Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Talas Muharebesi, 751 yılında bugünkü Kırgızistan sınırları içindeki Talas Nehri civarında, Abbâsîler ve ortağı olan Karluklar ile Çinliler arasında yapılan ve 5 gün süren muharebe. Çin ordusunun yenilgisi ile sonuçlanan muharebe gerek Çin, gerekse Türk ve İslam tarihi açısından önemlidir.
| Talas Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Abbâsî Halifeliği Karluklar | Çin (Tang Hanedanı) | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Ebû Müslim Horasânî | | ||||||
| Güçler | |||||||
| 200.000 | 30.000-100.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| bilinmiyor | 20.000-30.000 | ||||||
Olayların gelişimi
Parçalanan Türgişlerin “Kara Türgişler” grubu 742'de Çinlilerin desteğiyle Tumoça komutasında bağımsızlıklarını korudu.
Keş'teki (bugünkü Taşkent) Kara Türgişlerin sonraki hükümdarı , Çinli komutan (ya da Gao Hsien-çı) tarafından 751'de öldürüldü ve bütün mallarına el konuldu.[] Şehri yağma edildi. Çinli komutan, hükümdar ile antlaşma yaptığı halde ona komplo kurmuştu.[] Bu olaydan sonra kaçmayı başaran hükümdarın oğlu Araplardan yardım istedi.[]
Bu gelişmeden bir yıl önce Emevîler yıkılarak (750) yerlerine Abbasiler gelmişti. Ebu Hasan 745 yılında Emevîlerin Horasan valisi Nasr bin Seyyar’ı yenerek Horasan’dan çıkartmıştı. Bu olay Emevîlerden memnun olmayan Müslümanlar için bir kıvılcım oldu.
Taşkent'in yardım istediği sırada Horasan valisi olan , Arap liderleri gibi düşünmedi ve komutanı Ziya bin Salih’i gönderdi.
Çin kaynaklarına göre, Çin ordusundaki Karluklar ve muharebe sırasında taraf değiştirerek Arapların tarafına geçti ve Çin ordusuna arkadan saldırdı.
Sonuçları
Bu muharebe ile birlikte matbaa ilk defa Çin dışına çıkmıştır. Bunun yanı sıra barut, kâğıt ve pusulayı da Araplar öğrenmişlerdir. Bu önemli buluşlar Avrupa'ya ise Avrupa ülkelerinin İslam dünyasına karşı düzenlediği Haçlı Seferleri ile geçmiştir. Bu bakımdan da Talas Savaşı'nın dünya tarihi için çok önemli bir yeri vardır. Türk tarihi için de önemi büyüktür. Türkler bu savaşta Müslümanlığı yakından tanıma fırsatı bulmuştur ve çoğu tarih kaynaklarında Türklerin Müslümanlığın kabul etmesi konusunda başlangıç noktasını oluşturur.
Notlar
Kaynakça
- Bartold W. (1928) (1992). (Western) Turkestan Down to the Mongol Invasion. New Delhi: Munshiram Monohartal Publishers.
- Bai, Shouyi et al (2003). A History of Chinese Muslim (Vol.s). Beijing: Zhonghua Book Company.
- Xue, Zongzheng (1998). Anxi and Beiting Protectorates: A Research on Frontier Policy in Tang Dynasty's Western Boundry. Harbin: Heilongjiang Education Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Talas Muharebesi 751 yilinda bugunku Kirgizistan sinirlari icindeki Talas Nehri civarinda Abbasiler ve ortagi olan Karluklar ile Cinliler arasinda yapilan ve 5 gun suren muharebe Cin ordusunun yenilgisi ile sonuclanan muharebe gerek Cin gerekse Turk ve Islam tarihi acisindan onemlidir Talas MuharebesiTarihTemmuz Agustos 751BolgeTalas KirgizistanSonucKesin Abbasi zaferiTaraflarAbbasi Halifeligi KarluklarCin Tang Hanedani Komutanlar ve liderlerEbu Muslim HorasaniGucler200 00030 000 100 000Kayiplarbilinmiyor20 000 30 000Olaylarin gelisimiParcalanan Turgislerin Kara Turgisler grubu 742 de Cinlilerin destegiyle Tumoca komutasinda bagimsizliklarini korudu Kes teki bugunku Taskent Kara Turgislerin sonraki hukumdari Cinli komutan ya da Gao Hsien ci tarafindan 751 de olduruldu ve butun mallarina el konuldu kaynak belirtilmeli Sehri yagma edildi Cinli komutan hukumdar ile antlasma yaptigi halde ona komplo kurmustu kaynak belirtilmeli Bu olaydan sonra kacmayi basaran hukumdarin oglu Araplardan yardim istedi kaynak belirtilmeli Bu gelismeden bir yil once Emeviler yikilarak 750 yerlerine Abbasiler gelmisti Ebu Hasan 745 yilinda Emevilerin Horasan valisi Nasr bin Seyyar i yenerek Horasan dan cikartmisti Bu olay Emevilerden memnun olmayan Muslumanlar icin bir kivilcim oldu Taskent in yardim istedigi sirada Horasan valisi olan Arap liderleri gibi dusunmedi ve komutani Ziya bin Salih i gonderdi Cin kaynaklarina gore Cin ordusundaki Karluklar ve muharebe sirasinda taraf degistirerek Araplarin tarafina gecti ve Cin ordusuna arkadan saldirdi Sonuclari Bu muharebe ile birlikte matbaa ilk defa Cin disina cikmistir Bunun yani sira barut kagit ve pusulayi da Araplar ogrenmislerdir Bu onemli buluslar Avrupa ya ise Avrupa ulkelerinin Islam dunyasina karsi duzenledigi Hacli Seferleri ile gecmistir Bu bakimdan da Talas Savasi nin dunya tarihi icin cok onemli bir yeri vardir Turk tarihi icin de onemi buyuktur Turkler bu savasta Muslumanligi yakindan tanima firsati bulmustur ve cogu tarih kaynaklarinda Turklerin Muslumanligin kabul etmesi konusunda baslangic noktasini olusturur Notlar Bai p 227 Bai p 210 219 Crawford Peter 2013 The War of the Three Gods Romans Persians and the Rise of Islam Pen and Sword s 215 ISBN 9781473829510 4 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Haziran 2020 a b c d Bai p 224 225 Bartold p 180 196KaynakcaBartold W 1928 1992 Western Turkestan Down to the Mongol Invasion New Delhi Munshiram Monohartal Publishers ISBN 81 215 0544 3 Bai Shouyi et al 2003 A History of Chinese Muslim Vol s Beijing Zhonghua Book Company ISBN 7 101 02890 X Xue Zongzheng 1998 Anxi and Beiting Protectorates A Research on Frontier Policy in Tang Dynasty s Western Boundry Harbin Heilongjiang Education Press ISBN 7 5316 2857 0