Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tabanca; kısa namlulu, ateşli silah.
Tabancalar, çalışma prensiplerine ve mermi muhafaza bölümlerinin şekline göre, şarjörlü (pistol) veya toplu (revolver) olarak adlandırılırlar ve kullanılan mermilerin çaplarına göre sınıflandırılırlar.
Şarjörlü tabancaların kendine göre; toplu tabancaların da kendilerine göre avantaj ve dezavantajları vardır.
Etimoloji
- Eski Türkçede taban kökünden türeyip taban gibi el tokadı anlamında kullanılmıştır. Tokat ve şamar anlamına kullanılır.
Şarjörlü tabancalar
Şarjör ve çalışma prensibi
Şarjör; içi mermiyle doldurulan bir nevi mermi kutusudur. Bu kutuya mermiler üst üste sırayla dizilir ve şarjör, tabancanın kabza denilen, elle tutulan kısmının içindeki yuvaya yerleştirilir. Silah her ateşlendiğinde mermi çekirdeği barutun genleşmesiyle kovandan ayrılarak namludan çıkarken, kovan da tepki kuvveti ile silahın sürgüsünü geri iter ve sürgü geri geldiğinde boş kovanı dışarı atıp yeni gelecek mermiye yer açar. Sürgü tepme kuvveti ile boş kovanı dışarı attıktan sonra irca yayının ileri itmesi esansında şarjörün yay ile beslediği yeni ateşe hazır bir fişeği alıp namlu yatağına yerleştirir.
Şarjörlü tabancanın sürgüsü her atışta geri gelip, ileri gitme hareketi yapar. Bu hareket hem patlamış fişeğin kovanını dışarı atıp, yeni ateşe hazır bir fişeği namlunun fişek yatağına beslerken, aynı zamanda silahın ateşleme iğnesi ve horozunun yeniden kurulmasını sağlar.
Şarjörlü tabancalar, yapısı gereği hızlı ve etkin atış olanağı sağlar, ayrıca kolay doldurulma avantajı vardır. Şarjörlerin fişek kapasitesi yüksektir. Şarjörlü tabancaların fişek kapasiteleri 6+1’den 16+1’e kadar değişir.
Şarjörlü tabancaların fişek kapasitesi ifade edilirken (Örneğin: 12+1, 14+1, 15+1, 16+1, 8+1, ...) Artı bir (+1) tabiri kullanılır. Bu şarjörlü bir tabancadaki toplam fişek adedi şarjördeki fişek adedi artı namlu yatağında atışa hazır bekleyen fişek adedinin toplamını ifade eder. Örneğin belli bir atış yaptıktan sonra şarjöründe 6 adet fişek kalmış olan bir şarjörlü tabancanın içinde toplam 6 adet şarjörde olmak üzere artı bir tanede namlu yatağında atışa hazır bekleyen toplam 7 adet fişek bulunur. Yani şarjörlü tabancanın sadece şarjörünü çıkarmakla tabanca boşalmaz. Yatakta hazır bekleyen fişeği sürgüyü çekmek suretiyle dışarı almak gerekir.
Sonuç olarak şarjörlü tabancanın fişek kapasitesi şarjörün alabileceği maksimum fişek adedi artı namlu yatağında atışa hazır bekleyen fişekten oluşur. Bu sebeple şarjörü 12 adet mermi alan bir şarjörlü tabancanın fişek kapasitesi 12+1 şeklinde ifade edilir.
Ancak boş içinde hiç fişek olmayan bir silah doldurulurken, sadece şarjörün içindeki fişek kadar silahın içine fişek yüklenmiş olur. Örneğin 12+1 kapasiteli boş bir tabancaya şarjörde 12 adet fişek ile yükleme yapıldığında silaha 12 adet fişek yüklenmiş olur. Artı bir kapasitesinden yararlanmak için silahın sürgüsünü çekip, kurmak ve şarjördeki bir adet fişeği namlu yatağına sürdükten sonra şarjörü yeniden çıkartıp bir fişek daha eklemek gerekir. Bu işlem yapıldığında silahın içinde 13 adet fişek yüklenmiş olur.
Toplu (revolver) tabancalar
Tabancanın bünyesinde fişeklerin dizildiği silindirik tambur şeklindeki, yapıya toplu denir. Toplu üzerinde fişeklerin dizildiği toplu merkezine göre eşit açı ile delinmek suretiyle oluşturulmuş fişek yatakları mevcuttur. Genellikle toplular altı adet fişek aldığı için halk arasında bu silaha Altıpatlar denilir. Ancak toplusu 5 ile 8 arasında değişen fişek kapasitesi olan silahlar da mevcuttur. Özellikle .22 kalibre gibi küçük çaplı fişekler için toplu kapasitesi 12 adet fişeğe kadar çıkabilir. Silahın toplusu bir mandal vasıtasıyla genellikle yana devrilmek suretiyle açılır. Bazı eski model silahlarda (Ör: Smith Wesson Model 3 Schofield gibi.) silah kırılmak suretiyle toplu açılır. Toplu açılmak suretiyle topluya fişek yükleme ve boş fişek kovanlarını boşaltma işlemi yapılır. Bu işlemden sonra toplu kapatılarak silah kullanıma hazır hale getirilir. Toplu tabancayı doldurmak zaman aldığı için zaman kazanmak amacıyla fişekler tabla adı verilen metal klipse dizilebilir. Tabla üzerine dizili fişekler bir seferde silaha yüklenebilir. Ancak toplu bir tabancayı doldurmak her zaman şarjörlü bir tabancaya göre zaman alır. Bu durum toplu tabancaların dezavantajı olarak karşımıza çıkar.
Toplu tabanca iki şekilde kullanım olanağı sunan bir mekanizma özelliğine sahiptir. Birinci kullanım şekline çift hareketli(Double Action) denilir. Bu kullanım şeklinde silahın tetiği çekilmek suretiyle direkt ateş edilir. Tetik çekilirken önce horoz kalkar sonra tetik bir sınır noktasına dayanır. Bu noktadan sonra tetik çekilmeye devam edilir ise horoz düşer ve silah ateş eder. Bu Kullanım şeklinde horoz kalkarken toplu döner ve ateşe hazır bir fişek yatağı namlu ağzına gelir. Her tetik çekildiğinde, mermi ister ateş alsın, ister almasın, yuva dönerek diğer mermi namlunun ağız hizasına gelir ve horozun iğnesi bu merminin kapsülüne vurarak mermiyi ateşler. Bu kullanım şekli acil olarak ateş etmek gerektiğinde kullanılır. Ancak bu kullanım şeklinde keskin nişan almak zordur. Tetik iki işlemi birden tek hareket ile gerçekleştirdiği için aşırı tetik kuvveti sarf edilir. Bu durum keskin nişan almayı güçleştirir. İkinci kullanım şekline tek hareketli(Single Action) denilir. Bu kullanım şeklinde önce başparmak ile horoz kurulur. Daha sonra işaret parmağı ile tetik çekilerek ateş edilir. Bu kullanım şeklinde düşük tetik kuvveti sarf edildiği için hassas nişan alma olanağı mevcuttur.
Toplu tabancaların genellikle emniyet kilidi yoktur ve tetik çekildiği anda ateş alır. Bu bakımdan toplu tabancalar acil olarak silah çekip ateş etmek gerektiğinde, şarjörlü tabancalara göre daha avantajlı hale gelir. Ancak emniyet açısından silahı kullanan kişinin dikkatli olması gereklidir. (Not: Yeni model toplu tabancalarda bazı üreticiler emniyet mandalı koymaya başlamıştır.)
Toplu ve Şarjörlü Tabancaların Karşılaştırılması
- Toplu tabanca her zaman ateşe hazırdır. Bunun sonucu olarak acil durumda silah çekip ateş etmek gerektiğinde üstünlüğü tartışılmaz hale gelir. İlk atışı yapma olanağını sağlar. Şarjörlü tabancanın ateşe hazır hale gelmesi için sürgünün çekilip kurulması ve emniyet mandalının açılması gerekir. Bu sebepten dolayı acil bir durumda silah toplu tabancanın karşısında zayıf kalır ve genellikle şarjörlü bir tabanca ilk atışı yapana kadar toplu tabanca 3, 4 atış yapmış olur. Şarjörlüde mermi namludaysa bu olay tersine döner.
- Şarjörlü tabanca ilk atışı yapma konusunda toplu tabancanın gerisinde kalsa da, çatışmanın ilerleyen safhalarında seri ateş etme ve hızlı doldurulma avantajı ile toplu tabanca karşısında tartışmasız bir üstünlük yakalar.
- Toplu tabancaların balistik gücü tartışmasız üstündür. Şarjörlü bir tabancaya göre daha uzun bir menzile ve vuruş gücüne sahiptir. 102mm(4 inç) namlu boyu olan bir şarjörlü tabanca kullanılan fişeğin cinsine bağlı olarak 50 ile 75 metre arası değişen bir menzile sahipken, aynı menzili toplu bir tabanca ile elde etmek için 50mm(2 inç) 'lik namlu boyu yeterlidir. Ayrıca Şarjörlü bir tabancanın kurşunu bir insana isabet edince genellikle mermi vücut içinde kalır. Ancak toplu bir tabancanın mermisi genellikle insanı delip geçer. Bu bakımdan toplu bir tabanca genellikle vücut içinde mermi çekirdeği bırakmadığı için balistik olarak incelenecek kanıt bırakmaz.
- Etki gücü mermiye, namlu uzunluğuna bağlı olsa da esas olan artık çekirdek tipi ve materyalidir. Teflon ve NATO ince çekirdek tipi bir mermi 20 kat kevlar ve 1,6mm'den oluşan çelik yeleklerde etkilidir.
- Şarjörlü tabanca ateş ettikçe patlamış fişek kovanlarını etrafa döker. Bu kovanlar adli bir kanıt olup silahın tespit edilmesine olanak sağlar.
Çaplar
Tüm ateşili silahlarda silah çaplarına kalibre (Cal.) denir. Silah çapları Metrik Kalibrasyon, Anglo-Amerikan Kalibrasyon ve NATO Kalibrasyon sistemleri denilen üç ayrı sistemde ifade edilir.
Metrik Kalibrasyon sisteminde silahın ateşlediği mermi çapı ve kovan boyu milimetre cinsinden ifade edilir. Bu sistemde Tabanca ve Tüfek fişeklerinin ifadesi hep aynı sistemle yapılır. (Örnek: 9x19 mm, 9x21 mm, 7x57 mm, 7x57R mm, 8x57 mm, 8x57JRS mm, 9.3x74R mm, vb.)
Bu kalibrasyon sisteminin notasyonu şu şekilde ifade edilir.
Önce mermi çekirdeğinin çapı milimetre cinsinden yazılır, sonra 'x' harfi konulur, Kovan boyu milimetre cinsinden yazılarak fişek ifade edilmiş olur.
(Örneğin: 9x19 fişeğinin açılımı şu anlama gelir. Mermi çapı 9mm, Kovan boyu 19mm) Bazı fişekler standart fişeklerden farklılık gösterir. Bu durumda Söz konusu farklılığı ifade etmek için kalibrasyon sonuna bazı harfler ilave edilir. Örneğin: 7x57 fişeği 7mm çekirdek çapı, 57mm kovan boyu anlamına gelir. Ayrıca 7x57R fişeği mevcuttur. Bu fişek standart 7x57 fişeğinden biraz farklıdır. Sonundaki 'R' harfi fişeğin tabanında bulunan tırnak yuvasının içe doğru çevresel kanal şeklinde değil, Dışa doğru çevresel tırnak şeklinde olduğunu ifade eder. Bu kalibrasyon sisteminde kullanılan bazı harfler ve anlamlarını kısaca aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:
- J Harfi: Almanca 'Jinfanter' kelimesinden gelmektedir. Fişeğin Piyade dolumu olduğunu ifade eder. Yani piyade tüfeğinin üzerinde bulunan standart gez ile metraj ayarı ve sapma ayarı ile rahatlıkla hedef vurulabileceğini ifade eder. Normalde piyasada değişik gramajda çekirdeği ve barut yükü olan aynı kalibrede birçok fişek mevcuttur. Bu fişeklerin ateşlediği mermi çekirdekleri hep değişik atış yörüngeleri çizerler. Örneğin gramajı yüksek çekirdeklere yerçekimi kuvveti fazla etki ettiği için atış mesafesi uzadıkça daha çok nişan alınan noktanın altına isabet eder; ya da gramajı hafif olan çekirdekler rüzgardan dolayı daha fazla yatay sapma gösterir. Bu durumu standart altına almak daha basit atış olanağı sağlar ve askerlerin cephede daha kolay metraj ayarı yapmasına olanak sunar.
- I Harfi: 'International' harfinin kısaltmasıdır. Uluslararası piyasada en çok satılan standart dolumu ifade eder.
- S Harfi: Almanca 'Spitzer' kelimesinden gelmektedir. Mermi çekirdeğinin sivri burunlu olduğunu ifade eder.
- SE Harfi: Fransızca 'Sportive Enternational' kelimesinden gelmektedir. Söz konusu kalibredeki fişeğin uluslararası atış müsabakalarında kullanıldığını ifade eder. (Ör: 6.5x55SE )
Kalibre cinsinden ifade edilenler 22 Cal, 30 Cal, 38 Cal, 45 Cal, .338 Cal, .50 Cal.
Kalibreyle (Cal.) ifade edilenlerin kaç milimetreye eşdeğer olduklarını hesaplamak için belirli bir kalibreyi 0,254 ile çarpmak yeterlidir. Örnek: 38 kalibrenin kaç mm’ye eşdeğer olduğunu anlamak istersek;
| 38 x 0,254 = 9,652 mm buluruz. |
Kalibre cinsinden ifade edilen silahlar genellikle Toplu (Revolver) tabancalardır. Şarjörlü tabancalar ise genellikle mm cinsinden ifade edilirler.
.357 Magnum olarak tabir edilen silahların mermi çapları yaklaşık .38 kalibre olup, .38 kalibre mermiye göre barut hakkı daha fazla ve mermileri .38 kalibreye göre daha uzundur. .357 Magnum bir silahta .38 kalibrelik mermi kullanımı mümkün olup bunun tersi mümkün değildir. Yani .38 kalibrelik bir silahta .357 Magnum mermi kullanılamaz.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Cal. hesaplaması[]
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Pistols ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Smith & Wesson resmi sitesi28 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Interactive Illustrated Pistol12 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Handgun Database28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Ballistics By The Inch21 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Relationship between barrel length and bullet velocity.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tabanca kisa namlulu atesli silah Ustten soldan saga Glock G22 Glock G21 Kimber Stainless Raptor II Dan Wesson Commander Classic Bobtail Alttan sagdan sola Smith amp Wesson 357 Ruger Blackhawk 357 Ruger SP 101 Sig Sauer P220 Combat Tabancalar calisma prensiplerine ve mermi muhafaza bolumlerinin sekline gore sarjorlu pistol veya toplu revolver olarak adlandirilirlar ve kullanilan mermilerin caplarina gore siniflandirilirlar Sarjorlu tabancalarin kendine gore toplu tabancalarin da kendilerine gore avantaj ve dezavantajlari vardir EtimolojiEski Turkcede taban kokunden tureyip taban gibi el tokadi anlaminda kullanilmistir Tokat ve samar anlamina kullanilir Sarjorlu tabancalarSarjor ve calisma prensibi Sarjor Sarjor ici mermiyle doldurulan bir nevi mermi kutusudur Bu kutuya mermiler ust uste sirayla dizilir ve sarjor tabancanin kabza denilen elle tutulan kisminin icindeki yuvaya yerlestirilir Silah her ateslendiginde mermi cekirdegi barutun genlesmesiyle kovandan ayrilarak namludan cikarken kovan da tepki kuvveti ile silahin surgusunu geri iter ve surgu geri geldiginde bos kovani disari atip yeni gelecek mermiye yer acar Surgu tepme kuvveti ile bos kovani disari attiktan sonra irca yayinin ileri itmesi esansinda sarjorun yay ile besledigi yeni atese hazir bir fisegi alip namlu yatagina yerlestirir Sarjorlu tabancanin surgusu her atista geri gelip ileri gitme hareketi yapar Bu hareket hem patlamis fisegin kovanini disari atip yeni atese hazir bir fisegi namlunun fisek yatagina beslerken ayni zamanda silahin atesleme ignesi ve horozunun yeniden kurulmasini saglar Sarjorlu tabancalar yapisi geregi hizli ve etkin atis olanagi saglar ayrica kolay doldurulma avantaji vardir Sarjorlerin fisek kapasitesi yuksektir Sarjorlu tabancalarin fisek kapasiteleri 6 1 den 16 1 e kadar degisir Sarjorlu tabancalarin fisek kapasitesi ifade edilirken Ornegin 12 1 14 1 15 1 16 1 8 1 Arti bir 1 tabiri kullanilir Bu sarjorlu bir tabancadaki toplam fisek adedi sarjordeki fisek adedi arti namlu yataginda atisa hazir bekleyen fisek adedinin toplamini ifade eder Ornegin belli bir atis yaptiktan sonra sarjorunde 6 adet fisek kalmis olan bir sarjorlu tabancanin icinde toplam 6 adet sarjorde olmak uzere arti bir tanede namlu yataginda atisa hazir bekleyen toplam 7 adet fisek bulunur Yani sarjorlu tabancanin sadece sarjorunu cikarmakla tabanca bosalmaz Yatakta hazir bekleyen fisegi surguyu cekmek suretiyle disari almak gerekir Sonuc olarak sarjorlu tabancanin fisek kapasitesi sarjorun alabilecegi maksimum fisek adedi arti namlu yataginda atisa hazir bekleyen fisekten olusur Bu sebeple sarjoru 12 adet mermi alan bir sarjorlu tabancanin fisek kapasitesi 12 1 seklinde ifade edilir Ancak bos icinde hic fisek olmayan bir silah doldurulurken sadece sarjorun icindeki fisek kadar silahin icine fisek yuklenmis olur Ornegin 12 1 kapasiteli bos bir tabancaya sarjorde 12 adet fisek ile yukleme yapildiginda silaha 12 adet fisek yuklenmis olur Arti bir kapasitesinden yararlanmak icin silahin surgusunu cekip kurmak ve sarjordeki bir adet fisegi namlu yatagina surdukten sonra sarjoru yeniden cikartip bir fisek daha eklemek gerekir Bu islem yapildiginda silahin icinde 13 adet fisek yuklenmis olur Toplu revolver tabancalarSmith amp Wesson toplu revolver 38 cal Tabancanin bunyesinde fiseklerin dizildigi silindirik tambur seklindeki yapiya toplu denir Toplu uzerinde fiseklerin dizildigi toplu merkezine gore esit aci ile delinmek suretiyle olusturulmus fisek yataklari mevcuttur Genellikle toplular alti adet fisek aldigi icin halk arasinda bu silaha Altipatlar denilir Ancak toplusu 5 ile 8 arasinda degisen fisek kapasitesi olan silahlar da mevcuttur Ozellikle 22 kalibre gibi kucuk capli fisekler icin toplu kapasitesi 12 adet fisege kadar cikabilir Silahin toplusu bir mandal vasitasiyla genellikle yana devrilmek suretiyle acilir Bazi eski model silahlarda Or Smith Wesson Model 3 Schofield gibi silah kirilmak suretiyle toplu acilir Toplu acilmak suretiyle topluya fisek yukleme ve bos fisek kovanlarini bosaltma islemi yapilir Bu islemden sonra toplu kapatilarak silah kullanima hazir hale getirilir Toplu tabancayi doldurmak zaman aldigi icin zaman kazanmak amaciyla fisekler tabla adi verilen metal klipse dizilebilir Tabla uzerine dizili fisekler bir seferde silaha yuklenebilir Ancak toplu bir tabancayi doldurmak her zaman sarjorlu bir tabancaya gore zaman alir Bu durum toplu tabancalarin dezavantaji olarak karsimiza cikar Toplu tabanca iki sekilde kullanim olanagi sunan bir mekanizma ozelligine sahiptir Birinci kullanim sekline cift hareketli Double Action denilir Bu kullanim seklinde silahin tetigi cekilmek suretiyle direkt ates edilir Tetik cekilirken once horoz kalkar sonra tetik bir sinir noktasina dayanir Bu noktadan sonra tetik cekilmeye devam edilir ise horoz duser ve silah ates eder Bu Kullanim seklinde horoz kalkarken toplu doner ve atese hazir bir fisek yatagi namlu agzina gelir Her tetik cekildiginde mermi ister ates alsin ister almasin yuva donerek diger mermi namlunun agiz hizasina gelir ve horozun ignesi bu merminin kapsulune vurarak mermiyi atesler Bu kullanim sekli acil olarak ates etmek gerektiginde kullanilir Ancak bu kullanim seklinde keskin nisan almak zordur Tetik iki islemi birden tek hareket ile gerceklestirdigi icin asiri tetik kuvveti sarf edilir Bu durum keskin nisan almayi guclestirir Ikinci kullanim sekline tek hareketli Single Action denilir Bu kullanim seklinde once basparmak ile horoz kurulur Daha sonra isaret parmagi ile tetik cekilerek ates edilir Bu kullanim seklinde dusuk tetik kuvveti sarf edildigi icin hassas nisan alma olanagi mevcuttur Toplu tabancalarin genellikle emniyet kilidi yoktur ve tetik cekildigi anda ates alir Bu bakimdan toplu tabancalar acil olarak silah cekip ates etmek gerektiginde sarjorlu tabancalara gore daha avantajli hale gelir Ancak emniyet acisindan silahi kullanan kisinin dikkatli olmasi gereklidir Not Yeni model toplu tabancalarda bazi ureticiler emniyet mandali koymaya baslamistir Toplu ve Sarjorlu Tabancalarin KarsilastirilmasiToplu tabanca her zaman atese hazirdir Bunun sonucu olarak acil durumda silah cekip ates etmek gerektiginde ustunlugu tartisilmaz hale gelir Ilk atisi yapma olanagini saglar Sarjorlu tabancanin atese hazir hale gelmesi icin surgunun cekilip kurulmasi ve emniyet mandalinin acilmasi gerekir Bu sebepten dolayi acil bir durumda silah toplu tabancanin karsisinda zayif kalir ve genellikle sarjorlu bir tabanca ilk atisi yapana kadar toplu tabanca 3 4 atis yapmis olur Sarjorlude mermi namludaysa bu olay tersine doner Sarjorlu tabanca ilk atisi yapma konusunda toplu tabancanin gerisinde kalsa da catismanin ilerleyen safhalarinda seri ates etme ve hizli doldurulma avantaji ile toplu tabanca karsisinda tartismasiz bir ustunluk yakalar Toplu tabancalarin balistik gucu tartismasiz ustundur Sarjorlu bir tabancaya gore daha uzun bir menzile ve vurus gucune sahiptir 102mm 4 inc namlu boyu olan bir sarjorlu tabanca kullanilan fisegin cinsine bagli olarak 50 ile 75 metre arasi degisen bir menzile sahipken ayni menzili toplu bir tabanca ile elde etmek icin 50mm 2 inc lik namlu boyu yeterlidir Ayrica Sarjorlu bir tabancanin kursunu bir insana isabet edince genellikle mermi vucut icinde kalir Ancak toplu bir tabancanin mermisi genellikle insani delip gecer Bu bakimdan toplu bir tabanca genellikle vucut icinde mermi cekirdegi birakmadigi icin balistik olarak incelenecek kanit birakmaz Etki gucu mermiye namlu uzunluguna bagli olsa da esas olan artik cekirdek tipi ve materyalidir Teflon ve NATO ince cekirdek tipi bir mermi 20 kat kevlar ve 1 6mm den olusan celik yeleklerde etkilidir Sarjorlu tabanca ates ettikce patlamis fisek kovanlarini etrafa doker Bu kovanlar adli bir kanit olup silahin tespit edilmesine olanak saglar CaplarTum atesili silahlarda silah caplarina kalibre Cal denir Silah caplari Metrik Kalibrasyon Anglo Amerikan Kalibrasyon ve NATO Kalibrasyon sistemleri denilen uc ayri sistemde ifade edilir Metrik Kalibrasyon sisteminde silahin atesledigi mermi capi ve kovan boyu milimetre cinsinden ifade edilir Bu sistemde Tabanca ve Tufek fiseklerinin ifadesi hep ayni sistemle yapilir Ornek 9x19 mm 9x21 mm 7x57 mm 7x57R mm 8x57 mm 8x57JRS mm 9 3x74R mm vb Bu kalibrasyon sisteminin notasyonu su sekilde ifade edilir Once mermi cekirdeginin capi milimetre cinsinden yazilir sonra x harfi konulur Kovan boyu milimetre cinsinden yazilarak fisek ifade edilmis olur Ornegin 9x19 fiseginin acilimi su anlama gelir Mermi capi 9mm Kovan boyu 19mm Bazi fisekler standart fiseklerden farklilik gosterir Bu durumda Soz konusu farkliligi ifade etmek icin kalibrasyon sonuna bazi harfler ilave edilir Ornegin 7x57 fisegi 7mm cekirdek capi 57mm kovan boyu anlamina gelir Ayrica 7x57R fisegi mevcuttur Bu fisek standart 7x57 fiseginden biraz farklidir Sonundaki R harfi fisegin tabaninda bulunan tirnak yuvasinin ice dogru cevresel kanal seklinde degil Disa dogru cevresel tirnak seklinde oldugunu ifade eder Bu kalibrasyon sisteminde kullanilan bazi harfler ve anlamlarini kisaca asagidaki gibi ozetleyebiliriz J Harfi Almanca Jinfanter kelimesinden gelmektedir Fisegin Piyade dolumu oldugunu ifade eder Yani piyade tufeginin uzerinde bulunan standart gez ile metraj ayari ve sapma ayari ile rahatlikla hedef vurulabilecegini ifade eder Normalde piyasada degisik gramajda cekirdegi ve barut yuku olan ayni kalibrede bircok fisek mevcuttur Bu fiseklerin atesledigi mermi cekirdekleri hep degisik atis yorungeleri cizerler Ornegin gramaji yuksek cekirdeklere yercekimi kuvveti fazla etki ettigi icin atis mesafesi uzadikca daha cok nisan alinan noktanin altina isabet eder ya da gramaji hafif olan cekirdekler ruzgardan dolayi daha fazla yatay sapma gosterir Bu durumu standart altina almak daha basit atis olanagi saglar ve askerlerin cephede daha kolay metraj ayari yapmasina olanak sunar I Harfi International harfinin kisaltmasidir Uluslararasi piyasada en cok satilan standart dolumu ifade eder S Harfi Almanca Spitzer kelimesinden gelmektedir Mermi cekirdeginin sivri burunlu oldugunu ifade eder SE Harfi Fransizca Sportive Enternational kelimesinden gelmektedir Soz konusu kalibredeki fisegin uluslararasi atis musabakalarinda kullanildigini ifade eder Or 6 5x55SE Kalibre cinsinden ifade edilenler 22 Cal 30 Cal 38 Cal 45 Cal 338 Cal 50 Cal Kalibreyle Cal ifade edilenlerin kac milimetreye esdeger olduklarini hesaplamak icin belirli bir kalibreyi 0 254 ile carpmak yeterlidir Ornek 38 kalibrenin kac mm ye esdeger oldugunu anlamak istersek 38 x 0 254 9 652 mm buluruz Kalibre cinsinden ifade edilen silahlar genellikle Toplu Revolver tabancalardir Sarjorlu tabancalar ise genellikle mm cinsinden ifade edilirler 357 Magnum olarak tabir edilen silahlarin mermi caplari yaklasik 38 kalibre olup 38 kalibre mermiye gore barut hakki daha fazla ve mermileri 38 kalibreye gore daha uzundur 357 Magnum bir silahta 38 kalibrelik mermi kullanimi mumkun olup bunun tersi mumkun degildir Yani 38 kalibrelik bir silahta 357 Magnum mermi kullanilamaz Ayrica bakinizTabancalar listesiKaynakca Cal hesaplamasi olu kirik baglanti Dis baglantilarWikimedia Commons ta Pistols ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikitap Vikikitapta bu konu hakkinda daha fazla bilgi var Tabanca Tasima ve Kullanma Smith amp Wesson resmi sitesi28 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Interactive Illustrated Pistol12 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Handgun Database28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ballistics By The Inch21 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Relationship between barrel length and bullet velocity