Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tacikistan Komünist Partisi (Tacikçe: Ҳизби Коммунистӣи Тоҷикистон/Hizbi Kommunisti Tacikistan) - Tacikistan'da 1918 yılında kurulan ve 1991 yılında yeniden teşkilatlanan Marksist-Leninist ideolojide siyasi parti.Sovyetler Birliği Tacikistan Komünist Partisi'nin halefi niteliğindedir. Eski Sovyet ülkelerindeki Komünist Partilerin 1993 yılında Rusya'da önderliğinde kurduğu 'ne bağlıdır.
Tacikistan Komünist Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | XKT (HKT) |
| Kuruluş tarihi | 1918 Yeniden kuruluş 1991 |
| İdeoloji | Marksizm-Leninizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
Tarihçe
1905 Devrimi sırasında Tacikistan'da ilk sosyal demokrat gruplar faaliyet göstermeye başladı. Komünist Parti ise Kasım 1918'de kurulan Buhara Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin yerel yönetimlerinden biri olarak 1920 yılında Tacikistan'da resmi bir nitelik kazandı. 6 Aralık 1924'te SBKP Merkez Komitesi Asya Bürosu, Buhara yerine Özbekistan Komünist Partisi adıyla yeni bir teşkilatlanma yoluna gitti ve Tacikistan'daki siyasi örgütlenme de bu teşkilata bağlandı. Ekim 1927'de ise bölgesel nitelikte olan bu teşkilatlanma Tacikistan Komünist Partisi adıyla Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin resmi yönetici partisi haline geldi.
1941-45 yıllarında II.Dünya Savaşı sırasında parti üyelerinin % 50'sini oluşturan 17.024 kişi Nazilere karşı mücadele için cepheye gitti. 1975 yılında 94 bin üyesi olan partinin 1 Ocak 1990 itibarıyla üye sayısı 127.000 oldu.
24 Kasım 1991'de Tacikistan Komünist Partisi eski genel sekreteri R.Nabiyev Tacikistan Cumhuriyeti'nin ilk başkanı seçildi. Ancak bu değişim sürecinde Tacikistan Komünist Partisi, Belarus Komünist Partisi ile birlikte Sovyetler Birliği'nin tüm cumhuriyetlerindeki partiler arasında çözülmeden ve kapatılmadan yeniden teşkilatlanan iki siyasi partiden biri oldu. Hatta Eylül 1991'de partinin olağanüstü kongresinde kabul edilen yönetmelikte Marksizm-Leninizm ve proletarya enternasyonali yeniden partinin temel politikası olarak kabul edildi ancak parti resmi adını Sosyalist Parti olarak değiştirdi. Mart 1992'de ise yeniden Komünist Parti adını aldı.
1991 yılından 2016 yılına kadar partinin genel başkanlığını yaptı. Parti, 1997 yılında sona eren iç savaş süresince silahlı dinci teröristlere karşı hükûmeti destekledi. Ancak 2010 yılından itibaren Devlet Başkanı Emomali Rahmonov ile anlaşmazlığa düşen parti, hükûmetin yaptırımları ve Sovyet mirasına yönelik saldırısı ile güç kaybetti.
Seçimler
1995 yılında yapılan seçimlerde meclisteki 181 milletvekilinden 60'ı Tacikistan Komünist Partisi'nden seçildi. Bu dönemde en güçlü siyasi örgütlenme olarak varlığını sürdürdü. Seçim sisteminde ve yasama organlarında yapılan düzenlemelerle mecliste temsil edilecek milletvekili sayısı 63'e düşürüldü ve bu düzenlemelerin ardından 2000 yılında yapılan ilk seçimlerde Tacikistan Komünist Partisi 63 sandalyeden 13'ünü kazanabildi. 2005 yılında % 20,6 oy almasına rağmen sadece 4 milletvekili çıkarabildi.
Parlamento seçimleri
| Seçimler | Oy | % | Sandalye | +/– |
|---|---|---|---|---|
60 / 181 |  | |||
13 / 63 |  47 | |||
| 533,066 | 20.6 | 4 / 63 | 9 | |
| 229,080 | 7.0 | 2 / 63 | 2 | |
| 2.2 | 2 / 63 | | ||
| 3.1 | 2 / 63 | |
Kaynakça
- ^ "Энциклопедия Кольера". 6 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tacikistan Komunist Partisi Tacikce Ҳizbi Kommunistӣi Toҷikiston Hizbi Kommunisti Tacikistan Tacikistan da 1918 yilinda kurulan ve 1991 yilinda yeniden teskilatlanan Marksist Leninist ideolojide siyasi parti Sovyetler Birligi Tacikistan Komunist Partisi nin halefi niteligindedir Eski Sovyet ulkelerindeki Komunist Partilerin 1993 yilinda Rusya da onderliginde kurdugu ne baglidir Tacikistan Komunist PartisiKisaltmaXKT HKT Kurulus tarihi1918 Yeniden kurulus 1991IdeolojiMarksizm LeninizmSiyasi pozisyonAsiri solTarihce1905 Devrimi sirasinda Tacikistan da ilk sosyal demokrat gruplar faaliyet gostermeye basladi Komunist Parti ise Kasim 1918 de kurulan Buhara Komunist Partisi Merkez Komitesi nin yerel yonetimlerinden biri olarak 1920 yilinda Tacikistan da resmi bir nitelik kazandi 6 Aralik 1924 te SBKP Merkez Komitesi Asya Burosu Buhara yerine Ozbekistan Komunist Partisi adiyla yeni bir teskilatlanma yoluna gitti ve Tacikistan daki siyasi orgutlenme de bu teskilata baglandi Ekim 1927 de ise bolgesel nitelikte olan bu teskilatlanma Tacikistan Komunist Partisi adiyla Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin resmi yonetici partisi haline geldi 1941 45 yillarinda II Dunya Savasi sirasinda parti uyelerinin 50 sini olusturan 17 024 kisi Nazilere karsi mucadele icin cepheye gitti 1975 yilinda 94 bin uyesi olan partinin 1 Ocak 1990 itibariyla uye sayisi 127 000 oldu 24 Kasim 1991 de Tacikistan Komunist Partisi eski genel sekreteri R Nabiyev Tacikistan Cumhuriyeti nin ilk baskani secildi Ancak bu degisim surecinde Tacikistan Komunist Partisi Belarus Komunist Partisi ile birlikte Sovyetler Birligi nin tum cumhuriyetlerindeki partiler arasinda cozulmeden ve kapatilmadan yeniden teskilatlanan iki siyasi partiden biri oldu Hatta Eylul 1991 de partinin olaganustu kongresinde kabul edilen yonetmelikte Marksizm Leninizm ve proletarya enternasyonali yeniden partinin temel politikasi olarak kabul edildi ancak parti resmi adini Sosyalist Parti olarak degistirdi Mart 1992 de ise yeniden Komunist Parti adini aldi 1991 yilindan 2016 yilina kadar partinin genel baskanligini yapti Parti 1997 yilinda sona eren ic savas suresince silahli dinci teroristlere karsi hukumeti destekledi Ancak 2010 yilindan itibaren Devlet Baskani Emomali Rahmonov ile anlasmazliga dusen parti hukumetin yaptirimlari ve Sovyet mirasina yonelik saldirisi ile guc kaybetti Secimler1995 yilinda yapilan secimlerde meclisteki 181 milletvekilinden 60 i Tacikistan Komunist Partisi nden secildi Bu donemde en guclu siyasi orgutlenme olarak varligini surdurdu Secim sisteminde ve yasama organlarinda yapilan duzenlemelerle mecliste temsil edilecek milletvekili sayisi 63 e dusuruldu ve bu duzenlemelerin ardindan 2000 yilinda yapilan ilk secimlerde Tacikistan Komunist Partisi 63 sandalyeden 13 unu kazanabildi 2005 yilinda 20 6 oy almasina ragmen sadece 4 milletvekili cikarabildi Parlamento secimleriSecimler Oy Sandalye 60 18113 63 47533 066 20 6 4 63 9229 080 7 0 2 63 22 2 2 633 1 2 63Kaynakca Enciklopediya Kolera 6 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2017