Sürtünme düğümleri, kendinden daha kalın bir ip üzerine üçten fazla sarmal ile bağlanıp sıkıştırıldığında ince ipin uçlarından tutulup çekilince kalın ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan düğümler bu kategoriyi oluştururlar. Bu kategorideki düğümler sarmallarından tutularak ya da kalın ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uçlarından çekildiğinde harekete direnirler.
Bu iki yönlü özellikleri yüzünden sürtünme düğümleri hem ipe tırmanırken, hem de kurtarmada yük kaldırıp indirirken birçok amaçla kullanılırlar:
- Uçlarından tutup kavradığı ipi çekmek için (tutanak).
- Kazanılmış mesafeyi korumak için (basamak).
- Bir hamle ilerledikten sonra düğümü daha sonraki noktaya kolayca ilerletmek için (adım) ki bir sonraki yer tutanak ve basamak olarak kullanılabilsin.
- Düğüm itelenmezken kontrolsüz düşüş söz konusu olursa, düşüşü bloke etmek / durdurmak için (fren).
- Yüksekte kendini emniyete alırken en rahat konuma göre yardımcı iplerin boyunu kolay ayarlayabilmek için (kayış tokası benzeri).
Bu kategorideki düğümlerin sarmal sayısı artırılarak üç sarmallı düğümlerden Ters kazık bağı, Çifte kazık bağı ve Salıncak bağı temel alınarak geliştirildikleri söylenebilirler.
Bu düğümlerin toplam sarmal sayısı elin parmaklarına benzer ama sıkışıklık, gerginlik, hava durumu (rutubet, buz vs.) ve tırmanılan halatla çap farkına, yüzeyleri arasında sürtünme özelliklerine, düğümün atılışına, yükün hangi uçlara verildiğine bağlı olarak biraz değişebilir. Bu değişkenlerin kullanılacak ortamdaki şartlarda denenmiş olmaları gerekir.
Alfabe sırasıyla sürtünme düğümlerinin kısaca bağlanışları ve resimleri:
- Autoblock/Machard: Halka (uçları birbirine bağlı dirsek), tırmanılan halatı 5 kez sarar ve uçları karabina tutar.
- Çapraz Machard : Halka kenarları, tırmanılan halatı iki kez yandan ve çapraz 4 kez kesişerek sarar, düğümler dirsekten geçer, düğümlü dirseği karabina tutar.
- Çözülmez bağ : Uç ip bedenini bir Çifte kazık bağı ile tutar, ilk iki döngü ilmeğin dışında, uç iç tarafta kalır. Bir şeyleri deste halinde beraber tutmak için kullanılır.
- Bachmann : Karabinalı halka tırmanılan halatı ve karabina sırtını birlikte her iki yanıyla 4 kez sarar.
- Blakes : Uç tırmanılan halatı yukarı 4 kez sarar geri gelir, en alt sarmalın altından 2 kez yukarı geçip çıkar. Durdurma düğümü ile biter.
- Distel : Uç tırmanılan halatı yukarı 3 kez sarar geri gelir, aynı yönde alttan yukarı 1 kez sarar.
- Gerdirme bağı : Uç ip bedenini bir Çifte kazık bağı ile tutar, ilk iki döngü ilmeğin içinde, uç dış tarafta kalır. Çadır ipi gerdimek için kullanılır.
- Hedden : Dirsek tırmanılan halatı yukarı 3 kez sarar geri gelir, uçlar dirsek içinden çıkar.
- Klemheist : Dirsek tırmanılan halatı aşağı 3 kez sarar geri gelir, uçlar dirsek içinden çıkar.
- Knut : Uç tırmanılan halatı aşağı 5 kez sarar, sonuncu ip bedenini de sarar, sonra kendi altından 1 kez yukarı geçip çıkar.
- Michoacan-Martin : Uç tırmanılan halatı yukarı 5 sarar geri gelir, ip bedenini aşar ters yönde dolanıp alttan 1 kez yukarı geçip çıkar.
- Prusik : Dirsek uçları tırmanılan halatı dirsek içinde 3 kez sarar, uçlar birlikte ortadan çıkar.
- Sarkıt bağı : Uç tırmanılan halatı yukarı 6 kez sarar ve geri gelir, ip bedenini üstten yukarı geçip 1 kez sarar, ip bedenini takiben çıkar.
- Schwabisch : Uç tırmanılan halatı yukarı 4 kez sarar ve geri gelir, alttan yukarı 1 kez sarar, ip bedeniyle birlikte çıkar.
- Todd-Kramer : Uç tırmanılan halatı aşağı 5 kez sarar, sonuncu ip bedenini de sarar, sonra kendi altından 1 kez aşağı geçip çıkar.
- Valdotain : Tırmanılan halatı aşağı 3 kez sarar, sonra her iki uçla kesişip, 3er kez daha kesişerek aşağı sarar, uçları karabina tutar.
- Yelkenci bağı : Uç tırmanılan halatı yukarı 5 kez sarıp geri gelir, ip bedenini aşar, aynı yönde 1 kez sarar, ip bedenini yarı dolanıp ters yönde yarım sarar, ilk sarmal altından 1 kez yukarı geçip çıkar.
- Tırmanma dışı işler için:
- Farimond : Aşağı gelen halatın uç dirseği yukarı giden halatı 2 kez sarar, uç ilmeğini dirsek gözünde sıkıştırıp kilitler
- Sibirya bağı : Aşağı gelen halatın ucu yukarı giden halatın etrafında bir foralı kropi bağı oluşturur; eldivenle bağlanabilir. Atı ağaca kolay çözülür ve bağlamak için kullanılır.
- Autoblock
- Bachmann
- Bellunese
- Blakes
- Çözülmez bağ
- Distel
- Gerdirme bağı
- Hedden
- Klemheist
- Knut
- Michoacan-Martin
- Prusik
- Sarkıt bağı
- Schwabisch
- Todd-Kramer3
- Todd-Kramer5
- Valdotain-VT
- Valdotain-XT
- Farimond
- Sibirya bağı
- Yelkenci bağı
Kaynakça
- http://www.paci.com.au/downloads_public/knots/14_Report_hitches_PBavaresco.pdf 18 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ropes and Friction Hitches used in Tree
Wikimedia Commons'ta Sürtünme düğümleri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Surtunme dugumleri kendinden daha kalin bir ip uzerine ucten fazla sarmal ile baglanip sikistirildiginda ince ipin uclarindan tutulup cekilince kalin ipi kuvvetli bir el gibi kaymadan tutan dugumler bu kategoriyi olustururlar Bu kategorideki dugumler sarmallarindan tutularak ya da kalin ip boyu iteleyerek kolayca hareket ettirilebilirler ama uclarindan cekildiginde harekete direnirler Bu iki yonlu ozellikleri yuzunden surtunme dugumleri hem ipe tirmanirken hem de kurtarmada yuk kaldirip indirirken bircok amacla kullanilirlar Uclarindan tutup kavradigi ipi cekmek icin tutanak Kazanilmis mesafeyi korumak icin basamak Bir hamle ilerledikten sonra dugumu daha sonraki noktaya kolayca ilerletmek icin adim ki bir sonraki yer tutanak ve basamak olarak kullanilabilsin Dugum itelenmezken kontrolsuz dusus soz konusu olursa dususu bloke etmek durdurmak icin fren Yuksekte kendini emniyete alirken en rahat konuma gore yardimci iplerin boyunu kolay ayarlayabilmek icin kayis tokasi benzeri Bu kategorideki dugumlerin sarmal sayisi artirilarak uc sarmalli dugumlerden Ters kazik bagi Cifte kazik bagi ve Salincak bagi temel alinarak gelistirildikleri soylenebilirler Bu dugumlerin toplam sarmal sayisi elin parmaklarina benzer ama sikisiklik gerginlik hava durumu rutubet buz vs ve tirmanilan halatla cap farkina yuzeyleri arasinda surtunme ozelliklerine dugumun atilisina yukun hangi uclara verildigine bagli olarak biraz degisebilir Bu degiskenlerin kullanilacak ortamdaki sartlarda denenmis olmalari gerekir Alfabe sirasiyla surtunme dugumlerinin kisaca baglanislari ve resimleri Autoblock Machard Halka uclari birbirine bagli dirsek tirmanilan halati 5 kez sarar ve uclari karabina tutar Capraz Machard Halka kenarlari tirmanilan halati iki kez yandan ve capraz 4 kez kesiserek sarar dugumler dirsekten gecer dugumlu dirsegi karabina tutar Cozulmez bag Uc ip bedenini bir Cifte kazik bagi ile tutar ilk iki dongu ilmegin disinda uc ic tarafta kalir Bir seyleri deste halinde beraber tutmak icin kullanilir Bachmann Karabinali halka tirmanilan halati ve karabina sirtini birlikte her iki yaniyla 4 kez sarar Blakes Uc tirmanilan halati yukari 4 kez sarar geri gelir en alt sarmalin altindan 2 kez yukari gecip cikar Durdurma dugumu ile biter Distel Uc tirmanilan halati yukari 3 kez sarar geri gelir ayni yonde alttan yukari 1 kez sarar Gerdirme bagi Uc ip bedenini bir Cifte kazik bagi ile tutar ilk iki dongu ilmegin icinde uc dis tarafta kalir Cadir ipi gerdimek icin kullanilir Hedden Dirsek tirmanilan halati yukari 3 kez sarar geri gelir uclar dirsek icinden cikar Klemheist Dirsek tirmanilan halati asagi 3 kez sarar geri gelir uclar dirsek icinden cikar Knut Uc tirmanilan halati asagi 5 kez sarar sonuncu ip bedenini de sarar sonra kendi altindan 1 kez yukari gecip cikar Michoacan Martin Uc tirmanilan halati yukari 5 sarar geri gelir ip bedenini asar ters yonde dolanip alttan 1 kez yukari gecip cikar Prusik Dirsek uclari tirmanilan halati dirsek icinde 3 kez sarar uclar birlikte ortadan cikar Sarkit bagi Uc tirmanilan halati yukari 6 kez sarar ve geri gelir ip bedenini ustten yukari gecip 1 kez sarar ip bedenini takiben cikar Schwabisch Uc tirmanilan halati yukari 4 kez sarar ve geri gelir alttan yukari 1 kez sarar ip bedeniyle birlikte cikar Todd Kramer Uc tirmanilan halati asagi 5 kez sarar sonuncu ip bedenini de sarar sonra kendi altindan 1 kez asagi gecip cikar Valdotain Tirmanilan halati asagi 3 kez sarar sonra her iki ucla kesisip 3er kez daha kesiserek asagi sarar uclari karabina tutar Yelkenci bagi Uc tirmanilan halati yukari 5 kez sarip geri gelir ip bedenini asar ayni yonde 1 kez sarar ip bedenini yari dolanip ters yonde yarim sarar ilk sarmal altindan 1 kez yukari gecip cikar Tirmanma disi isler icin Farimond Asagi gelen halatin uc dirsegi yukari giden halati 2 kez sarar uc ilmegini dirsek gozunde sikistirip kilitler Sibirya bagi Asagi gelen halatin ucu yukari giden halatin etrafinda bir forali kropi bagi olusturur eldivenle baglanabilir Ati agaca kolay cozulur ve baglamak icin kullanilir Autoblock Bachmann Bellunese Blakes Cozulmez bag Distel Gerdirme bagi Hedden Klemheist Knut Michoacan Martin Prusik Sarkit bagi Schwabisch Todd Kramer3 Todd Kramer5 Valdotain VT Valdotain XT Farimond Sibirya bagi Yelkenci bagiKaynakcahttp www paci com au downloads public knots 14 Report hitches PBavaresco pdf 18 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ropes and Friction Hitches used in Tree Wikimedia Commons ta Surtunme dugumleri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Bu madde bir taslaktir Bu maddeyi gelistirerek veya ozellestirilmis taslak sablonlarindan birini koyarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz