Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tapınak katliamı, 20 Mayıs 1520 tarihinde Aztek başkenti Tenochtitlan'da İspanyol konkistadorlar tarafından yapılan katliamdır.
Arka planı
Cortes ve konkistadorlar Amerika’ya adım attıklarında yerel halklarla ilk temaslarında özellikle ateşli silahlar ve atlarla yerli halklar üzerinde korku salmıştır. Silahların öldürücü etkisine şahit olan Amerika halkları topraklarına çıkan bu yabancılara saygı ile karışık bir korku ile yaklaşmışlardır. Bu ruh halinden faydalanan sayıca az ancak teçhizata sahip Cortes ve adamları Aztek başkenti Tenochtitlan’a 8 Kasım 1519 tarihinde gelirler. Kendileri için özel olarak hazırlanan bir konutta başkentin kalbine yerleşirler. Cortes, İspanyolların sayıca az olmasının verdiği dezavantajı ortadan kaldırmak için Aztek imparatoru II. Montezuma’yı sarayında rehin alır. Montezuma Cortes’in isteklerini harfiyen yerine getirirken halkının işgalcilere karşı isyan etmesini de önlemeye çalışarak tanrıların Azteklerin İspanyollarla işbirliği yapmasını emrettiğini bildirecektir. Ancak Aztek halkı arasında İspanyollar ve işbirlikçileri Tlaxcala savaşçılarının başkentin içindeki varlıkları artan rahatsızlıkların kaynağı olur.
1520 yılının Haziran ayında Meksika Körfezi’ne ulaştığı haber edilen bir İspanyol birliği Cortes’in planlarını altüst eder. Gelen İspanyol kuvvet Küba valisi Velázquez tarafından gönderilen Pánfilo de Narváez komutasındaki askeri birliktir. Amacı ise valinin emirlerine karşı gelen Cortes’i tutuklamaktır. Bu haber üzerine hızla kıyıya ilerleyen Cortes, Tenochtitlan’da güvenilir komutanı Pedro de Alvarado’yu bırakır. Sahilde Narváez’i yenen Cortes, mağlup İspanyol askerleri Azteklerin ellerindeki altınları anlatarak kendi safına çekmeyi başarır. Kuvvetleri artmış bir şekilde başkente dönmeye koyulur.
Katliam
Cortes'in yokluğunda Montezuma, Pedro de Alvarado'dan tanrı Tezcatlipoca adına yapılacak olan Toxcatl kutlamaları için izin ister. Kutlamalar başlar başlamaz Alvarado araya girer ve tapınakta bulunan asil Azteklileri öldürtür. Olaylara dair çeşitli rivayetler vardır. İspanyollara göre Aztekler bir saldırı hazırlığı içindedirler. Diğer bir sava göre ise İspanyollar insan kurban edilmesi törenlerine müdahale etmişlerdir. Aztek kaynaklarına göre ise İspanyollar Aztek altınlarını ele geçirmek için bu şekilde davranmıştır.
Olayın geçtiği kaynaklar
- Aztek el yazmaları içinde
- Hernan Cortes tarafından yazılan mektuplar
Kaynakça
- ^ rahibi Bernardino de Sahagún tarafından derlenen el yazmaları için bakınız Dijital arşiv 20 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) 6 Eylül 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ Mektuplar 1986 yılında Anthony Pagden tarafından derlenmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tapinak katliami 20 Mayis 1520 tarihinde Aztek baskenti Tenochtitlan da Ispanyol konkistadorlar tarafindan yapilan katliamdir Tapinak katliamiArka planiCortes ve konkistadorlar Amerika ya adim attiklarinda yerel halklarla ilk temaslarinda ozellikle atesli silahlar ve atlarla yerli halklar uzerinde korku salmistir Silahlarin oldurucu etkisine sahit olan Amerika halklari topraklarina cikan bu yabancilara saygi ile karisik bir korku ile yaklasmislardir Bu ruh halinden faydalanan sayica az ancak techizata sahip Cortes ve adamlari Aztek baskenti Tenochtitlan a 8 Kasim 1519 tarihinde gelirler Kendileri icin ozel olarak hazirlanan bir konutta baskentin kalbine yerlesirler Cortes Ispanyollarin sayica az olmasinin verdigi dezavantaji ortadan kaldirmak icin Aztek imparatoru II Montezuma yi sarayinda rehin alir Montezuma Cortes in isteklerini harfiyen yerine getirirken halkinin isgalcilere karsi isyan etmesini de onlemeye calisarak tanrilarin Azteklerin Ispanyollarla isbirligi yapmasini emrettigini bildirecektir Ancak Aztek halki arasinda Ispanyollar ve isbirlikcileri Tlaxcala savascilarinin baskentin icindeki varliklari artan rahatsizliklarin kaynagi olur 1520 yilinin Haziran ayinda Meksika Korfezi ne ulastigi haber edilen bir Ispanyol birligi Cortes in planlarini altust eder Gelen Ispanyol kuvvet Kuba valisi Velazquez tarafindan gonderilen Panfilo de Narvaez komutasindaki askeri birliktir Amaci ise valinin emirlerine karsi gelen Cortes i tutuklamaktir Bu haber uzerine hizla kiyiya ilerleyen Cortes Tenochtitlan da guvenilir komutani Pedro de Alvarado yu birakir Sahilde Narvaez i yenen Cortes maglup Ispanyol askerleri Azteklerin ellerindeki altinlari anlatarak kendi safina cekmeyi basarir Kuvvetleri artmis bir sekilde baskente donmeye koyulur KatliamCortes in yoklugunda Montezuma Pedro de Alvarado dan tanri Tezcatlipoca adina yapilacak olan Toxcatl kutlamalari icin izin ister Kutlamalar baslar baslamaz Alvarado araya girer ve tapinakta bulunan asil Azteklileri oldurtur Olaylara dair cesitli rivayetler vardir Ispanyollara gore Aztekler bir saldiri hazirligi icindedirler Diger bir sava gore ise Ispanyollar insan kurban edilmesi torenlerine mudahale etmislerdir Aztek kaynaklarina gore ise Ispanyollar Aztek altinlarini ele gecirmek icin bu sekilde davranmistir Olayin gectigi kaynaklarAztek el yazmalari icinde Hernan Cortes tarafindan yazilan mektuplarKaynakca rahibi Bernardino de Sahagun tarafindan derlenen el yazmalari icin bakiniz Dijital arsiv 20 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce 6 Eylul 2013 tarihinde erisilmistir Mektuplar 1986 yilinda Anthony Pagden tarafindan derlenmistir ISBN 0 300 09094 3