Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türk kahvesi, daha çok Türk kültüründe önemli yere sahip Osmanlı İmparatorluğu'dan günümüze kadar gelmiş bilinen en eskikahve hazırlama ve pişirme metotlarındandır. Kendine has tadı, köpüğü, kokusu, sunuluş biçimiyle özgün bir kimliği ve geleneği vardır. Telvesi ile ikram edilen tek kahve türüdür.
| Türk kahvesi kültürü ve geleneği | |
|---|---|
 Lokum ve bir bardak su ile sunulan Türk kahvesi | |
| Ülke | Türkiye |
| Kaynak | 645 |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
| Tescil geçmişi | |
| Tescil | 2013 (8. oturum) |
Tarihi
Araştırmacılar kahvenin 14. yüzyıl başlarındaHabeşistan'dan tüm dünyaya yayıldığını, çıkış yerinin de adının etimolojisi de kahve ile benzerlik gösteren Güney Habeşistan'daki Kaffa yöresi olduğunu belirtmektedir.
Sadrazam Özdemiroğlu Osman Paşa'nın babası olan Memlûk Çerkeslerinden Osmanlı'nın Yemen valisi Özdemir Paşa, lezzetine hayran kaldığı kahveyi İstanbul'a getirdi. Yeni hazırlama yöntemi ile kahve, güğüm ve cezvelerde pişirilerek Türk kahvesi adını aldı. Tahtakale'den başlayarak şehre yayılan kahvehaneler halk arasında yaygınlaşmasını sağladı.
Önceleri Arap Yarımadası'nda kahve meyvesinin kaynatılması ile elde edilen içecek, bu yepyeni hazırlama ve pişirme yöntemiyle özgün tadına kavuşmuştur. Kahve ile Türkler sayesinde tanışan Avrupa; uzun yıllar kahveyi, Türk kahvesi olarak bu yöntemle hazırlayıp tüketmiş, Brezilya ve Orta Amerika kaynaklı, arap türü, yüksek kaliteli kahve çekirdeklerinden harmanlanan ve tercihen kömür ateşinde (közde) ağır ağır, titizlikle kavrulan Türk Kahvesi, çok ince öğütülür. Bir cezve yardımıyla oda sıcaklığında su ve isteğe göre şeker ilave edilerek pişirilir, bir fincan kahveye iki çay kaşığı kahve atılır. Küçük fincanlarla servis yapılır. Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği'ne göre ölçüsü 70 ml. fincan başına Türk kahvesi ölçüsü 7-8 gramdır. İçilmeden önce telvesinin dibe çökmesi için kısa bir süre beklenir. Su, sanıldığı gibi kahvenin sonunda değil; kahveyi içmeden önce içilmektedir. Ayrıca tüm dünyada espresso ile en çok tüketilen kahve türüdür ki dünya genelinde hemen hemen her tür restoranın menüsünde bulunan iki kahveden biridir.
Günün her saati kitap ve güzel yazıların okunduğu, satranç ve tavlanın oynandığı, şiir ve edebiyat sohbetlerinin yapıldığı kahvehaneler ve kahve kültürü dönemin sosyal hayatına damgasını vurmuş, saray mutfağında ve evlerde yerini alan kahve, çok miktarda tüketilmeye başlandı. Çiğ kahve çekirdekleri tavalarda kavrulduktan sonra dibeklerde dövülerek cezvelerde pişirilmek suretiyle içiliyor ve en itibarlı dostlara büyük bir özenle ikram ediliyordu. Kısa sürede, gerek İstanbul'a yolu düşen tüccarlar ve seyyahlar gerekse Osmanlı elçileri sayesinde Türk Kahvesinin lezzeti ve ünü önce Avrupa'yı oradan da tüm dünyayı sardı.
2013 yılında Türk kahvesi kültürü ve geleneği, UNESCO'nun Somut olmayan kültürel miras listesinde (yerini aldı).
Kültürel etkisi
İngilizler'deki çay saati geleneği gibi, kahvenin de Türk toplumunda bir zamanı vardır. Genellikle sabah ve öğlen öğünleri arasında içilir. Türkçe günün ilk öğünü anlamına gelen "kahvaltı" sözcüğü kahve içimi öncesi yenen şeyler demektir. Yine Türk kahvesi, kahve falı ile geleceği anlatmak için kullanılan tek kahve türü olup kahvehane adlı işletmelerin doğmasına yol açmıştır. Dini Bayramların ve "kız isteme" törenlerinin geleneksel bir öğesi olmuştur. Bir Türk atasözünde de bu kültür desteklenmiş ve "Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır" denilmiştir. Yunanistan'da kahvenin adı Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra kahve endüstrisince değiştirilmiştir.
Lezzet analizi
Hafif kavrulmuş Türk kahvesinde 50, orta kavrulmuş kahvede 59 ve çok kavrulmuş kahvede 65 farklı tat ve koku maddesi bulunmaktadır. Ayrıca hafif kavrulmuş kahvede ekşi, tatlı, meyvemsi özellikler bulunurken orta kavrulmuşta kavrulmuş, baharatımsı, odunumsu, meyvemsi ve tütünümsü özellikler, çok kavrulmuşta ise kavrulmuş, acı, baharatımsı, odunumsu ve toprağımsı tat ve koku bulunmaktadır. Bununla birlikte kakule bitkisinin çekirdeklerinin kurutulması ve öğütülmesi sonucu ortaya çıkan, Kakule tozuyla yapılan Kakuleli Türk Kahvesi gibi tadına farklı tatlar katan çeşitleri de vardır. Türk Kahvesi, 2 fl oz fincan başına 50 mg kafein içerir.
Özelliği
Dünyada ocak üzerinde pişirilen tek kahve özelliğini taşımaktadır.
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- Anna Malecka, How Turks and Persians drank coffee, Turkish Historical Review 6 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . vol. 6, no. 2, 2015.
- M. Cengiz Yıldız, Türk Kültür Tarihinde Kahve ve Kahvehane 5 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Türkler, C.10, Yeni Türkiye Yayınları, Nisan 2002, ss.635–639.
Kaynakça
- ^ . Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmalar Derneği. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
- ^ "Bol Köpüklü Türk Kahvesinin Sırrı". Haber 365. 19 Kasım 2012. 26 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
- ^ a b . Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2014.
- ^ "Türk Kahvesi'nin bilinmeyenleri". Sabah. 8 Şubat 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
- ^ Evren, Burçak. Eski İstanbul'da kahvehaneler, Milliyet yayınları.
- ^ a b Parlayan, Ayşegül (Haziran-Temmuz 2015). "Yemen'den İstanbul'a 500 yıllık öykü". Atlas Tarih, 34. s. 14.
- ^ . Magazin. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013.
- ^ . www.bikahvearasi.com. 16 Ocak 2023. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ . turkkahvesidernegi.org. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ . www.bikahvearasi.com. 14 Ocak 2023. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2023.
- ^ "Elements on the Lists of Intangible Cultural Heritage". 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.(İngilizce)
- ^ M. Cengiz Yıldız, Kahvehanelerin Sosyal Hayattaki Yeri 21 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:8, Sayı: 2, Yıl:1996, ss.157–194.
- ^ "...Haziran 1974'teki Kıbrıs Harekâtı'ndan sonra, Türk-Yunan ilişkileri her yönden gerginleştiğinde, Türkçe kökenli sözcüklerin yerini Yunanca kökenli sözcüklere bırakması sırasında, τούρκικος καφές [Türk kahvesi] yerini ελληνικός καφές [Yunan Kahvesi]'ne bırakmıştır.", Robert Browning, Medieval and Modern Greek, 1983. . p. 16
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
- ^ . Yemek Fikri. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ . 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
| Wikimedia Commons'ta Türk kahvesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk kahvesi daha cok Turk kulturunde onemli yere sahip Osmanli Imparatorlugu dan gunumuze kadar gelmis bilinen en eskikahve hazirlama ve pisirme metotlarindandir Kendine has tadi kopugu kokusu sunulus bicimiyle ozgun bir kimligi ve gelenegi vardir Telvesi ile ikram edilen tek kahve turudur Turk kahvesi kulturu ve gelenegiUNESCO Somut Olmayan Kulturel MirasiLokum ve bir bardak su ile sunulan Turk kahvesiUlkeTurkiyeKaynak645BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaTescil gecmisiTescil2013 8 oturum TarihiTurk kahvesi yapiminda kullanilan bakir cezve Bol kopuklu Turk Kahvesi Arastirmacilar kahvenin 14 yuzyil baslarindaHabesistan dan tum dunyaya yayildigini cikis yerinin de adinin etimolojisi de kahve ile benzerlik gosteren Guney Habesistan daki Kaffa yoresi oldugunu belirtmektedir Sadrazam Ozdemiroglu Osman Pasa nin babasi olan Memluk Cerkeslerinden Osmanli nin Yemen valisi Ozdemir Pasa lezzetine hayran kaldigi kahveyi Istanbul a getirdi Yeni hazirlama yontemi ile kahve gugum ve cezvelerde pisirilerek Turk kahvesi adini aldi Tahtakale den baslayarak sehre yayilan kahvehaneler halk arasinda yayginlasmasini sagladi Onceleri Arap Yarimadasi nda kahve meyvesinin kaynatilmasi ile elde edilen icecek bu yepyeni hazirlama ve pisirme yontemiyle ozgun tadina kavusmustur Kahve ile Turkler sayesinde tanisan Avrupa uzun yillar kahveyi Turk kahvesi olarak bu yontemle hazirlayip tuketmis Brezilya ve Orta Amerika kaynakli arap turu yuksek kaliteli kahve cekirdeklerinden harmanlanan ve tercihen komur atesinde kozde agir agir titizlikle kavrulan Turk Kahvesi cok ince ogutulur Bir cezve yardimiyla oda sicakliginda su ve istege gore seker ilave edilerek pisirilir bir fincan kahveye iki cay kasigi kahve atilir Kucuk fincanlarla servis yapilir Turk Kahvesi Kulturu ve Arastirmalari Dernegi ne gore olcusu 70 ml fincan basina Turk kahvesi olcusu 7 8 gramdir Icilmeden once telvesinin dibe cokmesi icin kisa bir sure beklenir Su sanildigi gibi kahvenin sonunda degil kahveyi icmeden once icilmektedir Ayrica tum dunyada espresso ile en cok tuketilen kahve turudur ki dunya genelinde hemen hemen her tur restoranin menusunde bulunan iki kahveden biridir Gunun her saati kitap ve guzel yazilarin okundugu satranc ve tavlanin oynandigi siir ve edebiyat sohbetlerinin yapildigi kahvehaneler ve kahve kulturu donemin sosyal hayatina damgasini vurmus saray mutfaginda ve evlerde yerini alan kahve cok miktarda tuketilmeye baslandi Cig kahve cekirdekleri tavalarda kavrulduktan sonra dibeklerde dovulerek cezvelerde pisirilmek suretiyle iciliyor ve en itibarli dostlara buyuk bir ozenle ikram ediliyordu Kisa surede gerek Istanbul a yolu dusen tuccarlar ve seyyahlar gerekse Osmanli elcileri sayesinde Turk Kahvesinin lezzeti ve unu once Avrupa yi oradan da tum dunyayi sardi 2013 yilinda Turk kahvesi kulturu ve gelenegi UNESCO nun Somut olmayan kulturel miras listesinde yerini aldi Kulturel etkisiTurk Kahvesinin hazirlanisi Ingilizler deki cay saati gelenegi gibi kahvenin de Turk toplumunda bir zamani vardir Genellikle sabah ve oglen ogunleri arasinda icilir Turkce gunun ilk ogunu anlamina gelen kahvalti sozcugu kahve icimi oncesi yenen seyler demektir Yine Turk kahvesi kahve fali ile gelecegi anlatmak icin kullanilan tek kahve turu olup kahvehane adli isletmelerin dogmasina yol acmistir Dini Bayramlarin ve kiz isteme torenlerinin geleneksel bir ogesi olmustur Bir Turk atasozunde de bu kultur desteklenmis ve Bir fincan kahvenin kirk yil hatiri vardir denilmistir Yunanistan da kahvenin adi Kibris Harekati ndan sonra kahve endustrisince degistirilmistir Lezzet analiziHafif kavrulmus Turk kahvesinde 50 orta kavrulmus kahvede 59 ve cok kavrulmus kahvede 65 farkli tat ve koku maddesi bulunmaktadir Ayrica hafif kavrulmus kahvede eksi tatli meyvemsi ozellikler bulunurken orta kavrulmusta kavrulmus baharatimsi odunumsu meyvemsi ve tutunumsu ozellikler cok kavrulmusta ise kavrulmus aci baharatimsi odunumsu ve topragimsi tat ve koku bulunmaktadir Bununla birlikte kakule bitkisinin cekirdeklerinin kurutulmasi ve ogutulmesi sonucu ortaya cikan Kakule tozuyla yapilan Kakuleli Turk Kahvesi gibi tadina farkli tatlar katan cesitleri de vardir Turk Kahvesi 2 fl oz fincan basina 50 mg kafein icerir Ozelligi Dunyada ocak uzerinde pisirilen tek kahve ozelligini tasimaktadir Ayrica bakinizUNESCO Somut Olmayan Kulturel Miras Listeleri Nohut kahvesiDipnotlarAnna Malecka How Turks and Persians drank coffee Turkish Historical Review 6 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde vol 6 no 2 2015 M Cengiz Yildiz Turk Kultur Tarihinde Kahve ve Kahvehane 5 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkler C 10 Yeni Turkiye Yayinlari Nisan 2002 ss 635 639 Kaynakca Turk Kahvesi Kulturu ve Arastirmalar Dernegi 21 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2016 Bol Kopuklu Turk Kahvesinin Sirri Haber 365 19 Kasim 2012 26 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2013 a b Turk Kahvesi Kulturu ve Arastirmalari Dernegi 11 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Nisan 2014 Turk Kahvesi nin bilinmeyenleri Sabah 8 Subat 2013 10 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2013 Evren Burcak Eski Istanbul da kahvehaneler Milliyet yayinlari ISBN 975 325 240 4 a b Parlayan Aysegul Haziran Temmuz 2015 Yemen den Istanbul a 500 yillik oyku Atlas Tarih 34 s 14 Magazin 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2013 www bikahvearasi com 16 Ocak 2023 31 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2023 turkkahvesidernegi org 6 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2023 www bikahvearasi com 14 Ocak 2023 31 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2023 Elements on the Lists of Intangible Cultural Heritage 20 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2017 Ingilizce M Cengiz Yildiz Kahvehanelerin Sosyal Hayattaki Yeri 21 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Firat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt 8 Sayi 2 Yil 1996 ss 157 194 Haziran 1974 teki Kibris Harekati ndan sonra Turk Yunan iliskileri her yonden gerginlestiginde Turkce kokenli sozcuklerin yerini Yunanca kokenli sozcuklere birakmasi sirasinda toyrkikos kafes Turk kahvesi yerini ellhnikos kafes Yunan Kahvesi ne birakmistir Robert Browning Medieval and Modern Greek 1983 ISBN 0 521 29978 0 p 16 Arsivlenmis kopya 13 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2017 Yemek Fikri 3 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Ekim 2022 9 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Wikimedia Commons ta Turk kahvesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir