Arila, tarihsel Samtshe bölgesinin Tao-Klarceti kısmındaki (Posof vadisi) yerleşim yerlerinden biridir. Köyün kuruluşuna ilişkin bilgi yoktur, ancak 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’da adının yer alması, köyün 16. yüzyıldan önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago topraklarını ele geçiren Osmanlı Devleti, bu topraklarda Çıldır Eyaleti’ni kurdu. Bu tarihte Arila, bu eyaletin sınırları içinde Posho livasının Kuzey nahiyesine bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu bölgedeki Gürcü köylerinden biri olan Yukarı ve Aşağı Arila, defterdeki kayda göre büyük bir köydü ve nüfusu 38 haneden oluşuyordu. 17. yüzyılın sonunda Arila, aynı idari konuma sahipti. Arila’nın nüfusu zamanla azalmış, 1834 yılında 13 haneye düşmüştü.
Uzun süre Osmanlı idaresinde kalan Arila, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. Savaşın hemen arefesinde köyde 1878’de 39 hane yaşıyordu. Rus kayıtlarında da Arila olarak geçen köy, Ardahan sancağının (okrug) Posof kazasına (uçastok) bağlıydı. Köyde 1886’da 569, 1896’da 733 ve 1906’da 940 kişi yaşıyordu ve nüfusun tamamı Türklerden oluşuyordu.I. Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli'nin verdiği bilgiye göre ise, Arila'da o tarihte 74 hanede 1.002 Müslüman Gürcü yaşıyordu.
I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından Arila bağımsız Gürcistan sınırları içinde yer aldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti kuvvetleri tarafından Artvin ile Ardahan bölgeleri ve geçici olarak da Batum'u fiilen Türkiye’ye katıldı. 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Arila’nın da içinde yer aldığı Ardahan ve Artvin bölgeleri Türkiye’ye bırakıldı.
Arila köyünün 700 metre güneyinde bulunan Arila Kalesi, günümüze kalıntıları ulaşmış köydeki tek tarihsel yapıdır.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 102 km, Posof ilçe merkezine 21 km uzaklıktadır. Köy, ilçe merkezinin güney doğusunda, Şabanıbel Dağı'nın batı yamaçlarında, güneybatıya eğimli bir platoda kurulmuştur. Köy hudutları içinden geçen akarsular ve bunların birleştiği Arile (Süngülü) Çayı, Güneyindeki koruluğu ve köy etrafındaki meralar, çayırları ile doyumsuz bir güzellik sergilemektedir. Damal ilçesi, Balgöze, Savaşır köyleri ve Gürcistan Devleti ile sınırdır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 431 |
| 2021 | 468 |
| 2020 | 493 |
| 2019 | 501 |
| 2018 | 512 |
| 2017 | 507 |
| 2016 | 549 |
| 2015 | 575 |
| 2014 | 598 |
| 2013 | 631 |
| 2012 | 670 |
| 2011 | 693 |
| 2010 | 703 |
| 2009 | 710 |
| 2008 | 776 |
| 2007 | 774 |
| 2000 | 834 |
| 1990 | 1.046 |
| 1985 | 1.096 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Posof Süngülü Köy Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ a b Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt, 1. Cilt, s. 329.
- ^ a b Defter-i Caba-i Eyalet-i Çıldır 1694-1732 (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Tsisana Abuladze, Tiflis, 1979, s. 254.
- ^ a b . 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 605.
- ^ Roland Topçişvili, Tarihsel-Etnografik Güney Gürcistan ve Türkiye Gürcüleri, Tiflis, 2017, s. 114, .
- ^ a b Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayıma hazırlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt, 3. Cilt, s. 462.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, .
- ^ Konstantine Martvileli, “Ardahan Bölgesinde”, Sakartvelo gazetesi, 7 Ekim 1917, sayı. 220.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ 2012-2013 Yılları Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2019, s. 6 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 404, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Süngülü, Posof için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sungulu Ardahan ilinin Posof ilcesine bagli bir koydur SunguluKoyArdahan in konumuSunguluSungulu nun Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlcePosofCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim1802 mNufus 2022 Toplam431Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75800TarihceSungulu koyunun bilinen en eski adi Arila dir Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi topraklarin 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli tahririnde koyun Arila اريله olarak kaydedilmis olmasi bu adi 16 yuzyildan once de var oldugunu gostermektedir Ancak Gurcuce Arila nin არილა ne anlama geldigi tam olarak bilinmemektedir Bununla birlikte bu yer adi gunes isini anlamina gelen arili yle არილი iliskili olabilir Daha gec tarihli Osmanli tahriri olan Defter i Caba i Eyalet i Cildir da koyun adi ayni bicimde yazilmistir 93 Harbi nde bolgeyi ele geciren Ruslar da koyun adini Arila Arila olarak kaydetmistir Eski Osmanli kaynaklarda koyun adinin Arila آريله bicimindeki yazilisi 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli yayinda da korunmustur Turkce olmadigi gerekcesiyle koyun adi bu tarihten sonra degistirilmis olmali ki Icisleri Bakanligi nin 1968 de yayimladigi Koylerimiz adli kitapta koyun eski adi Arila yeni adi da Sungulu olarak verilmistir Eski adiyla Arila tarihsel Samtshe bolgesinin Tao Klarceti kismindaki Posof vadisi yerlesim yerlerinden biridir Koyun kurulusuna iliskin bilgi yoktur ancak 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan da adinin yer almasi koyun 16 yuzyildan once de bir yerlesme oldugunu gostermektedir 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurcu atabeglerin yonetimindeki Samtshe Saatabago topraklarini ele geciren Osmanli Devleti bu topraklarda Cildir Eyaleti ni kurdu Bu tarihte Arila bu eyaletin sinirlari icinde Posho livasinin Kuzey nahiyesine bagli bir koy olarak kaydedilmistir Bu bolgedeki Gurcu koylerinden biri olan Yukari ve Asagi Arila defterdeki kayda gore buyuk bir koydu ve nufusu 38 haneden olusuyordu 17 yuzyilin sonunda Arila ayni idari konuma sahipti Arila nin nufusu zamanla azalmis 1834 yilinda 13 haneye dusmustu Uzun sure Osmanli idaresinde kalan Arila 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Rusya Imparatorlugu nun eline gecti Savasin hemen arefesinde koyde 1878 de 39 hane yasiyordu Rus kayitlarinda da Arila olarak gecen koy Ardahan sancaginin okrug Posof kazasina ucastok bagliydi Koyde 1886 da 569 1896 da 733 ve 1906 da 940 kisi yasiyordu ve nufusun tamami Turklerden olusuyordu I Dunya Savasi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore ise Arila da o tarihte 74 hanede 1 002 Musluman Gurcu yasiyordu I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan Arila bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde yer aldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti kuvvetleri tarafindan Artvin ile Ardahan bolgeleri ve gecici olarak da Batum u fiilen Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Arila nin da icinde yer aldigi Ardahan ve Artvin bolgeleri Turkiye ye birakildi Arila koyunun 700 metre guneyinde bulunan Arila Kalesi gunumuze kalintilari ulasmis koydeki tek tarihsel yapidir CografyaKoy Ardahan il merkezine 102 km Posof ilce merkezine 21 km uzakliktadir Koy ilce merkezinin guney dogusunda Sabanibel Dagi nin bati yamaclarinda guneybatiya egimli bir platoda kurulmustur Koy hudutlari icinden gecen akarsular ve bunlarin birlestigi Arile Sungulu Cayi Guneyindeki korulugu ve koy etrafindaki meralar cayirlari ile doyumsuz bir guzellik sergilemektedir Damal ilcesi Balgoze Savasir koyleri ve Gurcistan Devleti ile sinirdir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 4312021 4682020 4932019 5012018 5122017 5072016 5492015 5752014 5982013 6312012 6702011 6932010 7032009 7102008 7762007 7742000 8341990 1 0461985 1 096Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 6 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l m n o p q Ardahan Posof Sungulu Koy Nufusu Nufusune com 17 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Nisan 2020 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt 1 Cilt s 329 a b Defter i Caba i Eyalet i Cildir 1694 1732 Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Tsisana Abuladze Tiflis 1979 s 254 a b 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2019 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 605 Roland Topcisvili Tarihsel Etnografik Guney Gurcistan ve Turkiye Gurculeri Tiflis 2017 s 114 ISBN 9789941229749 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayima hazirlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt 3 Cilt s 462 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 114 ISBN 978 6052100271 Konstantine Martvileli Ardahan Bolgesinde Sakartvelo gazetesi 7 Ekim 1917 sayi 220 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 2012 2013 Yillari Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2019 s 6 17 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9639 0 2 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 404 ISBN 9789941478178 a b YerelNet org tr 3 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarSungulu Posof icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft