Tüberküloz stomatiti, Mycobacterium tuberculosis olarak tanımlanan bakterinin neden olduğu tüberküloz hastalığının ağız mukozasındaki lezyonlarıdır. Günümüzde anti-tüberküloz ilaçlara dirençli mikobakteri türlerinin ortaya çıkması, (AIDS) ve beslenme bozukluğu gibi vücut direncini kıran risk faktörlerinin etkisiyle yeni hasta sayısında artışlar görülmektedir.
Çocukluk yaşlarında solunum yollarından giren etken, önce akciğer parenkiminde kazeöz nekroz içeren tüberküllerden oluşan bir odak meydana getirir; daha sonra da mediastendeki bölgesel lenf düğümlerine ulaşır, benzer tüberküller burada da oluşur. Akciğer ve lenf düğümlerinin birlikte etkilendiği tabloya "Ghon kompleksi" adı verilir. Ghon kompleksi içerisindeki etken çocuklarda "primer akciğer tüberkülozu"na yol açar ya da yıllarca inaktif durumda kalabilir. Yıllarca inaktif kalan basiller erişkinlik döneminde herhangi bir nedenle aktif duruma gelirse "sekonder akciğer tüberkülozu" tablosu ortaya çıkar.
Her iki akciğer tüberkülozu olgusunda da kazeöz nekrozlar oluşur. Kazeöz nekrozlar zamanla erir ve komşu bronşlara açılır. Bronşlarda ve trakeada lezyonlar oluşabilir (trakeobronşiyal tüberküloz). Kan dolaşıma giren mikobakteriler akciğerde ve öteki organlarda 1–2 mm çapında çok sayıda tüberküllerin oluşmasına yol açar (miliar tüberküloz). Bazı organlarda geniş kazeöz nekrozlar içeren "izole organ tüberkülozu"na neden olur. Akciğer kökenli nekrotik materyalin yutulması ile "bağırsak tüberkülozu (intestinal tüberküloz)" meydana gelebilir. Organlara yayılma gösteren olgularda servikal lenf düğümlerinde "adenit tüberküloz" (scrofulo) adı verilen lezyonlar oluşur; boyun derisine fistülleşme gerçekleşebilir (tuberculosis cutis colliquativa; scrofuloderma).
Bol basil içeren balgam üst solunum yollarına ve ağız boşluğuna ulaşarak mukozaları enfekte edebilir. Larinkste, farinkste ve ağız mukozasında, ilk bakışta skuamöz hücreli karsinomu taklit eden yüzeyleri ülserleşmiş bir kitle (ülserovejetan) ya da ülser oluşur. Larinks tüberkülozunda ses kısılması, farinks tüberkülozunda ise yutma güçlükleri saptanır. Ağız boşluğuna ulaşan nekrotik materyal içerisindeki basiller dişeti ceplerine ve mukoza sıyrıklarına yerleşerek koloniler yapabilir (ağız tüberkülozu); dil, damak ve dişeti lezyonları ağız boşluğundaki önemli lokalizasyonlardır.
Primer ağız tüberkülozu az görülür; genellikle enfekte gıda maddelerinin (süt) tüketimi sırasındaki bulaşmaların sonucudur. Çene kemiklerinde görülen "" ise kan yoluyla (hematojen) yayılmanın sonucudur.
Akciğer radyolojisi pozitif olan hastaların ağız lezyonlarının tanısı için biyopsi ve bakteri kültürü yapılır. Biyopsi örneklerinde, ortalarında kazeöz nekroz görülen değişik çaplarda epiteloid hücre kümeleri ile Langhans dev hücreleri bulunan granülomlar görülür. Epiteloid hücre kümelerinin çevresinde lenfositlerden ve fibroblastik hücrelerden oluşan bir çerçeve vardır. Kazeöz nekroz ve bulguları saptanmayan AIDS’li hastalarda bakteri kültürü yapılarak tanı konur.
Kaynakça
- ^ a b c d e Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c d e f Çöloğlu AS. Oral Patoloji (Ağız Patolojisi). Yeditepe üniversitesi Yayınları. Mor Ajans, İstanbul, 2007
- ^ Jain P, Jain I. Oral Manifestations of Tuberculosis: Step towards Early Diagnosis. J Clin Diagn Res. 2014;8(12):ZE18-ZE21, 2014
- ^ Leao JC, Gomes VB, Porter S. Ulcerative lesions of the mouth: An update fort he General Prasctitioner. Clinics, 62(6):769-780, 2007
- ^ Neville BW, Damm DD, Allen CM, Chi AC. Oral and Maxillofacial Pathology, 4th edition. Elsevier, St.Louis, 2016
- ^ Regezi JA, Sciubba J, Jordan RCK. Oral Pathology: Clinical Pathologic Correlations, 7th edition. Elsevier, St.Louis, 2016
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuberkuloz stomatiti Mycobacterium tuberculosis olarak tanimlanan bakterinin neden oldugu tuberkuloz hastaliginin agiz mukozasindaki lezyonlaridir Gunumuzde anti tuberkuloz ilaclara direncli mikobakteri turlerinin ortaya cikmasi AIDS ve beslenme bozuklugu gibi vucut direncini kiran risk faktorlerinin etkisiyle yeni hasta sayisinda artislar gorulmektedir Tuberkuloz Ghon kompleksinin akciger dokusundaki kazeoz nekrozlu lezyonu sari alan Cocukluk yaslarinda solunum yollarindan giren etken once akciger parenkiminde kazeoz nekroz iceren tuberkullerden olusan bir odak meydana getirir daha sonra da mediastendeki bolgesel lenf dugumlerine ulasir benzer tuberkuller burada da olusur Akciger ve lenf dugumlerinin birlikte etkilendigi tabloya Ghon kompleksi adi verilir Ghon kompleksi icerisindeki etken cocuklarda primer akciger tuberkulozu na yol acar ya da yillarca inaktif durumda kalabilir Yillarca inaktif kalan basiller eriskinlik doneminde herhangi bir nedenle aktif duruma gelirse sekonder akciger tuberkulozu tablosu ortaya cikar Her iki akciger tuberkulozu olgusunda da kazeoz nekrozlar olusur Kazeoz nekrozlar zamanla erir ve komsu bronslara acilir Bronslarda ve trakeada lezyonlar olusabilir trakeobronsiyal tuberkuloz Kan dolasima giren mikobakteriler akcigerde ve oteki organlarda 1 2 mm capinda cok sayida tuberkullerin olusmasina yol acar miliar tuberkuloz Bazi organlarda genis kazeoz nekrozlar iceren izole organ tuberkulozu na neden olur Akciger kokenli nekrotik materyalin yutulmasi ile bagirsak tuberkulozu intestinal tuberkuloz meydana gelebilir Organlara yayilma gosteren olgularda servikal lenf dugumlerinde adenit tuberkuloz scrofulo adi verilen lezyonlar olusur boyun derisine fistullesme gerceklesebilir tuberculosis cutis colliquativa scrofuloderma Bol basil iceren balgam ust solunum yollarina ve agiz bosluguna ulasarak mukozalari enfekte edebilir Larinkste farinkste ve agiz mukozasinda ilk bakista skuamoz hucreli karsinomu taklit eden yuzeyleri ulserlesmis bir kitle ulserovejetan ya da ulser olusur Larinks tuberkulozunda ses kisilmasi farinks tuberkulozunda ise yutma guclukleri saptanir Agiz bosluguna ulasan nekrotik materyal icerisindeki basiller diseti ceplerine ve mukoza siyriklarina yerleserek koloniler yapabilir agiz tuberkulozu dil damak ve diseti lezyonlari agiz boslugundaki onemli lokalizasyonlardir Primer agiz tuberkulozu az gorulur genellikle enfekte gida maddelerinin sut tuketimi sirasindaki bulasmalarin sonucudur Cene kemiklerinde gorulen ise kan yoluyla hematojen yayilmanin sonucudur Akciger radyolojisi pozitif olan hastalarin agiz lezyonlarinin tanisi icin biyopsi ve bakteri kulturu yapilir Biyopsi orneklerinde ortalarinda kazeoz nekroz gorulen degisik caplarda epiteloid hucre kumeleri ile Langhans dev hucreleri bulunan granulomlar gorulur Epiteloid hucre kumelerinin cevresinde lenfositlerden ve fibroblastik hucrelerden olusan bir cerceve vardir Kazeoz nekroz ve bulgulari saptanmayan AIDS li hastalarda bakteri kulturu yapilarak tani konur Kaynakca a b c d e Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015 a b c d e f Cologlu AS Oral Patoloji Agiz Patolojisi Yeditepe universitesi Yayinlari Mor Ajans Istanbul 2007 Jain P Jain I Oral Manifestations of Tuberculosis Step towards Early Diagnosis J Clin Diagn Res 2014 8 12 ZE18 ZE21 2014 Leao JC Gomes VB Porter S Ulcerative lesions of the mouth An update fort he General Prasctitioner Clinics 62 6 769 780 2007 Neville BW Damm DD Allen CM Chi AC Oral and Maxillofacial Pathology 4th edition Elsevier St Louis 2016 Regezi JA Sciubba J Jordan RCK Oral Pathology Clinical Pathologic Correlations 7th edition Elsevier St Louis 2016