Tamgalı, Kazakistan'ın Zhetysu bölgesinde bulunan bir petroglif sitesidir. Tamgalı, 2004 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmiştir. Tamgalı, Almatı'nın 170 km (karayoluyla) kuzeybatısında yer almaktadır.
UNESCO Dünya Mirası | |
---|---|
Konum | Kazakistan |
(Kriter) | Kültürel: iii |
Referans | 1145 |
Tescil | 2004 (28. oturum) |
Bölge | Asya-Pasifik |
Koordinatlar | 43°48′12″K 75°32′6″D / 43.80333°K 75.53500°D |
Tamgalı petrogliflerinin en eskisi, bölgenin Saka/İskit halkının öncüleri tarafından doldurulduğu Tunç Çağı'na (yaklaşık 3.000 yıl önce) ve en yenisi 18. veya 19. yüzyıldan kalmadır.
Açıklama
Tamgalı'da 48 siteye dağıtılmış yaklaşık 5.000 petroglif bulunmaktadır. I, II, III, IV ve V olarak adlandırılan en önemli sitelerden beşi, yaklaşık 3.000 glif içerir. Bu beş site, küçük Tamgalı kanyonunda yoğunlaşmıştır. İkincil öneme sahip diğer 22 sitenin her biri 50 ila 100 temsil içerir. Kalan sitelerin her biri 1 ila 50 rakam içerir ve geniş bir alana dağılmıştır.
Tamgalı petroglifleri, dört farklı dönemin çalışmalarını temsil ediyor.
Orta Tunç Çağı glifleri en büyük estetik ve kültürel değere sahiptir. Görüntü boyutları, 0,7 ila 1,0 metre boyuta ulaşan istisnai görüntülerle ortalama 25 ila 30 cm civarındadır. Öncelikle 3 ila 5 mm'lik bir gravür derinliği ile toplayarak geliştirildiler. Antropomorfik, zoomorfik ve senkretik konuları içeren bir dizi görüntü ile doğal bir cazibeye sahip olma eğilimindedirler. Örnekler arasında güneş tanrıları (güneş başları), kılık değiştirmiş şahsiyetler, sopalı erkekler, kurt maskeli okçular, tapanlar, silahlı savaşçılar, hayvan ve insan kurbanları, erotik sahneler, doğum yapan kadınlar, savaş arabaları, boğalar, eşekler, atlar, develer, yaban domuzları, kurt, geyik vb. Hayvansal imgelerden bazıları günümüzde soyu tükenmiş türleri temsil etmektedir.
Geç Tunç Çağı ve geçiş dönemi glifleri daha az çeşitliliğe sahiptir ve teknik olarak daha az işlenmiştir. Bir ila iki milimetre derinliğe kadar toplanırlar. Ortalama boyut 15 cm'den küçüktür. Karmaşık konular nadirdir. Atlar, boğalar ve vahşi hayvanlar kalır, ancak daha fazla pastoral yaşam sahnesi eklenir.
Erken Demir Çağı glifleri, Tamgalı'da nicel olarak en çok sayıda olanıdır. Bu örnekler üslup, nitelik veya konu olarak önceki dönemlerdeki kadar homojen değildir. Daha çeşitli halklar ve kabileler tarafından yaratıldılar. Vahşi hayvanların avlanması ve avcılar tarafından geyik ve keçilerin kovalanması hala yaygındır.
Orta Çağ ve modern zaman petroglifleri, yalnızca yaklaşık 300 resimle sayıca daha azdır. Sahneler, düello yapan savaşçıları içerir. Avlanma sahnelerinde avdan çok avcı vurgulanır. Sancaklara, silahlara ve at teçhizatına daha fazla önem verilir. Figürler daha yüzeysel olarak oyulmuştur ve birçoğu daha önceki gliflere eklemeler olarak yapılmıştır. Gravürlerin yerleri daha az belirgindir.
Tamgalı adı Kazakça ve diğer Türk dillerinde "boyalı veya işaretli yer" anlamına gelir.
Ayrıca bkz.
Kaya resimlerinden örnekler
Kaynakça
- ^ Exploring Kazakhstan and post-Soviet Central Asia: One Steppe at a Time 22 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 26 September 2011.
- ^ (PDF). UNESCO. 2003. 6 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021.
- ^ Hermann, Luc (2011). Die Petroglyphen von Tamgaly in Kasachstan (Almanca). Paris: BoD (Books on Demand). ISBN .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Tamgalı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Petroglyphs within the Archaeological Landscape of Tamgaly" UNESCO5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- (İngilizce)
- (Türkçe)
Kazakistan ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tamgali Kazakistan in Zhetysu bolgesinde bulunan bir petroglif sitesidir Tamgali 2004 yilinda UNESCO Dunya Mirasi Listesi ne girmistir Tamgali Almati nin 170 km karayoluyla kuzeybatisinda yer almaktadir Tamgali Kaya ResimleriUNESCO Dunya MirasiKonum KazakistanKriterKulturel iiiReferans1145Tescil2004 28 oturum BolgeAsya PasifikKoordinatlar43 48 12 K 75 32 6 D 43 80333 K 75 53500 D 43 80333 75 53500 Tamgali petrogliflerinin en eskisi bolgenin Saka Iskit halkinin onculeri tarafindan dolduruldugu Tunc Cagi na yaklasik 3 000 yil once ve en yenisi 18 veya 19 yuzyildan kalmadir AciklamaTamgali da 48 siteye dagitilmis yaklasik 5 000 petroglif bulunmaktadir I II III IV ve V olarak adlandirilan en onemli sitelerden besi yaklasik 3 000 glif icerir Bu bes site kucuk Tamgali kanyonunda yogunlasmistir Ikincil oneme sahip diger 22 sitenin her biri 50 ila 100 temsil icerir Kalan sitelerin her biri 1 ila 50 rakam icerir ve genis bir alana dagilmistir Tamgali petroglifleri dort farkli donemin calismalarini temsil ediyor Orta Tunc Cagi glifleri en buyuk estetik ve kulturel degere sahiptir Goruntu boyutlari 0 7 ila 1 0 metre boyuta ulasan istisnai goruntulerle ortalama 25 ila 30 cm civarindadir Oncelikle 3 ila 5 mm lik bir gravur derinligi ile toplayarak gelistirildiler Antropomorfik zoomorfik ve senkretik konulari iceren bir dizi goruntu ile dogal bir cazibeye sahip olma egilimindedirler Ornekler arasinda gunes tanrilari gunes baslari kilik degistirmis sahsiyetler sopali erkekler kurt maskeli okcular tapanlar silahli savascilar hayvan ve insan kurbanlari erotik sahneler dogum yapan kadinlar savas arabalari bogalar esekler atlar develer yaban domuzlari kurt geyik vb Hayvansal imgelerden bazilari gunumuzde soyu tukenmis turleri temsil etmektedir Gec Tunc Cagi ve gecis donemi glifleri daha az cesitlilige sahiptir ve teknik olarak daha az islenmistir Bir ila iki milimetre derinlige kadar toplanirlar Ortalama boyut 15 cm den kucuktur Karmasik konular nadirdir Atlar bogalar ve vahsi hayvanlar kalir ancak daha fazla pastoral yasam sahnesi eklenir Erken Demir Cagi glifleri Tamgali da nicel olarak en cok sayida olanidir Bu ornekler uslup nitelik veya konu olarak onceki donemlerdeki kadar homojen degildir Daha cesitli halklar ve kabileler tarafindan yaratildilar Vahsi hayvanlarin avlanmasi ve avcilar tarafindan geyik ve kecilerin kovalanmasi hala yaygindir Orta Cag ve modern zaman petroglifleri yalnizca yaklasik 300 resimle sayica daha azdir Sahneler duello yapan savascilari icerir Avlanma sahnelerinde avdan cok avci vurgulanir Sancaklara silahlara ve at techizatina daha fazla onem verilir Figurler daha yuzeysel olarak oyulmustur ve bircogu daha onceki gliflere eklemeler olarak yapilmistir Gravurlerin yerleri daha az belirgindir Tamgali adi Kazakca ve diger Turk dillerinde boyali veya isaretli yer anlamina gelir Ayrica bkz Kazakistan daki Dunya MiraslariKaya resimlerinden orneklerKaynakca Exploring Kazakhstan and post Soviet Central Asia One Steppe at a Time 22 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 26 September 2011 PDF UNESCO 2003 6 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2021 Hermann Luc 2011 Die Petroglyphen von Tamgaly in Kasachstan Almanca Paris BoD Books on Demand ISBN 978 2 8106 1832 3 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tamgali ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Petroglyphs within the Archaeological Landscape of Tamgaly UNESCO5 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingilizce Turkce Kazakistan ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz