Teketaş, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Teketaş | |
---|---|
Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
Teketaş Teketaş'ın Erzurum 'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Erzurum |
İlçe | Şenkaya |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1532 m |
Nüfus (2022) | 120 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0442 |
İl plaka kodu | 25 |
Posta kodu | 25360 |
Tarihçe
Tektaş'ın eski adı Türkçe kaynaklarda Katris veya Katiris, Gürcüce kaynaklarda Kotisi olarak geçer. Kotisi (კოტისი), manda anlamındaki "koti" (კოტი) kelimesinden türemiş ve "manda yeri" anlamına geliyor olabilir.
Kotisi veya Katris köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde yıkılmış olan kilise bu dönemden kalmış olabilir. Öte yandan megalit yapı kalıntıları, buranın çok eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermesi açısından önemlidir.
Kotis köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Kotris-Kışlag (Котрис-кншлагъ.) adıyla kaydettiği köy, Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 tarihli tespite göre köydeki 21 hanede, 52'si erkek ve 52'si kadın olmak üzere 104 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı, Beritanlı aşiretine bağlı Kürtlerden oluşuyordu. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili de 1907 yılında köyde Kürtlerin yaşadığını belirtmiş ve buradaki kiliseyi kısaca betimlemiştir. Söz konusu kilise, Kürtlerden önce köyde Hristiyan bir nüfusun yaşadığını göstermektedir.
Kotisi köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Katris (قاطریس) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı. Ancak köyün adı bu listede yanlış yazılmıştır. 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 222 kişiden oluşuyordu. 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Kosor nahiyesi ve Katris köyü bu ilçeye bağlandı. Kotisi veya Katris Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Teketaş olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Teketaş köyünde 470 kişi yaşıyordu ve bu nüfus içinde 122 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.
Teketaş köyünün merkezinde günümüze kalıntıları ulaşan eski köy kilisesi, bu yerleşimde eskiden Hristiyan nüfusun yaşadığını göstermektedir. Bu yapı günümüzde bir aile tarafından samanlık olarak kullanılmaktadır. Köyün kuzeyinde ise, köye yukarıdan bakan bir alanda kuru duvar tekniğiyle inşa edilmiş bir yapının kalıntısı bulunmaktadır. Bu yapının yıkık duvarlarının bazı kısımları kalmıştır. Bu yapının ortasında başka bir yapının duvar izleri bulunmaktadır. Köyde günümüze kalıntıları ulaşan tarihsel yapılardan biri Leksori Kalesi'dir. Lihsori Deresi vadisinde yer alan kale, bu akarsuyun sağında, bir kayalığın üzerinde yer alır. Kireç harcıyla inşa edilmiş olan duvarları, üzerinde yer aldığı kayanın dış hatları boyunca dolanır. Günümüze kalan duvarların yüksekliği 2 metreyi bulur. Ayrıca Gürcü manastırı Leksori Manastırı ve ana kilisesi Leksori Kilisesi de günümüzde Teketaş, İkizpınar ve Sındıran köylerinin sınır bölgesinde, Oltu Çayı'nın bir kolu olan Lihsori Deresi'nin sol kıyısında yer alır.
Coğrafya
Mahalle, Erzurum il merkezine 171 km, Şenkaya ilçe merkezine 16 km uzaklıktadır. Mahalle, Şenkaya'nın kuzeybatısında olup, numaralı Olur-Horasan il yoluna, 6 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 120 |
2021 | 126 |
2020 | 126 |
2019 | 124 |
2018 | 124 |
2017 | 130 |
2016 | 131 |
2015 | 137 |
2014 | 156 |
2013 | 168 |
2012 | 164 |
2011 | 166 |
2010 | 162 |
2009 | 165 |
2008 | 173 |
2007 | 206 |
2000 | 243 |
1990 | 362 |
1985 | 495 |
1965 | 470 |
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Teketaş Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h . Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Teketas, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 695". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 45". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2023.
- ^ "კოტი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 28 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 45". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ekim 2021.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2018, s. 15, 50. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 680". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
- ^ . Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2018, s. 15, 17, 19. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა-ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს), Paris, 1938, s. 46". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ "Teketaş Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Teketaş to Timurkışla". Teketaş to Timurkışla. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Teketaş, Şenkaya için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teketas Erzurum ilinin Senkaya ilcesine bagli bir kirsal mahalledir TeketasMahalleMahallenin haritadaki yeriErzurum un Turkiye deki konumuTeketasTeketas in Erzurum daki konumuUlke TurkiyeIlErzurumIlceSenkayaCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1532 mNufus 2022 120Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0442Il plaka kodu25Posta kodu25360TarihceTektas in eski adi Turkce kaynaklarda Katris veya Katiris Gurcuce kaynaklarda Kotisi olarak gecer Kotisi კოტისი manda anlamindaki koti კოტი kelimesinden turemis ve manda yeri anlamina geliyor olabilir Kotisi veya Katris koyu Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Tao da yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Koyde yikilmis olan kilise bu donemden kalmis olabilir Ote yandan megalit yapi kalintilari buranin cok eski bir yerlesim alani oldugunu gostermesi acisindan onemlidir Kotis koyu 93 Harbi nin ardindan 1878 yilinda Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinin Kotris Kislag Kotris knshlag adiyla kaydettigi koy Oltu sancaginin Oltu kazasina bagliydi 1886 tarihli tespite gore koydeki 21 hanede 52 si erkek ve 52 si kadin olmak uzere 104 kisi yasiyordu Nufusun tamami Beritanli asiretine bagli Kurtlerden olusuyordu Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili de 1907 yilinda koyde Kurtlerin yasadigini belirtmis ve buradaki kiliseyi kisaca betimlemistir Soz konusu kilise Kurtlerden once koyde Hristiyan bir nufusun yasadigini gostermektedir Kotisi koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Katris قاطریس adiyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasinin Kosor nahiyesine bagliydi Ancak koyun adi bu listede yanlis yazilmistir 1940 genel nufus sayiminda ayni idari konuma sahipti ve nufusu 222 kisiden olusuyordu 1946 yilinda Senkaya ilcesi kurulunca Kosor nahiyesi ve Katris koyu bu ilceye baglandi Kotisi veya Katris Turkce olmadigi icin koyun adi 1959 yilinda 7267 sayili kanunla Teketas olarak degistirilmistir 1965 genel nufus sayiminda Teketas koyunde 470 kisi yasiyordu ve bu nufus icinde 122 kisi okuma yazma biliyordu 1993 yilinda Buyuksehir olan Erzurum da 2012 yilinda 6360 Sayili Yasa ile tum koylerin tuzel kisiligi kaldirilmistir Bu koy de Senkaya Belediyesi nin bir mahallesi olmustur Teketas koyunun merkezinde gunumuze kalintilari ulasan eski koy kilisesi bu yerlesimde eskiden Hristiyan nufusun yasadigini gostermektedir Bu yapi gunumuzde bir aile tarafindan samanlik olarak kullanilmaktadir Koyun kuzeyinde ise koye yukaridan bakan bir alanda kuru duvar teknigiyle insa edilmis bir yapinin kalintisi bulunmaktadir Bu yapinin yikik duvarlarinin bazi kisimlari kalmistir Bu yapinin ortasinda baska bir yapinin duvar izleri bulunmaktadir Koyde gunumuze kalintilari ulasan tarihsel yapilardan biri Leksori Kalesi dir Lihsori Deresi vadisinde yer alan kale bu akarsuyun saginda bir kayaligin uzerinde yer alir Kirec harciyla insa edilmis olan duvarlari uzerinde yer aldigi kayanin dis hatlari boyunca dolanir Gunumuze kalan duvarlarin yuksekligi 2 metreyi bulur Ayrica Gurcu manastiri Leksori Manastiri ve ana kilisesi Leksori Kilisesi de gunumuzde Teketas Ikizpinar ve Sindiran koylerinin sinir bolgesinde Oltu Cayi nin bir kolu olan Lihsori Deresi nin sol kiyisinda yer alir CografyaMahalle Erzurum il merkezine 171 km Senkaya ilce merkezine 16 km uzakliktadir Mahalle Senkaya nin kuzeybatisinda olup numarali Olur Horasan il yoluna 6 km lik bir koy yoluyla ulasmaktadir NufusYillara gore mahalle nufus verileri2022 1202021 1262020 1262019 1242018 1242017 1302016 1312015 1372014 1562013 1682012 1642011 1662010 1622009 1652008 1732007 2062000 2431990 3621985 4951965 470Kaynakca a b c d e f g h i j k Erzurum Senkaya Teketas Mahalle Nufusu Nufusune com 15 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 a b c d e f g h Turkiye Istatistik Kurumu 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Teketas Turkey Page Ingilizce Fallingrain com 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 226 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2023 a b Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi 1968 Ankara s 695 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2023 a b Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce Paris 1938 s 45 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2023 კოტი A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 28 Subat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi Gurcuce Paris 1938 s 45 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ekim 2021 2017 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2018 s 15 50 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 9 4 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Sira no 680 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2023 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 248 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 261 Resmi Gazete 10 Aralik 2012 19 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Aralik 2022 2017 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2017 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2018 s 15 17 19 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9470 9 4 Ekvtime Takaisvili 1907 Yili Kola Oltisi ve Cangli de Arkeolojik Arastirmalar Gezisi არქეოლოგიური ექსპედიცია კოლა ოლთისში და ჩანგლში 1907 წელს Paris 1938 s 46 29 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2023 Teketas Mahallesi YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Kasim 2023 Teketas to Timurkisla Teketas to Timurkisla Erisim tarihi 30 Kasim 2023 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 1990 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 1985 Genel Nufus Sayimi Idari Bolunus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1968 PDF kutuphane tuik gov tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarTeketas Senkaya icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft