Tarık Zafer Tunaya, (1916, İstanbul - 29 Ocak 1991, İstanbul), Türk anayasa hukukçusu.
Tarık Zafer Tunaya | |
---|---|
Tunaya'nın İzmir'deki büstü. | |
Doğum | 1916 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 29 Ocak 1991 (75 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı, İstanbul |
Meslek | Hukukçu, akademisyen, yazar |
Alma mater | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Önemli eser | Türkiye'de Siyasal Partiler |
Evlilik | Melahat Tunaya |
Hayatı ve kariyeri
1916'da İstanbul'da doğdu. Orta mektebi Galatasaray Lisesi'nde, liseyi Saint Benoît Fransız Lisesi'nde tamamladı. 1940'ta İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olarak Esas Teşkilat (Anayasa) Hukuku kürsüsünde asistanlığa başladı. Müessese Teorisinde Fikir Unsuru ve bazı Hususiyetleri başlıklı teziyle hukuk doktoru, Amme Hukukumuz Bakımından İkinci Meşrutiyet'in Fikir Cereyanları başlıklı çalışmasıyla doçent oldu. 1959'da profesör unvanı alarak Anayasa Kürsüsü'ndeki görevine devam etti. İktisat Fakültesi ile Gazetecilik Enstitüsü'nde de dersler verdi.
1952 yılında yayınlanan Türkiye'de Siyasî Partiler başlıklı incelemesiyle birlikte kamuoyunun da dikkatini çekti. Bu kitap zaman içinde alanının temel başvuru kaynağı haline geldi.
1953-54'te Avrupa ve Amerika'da mesleki incelemeler yaptı. 27 Mayıs Darbesi'nde askerlerin meşruiyetini kaybetmiş bir iktidara karşı haklılığını belirten 28 Mayıs 1960 tarihli raporu imzalayan 7 kişilik bilim heyetinde yer aldı. Kurucu meclis İstanbul ili temsilciliği ile 1961 Anayasası'nın hazırlanmasında komisyon üyeliği yaptı. Komisyon başkanı Sıddık Sami Onar'la anlaşamadı ve komisyondan çıkartıldı. Ekim 1960'ta Milli Birlik Komitesi, tarihe 147'ler olarak geçecek olan, aralarında Tarih Zafer Tunaya ile birlikte Ali Fuat Başgil, Haldun Taner, Mîna Urgan ve Sabahattin Eyüboğlu gibi Türkiye tarihinde önemli yere sahip birçok entelektüel ve aydının bulunduğu 147 öğretim üyesini üniversitelerden ihraç etme kararı aldı. MBK tarafından Paris'te NATO emrinde görevlendirdi.
1965'te Melahat Hanım'la evlendi, yeniden üniversiteye döndü. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin dekanı, ardından kurucusu olduğu İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin dekanı oldu. 12 Eylül Darbe rejimi tarafından görevden alındı. 1402'likler listesinde yer aldı. 1982 yılında yine aynı fakülteye dekan olarak atandı ve 1983 yılında yaş haddinden emekli oldu.
1980 yılında Légion d'honneur nişanını aldı. 1983 yılında Balıkesir Barosu tarafından "Anıtlaşmış On Hukukçudan Biri" seçildi. 1989 yılında da Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü'nü kazandı.
29 Ocak 1991 tarihinde İstanbul'da yaşamını yitirdi.
1993 yılında Beyoğlu'nda anısına, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi açıldı.
Laiklik hassasiyeti
Din sömürüsünden yakınan Tunaya, Atatürk İlkelerinden ödün veren hükûmetleri sıkça eleştirmiştir. 1950'lerde "İslam dininin devletin resmî dini" olması gereğinden söz eden milletvekillerine karşı çıkarak yanıtlar vermiştir. Türkiye'de laikliğin bütün saldırılara karşı yıkılmayan bir devrim ilkesi olduğunu ve devrim ilkelerinin Türkiye'nin kuruluş ve kurtuluş yolu olduğunu savunmuştur. Din propagandasına hemen hemen bütün siyasal iktidarların iltifat ettiklerinden yakınan Tunaya, oy toplamak için dini sömürme politikasının revaçta olduğu bir ülkede, laikliğin devrimci bir anlam kazanacağını yazmıştır.
Eserleri
- Amme Hukukumuz Bakımından İkinci Meşrutiyetin Fikir Cereyanları, 1948.
- Türkiye'de Siyasi Partiler 1859-1952, 1952.
- Hürriyetin İlanı, 1959.
- Türkiye'nin Siyasi hayatında Batılılaşma Hareketleri, 1960.
- İslamcılık Cereyanı, 1962.
- Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve Atatürkçülük, 1964.
- Siyasi Müesseseler ve Anayasa Hukuku, 1964.
- Türkiye'nin Siyasi Gelişmeleri, 1970.
- Türkiye'de Siyasal Partiler, 3 cilt, 1984, 1986, 1989.
- İnsan Derisiyle Kaplı Anayasa, 1979.
- Medeniyetin Bekleme Odasında, 1989.
Kaynakça
- ^ Doğan, Av. Galip (Nisan 2010). "Prof. Dr. Tarık Zafer Tunaya". Terazi Hukuk Dergisi. s. 177.
- ^ . biyografi.net. 12 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2018.
- ^ a b Karagündostu, Selin (2010). "Kültür & Sanat - Tarık Zafer Tunaya" (pdf). Hukuk Gündemi Dergisi, 2. Ankara Barosu. ss. 66-67. 12 Kasım 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2018.
- ^ . İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 12 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2018.
- ^ Özturanlı, İskender (Haziran 2004). Büyük Hukukçular. Toplumsal Dönüşüm Yayınları. ss. 64-65.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tarik Zafer Tunaya 1916 Istanbul 29 Ocak 1991 Istanbul Turk anayasa hukukcusu Tarik Zafer TunayaTunaya nin Izmir deki bustu Dogum1916 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum29 Ocak 1991 75 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriAsiyan Mezarligi IstanbulMeslekHukukcu akademisyen yazarAlma materIstanbul Universitesi Hukuk FakultesiOnemli eserTurkiye de Siyasal PartilerEvlilikMelahat TunayaHayati ve kariyeri1916 da Istanbul da dogdu Orta mektebi Galatasaray Lisesi nde liseyi Saint Benoit Fransiz Lisesi nde tamamladi 1940 ta Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi nden mezun olarak Esas Teskilat Anayasa Hukuku kursusunde asistanliga basladi Muessese Teorisinde Fikir Unsuru ve bazi Hususiyetleri baslikli teziyle hukuk doktoru Amme Hukukumuz Bakimindan Ikinci Mesrutiyet in Fikir Cereyanlari baslikli calismasiyla docent oldu 1959 da profesor unvani alarak Anayasa Kursusu ndeki gorevine devam etti Iktisat Fakultesi ile Gazetecilik Enstitusu nde de dersler verdi 1952 yilinda yayinlanan Turkiye de Siyasi Partiler baslikli incelemesiyle birlikte kamuoyunun da dikkatini cekti Bu kitap zaman icinde alaninin temel basvuru kaynagi haline geldi Tarik Zafer Tunaya Kultur Merkezinden bir gorunum Aralik 2013 1953 54 te Avrupa ve Amerika da mesleki incelemeler yapti 27 Mayis Darbesi nde askerlerin mesruiyetini kaybetmis bir iktidara karsi hakliligini belirten 28 Mayis 1960 tarihli raporu imzalayan 7 kisilik bilim heyetinde yer aldi Kurucu meclis Istanbul ili temsilciligi ile 1961 Anayasasi nin hazirlanmasinda komisyon uyeligi yapti Komisyon baskani Siddik Sami Onar la anlasamadi ve komisyondan cikartildi Ekim 1960 ta Milli Birlik Komitesi tarihe 147 ler olarak gececek olan aralarinda Tarih Zafer Tunaya ile birlikte Ali Fuat Basgil Haldun Taner Mina Urgan ve Sabahattin Eyuboglu gibi Turkiye tarihinde onemli yere sahip bircok entelektuel ve aydinin bulundugu 147 ogretim uyesini universitelerden ihrac etme karari aldi MBK tarafindan Paris te NATO emrinde gorevlendirdi 1965 te Melahat Hanim la evlendi yeniden universiteye dondu Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi nin dekani ardindan kurucusu oldugu Istanbul Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi nin dekani oldu 12 Eylul Darbe rejimi tarafindan gorevden alindi 1402 likler listesinde yer aldi 1982 yilinda yine ayni fakulteye dekan olarak atandi ve 1983 yilinda yas haddinden emekli oldu 1980 yilinda Legion d honneur nisanini aldi 1983 yilinda Balikesir Barosu tarafindan Anitlasmis On Hukukcudan Biri secildi 1989 yilinda da Sedat Simavi Sosyal Bilimler Odulu nu kazandi Tarik Zafer Tunaya nin Asiyan daki mezari 29 Ocak 1991 tarihinde Istanbul da yasamini yitirdi 1993 yilinda Beyoglu nda anisina Istanbul Buyuksehir Belediyesi ne bagli Tarik Zafer Tunaya Kultur Merkezi acildi Laiklik hassasiyeti Din somurusunden yakinan Tunaya Ataturk Ilkelerinden odun veren hukumetleri sikca elestirmistir 1950 lerde Islam dininin devletin resmi dini olmasi gereginden soz eden milletvekillerine karsi cikarak yanitlar vermistir Turkiye de laikligin butun saldirilara karsi yikilmayan bir devrim ilkesi oldugunu ve devrim ilkelerinin Turkiye nin kurulus ve kurtulus yolu oldugunu savunmustur Din propagandasina hemen hemen butun siyasal iktidarlarin iltifat ettiklerinden yakinan Tunaya oy toplamak icin dini somurme politikasinin revacta oldugu bir ulkede laikligin devrimci bir anlam kazanacagini yazmistir EserleriAmme Hukukumuz Bakimindan Ikinci Mesrutiyetin Fikir Cereyanlari 1948 Turkiye de Siyasi Partiler 1859 1952 1952 Hurriyetin Ilani 1959 Turkiye nin Siyasi hayatinda Batililasma Hareketleri 1960 Islamcilik Cereyani 1962 Devrim Hareketleri Icinde Ataturk ve Ataturkculuk 1964 Siyasi Muesseseler ve Anayasa Hukuku 1964 Turkiye nin Siyasi Gelismeleri 1970 Turkiye de Siyasal Partiler 3 cilt 1984 1986 1989 Insan Derisiyle Kapli Anayasa 1979 Medeniyetin Bekleme Odasinda 1989 Kaynakca Dogan Av Galip Nisan 2010 Prof Dr Tarik Zafer Tunaya Terazi Hukuk Dergisi s 177 Eksik ya da bos url yardim biyografi net 12 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2018 a b Karagundostu Selin 2010 Kultur amp Sanat Tarik Zafer Tunaya pdf Hukuk Gundemi Dergisi 2 Ankara Barosu ss 66 67 12 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Kasim 2018 Istanbul Buyuksehir Belediyesi 12 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2018 Ozturanli Iskender Haziran 2004 Buyuk Hukukcular Toplumsal Donusum Yayinlari ss 64 65