Cep telefonu, kolayca taşınabilen, geniş kapsama alanlı, kablosuz telefon sistemini kullanan bir iletişim ve multimedya aygıtı.
Cep telefonu ile sağlanan hizmetler, telefon modeline ve servis sağlayıcıya göre değişmekle beraber en yaygın olarak kullanılanları, sesli görüşme ve kısa mesaj hizmetidir. Sesli ve yazılı görüşmenin yanı sıra görüntülü görüşme, görüntülü mesaj, müzikçalar, video oyunları, internet, veri transferi ve hatta ofis uygulamaları gibi tüm diğer bilgisayar işlevlerini kullanıcısına ulaştırabilir.
Cep telefonları internet ve telefon bankacılığı hizmetlerinde de kullanılabilir. Paypal gibi çevrimiçi hesapları kullanarak, sms aracılığıyla, satın alınan mal ve hizmetlerin ücretlerinin ödenmesi amacıyla kullanılabilir. Türkiye'de ilk cep telefonu görüşmesi 23 Şubat 1994 günü gerçekleştirilmiştir.
Çeşitleri
Teknolojideki gelişmeler sonucu her geçen gün yeni cep telefonu modelleri çıkmaktadır. Bu modeller zaman zaman farklı grupların özelliklerini de barındırdığı için tam bir sınıflandırma yapmak mümkün değildir. Cep telefonları genel bir sınıflamayla başlıca şu gruplara ayrılır:
Veri girişine göre
Tuş takımlı: Tuş takımlı telefonlar karakter girişi ve menü seçimleri için fiziksel butonlara sahiptir. Başlıca iki gruba ayrılır:
- Alfanümerik: Alfanümerik tuşlarda genellikle 0-9 arası rakamları ihtiva eden tuşlar ve bu tuşlara atanmış belirli harfler bulunur. Farklı karakterlere ulaşmak için aynı tuşa birden fazla kez basılması gerekebilir.
- Klavyeli: Klavyeli telefonlarda genellikle tüm harfleri ve rakamları kapsayan bir klavye bulunur.
Dokunmatik: Bu tür telefonlarda dokunmatik ekran ya da dokunmatik padlara parmaklar veya özel kalemlerle dokunarak veri girişi yapılabilir.
Bazı telefon modellerinde dokunmatik ekran ve tuş takımı bir arada bulunur.
Gövdesine göre
Normal (düz): Normal veya düz telefonlar, sadece ekrana veya ekran ile aynı düzlemde bulunan bir tuş takımına sahiptir. Tuş takımını ya da ekranı kaplayan, koruyan herhangi bir parça ihtiva etmez. İlk cep telefonları modellerinin tamamı bu şekildedir. Tuş kilidini aktif hale getirmek için genellikle birkaç tuştan oluşan bir kombinasyonu kullanmak gerekir.
Kapaklı: Kapaklı cep telefonlarında (İngilizce: flip phone) tuş takımını, ekranı veya her ikisini birden kaplayan koruyucu bir kapak bulunur. Genellikle bir çift menteşe etrafında dönen kapak, elle veya bir düğme yardımı ile açılıp kapanır. Kapaklı cep telefonlarında ekran ve tuş takımı dış etkenlerden korunurken, tuş kilidi kullanımına da gerek kalmaz.
Kızaklı (kayan kapaklı veya kaydıraklı): Kızaklı telefonlar (İngilizce: slide phone), genellikle bir çift kızak üzerinde hareket eden iki parçadan oluşur. Üstteki parça sadece ekranı, birkaç önemli tuşu ya da her ikisini birden ihtiva eder. Alttaki parça ise genellikle tuş takımını ihtiva eder. Kızaklı cep telefonlarında, genellikle, tuş kilidini açmak için üstteki parçayı kaydırmak yeterlidir.
Cep telefonu aparatları
Simkart
Simkart, cep telefonlarının servis sağlayıcının telefon hizmetinden yararlanmasını sağlayan ve kimlik bilgilerini barındıran bir mikroçiptir. Simkart sözcüğü, İngilizce Subscriber Identity Module (Abone Kimlik Modülü) sözcüklerinin baş harfleri ile kart sözcüğünün birleşmesinden meydana gelmiştir. Simkart cep telefonunun içine yerleştirilir. Çıkarıldığında cep telefonundan normal aramalar yapılamaz. Sim kartsız bir cep telefonu ile sadece acil servisler aranılabilir. Simkart başka bir telefona takıldığında eğer yeni telefon farklı simkartlara kilitli değilse normal şekilde çalışır.
Pil
Günümüzdeki cep telefonlarında yaygın olarak şarj edilebilir lityum iyon piller kullanılır. Pilin ömrü telefon modeline, özelliklerine ve kullanıcının alışkanlıklarına göre farklılık gösterir. Cep telefonlarının şarj edilme ihtiyacını minimuma indirmek veya tamamen ortadan kaldırmak için güneş enerjisi ile çalışan cep telefonları üretimi konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır.
Anten
Cep telefonlarında sinyalleri daha iyi yakalayabilmek için antene ihtiyaç vardır. İlk modellerde genellikle harici bir anten bulunurken, gelişmiş modellerde harici anten yerine dahili anten bulunur. Modern telefonlarda, SAR etkisini azaltmak amacıyla dahili antenler kullanıcının kulak hizasına gelmeyecek şekilde genellikle cihazın alt kısımlarında konumlandırılırlar.
Tarihçe
Cep telefonunun mucidi Amerikalı ve 'dır. Motorola şirketinde mühendis olarak çalışırken 1973'te ilk cep telefonunu geliştiren Martin Cooper, "İlk cep telefonları bir kilodan ağırdı, bataryası 20 dakikadan fazla dayanmıyordu, ancak bu telefonların uzun süre elde tutulmaması açısından iyiydi" demiştir.
Zararları
Cep telefonlarının tüm zararları kapsamlı olarak incelenememiştir. Tüm zararlarının ve insanlar üzerindeki etkilerinin daha detaylı incelenebilmesi için daha uzun bir zaman dilimine ihtiyaç duyulmaktadır.
Kanser ve beyin hücrelerine etkisi
Finlandiya'da insan hücreleriyle ve canlı farelerle yapılan iki yıllık bir deneyin sonuçlarına göre cep telefonları zararlı maddelerin beyine kan yolu ile girmesini engelleyen kan bariyerlerine zarar vermektedir. Küçülen bariyerler beyne ulaşan zararlı molekülleri filtreleme görevini tam olarak yerine getirememektedir.
Selçuk Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, cep telefonu kullanımı alzheimer ve parkinson gibi hastalıkların oluşma riskini artırmaktadır.
Cep telefonu ve kanser arasındaki ilişkiyi araştıran günümüze kadarki en kapsamlı çalışma Danimarka'da yapılmıştır. Aralarında 10 yıldan fazladır cep telefonu kullanan kişilerin de bulunduğu 420 bin kişinin katıldığı bu araştırma da cep telefonu ile hiçbir kanser tipi arasında bağlantı kurulamamıştır. Bunun haricindeki araştırmaların çoğunda da cep telefonunun kanser riskini artırdığına dair bir bulguya ulaşılamamıştır. Birkaç araştırmada, beyin kanseri olan kimselerde cep telefonu kullanılan tarafta kanser gelişme riskinin yüksek olduğunu gösteren bulgular elde edilmiştir. Ancak aynı kimselerin beyninin diğer yarısında kanser gelişme riskinin de düştüğü gözlenmiştir.
Bununla birlikte birçok kanser türünün vücutta oluşumu on yıldan fazla sürdüğü için, kablosuz telefonların özellikle insanlarda kanserojen etkisinin tam olarak incelenebilmesi uzun zaman gerekmekte ve deneklerin kablosuz telefonları bu süre zarfında yoğun olarak kullanan kimseler olması gerekmektedir.İsviçre'nin 'nden Profesör Kjell Hansson Mild, birçok resmi raporun kablosuz telefonların zararsız olduğunu söylemesini çok tuhaf bulduğunu, on yıldan fazla kablosuz telefon kullanımının vücutta değişikliklere neden olduğunu gösteren güçlü bulguların bulunduğunu belirtmiştir.
Baş ağrısı, görme ve işitmeye etkileri
Oyun, SMS gibi görsel öğelerinin uzun süre kullanımı göz yorulmasına ve baş ağrısına neden olabilir. Aynı şekilde sesli öğelerinin uzun süre, yüksek ayarda ve özellikle kulaklık ile kullanımı geçici ve kalıcı işitme kayıplarına ve baş ağrısına neden olabilir.
Dikkat kaybı
İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre direksiyon başında cep telefonu kullanımı dikkati %30 oranında azaltmaktadır. Bu etki yasaların izin verdiği maksimum alkol miktarının yaptığı etkiden daha fazladır. Birçok ülkede direksiyon başındayken elde cep telefonu kullanımı kanunen yasaktır. Yasalarda yapılan son değişikliklerle "ahizesiz" (İngilizce: hands-free) kullanım da yasaklanmaya çalışılmaktadır.
Zararlarından korunma yolları
Cep telefonlarından tamamen uzak durmak pek mümkün görünmese de basit önlemlerle muhtemel zararları minimuma indirilebilir. İş makinası ve taşıt kullanırken cep telefonu kullanımından kaçınılmalı, yüksek ses ayarında ve uzun süre kullanılmamalı, çok gerekli olmadıkça hamile bayanlar ve çocuklar tarafından kullanılmamalıdır.
Selçuk Üniversitesi'ndeki bir araştırmanın sonuçlarına göre, kulaklık ve mikrofon seti kullananların yaklaşık yüzde 80'inde, cep telefonundan kaynaklanan sorunların görülmediği ortaya çıkmıştır. Bir diğer sonuca göre ise telefondan tam sinyal alınamıyorsa, cihaz daha fazla elektromanyetik dalga yayacağı için konuşmanın kısa tutulması tavsiye edilmektedir.
2001 yılından itibaren vücut tarafından absorbe edilen elektromanyetik dalga miktarı birimi ( [SAR]) Avrupa'da standart hale getirilmiştir. Birçok ülkede cep telefonu üreticileri SAR bilgisini tüketiciye vermek zorundadır. Düşük SAR'lı bir telefon modeli seçmek cep telefonlarının muhtemel kanserojen etkilerinden korunmada etkili olabilir.
Kimyasal maddelerin doğaya vereceği zararları minimuma indirmek için ömrünü tamamlayan cep telefonları doğaya terkedilmemeli, geri dönüşüm yapılmalıdır.
Ayrıca bakınız
- Nomofobi (cep telefonu bağlantısını kaybetme korkusu)
- Baz istasyonu
Kaynakça
- ^ Solar powered mobile phones. Is this the end of the charger? uswitch.com. Erişim: 29 Şubat 2012.
- ^ "Who invented the cell phone?". 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2017.
- ^ "Cep telefonunu icat eden Martin Cooper'ın kafası karışık". 6 Kasım 2009. 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2017.
- ^ BBC News 19.06.2002 11 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ a b Cep Telefonunun Zararlarından Korunun 17 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . TRT.Haber. Erişim: 16 Ağustos 2009
- ^ a b c Mobil telefonlar ve kanser 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . CanserResearchUK.org
- ^ a b Rapora göre, kablosuz telefonlar tehlikelidir 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Personal Computer World
- ^ BBC News 25.03.2002 1 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- ^ Cep telefonları ve sağlık 19 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı (pdf) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cep telefonu kolayca tasinabilen genis kapsama alanli kablosuz telefon sistemini kullanan bir iletisim ve multimedya aygiti Cep telefonlarinin evrimi2000 li yillarin baslarindan cesitli cep telefonlari Hizli bir evrim geciren cep telefonlari gunumuzde renkli ekranli ve harici antensizdir Cep telefonu ile saglanan hizmetler telefon modeline ve servis saglayiciya gore degismekle beraber en yaygin olarak kullanilanlari sesli gorusme ve kisa mesaj hizmetidir Sesli ve yazili gorusmenin yani sira goruntulu gorusme goruntulu mesaj muzikcalar video oyunlari internet veri transferi ve hatta ofis uygulamalari gibi tum diger bilgisayar islevlerini kullanicisina ulastirabilir Cep telefonlari internet ve telefon bankaciligi hizmetlerinde de kullanilabilir Paypal gibi cevrimici hesaplari kullanarak sms araciligiyla satin alinan mal ve hizmetlerin ucretlerinin odenmesi amaciyla kullanilabilir Turkiye de ilk cep telefonu gorusmesi 23 Subat 1994 gunu gerceklestirilmistir CesitleriTeknolojideki gelismeler sonucu her gecen gun yeni cep telefonu modelleri cikmaktadir Bu modeller zaman zaman farkli gruplarin ozelliklerini de barindirdigi icin tam bir siniflandirma yapmak mumkun degildir Cep telefonlari genel bir siniflamayla baslica su gruplara ayrilir Veri girisine gore Tus takimli Tus takimli telefonlar karakter girisi ve menu secimleri icin fiziksel butonlara sahiptir Baslica iki gruba ayrilir Alfanumerik Alfanumerik tuslarda genellikle 0 9 arasi rakamlari ihtiva eden tuslar ve bu tuslara atanmis belirli harfler bulunur Farkli karakterlere ulasmak icin ayni tusa birden fazla kez basilmasi gerekebilir Klavyeli Klavyeli telefonlarda genellikle tum harfleri ve rakamlari kapsayan bir klavye bulunur Dokunmatik Bu tur telefonlarda dokunmatik ekran ya da dokunmatik padlara parmaklar veya ozel kalemlerle dokunarak veri girisi yapilabilir Bazi telefon modellerinde dokunmatik ekran ve tus takimi bir arada bulunur Govdesine gore Normal duz Normal veya duz telefonlar sadece ekrana veya ekran ile ayni duzlemde bulunan bir tus takimina sahiptir Tus takimini ya da ekrani kaplayan koruyan herhangi bir parca ihtiva etmez Ilk cep telefonlari modellerinin tamami bu sekildedir Tus kilidini aktif hale getirmek icin genellikle birkac tustan olusan bir kombinasyonu kullanmak gerekir Kapakli Kapakli cep telefonlarinda Ingilizce flip phone tus takimini ekrani veya her ikisini birden kaplayan koruyucu bir kapak bulunur Genellikle bir cift mentese etrafinda donen kapak elle veya bir dugme yardimi ile acilip kapanir Kapakli cep telefonlarinda ekran ve tus takimi dis etkenlerden korunurken tus kilidi kullanimina da gerek kalmaz Kizakli kayan kapakli veya kaydirakli Kizakli telefonlar Ingilizce slide phone genellikle bir cift kizak uzerinde hareket eden iki parcadan olusur Ustteki parca sadece ekrani birkac onemli tusu ya da her ikisini birden ihtiva eder Alttaki parca ise genellikle tus takimini ihtiva eder Kizakli cep telefonlarinda genellikle tus kilidini acmak icin ustteki parcayi kaydirmak yeterlidir Cep telefonu aparatlariSimkart Tipik bir simkartin her iki yuzu Simkart cep telefonlarinin servis saglayicinin telefon hizmetinden yararlanmasini saglayan ve kimlik bilgilerini barindiran bir mikrociptir Simkart sozcugu Ingilizce Subscriber Identity Module Abone Kimlik Modulu sozcuklerinin bas harfleri ile kart sozcugunun birlesmesinden meydana gelmistir Simkart cep telefonunun icine yerlestirilir Cikarildiginda cep telefonundan normal aramalar yapilamaz Sim kartsiz bir cep telefonu ile sadece acil servisler aranilabilir Simkart baska bir telefona takildiginda eger yeni telefon farkli simkartlara kilitli degilse normal sekilde calisir Pil Nokia 3310 a ait Lityum iyon bir pil Gunumuzdeki cep telefonlarinda yaygin olarak sarj edilebilir lityum iyon piller kullanilir Pilin omru telefon modeline ozelliklerine ve kullanicinin aliskanliklarina gore farklilik gosterir Cep telefonlarinin sarj edilme ihtiyacini minimuma indirmek veya tamamen ortadan kaldirmak icin gunes enerjisi ile calisan cep telefonlari uretimi konusunda yogun calismalar yapilmaktadir Anten Cep telefonlarinda sinyalleri daha iyi yakalayabilmek icin antene ihtiyac vardir Ilk modellerde genellikle harici bir anten bulunurken gelismis modellerde harici anten yerine dahili anten bulunur Modern telefonlarda SAR etkisini azaltmak amaciyla dahili antenler kullanicinin kulak hizasina gelmeyecek sekilde genellikle cihazin alt kisimlarinda konumlandirilirlar TarihceCep telefonunun mucidi Amerikali ve dir Motorola sirketinde muhendis olarak calisirken 1973 te ilk cep telefonunu gelistiren Martin Cooper Ilk cep telefonlari bir kilodan agirdi bataryasi 20 dakikadan fazla dayanmiyordu ancak bu telefonlarin uzun sure elde tutulmamasi acisindan iyiydi demistir ZararlariCep telefonlarinin tum zararlari kapsamli olarak incelenememistir Tum zararlarinin ve insanlar uzerindeki etkilerinin daha detayli incelenebilmesi icin daha uzun bir zaman dilimine ihtiyac duyulmaktadir Kanser ve beyin hucrelerine etkisi Finlandiya da insan hucreleriyle ve canli farelerle yapilan iki yillik bir deneyin sonuclarina gore cep telefonlari zararli maddelerin beyine kan yolu ile girmesini engelleyen kan bariyerlerine zarar vermektedir Kuculen bariyerler beyne ulasan zararli molekulleri filtreleme gorevini tam olarak yerine getirememektedir Selcuk Universitesi nde yapilan bir arastirmanin sonuclarina gore cep telefonu kullanimi alzheimer ve parkinson gibi hastaliklarin olusma riskini artirmaktadir Cep telefonu ve kanser arasindaki iliskiyi arastiran gunumuze kadarki en kapsamli calisma Danimarka da yapilmistir Aralarinda 10 yildan fazladir cep telefonu kullanan kisilerin de bulundugu 420 bin kisinin katildigi bu arastirma da cep telefonu ile hicbir kanser tipi arasinda baglanti kurulamamistir Bunun haricindeki arastirmalarin cogunda da cep telefonunun kanser riskini artirdigina dair bir bulguya ulasilamamistir Birkac arastirmada beyin kanseri olan kimselerde cep telefonu kullanilan tarafta kanser gelisme riskinin yuksek oldugunu gosteren bulgular elde edilmistir Ancak ayni kimselerin beyninin diger yarisinda kanser gelisme riskinin de dustugu gozlenmistir Bununla birlikte bircok kanser turunun vucutta olusumu on yildan fazla surdugu icin kablosuz telefonlarin ozellikle insanlarda kanserojen etkisinin tam olarak incelenebilmesi uzun zaman gerekmekte ve deneklerin kablosuz telefonlari bu sure zarfinda yogun olarak kullanan kimseler olmasi gerekmektedir Isvicre nin nden Profesor Kjell Hansson Mild bircok resmi raporun kablosuz telefonlarin zararsiz oldugunu soylemesini cok tuhaf buldugunu on yildan fazla kablosuz telefon kullaniminin vucutta degisikliklere neden oldugunu gosteren guclu bulgularin bulundugunu belirtmistir Bas agrisi gorme ve isitmeye etkileri Oyun SMS gibi gorsel ogelerinin uzun sure kullanimi goz yorulmasina ve bas agrisina neden olabilir Ayni sekilde sesli ogelerinin uzun sure yuksek ayarda ve ozellikle kulaklik ile kullanimi gecici ve kalici isitme kayiplarina ve bas agrisina neden olabilir Dikkat kaybi Ingiltere de yapilan bir arastirmaya gore direksiyon basinda cep telefonu kullanimi dikkati 30 oraninda azaltmaktadir Bu etki yasalarin izin verdigi maksimum alkol miktarinin yaptigi etkiden daha fazladir Bircok ulkede direksiyon basindayken elde cep telefonu kullanimi kanunen yasaktir Yasalarda yapilan son degisikliklerle ahizesiz Ingilizce hands free kullanim da yasaklanmaya calisilmaktadir Zararlarindan korunma yollari Cep telefonlarindan tamamen uzak durmak pek mumkun gorunmese de basit onlemlerle muhtemel zararlari minimuma indirilebilir Is makinasi ve tasit kullanirken cep telefonu kullanimindan kacinilmali yuksek ses ayarinda ve uzun sure kullanilmamali cok gerekli olmadikca hamile bayanlar ve cocuklar tarafindan kullanilmamalidir Selcuk Universitesi ndeki bir arastirmanin sonuclarina gore kulaklik ve mikrofon seti kullananlarin yaklasik yuzde 80 inde cep telefonundan kaynaklanan sorunlarin gorulmedigi ortaya cikmistir Bir diger sonuca gore ise telefondan tam sinyal alinamiyorsa cihaz daha fazla elektromanyetik dalga yayacagi icin konusmanin kisa tutulmasi tavsiye edilmektedir 2001 yilindan itibaren vucut tarafindan absorbe edilen elektromanyetik dalga miktari birimi SAR Avrupa da standart hale getirilmistir Bircok ulkede cep telefonu ureticileri SAR bilgisini tuketiciye vermek zorundadir Dusuk SAR li bir telefon modeli secmek cep telefonlarinin muhtemel kanserojen etkilerinden korunmada etkili olabilir Kimyasal maddelerin dogaya verecegi zararlari minimuma indirmek icin omrunu tamamlayan cep telefonlari dogaya terkedilmemeli geri donusum yapilmalidir Ayrica bakinizNomofobi cep telefonu baglantisini kaybetme korkusu Baz istasyonuKaynakca Solar powered mobile phones Is this the end of the charger uswitch com Erisim 29 Subat 2012 Who invented the cell phone 23 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2017 Cep telefonunu icat eden Martin Cooper in kafasi karisik 6 Kasim 2009 6 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2017 BBC News 19 06 2002 11 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce a b Cep Telefonunun Zararlarindan Korunun 17 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde TRT Haber Erisim 16 Agustos 2009 a b c Mobil telefonlar ve kanser 7 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde CanserResearchUK org a b Rapora gore kablosuz telefonlar tehlikelidir 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Personal Computer World BBC News 25 03 2002 1 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Cep telefonlari ve saglik 19 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Birlesik Krallik Saglik Bakanligi pdf Ingilizce