Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tekor Bazilikası veya Aziz Sargis Kilisesi (Ermenice: Տեկորի տաճար Tegori Dacar), 5. yüzyıl kilisesinin bugünkü fakir kalıntıları, önceden Tekor olarak bilinen Digor köyüne bakan bir yamaçtadır. 1915 Ermeni kırımı'ndan beri boş durmuyor ve harabeye dönmüş.
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Digor, Kars, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°22′17″K 43°24′53″D / 40.37139°K 43.41472°D |
| İnanç | Ermeni Apostolik |
| Mimari | |
| Mimari biçim | |
| İnşaat başlangıcı | 5. yüzyıl |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl |
1912 yılına kadar sağlam kalan yapı, bu yılda bir depremle yerle bir olmuştur - kubbesi çökmüş, çatısının çoğu ve güney cephesinin epey bir kısmı yıkılmıştır. Bazı kitaplarda, tarihler değişiklik gösterir. 1936'daki başka bir depremse binada, bilinmeyen bir miktar hasar meydana getirmiştir. Kalıntıların şimdiki durumu, yani, beton yapının sadece kısmen var olması, bunların kaplama taşlarının tamamen sökülmüş olması, doğadan ziyade insanın işidir.
Kuzey girişinin lentosundaki yazıtta, yapıdan, "Aziz Sargis'in bu şehitliği" diye bahsedilirmiş ve Prens Sahak Kamsarakan tarafından yaptırılıp Patrik Yohan Mandakuni tarafından takdis edildiği yazılırmış. Bu kişilerin bahsi, kilisenin yapımını 480'li yıllara götürür. Bu yazı, bilinen en eski Ermenice yazıydı ve alışılmadık bir şekilde aşağıdan yukarıya yazılmıştır.
Bina, (Kutsal Üçlü Kilisesi) olarak bilindiği zamanda Bagratidler tarafından onarılmıştır.
Kilisenin, bilinen en eski kubbeli Ermeni kilisesi olduğu düşünülmektedir.
Önceden, kilisenin, belki de Hristiyanlık öncesi dönemden kalma bir tapınağa apsis eklemeyle kubbesi olmayan bir bazilik olarak inşa edildiğine ve kubbenin daha sonradan eklendiğine inanılırdı. Bazılarına göre, bu yedinci yüzyıl kadar geç bir dönemdeydi.
Şu an geçerli olan savsa, kilisenin baştan "dikdörtgen içinde haç" planla kubbeli olarak tasarlandığına dairdir.
Bir önceki sava, sütunları gözlemle varılmıştır. Bugünse, bunu doğrulamak mümkün değildir, ancak yerin altından bir şeylerin çıkması ihtimali mevcuttur. Eski fotoğraflardan da belli olan, yapının alt ve üst kısımlarında taşın renk tonundaki değişiklik, kimisi tarafından tasarımda değişikliğe gidiş olarak yorumlanmıştır, ancak beton yapının kalıntılarında gözle görülür açıklık yoktur. Bu renk farkı, belki de süsleme amaçlıydı.
Kubbe, dört filayağı sütun üzerine yerleştirilmişti ve sıra dışı bir tasarımı vardı; karınlı sivri tonozu andırıyordu. Köşe kemerleri veyahut bingiler yoktu ve yarım küre(kubbe)ye taban oluşturan alt kısmı, dört pencereyle delinmiş ikizkenar yamuk tabanlı piramit şeklindeydi.
Kilisenin, ilk olarak dört girişi varmış: batı cephesinde bir, güneyde bir, kuzeyde de iki. Daha sonraki bir tarihte, kuzey cephesinde küçültülen en batı giriş dışında, bu girişler kapanmıştır. Bu kapılar, at nalı şeklinde kemerlerin üzerinde durduğu ikiz gömme sütunlarla çerçevelenmiştir. Bu sütunların sivri uçlu ve epey süslü akant yapraklı başlıkları vardı. Her kapının üst eşiğine ilginç ve kıvrık palmet desen oyulmuştur.
Büyükçe pencerelerin tamamı, ayrı bir dönemde küçültülmüştür. Bu dönem, belki de Bagratid restorasyonu dönemidir. (Kubbenin piramit şekilli dış çatısı da belki de bu onarıma aittir.)
Apsisin her iki yanında uzunca odalar vardı. Bu odaların duvarları, bu dönemin ilk Ermeni kiliselerinde de rastlanılan biçimde kuzey ve güney cephelerinden dışa doğru açılıyordu. Kilisenin kuzeydoğu köşesinde, bu odalardan kuzeyde olanın dış duvarına oyulmuş, vaftiz kurnası olabilecek bir yarım daire niş vardı.
Kilise, dokuz basamaklık bir zemin üstündeydi. Bu kaidenin kiliseden daha geniş olmasından dolayı, kiliseyi çevreleyen, dış cephenin yarı yüksekliğinde duvara yapışık sütun (plastro)lar ve sütunlarla desteklenmiş bir revak olduğu düşünülmüştür. Pencerelerin konumu ve vaftiz kurnalı kuzeydoğu nişinin yüksekliği, bu savı yalanlar. Gömme sütunların varlığı, dönemin Suriye Bizans mimarisinde olduğu gibi belki de süs amaçlıydı. Bu etkinin başka bir göstergesi de, üç cepheyle pencerelerin kavislerinden geçen saraklardır.
Kaynakça
- Virtualani. "AZİZ SARGİS KİLİSESİ". 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tekor Bazilikasi veya Aziz Sargis Kilisesi Ermenice Տեկորի տաճար Tegori Dacar 5 yuzyil kilisesinin bugunku fakir kalintilari onceden Tekor olarak bilinen Digor koyune bakan bir yamactadir 1915 Ermeni kirimi ndan beri bos durmuyor ve harabeye donmus Tekor Bazilikasi Տեկորի տաճարTemel bilgilerKonumDigor Kars TurkiyeKoordinatlar40 22 17 K 43 24 53 D 40 37139 K 43 41472 D 40 37139 43 41472InancErmeni ApostolikMimariMimari bicimInsaat baslangici5 yuzyilTamamlanma10 yuzyilBazilikanin kirim sonraki hali 1912 yilina kadar saglam kalan yapi bu yilda bir depremle yerle bir olmustur kubbesi cokmus catisinin cogu ve guney cephesinin epey bir kismi yikilmistir Bazi kitaplarda tarihler degisiklik gosterir 1936 daki baska bir depremse binada bilinmeyen bir miktar hasar meydana getirmistir Kalintilarin simdiki durumu yani beton yapinin sadece kismen var olmasi bunlarin kaplama taslarinin tamamen sokulmus olmasi dogadan ziyade insanin isidir Kuzey girisinin lentosundaki yazitta yapidan Aziz Sargis in bu sehitligi diye bahsedilirmis ve Prens Sahak Kamsarakan tarafindan yaptirilip Patrik Yohan Mandakuni tarafindan takdis edildigi yazilirmis Bu kisilerin bahsi kilisenin yapimini 480 li yillara goturur Bu yazi bilinen en eski Ermenice yaziydi ve alisilmadik bir sekilde asagidan yukariya yazilmistir Bina Kutsal Uclu Kilisesi olarak bilindigi zamanda Bagratidler tarafindan onarilmistir Kilisenin bilinen en eski kubbeli Ermeni kilisesi oldugu dusunulmektedir Onceden kilisenin belki de Hristiyanlik oncesi donemden kalma bir tapinaga apsis eklemeyle kubbesi olmayan bir bazilik olarak insa edildigine ve kubbenin daha sonradan eklendigine inanilirdi Bazilarina gore bu yedinci yuzyil kadar gec bir donemdeydi Su an gecerli olan savsa kilisenin bastan dikdortgen icinde hac planla kubbeli olarak tasarlandigina dairdir Bir onceki sava sutunlari gozlemle varilmistir Bugunse bunu dogrulamak mumkun degildir ancak yerin altindan bir seylerin cikmasi ihtimali mevcuttur Eski fotograflardan da belli olan yapinin alt ve ust kisimlarinda tasin renk tonundaki degisiklik kimisi tarafindan tasarimda degisiklige gidis olarak yorumlanmistir ancak beton yapinin kalintilarinda gozle gorulur aciklik yoktur Bu renk farki belki de susleme amacliydi Kubbe dort filayagi sutun uzerine yerlestirilmisti ve sira disi bir tasarimi vardi karinli sivri tonozu andiriyordu Kose kemerleri veyahut bingiler yoktu ve yarim kure kubbe ye taban olusturan alt kismi dort pencereyle delinmis ikizkenar yamuk tabanli piramit seklindeydi Kilisenin ilk olarak dort girisi varmis bati cephesinde bir guneyde bir kuzeyde de iki Daha sonraki bir tarihte kuzey cephesinde kucultulen en bati giris disinda bu girisler kapanmistir Bu kapilar at nali seklinde kemerlerin uzerinde durdugu ikiz gomme sutunlarla cercevelenmistir Bu sutunlarin sivri uclu ve epey suslu akant yaprakli basliklari vardi Her kapinin ust esigine ilginc ve kivrik palmet desen oyulmustur Buyukce pencerelerin tamami ayri bir donemde kucultulmustur Bu donem belki de Bagratid restorasyonu donemidir Kubbenin piramit sekilli dis catisi da belki de bu onarima aittir Apsisin her iki yaninda uzunca odalar vardi Bu odalarin duvarlari bu donemin ilk Ermeni kiliselerinde de rastlanilan bicimde kuzey ve guney cephelerinden disa dogru aciliyordu Kilisenin kuzeydogu kosesinde bu odalardan kuzeyde olanin dis duvarina oyulmus vaftiz kurnasi olabilecek bir yarim daire nis vardi Kilise dokuz basamaklik bir zemin ustundeydi Bu kaidenin kiliseden daha genis olmasindan dolayi kiliseyi cevreleyen dis cephenin yari yuksekliginde duvara yapisik sutun plastro lar ve sutunlarla desteklenmis bir revak oldugu dusunulmustur Pencerelerin konumu ve vaftiz kurnali kuzeydogu nisinin yuksekligi bu savi yalanlar Gomme sutunlarin varligi donemin Suriye Bizans mimarisinde oldugu gibi belki de sus amacliydi Bu etkinin baska bir gostergesi de uc cepheyle pencerelerin kavislerinden gecen saraklardir KaynakcaVirtualani AZIZ SARGIS KILISESI 28 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2007