Mîna Urgan (1 Mayıs 1915, İstanbul - 15 Haziran 2000, İstanbul), Türk İngiliz edebiyatı profesörü, yazar, filolog ve çevirmen.
Mîna Urgan | |
---|---|
Doğum | 1 Mayıs 1915 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 15 Haziran 2000 (85 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Meslek | İngiliz Edebiyatı Profesörü, Çevirmen |
İngiliz edebiyatının en önemli eserlerini Türk edebiyatına kazandırdı. Thomas Malory, , Balzac, Aldous Huxley, Graham Greene, William Golding, John Galsworthy ve Shakespeare’in eserlerini çevirmenin yanı sıra yazdığı Bir Dinozorun Anıları ve isimli iki kitabıyla da okuyucudan büyük ilgi gördü. Urgan, “Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar” adlı çalışmasıyla doçent ve 1960'ta profesör oldu. Aynı yıl, Türkiye İşçi Partisi'ne girdi ve İngiliz edebiyatı profesörü olarak sürdürdüğü öğretim üyeliğinden 1977 yılında emekli oldu. Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nin kurucu üyeliğini yaptı. 15 Haziran 2000 günü, 85 yaşında öldü. Çalıştığı İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü onun anısına her yıl bir öykü yarışması düzenlemektedir.
Mîna Urgan'ın tiyatrocu Cahit Irgat'la olan evliliğinden Mustafa Irgat ve Zeynep Irgat adında iki çocuğu oldu. Ancak Urgan daha sonra boşandı.
Hayatı
1 Mayıs 1915 tarihinde İstanbul'da dünyaya geldi. Babası Fecr-i Ati şairi Tahsin Nahit Bey, annesi Şefika Hanım'dır. Babasını 2 yaşındayken yitirdi. Annesinin ikinci eşi Falih Rıfkı Atay'dı. Ve Falih Rıfkı Atay'ın himayesinde büyüdü. Şimdiki adı Robert Kolej olan Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'ndeki öğreniminden sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Fransız Filolojisi Bölümünü bitirdi. Aynı fakültenin İngiliz filolojisi bölümünde doktorasını da yapan Urgan, "Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarılar" isimli çalışmasıyla 1949'da doçent unvanını aldı. 1960 yılında ise profesör olarak öğretim üyeliği görevine devam eden yazar, 1977'de İstanbul Üniversitesinden emekli oldu.
Urgan, çevirmen ve yazar olarak vasıfları, geniş bakış açısı, Türkçe ve İngilizceye hâkimiyeti, edebiyata kazandırdıkları ile duayen olarak görüldü. İlk cildi 1986'da, 5. ve son cildi 1993'te kitap raflarındaki yerini alan adlı çalışması başta olmak üzere, Thomas More, Shakespeare, Virginia Woolf üstüne yaptığı incelemelerle düşünce dünyasında çıtayı yükseltti. Türk edebiyatını birçok önemli başvuru kitabıyla tanıştıran yazar, özellikle "Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More" adlı çalışmasıyla hayatı özgürlük ve barış teması çerçevesinde yorumladı ve bu çalışma büyük ses getirdi.
Yazarın 1995'te Virginia Woolf, 1997'de D. H. Lawrence isimli inceleme kitapları yayınlandı. Ancak Urgan'ın, eserlerinin ve Türkiye için öneminin geniş bir okuyucu kitlesi tarafından keşfedilmesi ancak 1998 yılında anılarını yazdığı zaman gerçekleşti.
Bir Dinozor'un Anıları ve Gezileri
Urgan'ın seksen üç yıllık bir ömrün anı ve tanıklıklarını bir araya getirdiği ve yakın tarihi anlattığı Bir Dinozorun Anıları 74 baskı yaparak çok satan kitaplar arasına girdi. Ardından Urgan yeni kitabı 'ni kaleme aldı ve bu kitap da büyük ilgi gördü. Bir Dinozorun Anıları, anıların eksenine Mîna Urgan'ı oturtmakla birlikte Atatürk'ten Halide Edip'e, Necip Fazıl, Abidin Dino, Neyzen Tevfik, Sait Faik ve Yahya Kemal'den Ahmet Haşim'e sayısız tanıklık ve bu tanıklık aracılığıyla çizdiği panoramayla da çok önemli bir belge niteliği kazanmıştır. Bir Dinozorun Gezileri'nde ise, başta Mavi Yolculuk ve Bodrum olmak üzere, Anadolu, Paris, İngiltere, İtalya, Sovyet Rusya ve Amerika'ya "dinozorca" (az parayla) yaptığı yolculukları, eksilmeyen yaşama sevinci ve gülümseten izlenimlerle aktardı. İki kitabı da büyük satış rakamlarına ulaşmış olan yazar, bu durumu ironik biçimde şu şekilde açıklamıştı:
"Kitaplarımın nasıl bu kadar sattığını anlamadım, hâlâ da anlamıyorum. Nasıl satar benim kitabım. O kadar aykırıyım ki bu topluma. Çok satıyorum, acaba çok mu bayağı yazıyorum. Acaba yanlış bir şey mi yaptım?"
Yapıtları
- Shakespeare ve Hamlet (1984)
- Edebiyatta Ütopya Kavramı ve Thomas More (1984)
- İngiliz Edebiyatı Tarihi, 5 cilt (1986-1993)
- Virginia Woolf (1995)
- D.H. Lawrence (1997) [3][]
- Bir Dinozorun Anıları (1998)
- (1999) ()
Çevirileri
- Moby Dick - Herman Melville (Sabahattin Eyüboğlu ile beraber, ayrıca önsözü yazmıştır)
- Meselenin Kalbi - Graham Greene
- Arthur'un Ölümü - Sir Thomas Malory
- Sineklerin Tanrısı - William Golding
- Troilus ve Cressida - William Shakespeare (Sabahattin Eyüboğlu ile beraber, ayrıca önsözü yazmıştır)
- Atinalı Timon - William Shakespeare (Sabahattin Eyüboğlu çevirisine önsöz)
- Utopia - Thomas More (Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi)
Aldığı ödüller
- 1986 - Sanat Kurumu En İyi Çeviri Ödülü (Yalınayak Sokrates ile),
- 1993 - Altın Kitap Ödülü,
- 1995 - Sedat Simavi Vakfı Onur Ödülü (Virginia Woolf ile),
- 1996 - Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü.
Adına verilen ödüller
- İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından yılda bir verilen Mîna Urgan Öykü Yarışması Ödülü
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2012.
- ^ . 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2012.
- ^ . 9 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2012.
- ^ https://www.turkedebiyati.org/sairler/tahsin-nahit.html 18 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim Tarihi: 9 Ocak 2020
Vikisöz'de Mîna Urgan ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mina Urgan 1 Mayis 1915 Istanbul 15 Haziran 2000 Istanbul Turk Ingiliz edebiyati profesoru yazar filolog ve cevirmen Mina UrganDogum1 Mayis 1915 1915 05 01 Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum15 Haziran 2000 85 yasinda Istanbul TurkiyeMeslekIngiliz Edebiyati Profesoru Cevirmen Ingiliz edebiyatinin en onemli eserlerini Turk edebiyatina kazandirdi Thomas Malory Balzac Aldous Huxley Graham Greene William Golding John Galsworthy ve Shakespeare in eserlerini cevirmenin yani sira yazdigi Bir Dinozorun Anilari ve isimli iki kitabiyla da okuyucudan buyuk ilgi gordu Urgan Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarilar adli calismasiyla docent ve 1960 ta profesor oldu Ayni yil Turkiye Isci Partisi ne girdi ve Ingiliz edebiyati profesoru olarak surdurdugu ogretim uyeliginden 1977 yilinda emekli oldu Ozgurluk ve Dayanisma Partisi nin kurucu uyeligini yapti 15 Haziran 2000 gunu 85 yasinda oldu Calistigi Istanbul Universitesi Ingiliz Dili ve Edebiyati Bolumu onun anisina her yil bir oyku yarismasi duzenlemektedir Mina Urgan in tiyatrocu Cahit Irgat la olan evliliginden Mustafa Irgat ve Zeynep Irgat adinda iki cocugu oldu Ancak Urgan daha sonra bosandi Hayati1 Mayis 1915 tarihinde Istanbul da dunyaya geldi Babasi Fecr i Ati sairi Tahsin Nahit Bey annesi Sefika Hanim dir Babasini 2 yasindayken yitirdi Annesinin ikinci esi Falih Rifki Atay di Ve Falih Rifki Atay in himayesinde buyudu Simdiki adi Robert Kolej olan Arnavutkoy Amerikan Kiz Koleji ndeki ogreniminden sonra Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Fransiz Filolojisi Bolumunu bitirdi Ayni fakultenin Ingiliz filolojisi bolumunde doktorasini da yapan Urgan Elizabeth Devri Tiyatrosunda Soytarilar isimli calismasiyla 1949 da docent unvanini aldi 1960 yilinda ise profesor olarak ogretim uyeligi gorevine devam eden yazar 1977 de Istanbul Universitesinden emekli oldu Urgan cevirmen ve yazar olarak vasiflari genis bakis acisi Turkce ve Ingilizceye hakimiyeti edebiyata kazandirdiklari ile duayen olarak goruldu Ilk cildi 1986 da 5 ve son cildi 1993 te kitap raflarindaki yerini alan adli calismasi basta olmak uzere Thomas More Shakespeare Virginia Woolf ustune yaptigi incelemelerle dusunce dunyasinda citayi yukseltti Turk edebiyatini bircok onemli basvuru kitabiyla tanistiran yazar ozellikle Edebiyatta Utopya Kavrami ve Thomas More adli calismasiyla hayati ozgurluk ve baris temasi cercevesinde yorumladi ve bu calisma buyuk ses getirdi Yazarin 1995 te Virginia Woolf 1997 de D H Lawrence isimli inceleme kitaplari yayinlandi Ancak Urgan in eserlerinin ve Turkiye icin oneminin genis bir okuyucu kitlesi tarafindan kesfedilmesi ancak 1998 yilinda anilarini yazdigi zaman gerceklesti Bir Dinozor un Anilari ve GezileriUrgan in seksen uc yillik bir omrun ani ve tanikliklarini bir araya getirdigi ve yakin tarihi anlattigi Bir Dinozorun Anilari 74 baski yaparak cok satan kitaplar arasina girdi Ardindan Urgan yeni kitabi ni kaleme aldi ve bu kitap da buyuk ilgi gordu Bir Dinozorun Anilari anilarin eksenine Mina Urgan i oturtmakla birlikte Ataturk ten Halide Edip e Necip Fazil Abidin Dino Neyzen Tevfik Sait Faik ve Yahya Kemal den Ahmet Hasim e sayisiz taniklik ve bu taniklik araciligiyla cizdigi panoramayla da cok onemli bir belge niteligi kazanmistir Bir Dinozorun Gezileri nde ise basta Mavi Yolculuk ve Bodrum olmak uzere Anadolu Paris Ingiltere Italya Sovyet Rusya ve Amerika ya dinozorca az parayla yaptigi yolculuklari eksilmeyen yasama sevinci ve gulumseten izlenimlerle aktardi Iki kitabi da buyuk satis rakamlarina ulasmis olan yazar bu durumu ironik bicimde su sekilde aciklamisti Kitaplarimin nasil bu kadar sattigini anlamadim hala da anlamiyorum Nasil satar benim kitabim O kadar aykiriyim ki bu topluma Cok satiyorum acaba cok mu bayagi yaziyorum Acaba yanlis bir sey mi yaptim YapitlariShakespeare ve Hamlet 1984 Edebiyatta Utopya Kavrami ve Thomas More 1984 Ingiliz Edebiyati Tarihi 5 cilt 1986 1993 Virginia Woolf 1995 D H Lawrence 1997 3 olu kirik baglanti Bir Dinozorun Anilari 1998 1999 ISBN 975 363 832 9 CevirileriMoby Dick Herman Melville Sabahattin Eyuboglu ile beraber ayrica onsozu yazmistir Meselenin Kalbi Graham Greene Arthur un Olumu Sir Thomas Malory Sineklerin Tanrisi William Golding Troilus ve Cressida William Shakespeare Sabahattin Eyuboglu ile beraber ayrica onsozu yazmistir Atinali Timon William Shakespeare Sabahattin Eyuboglu cevirisine onsoz Utopia Thomas More Hasan Ali Yucel Klasikler Dizisi Aldigi oduller1986 Sanat Kurumu En Iyi Ceviri Odulu Yalinayak Sokrates ile 1993 Altin Kitap Odulu 1995 Sedat Simavi Vakfi Onur Odulu Virginia Woolf ile 1996 Edebiyatcilar Dernegi Onur Odulu Adina verilen odullerIstanbul Universitesi Ingiliz Dili ve Edebiyati Bolumu tarafindan yilda bir verilen Mina Urgan Oyku Yarismasi OduluKaynakca a b Arsivlenmis kopya 17 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2012 18 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2012 9 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2012 https www turkedebiyati org sairler tahsin nahit html 18 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim Tarihi 9 Ocak 2020 Vikisoz de Mina Urgan ile ilgili sozleri bulabilirsiniz