Vergilendirme Türkiye ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye'nin GSYİH'ye oranı %41,65'tir (2021). Vergiler genelde hükûmet tarafından alınır, ancak bazı özel vergiler belediyeler aracılığıyla alınmaktadır.
Vergi Usul Kanunu
Türkiye'de vergilendirme sistemi Vergi Usul Kanunu ile düzenlenmektedir. Bu kanun, tahakkuk esasları ile birlikte hakları, yükleri, görevlerin ifasını düzenler.
Vergiler
Türk vergi mevzuatı üç ana kategoriye ayrılabilir:
- Gelir vergileri
- Harcama vergileri
- Varlık vergileri
Gelir vergileri
Türk vergi mevzuatında şahsi gelir vergisi ve kurumlar vergisi olmak üzere iki tür gelir vergisi bulunmaktadır. Şahsi gelir vergisi ve kurumlar için birçok kural ve hüküm, özellikle gelir unsurları ve net kazancın belirlenmesi açısından aynıdır. Ancak şahsi gelir vergisi ve kurumlar vergisi farklı kanunlarla düzenlenmektedir.
Şahsi gelir vergisi
Şahsi gelir vergisinin konusu gerçek kişileri kapsamaktadır. Gelirin anlamı, bir kişinin bir yıl içinde elde ettiği net gelir miktarıdır. Gelir Vergisi Kanununa göre gelirler şu şekilde sıralanabilir:
- Gayrimenkul sermaye iratları (kira gelirleri)
- Maaşlar ve ücretler
- Menkul sermaye iratları (sermaye yatırımlarından elde edilen gelirler)
- Serbest meslek kazançları
- Ticari kazançlar
- Sair kazanç ve iratlar
- Zirai kazançlar
Şahsi gelir vergisinin oranları %15 ila %40 arasında değişiklik gösterebilmektedir.
Vergiler için kilit nokta ikamet kriteridir. Türkiye'de ikamet edenler dünya çapındaki gelirleri üzerinden vergilere tabidir ve "tam mükellef" olarak kabul edilirler. Mükellef olmayanlar yalnızca Türkiye'de elde ettikleri gelirler üzerinden vergilere tabidir ve "dar mükellef" olarak kabul edilirler. Mükellefler, yasal olarak daimi ikametgâhı olan ve bir yıl içinde altı aydan fazla Türkiye'de ikamet eden kişilerdir.
Kurumlar vergisi
Gelir Vergisi Kanununda sayılan gelir unsurlarının kurumlar tarafından elde edilmesi durumunda, bu kurumların tüzel kişilerine vergilendirme yapılır.
Kurumlar vergisi mükellefleri şu şekilde tanımlanmıştır:
- İş ortaklıkları
- Kamu iktisadi müesseseleri
- Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler
- Kooperatifler
- Sermaye şirketleri
Şirketlerin yasal merkezleri veya etkin yönetimleri Türkiye'de bulunuyorsa, dünya çapındaki ticaretten elde edilen vergilere tabidir. Bunlara yerleşik şirketler de denir. Kurumlar vergisi oranı 2021 yılı için %25, 2022 yılı için ise %23'tür.
Harcama vergileri
Katma değer vergisi (KDV)
Katma değer vergisi (KDV), Türkiye'de ilk kez 3065 sayılı yasa ile çıkmıştır. 2 Kasım 1984 tarihli T.C. Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Katma değer vergisi (KDV) genel olarak, oranı %1, %10 ila %20 arasında değişmektedir. Sınai, ticari, tarımsal, bağımsız mesleki mal ve hizmetler gibi KDV'ye tabi çok geniş bir konu yelpazesi bulunmaktadır.
Katma değer vergisi ödemek zorunda olan mükellefler şöyle tanımlanır:
- Mal ve hizmet sağlayanlar,
- Mal veya hizmet ithal edenler,
- Ürünün Türkiye üzerinden transit geçişi halinde gümrük işlemlerini tamamlaması gerekenler,
- Posta Hizmetleri Genel Müdürlükleri ile radyo ve televizyon kuruluşları,
- Her türlü şans oyunu organizatörleri,
- Profesyonel sanatçılar ve profesyonel sporcuların katılımıyla gösteriler, konserler ve spor etkinlikleri organizatörleri,
- Mal ve hakları kiraya verenler,
- İsteğe bağlı vergi yükümlülüğü için başvuranlar
- Özel tüketim vergisinden (ÖTV) de KDV alınır (verginin vergilendirilmesi)
Özel tüketim vergisi (ÖTV)
Özel tüketim vergisine (ÖTV) tabi mallar aşağıdaki listede yer almaktadır. Bu ürünler için Özel tüketim vergisi sadece bir kez alınır. Genellikle 4 ürün grubu farklı oranlarda ÖTV'ye tabidir:
- Petrol ürünleri, doğalgaz, makine yağları ve çözücüleri vb.
- Otomobiller ve diğer taşıtlar, motosikletler, uçaklar ve yatlar
- Tütün ve tütün ürünleri, alkollü içecekler
- Lüks tüketim ürünleri
- Ev aletleri (çamaşır makinesi, bulaşık makinesi vb.), cep telefonları ve oyun konsolları lüks ürünler olarak kabul edilir.
Bankacılık ve sigorta muameleleri vergisi (BMSV)
Bankalar ve sigorta şirketleri tarafından gerçekleştirilen işlem ve hizmetler bu vergiye tabidir. Bu vergi Katma değer vergisinden (KDV) muaf olsa da, bankalar, bankacılar ve sigorta şirketleri tarafından işlemin niteliğine bakılmaksızın BSMV'ye tabidir. Faiz, komisyon ve gider olarak topladıkları paralar üzerinden vergi alınır. Vergi oranı genellikle %5'tir. Ancak bankalar arası mevduat işlemleri gibi işlemlerde uygulanan faiz için bu oran %1'dir.
Damga vergisi
Sözleşmeler, akreditif, teminat mektubu, mali tablolar, bordrolar gibi damga vergisine tabi birçok belge bulunmaktadır. Damga vergisi, belge değerinin yüzdesi olarak %0,189 ile %0,948 arasında ve bazı belgeler için sabit bir fiyattan (önceden belirlenmiş bir fiyat) tahsil edilir.
Varlık vergileri
Varlık vergileri; Emlak vergisi, Motorlu taşıt vergisi (MTV) ve Veraset ve intikal vergisi olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Emlak vergisi
Türkiye'de sahip olunan bina, daire ve arsalar %0,1 ila %0,6 arasında değişiklik gösteren emlak vergisine tabidir. Ayrıca bu verginin %10’u oranında da Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payı ödenmektedir.
Motorlu taşıt vergisi (MTV)
Motorlu taşıt vergisi, her yılın başında araçların yaşı ve motor hacmine göre yeniden belirlenmektedir. Motorlu taşıt vergisine tabi araçlar aşağıdaki gibidir:
- Otomobiller, motosikletler ve arazi araçları vb.
- Minibüs, panelvan, motorlu karavan, otobüs, kamyon vb.
- Uçaklar ve helikopterler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ bigpara@hurriyet.com.tr. . bigpara.hurriyet.com.tr. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ . Statista (İngilizce). 23 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ "Vergi Usul Kanunu". www.mevzuat.gov.tr. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 10 Ocak 1961. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l . www.invest.gov.tr. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ a b c "Gelir Vergisi Kanunu". www.mevzuat.gov.tr. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. 6 Ocak 1961. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ . Milliyet. 12 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ "Resmi Gazete'de yayımlandı: Katma Değer Vergisinde artışa gidildi | İşte yeni KDV oranları". NTV. 7 Temmuz 2023. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2024.
- ^ Şafak, Yeni (23 Şubat 2018). . Yeni Şafak. 23 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
- ^ Sullivan, Kean (4 Ekim 2020). . Game Rant (İngilizce). 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vergilendirme Turkiye ekonomisinde onemli bir yer tutmaktadir Turkiye nin GSYIH ye orani 41 65 tir 2021 Vergiler genelde hukumet tarafindan alinir ancak bazi ozel vergiler belediyeler araciligiyla alinmaktadir Vergi Usul KanunuTurkiye de vergilendirme sistemi Vergi Usul Kanunu ile duzenlenmektedir Bu kanun tahakkuk esaslari ile birlikte haklari yukleri gorevlerin ifasini duzenler VergilerTurk vergi mevzuati uc ana kategoriye ayrilabilir Gelir vergileri Harcama vergileri Varlik vergileriGelir vergileri Turk vergi mevzuatinda sahsi gelir vergisi ve kurumlar vergisi olmak uzere iki tur gelir vergisi bulunmaktadir Sahsi gelir vergisi ve kurumlar icin bircok kural ve hukum ozellikle gelir unsurlari ve net kazancin belirlenmesi acisindan aynidir Ancak sahsi gelir vergisi ve kurumlar vergisi farkli kanunlarla duzenlenmektedir Sahsi gelir vergisi Sahsi gelir vergisinin konusu gercek kisileri kapsamaktadir Gelirin anlami bir kisinin bir yil icinde elde ettigi net gelir miktaridir Gelir Vergisi Kanununa gore gelirler su sekilde siralanabilir Gayrimenkul sermaye iratlari kira gelirleri Maaslar ve ucretler Menkul sermaye iratlari sermaye yatirimlarindan elde edilen gelirler Serbest meslek kazanclari Ticari kazanclar Sair kazanc ve iratlar Zirai kazanclar Sahsi gelir vergisinin oranlari 15 ila 40 arasinda degisiklik gosterebilmektedir Vergiler icin kilit nokta ikamet kriteridir Turkiye de ikamet edenler dunya capindaki gelirleri uzerinden vergilere tabidir ve tam mukellef olarak kabul edilirler Mukellef olmayanlar yalnizca Turkiye de elde ettikleri gelirler uzerinden vergilere tabidir ve dar mukellef olarak kabul edilirler Mukellefler yasal olarak daimi ikametgahi olan ve bir yil icinde alti aydan fazla Turkiye de ikamet eden kisilerdir Kurumlar vergisi Gelir Vergisi Kanununda sayilan gelir unsurlarinin kurumlar tarafindan elde edilmesi durumunda bu kurumlarin tuzel kisilerine vergilendirme yapilir Kurumlar vergisi mukellefleri su sekilde tanimlanmistir Is ortakliklari Kamu iktisadi muesseseleri Dernek ve vakiflara ait iktisadi isletmeler Kooperatifler Sermaye sirketleri Sirketlerin yasal merkezleri veya etkin yonetimleri Turkiye de bulunuyorsa dunya capindaki ticaretten elde edilen vergilere tabidir Bunlara yerlesik sirketler de denir Kurumlar vergisi orani 2021 yili icin 25 2022 yili icin ise 23 tur Harcama vergileri Katma deger vergisi KDV Katma deger vergisi KDV Turkiye de ilk kez 3065 sayili yasa ile cikmistir 2 Kasim 1984 tarihli T C Resmi Gazete de yayimlanarak yururluge girmistir Katma deger vergisi KDV genel olarak orani 1 10 ila 20 arasinda degismektedir Sinai ticari tarimsal bagimsiz mesleki mal ve hizmetler gibi KDV ye tabi cok genis bir konu yelpazesi bulunmaktadir Katma deger vergisi odemek zorunda olan mukellefler soyle tanimlanir Mal ve hizmet saglayanlar Mal veya hizmet ithal edenler Urunun Turkiye uzerinden transit gecisi halinde gumruk islemlerini tamamlamasi gerekenler Posta Hizmetleri Genel Mudurlukleri ile radyo ve televizyon kuruluslari Her turlu sans oyunu organizatorleri Profesyonel sanatcilar ve profesyonel sporcularin katilimiyla gosteriler konserler ve spor etkinlikleri organizatorleri Mal ve haklari kiraya verenler Istege bagli vergi yukumlulugu icin basvuranlar Ozel tuketim vergisinden OTV de KDV alinir verginin vergilendirilmesi Ozel tuketim vergisi OTV Ozel tuketim vergisine OTV tabi mallar asagidaki listede yer almaktadir Bu urunler icin Ozel tuketim vergisi sadece bir kez alinir Genellikle 4 urun grubu farkli oranlarda OTV ye tabidir Petrol urunleri dogalgaz makine yaglari ve cozuculeri vb Otomobiller ve diger tasitlar motosikletler ucaklar ve yatlar Tutun ve tutun urunleri alkollu icecekler Luks tuketim urunleri Ev aletleri camasir makinesi bulasik makinesi vb cep telefonlari ve oyun konsollari luks urunler olarak kabul edilir Bankacilik ve sigorta muameleleri vergisi BMSV Bankalar ve sigorta sirketleri tarafindan gerceklestirilen islem ve hizmetler bu vergiye tabidir Bu vergi Katma deger vergisinden KDV muaf olsa da bankalar bankacilar ve sigorta sirketleri tarafindan islemin niteligine bakilmaksizin BSMV ye tabidir Faiz komisyon ve gider olarak topladiklari paralar uzerinden vergi alinir Vergi orani genellikle 5 tir Ancak bankalar arasi mevduat islemleri gibi islemlerde uygulanan faiz icin bu oran 1 dir Damga vergisi Sozlesmeler akreditif teminat mektubu mali tablolar bordrolar gibi damga vergisine tabi bircok belge bulunmaktadir Damga vergisi belge degerinin yuzdesi olarak 0 189 ile 0 948 arasinda ve bazi belgeler icin sabit bir fiyattan onceden belirlenmis bir fiyat tahsil edilir Varlik vergileri Varlik vergileri Emlak vergisi Motorlu tasit vergisi MTV ve Veraset ve intikal vergisi olmak uzere uce ayrilmaktadir Emlak vergisi Turkiye de sahip olunan bina daire ve arsalar 0 1 ila 0 6 arasinda degisiklik gosteren emlak vergisine tabidir Ayrica bu verginin 10 u oraninda da Tasinmaz Kultur Varliklarinin Korunmasina Ait Katki Payi odenmektedir Motorlu tasit vergisi MTV Motorlu tasit vergisi her yilin basinda araclarin yasi ve motor hacmine gore yeniden belirlenmektedir Motorlu tasit vergisine tabi araclar asagidaki gibidir Otomobiller motosikletler ve arazi araclari vb Minibus panelvan motorlu karavan otobus kamyon vb Ucaklar ve helikopterlerAyrica bakinizTurkiye deki vergiler listesi Turkiye deki vergi mukellefiyeti Turkiye deki vergi daireleri Turkiye deki vergi mahkemeleriKaynakca bigpara hurriyet com tr bigpara hurriyet com tr 28 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2022 Statista Ingilizce 23 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2022 Vergi Usul Kanunu www mevzuat gov tr Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi 10 Ocak 1961 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2022 a b c d e f g h i j k l www invest gov tr 21 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2022 a b c Gelir Vergisi Kanunu www mevzuat gov tr Turkiye Cumhuriyeti Cumhurbaskanligi 6 Ocak 1961 12 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Haziran 2022 Milliyet 12 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2022 Resmi Gazete de yayimlandi Katma Deger Vergisinde artisa gidildi Iste yeni KDV oranlari NTV 7 Temmuz 2023 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2024 Safak Yeni 23 Subat 2018 Yeni Safak 23 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2022 Sullivan Kean 4 Ekim 2020 Game Rant Ingilizce 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2022