Telemann

Georg Philipp Telemann (d. 14 Mart 1681, Magdeburg, Almanya – ö. 25 Haziran 1767, Hamburg), Alman müzisyen, besteci ve çeşitli enstrümanların virtüözü. Besteleri Alman barok stilindedir.

Georg Philipp Telemann
Georg Philipp Telemann
Doğum	14 Mart 1681(1681-03-14) Magdeburg, Almanya
Ölüm	25 Haziran 1767 (86 yaşında) Hamburg
Meslek	Müzisyen, besteci
İmza

Telemann’ın 1714 ve 1756’da imzaları

Leipzig Üniversitesi’nde çeşitli dilleri ve bilim dallarını çalışmıştır. Tüm zamanların en üretken bestecisi olarak bilinir ve Johann Sebastian Bach’ın çağdaşı, Georg Friedrich Handel'in de yakın arkadaşıdır. Günümüzde Bach, daha büyük bir besteci kabul edilmekle birlikte, Telemann, yaşadığı dönemde müzikal yeteneklerinden ötürü daha tanınan bir besteci olmuştur.

Telemann, o kadar üretkendi ki bestelerinin sayısını bilmezdi. Sık sık seyahat edip gittiği yerlerdeki müzik tarzlarını çalışmış ve bunları bestelerine yansıtmıştı.

Besteci aynı zamanda çoklu keman ya da trompet gibi sıra dışı enstrüman kombinasyonları için yazdığı konçertolarla da bilinir.

Pek çok önemli müzik görevinde de bulunmuştur, 1720 yılından 1767 yılındaki ölümüne dek Hamburg’daki en büyük beş kilisenin müzik yöneticiliği de bunlara dahildir. Vaftizoğlu Carl Philipp Emanuel Bach bu geleneği devam ettirmiştir.

Hayatı

Georg Philipp Telemann, Magdeburg 1681 doğumludur. Lutheran Kilisesi’ne güçlü bağları olan bir aileden gelir. Babası papazdır, annesi ise papaz kızıdır. Bir çocuk olarak dikkat çekici bir müzik yeteneği vardır. Küçük yaşta keman, flut, org ve zitera çalmayı öğrenmiştir. On iki yaşında ilk operasını bestelemiştir. Bir süre sonra ailesinin, özellikle de annesinin gelecek korkusundan dolayı, müzikle ilişkisi engellenmiştir. Fakat bu tür engellemeler sanılanın aksine eserlerine olan kararlılığını ve bağlılığını güçlendirmiştir. Çalışmalarında Agostino Steffani, Johann Rosenmüller, Corelli and Antonio Caldara gibi bestecileri model almıştır. Hildesheim Gymnasium’dan (kilise okulu) mezun olduktan sonra, annesinin ısrarlarıyla 1701’de Leipzig Universitesi’nin hukuk bölümüne girmiştir. İlk başlarda Telemann’ın dil ve bilim üzerine çalışması uygun görülmüştür. Fakat kendini profesyonel müzisyen olarak çalışmaya başlamış halde bulmuştur. Ama o zaten çok yetenekli bir müzisyendir ve daha okuldaki ilk yılından itibaren ’u kurmuş, bu akademiyle birlikte halka konserler vermiş, Leipzig Tiyatrosu için operalar yazmıştır. 1703’te Leipzig Operası’nın müzik direktörü olmuş, 1704’te kiliseye orgcu olarak atanmıştır.  

Leipzig Kilisesi’nin çocuk korosu şefi Kuhnau ile ters düşmüş, şikayetlerden sıkılan ve hayatına yenilikler getirmeyi seven Telemann, 1705’te Leipzig’den ayrılmıştır. II. Erdmann’dan gelen koro şefliği teklifi üzerine ’ya (bugün Polonya) taşınmıştır. Buradaki kariyeri, Büyük Kuzey Savaşı’nın etkileri yüzünden kısa sürmüştür. 1708’de Eisenach (Almanya’nın güneyinde bir şehir) dükü Johann Wilhelm’ın hizmetinde başkemancı, 1709’da aynı dükün hizmetinde sekreter ve koro şefi olarak çalışmıştır. Eisenach’taki bu görevi süresince Telemann, çok sayıda beste yapmıştır; en az dört tane kilise için kantat, düzinelerce sonat ve konçertolar.

1709’da müzisyen kızı Amalie Louise Juliane Eberlin ile evlenmiştir. 1711’de kızlarının doğumuyla beraber eşi ölmüştür. Telemann, bu süre içerisinde depresif ve zorlu bir süreç geçirmiştir. 1712’de Frankfurt’a şehir müzik direktörü ve kiliseye koro şefliği göreviyle taşınmıştır. Telemann, burada Leipzig’teki gibi şehrin müzikal yaşantısı üzerinde büyük etkiler bırakmıştır.

1714’te ikinci karısı olan papaz kızı Maria Catharina ile evlenmiştir. Birlikte 9 çocukları olmuştur. Telemann, üstün başarılarına ve çalışmalarına devam etmiştir, hatta birikimini Eisenach’taki kiliselere sürekli müzik göndererek ikiye katlamıştır. Telemann’ın besteleri ilk defa Frankfurt’ta yaşadığı dönemde basılmıştır.

Besteci başarılarına rağmen her zaman daha fazlasını istediği için 1721’de Hamburg’a taşınmış ve şehrin beş büyük kilisesinin müzik direktörlüğünü yapmaya başlamıştır.

Hamburg’a varmasından kısa süre sonra Telemann, kiliselerle anlaşmazlığa düşmüştür, yaptığı din dışı müziğin hem Telemann hem de halk için oyalayıcı olduğunu düşünmüşlerdir.

Kunhau’nun ölümünden sonra Kunhau’nun görevinin yerine geçmek için başvurmuştur. Kabul edilmiştir, fakat Hamburg’taki kurul daha yüksek mertebeye layık gördüğü için işe başlamamıştır. Telemann’ın açıkta kalan teklifi Bach’a yollanmıştır.

1737’de yaptığı kısa Paris gezisi dışında Telemann, ömrü boyunca Hamburg’ta yaşamıştır. Buradaki ilk yıllarında evliliğinde sorunlar yaşamıştır. Karısının şans oyunlarına olan düşkünlüğü, onları parasal sıkıntılara sokmuştur. 1736’da karısından ayrılmıştır. 1740’lı yıllarda artık üretkenliği azalmıştır, bahçe düzenlemek ve egzotik bitkiler yetiştirmek gibi hobilerine yönelmiştir.

Sağlık ve görme problemlerine karşın 1760’lara kadar beste yapmaya devam etmiştir. Telemann, 25 Haziran 1767’de göğsünde oluşan bir hastalık nedeniyle ölmüştür.

Eserleri

• Der Geduldige Socrates (1721)
• Der Schulmeister
• Der Tod Jesu ("İsa'nın Ölümü")
• Die Donner-Ode ("The Ode of Thunder")
• Die Tageszeiten ("The Times of the Day")
• Der Tag des Gerichts ("The Day of Judgement")

Medya

• Telemann: İki Keman Sonatı 1:

1. Bölüm:

2. Bölüm:

3. Bölüm:

4. Bölüm:

• Telemann - Orkestra ve Viola da gamba için R-majör Konser Suiti TMV55D6: Çalanlar: Stephen Balderston (violonsel) ve "Advent" Oda Orkestrası:

1. Uvertür:

2. La Trompette:

3. Sarabande:

4. Rondeau:

5. Bouree:

6. Courante:

7. Gigue Presto:

• Telemann - Metodik Sonatlar: Çalanlar: "Felix Skowronek" - flut ve Martha Goldstein - klavsen:

1. Sol-minör:

2. La-majör:

3. Mi-minör:

4. Re-majör:

5. La-majör:

6. Sol-majör:

• Telemann - Sol-minör Viola Konçertosu - Çalanlar: Elias Goldstein (viola) ve "Advent" Oda Orkestrası:

1. Largo:

2. Allegro:

3. Andante:

4. Presto:

Kaynakça

• Almanca Wikipedia "Georg_Philipp_Telemann" maddesi 17 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Erişme:20.11.2011)

Dış bağlantılar

• IMSLP websitesi "Telemann,_Georg_Philipp" kategorisi 14 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişme:7.9.2011)
• CPDL websitessinde Georg_Philipp_Telemann koro eserleri28 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Erişme:24.9.2011)
• Klavsen için fantazileri TWV 33:1-36 notalari (Erişme:24.9.2011)
• Baroquemusic.org sitesindeki ayrıntılı biografi 28 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce) (Erişme:2009)