Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Taçlı Begüm veya Şah Bigi Hanım, (Azerbaycan Türkçesi: Taclı Bəyim, Farsça: تاجلو بیگم, d. ? - ö. 1540, Şiraz), Safevî Devleti Şahı I. İsmail'in eşi ve Elkas Mirza'nın annesi.
| Taçlı Begüm تاجلو بیگم | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ölüm | 1540 Şiraz, Safevi Devleti | ||||
| Defin | Bibi Duhteran Mezarlığı | ||||
| Eş(ler)i | I. İsmail | ||||
| Çocuk(lar)ı | Elkas Mirza Sam Mirza | ||||
| |||||
| Hanedan | Safevi Hanedanı | ||||
| Babası | Mihmad Bey | ||||
| Dini | İslam | ||||
Hayatı
Asıl ismi Bigi Hanım olan Taçlı Begüm, Şamlu Türkmenlerinden Abidin Han’ın kızı ya da Musullu Türkmenlerinden Hamza Bey Bektaşlı’nın oğlu Mihmad Bey’in kızıdır. Şah İsmail’ in 1504 yılında gerçekleştirdiği seferde ele geçirdiği Asta kalesinde bulunan Bigi Hanım daha sonra Şah’ın haremine girdi. Şah’ın nikahlı eşi olarak sarayda önemli bir konuma yükseldi. Şah İsmail'le evlendikten sonra Şah Bigi Hanım, Taçlı Begüm olarak anılmaya başlandı.
Osmanlıların esir aldığı iddiası
Taçlı Begüm'ün özellikle Çaldıran Savaşı sonrasındaki hayatı hakkında çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bazı Osmanlı kaynaklarında Şah İsmail’ le birlikte savaş meydanında bulunan Taçlı Begüm'ün şahın tacı ve diğer değerli eşyalarıyla birlikte ele geçirildiği, daha sonra da Kazasker Tacizade Cafer Çelebi ile evlendirildiği belirtilmektedir. 1515 yılında yeniçerilerin Amasya dolaylarında çıkarttığı isyanda suçlu görülen Cafer Çelebi'nin idam edilmesiyle Yavuz Sultan Selim’in Taçlı Begüm’ e gerekli maddi yardımı yaptığı belirtilmekle birlikte daha sonraki hayatı hakkında herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.
Diğer Osmanlı kaynaklarında ise Taçlı Begüm’ ün Vidin sancakbeyi Mesih Bey'in ya da ’nin adamları tarafından yakalandığı, onun değerli mücevherlerini Mesih Paşa'ya vererek ertesi günü serbest bırakıldığı ve Tebriz'e gittiği belirtilmektedir.Safevi kaynakları ve günümüz bazı Batılı tarihçiler ise Taçlı Begüm'ün esir alınma olayının gerçekleşmediği, Şah İsmail’in ölümüne kadar yanında olduğu belirtilmektedir. Şah İsmail’in ölümünden sonra da etkinliğini sürdüren Taçlı Begüm I. Tahmasb’ın tahta geçmesinde de önemli rol oynamıştır.
Ölümü
Safevi yönetiminde etkin rol alan Taçlı Begüm, Tahmasb’ın saltanatının 16. yılında haremdeki bir dedikoduya göre Şah Tahmasb’ın annesini zehirlemek istemiş ve bunun üzerine Şah Tahmasb, Taçlı Begüm'ü haremden çıkarıp Şiraz’a gönderdi. Uzun bir yolculuktan sonra Şiraz’a varan Taçlı Hanım burada hastalanarak 1540 yılında vefat etti. Şiraz’ da bulunan Bibi Duhteran mezarlığına defnedildi.
Kaynakça
- ^ Tufan Gündüz, Son Kızılbaş Şah İsmail, Sayfa:108, 400 nolu dipnot
- ^ Tufan Gündüz, Son Kızılbaş Şah İsmail, 5. Baskı, Sayfa:132
- ^ a b c d [http http://www.akademiktarihvedusunce.org/ 1 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Taçlı Begüm’ ün Hayatı hakkında Yeni Olgular, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, Cilt:1/Sayı:4/Aralık/2014, Minahanım Tekleli, Feride Aliyeva]
- ^ a b . 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2015.
- ^ Tufan Gündüz, Son Kızılbaş Şah İsmail, 5. Baskı, Sayfa:134
- ^ Tufan Gündüz, Şah İsmail'in Eşi Taçlı Begüm adlı Makalesi, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi / Sayı 51, sayfa:230
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tacli Begum veya Sah Bigi Hanim Azerbaycan Turkcesi Tacli Beyim Farsca تاجلو بیگم d o 1540 Siraz Safevi Devleti Sahi I Ismail in esi ve Elkas Mirza nin annesi Tacli Begum تاجلو بیگمOlum1540 Siraz Safevi DevletiDefinBibi Duhteran MezarligiEs ler iI IsmailCocuk lar iElkas Mirza Sam MirzaTam adiSah Bigi HanimHanedanSafevi HanedaniBabasiMihmad BeyDiniIslamHayatiAsil ismi Bigi Hanim olan Tacli Begum Samlu Turkmenlerinden Abidin Han in kizi ya da Musullu Turkmenlerinden Hamza Bey Bektasli nin oglu Mihmad Bey in kizidir Sah Ismail in 1504 yilinda gerceklestirdigi seferde ele gecirdigi Asta kalesinde bulunan Bigi Hanim daha sonra Sah in haremine girdi Sah in nikahli esi olarak sarayda onemli bir konuma yukseldi Sah Ismail le evlendikten sonra Sah Bigi Hanim Tacli Begum olarak anilmaya baslandi Osmanlilarin esir aldigi iddiasi Tacli Begum un ozellikle Caldiran Savasi sonrasindaki hayati hakkinda cesitli gorusler bulunmaktadir Bazi Osmanli kaynaklarinda Sah Ismail le birlikte savas meydaninda bulunan Tacli Begum un sahin taci ve diger degerli esyalariyla birlikte ele gecirildigi daha sonra da Kazasker Tacizade Cafer Celebi ile evlendirildigi belirtilmektedir 1515 yilinda yenicerilerin Amasya dolaylarinda cikarttigi isyanda suclu gorulen Cafer Celebi nin idam edilmesiyle Yavuz Sultan Selim in Tacli Begum e gerekli maddi yardimi yaptigi belirtilmekle birlikte daha sonraki hayati hakkinda herhangi bir bilgi bulunmamaktadir Diger Osmanli kaynaklarinda ise Tacli Begum un Vidin sancakbeyi Mesih Bey in ya da nin adamlari tarafindan yakalandigi onun degerli mucevherlerini Mesih Pasa ya vererek ertesi gunu serbest birakildigi ve Tebriz e gittigi belirtilmektedir Safevi kaynaklari ve gunumuz bazi Batili tarihciler ise Tacli Begum un esir alinma olayinin gerceklesmedigi Sah Ismail in olumune kadar yaninda oldugu belirtilmektedir Sah Ismail in olumunden sonra da etkinligini surduren Tacli Begum I Tahmasb in tahta gecmesinde de onemli rol oynamistir Olumu Safevi yonetiminde etkin rol alan Tacli Begum Tahmasb in saltanatinin 16 yilinda haremdeki bir dedikoduya gore Sah Tahmasb in annesini zehirlemek istemis ve bunun uzerine Sah Tahmasb Tacli Begum u haremden cikarip Siraz a gonderdi Uzun bir yolculuktan sonra Siraz a varan Tacli Hanim burada hastalanarak 1540 yilinda vefat etti Siraz da bulunan Bibi Duhteran mezarligina defnedildi Kaynakca Tufan Gunduz Son Kizilbas Sah Ismail Sayfa 108 400 nolu dipnot Tufan Gunduz Son Kizilbas Sah Ismail 5 Baski Sayfa 132 a b c d http http www akademiktarihvedusunce org 1 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tacli Begum un Hayati hakkinda Yeni Olgular Akademik Tarih ve Dusunce Dergisi Cilt 1 Sayi 4 Aralik 2014 Minahanim Tekleli Feride Aliyeva a b 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2015 Tufan Gunduz Son Kizilbas Sah Ismail 5 Baski Sayfa 134 Tufan Gunduz Sah Ismail in Esi Tacli Begum adli Makalesi Turk Kulturu ve Haci Bektas Veli Arastirma Dergisi Sayi 51 sayfa 230