Taşkent Deklarasyonu, Hindistan ve Pakistan arasında 10 Ocak 1966'da imzalanan ve 1965 Hint-Pakistan Savaşı'nı çözen barış anlaşması. Çatışmanın tırmanabileceği ve diğer güçleri çekebileceği endişesiyle, 23 Eylül'de iki ulusu ateşkese zorlayan dış güçlerin müdahalesi ile barış sağlanmıştı.
Taşkent müzakereleri sırasında Taşkent'te Muhammed Ayub Khan ve Alexei Kosygin | |
Tür | Barış Antlaşması |
---|---|
Bağlam | II. Hindistan-Pakistan Savaşı |
İmzalanma | 10 Ocak 1966 | )
Yer | Taşkent, Özbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği |
Ara bulucular | Sovyetler Birliği |
İmzacılar | () Muhammed Eyüb Han (Pakistan Cumhurbaşkanı) |
Taraflar | Hindistan Pakistan |
Diller | İngilizce |
Arka plan
Toplantı, daha kalıcı bir çözüm yaratmaya çalışmak için 4-10 Ocak 1966 tarihleri arasında Taşkent'te yapıldı.
Başbakan Aleksey Kosıgin tarafından temsil edilen Sovyetler, Hindistan Başbakanı Lal Bahadur Shastri ve Pakistan Cumhurbaşkanı Muhammed Eyüb Han arasında ara buluculuk yaptı.
Deklarasyon
Hindistan ve Pakistan kuvvetlerinin çatışma öncesi pozisyonlarına, Ağustos öncesi hatlarına en geç 25 Şubat 1966'ya kadar geri çekileceklerini belirten kalıcı barış için bir çerçeve olması umulan bir deklarasyon yayınlandı: her iki ulus da birbirlerinin iç işlerine karışmayacak, ekonomik ve diplomatik ilişkiler yeniden tesis edilecek, savaş esirlerinin düzenli bir şekilde nakli olacak ve her iki lider de ikili ilişkileri geliştirmek için çalışacaktı.
Sonrası
Anlaşma, her iki ülkede de halkının aldıklarından daha fazla taviz beklediği için eleştirildi. Taşkent Deklarasyonu uyarınca 1 ve 2 Mart 1966 tarihlerinde bakanlar düzeyinde görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerin verimsiz olmasına rağmen diplomatik mübadele ilkbahar ve yaz boyunca devam etti. Keşmir konusunda görüş ayrılığı olduğu için bu görüşmelerden sonuç alınamadı.
Hindistan'da anlaşma, savaş dışı bir anlaşma içermediği veya Keşmir'deki gerilla savaşından vazgeçilmediği için eleştirildi. Anlaşmayı imzaladıktan sonra Hindistan Başbakanı Lal Bahadur Shastri Taşkent'te esrarengiz bir şekilde öldü. Shastri'nin ani ölümü, zehirlendiğine dair ısrarcı komplo teorilerine yol açtı. Hindistan hükûmeti, bunun dış ilişkilere zarar verebileceğini, ülkede aksamalara ve parlamento ayrıcalıklarının ihlaline neden olabileceğini iddia ederek ölümüyle ilgili bir raporun gizliliğini kaldırmayı reddetti.
Taşkent Deklarasyonu'nun haberi Pakistan halkını şoke etti. Eyüp Han'ın yorum yapmayı reddetmesi ve anlaşmayı imzalama nedenlerini açıklamak yerine inzivaya çekilmesiyle işler daha da kötüleşti. Pakistan'ın çeşitli yerlerinde gösteriler ve ayaklanmalar patlak verdi. Eyüp Han, halkın öfkesini ve kuşkularını gidermek için 14 Ocak 1966'da millete seslenerek meseleyi halkın önüne koymaya karar verdi. Taşkent Deklarasyonu'nda yaşanan fikir ayrılığı sonucunda Zülfikar Ali Butto Eyüp hükûmetinden çıkarıldı ve daha sonra Butto, Pakistan Halk Partisi olarak adlandırılan kendi partisini kurdu.
Eyüp Han halkın şüphelerini giderebilmiş olsa da Taşkent Deklarasyonu imajını büyük ölçüde zedelemiş ve çöküşüne yol açan etkenlerden biri olmuştu. Nitekim, Başkan Eyüp Han'ın, ordu komutanı General Yahya Han'ı merkezi hükûmeti devralmaya davet ederek istifasına yol açacaktı.
Kaynakça
- ^ a b "The 1965 war". BBC News website. 17 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ a b Bratersky, Alexander (12 Ocak 2016). "At Tashkent, Soviet peace over India and Pakistan". Russia Beyond website (İngilizce). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ a b c . MapsofIndia.com. 30 Haziran 2014. 30 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2020.
- ^ "Tashkent Declaration". Seventeen Moments in Soviet History (İngilizce). 1 Eylül 2015. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.
- ^ a b Dhawan, Himanshi (11 Temmuz 2009). "45 yrs on, Shastri's death a mystery". The Times of India. 11 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.
- ^ The falling out at Tashkent (1966) between Ayub Khan and Zulfiqar Ali Bhutto 23 Eylül 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Friday Times (newspaper), Updated 4 November 2016, Retrieved 24 July 2020
- ^ Lieven, Anatol (6 Mart 2012). Pakistan: A Hard Country (İngilizce). PublicAffairs. ISBN . 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2016.
Dış bağlantılar
- Taşkent Deklarasyonu'nun tam metni 2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BM Peacemaker
- Hindistan için tüm barış anlaşmaları 13 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BM Peacemaker
- Pakistan için tüm barış anlaşmaları 13 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., BM Peacemaker
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Taskent Deklarasyonu Hindistan ve Pakistan arasinda 10 Ocak 1966 da imzalanan ve 1965 Hint Pakistan Savasi ni cozen baris anlasmasi Catismanin tirmanabilecegi ve diger gucleri cekebilecegi endisesiyle 23 Eylul de iki ulusu ateskese zorlayan dis guclerin mudahalesi ile baris saglanmisti Taskent DeklarasyonuTaskent muzakereleri sirasinda Taskent te Muhammed Ayub Khan ve Alexei KosyginTurBaris AntlasmasiBaglamII Hindistan Pakistan SavasiImzalanma10 Ocak 1966 58 yil once 1966 01 10 YerTaskent Ozbek Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Sovyetler BirligiAra bulucular Sovyetler BirligiImzacilar Muhammed Eyub Han Pakistan Cumhurbaskani Taraflar Hindistan PakistanDillerIngilizceArka planToplanti daha kalici bir cozum yaratmaya calismak icin 4 10 Ocak 1966 tarihleri arasinda Taskent te yapildi Basbakan Aleksey Kosigin tarafindan temsil edilen Sovyetler Hindistan Basbakani Lal Bahadur Shastri ve Pakistan Cumhurbaskani Muhammed Eyub Han arasinda ara buluculuk yapti DeklarasyonHindistan ve Pakistan kuvvetlerinin catisma oncesi pozisyonlarina Agustos oncesi hatlarina en gec 25 Subat 1966 ya kadar geri cekileceklerini belirten kalici baris icin bir cerceve olmasi umulan bir deklarasyon yayinlandi her iki ulus da birbirlerinin ic islerine karismayacak ekonomik ve diplomatik iliskiler yeniden tesis edilecek savas esirlerinin duzenli bir sekilde nakli olacak ve her iki lider de ikili iliskileri gelistirmek icin calisacakti SonrasiAnlasma her iki ulkede de halkinin aldiklarindan daha fazla taviz bekledigi icin elestirildi Taskent Deklarasyonu uyarinca 1 ve 2 Mart 1966 tarihlerinde bakanlar duzeyinde gorusmeler yapildi Bu gorusmelerin verimsiz olmasina ragmen diplomatik mubadele ilkbahar ve yaz boyunca devam etti Kesmir konusunda gorus ayriligi oldugu icin bu gorusmelerden sonuc alinamadi Hindistan da anlasma savas disi bir anlasma icermedigi veya Kesmir deki gerilla savasindan vazgecilmedigi icin elestirildi Anlasmayi imzaladiktan sonra Hindistan Basbakani Lal Bahadur Shastri Taskent te esrarengiz bir sekilde oldu Shastri nin ani olumu zehirlendigine dair israrci komplo teorilerine yol acti Hindistan hukumeti bunun dis iliskilere zarar verebilecegini ulkede aksamalara ve parlamento ayricaliklarinin ihlaline neden olabilecegini iddia ederek olumuyle ilgili bir raporun gizliligini kaldirmayi reddetti Taskent Deklarasyonu nun haberi Pakistan halkini soke etti Eyup Han in yorum yapmayi reddetmesi ve anlasmayi imzalama nedenlerini aciklamak yerine inzivaya cekilmesiyle isler daha da kotulesti Pakistan in cesitli yerlerinde gosteriler ve ayaklanmalar patlak verdi Eyup Han halkin ofkesini ve kuskularini gidermek icin 14 Ocak 1966 da millete seslenerek meseleyi halkin onune koymaya karar verdi Taskent Deklarasyonu nda yasanan fikir ayriligi sonucunda Zulfikar Ali Butto Eyup hukumetinden cikarildi ve daha sonra Butto Pakistan Halk Partisi olarak adlandirilan kendi partisini kurdu Eyup Han halkin suphelerini giderebilmis olsa da Taskent Deklarasyonu imajini buyuk olcude zedelemis ve cokusune yol acan etkenlerden biri olmustu Nitekim Baskan Eyup Han in ordu komutani General Yahya Han i merkezi hukumeti devralmaya davet ederek istifasina yol acacakti Kaynakca a b The 1965 war BBC News website 17 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2020 a b Bratersky Alexander 12 Ocak 2016 At Tashkent Soviet peace over India and Pakistan Russia Beyond website Ingilizce 27 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2020 a b c MapsofIndia com 30 Haziran 2014 30 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Temmuz 2020 Tashkent Declaration Seventeen Moments in Soviet History Ingilizce 1 Eylul 2015 20 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2018 a b Dhawan Himanshi 11 Temmuz 2009 45 yrs on Shastri s death a mystery The Times of India 11 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2018 The falling out at Tashkent 1966 between Ayub Khan and Zulfiqar Ali Bhutto 23 Eylul 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Friday Times newspaper Updated 4 November 2016 Retrieved 24 July 2020 Lieven Anatol 6 Mart 2012 Pakistan A Hard Country Ingilizce PublicAffairs ISBN 978 1610391627 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2016 Dis baglantilarTaskent Deklarasyonu nun tam metni 2 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde BM Peacemaker Hindistan icin tum baris anlasmalari 13 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde BM Peacemaker Pakistan icin tum baris anlasmalari 13 Kasim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde BM Peacemaker