Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Telepati ya da uzaduyum, bireyler arasında bilinen beş duyunun yardımı olmaksızın gerçekleştiği ileri sürülen bilgi aktarımıdır. Bir başka deyişle, telepati parapsikolojide incelenen paranormal bir yetenek olup, bireyler arasında duyular-dışı algılama yoluyla düşünce, fikir, duyum veya imajların aktarılmasını sağladığı ileri sürülen tesir irtibatıdır. Terim eski Yunancadaki “uzak” anlamına gelen tele (τηλε) sözcüğü ile “etkilenme, tesir almış olma, hissetme” anlamlarına gelen patheia (πάθεια) sözcüğünün birleştirilmesiyle elde edilmiş olup önceden kullanılan “düşünce aktarımı” teriminin yerini almak üzere SPR’nin kurucularından tarafından 1882’de ortaya atılmıştır. Birçok Doğu Bloğu ülkesinde telepati yerine "bio enformasyon" terimi kullanılmıştır.
Telepatide, alıcı ve verici olmak üzere en az iki kişi vardır. Tesiri gönderen ya da düşüncesini yayan, gönderen kimseye verici (agent), gönderileni almaya çalışan kişiye alıcı denir. Telepati yeteneğine sahip bazı ”alıcı” telepatların diğer insanların zihinlerini okuma yeteneği oldukları söylenir. Telepati psikokinezi ile birlikte parapsikolojik araştırmanın iki temel araştırma alanını oluşturur. Bu alanda telepatiyi tam anlamıyla keşfetmek ve anlamak üzere sürdürülen birçok araştırma vardır. Telepatinin nasıl, ne yolla gerçekleştiği hakkında çeşitli varsayımlar ortaya atılmışsa da henüz kesin bir sonuca ulaşılamamıştır.
Parapsikoloji'deki telepati deney yöntemleri
Parapsikoloji alanında telepati kısa adı ESP (extra-sensory perception) olan duyular dışı algılamanın bir türü olarak kabul edilir. Duyular dışı algılamanın diğer tanınmış türlerinden bazıları prekognisyon ve durugörü olarak bilinir. Telepati yeteneğini test etmek üzere başvurulan çeşitli deney yöntemleri bulunmaktadır. Bunlardan en tanınmış ikisi Zener kartları ve Ganzfeld uyarımıdır.
Zener kartları
Zener kartları parapsikoloji alanında, ESP testlerinde kullanılmak üzere 1920’de Karl Zener tarafından icat edilmiş kartlardır. Parapsikoloji alanında ilk niceliksel araştırmalarda kullanılan bu kartlara, çalışma arkadaşı Karl Zener’e ithafen bu adı vermiştir.
Zener kartları daire, artı, dalga, kare ve beş uçlu yıldız sembollerini içeren 25 karttan oluşan bir destedir. 1930’larda Duke Üniversitesi’nin Parapsikoloji Laboratuvarı'nda Zener kartlarıyla yapılan deneylerde, kartlar desteden tek tek çekiliyor ve deneklerden, görmedikleri bu kartlarda hangi sembollerin yer aldıklarını bilmeleri isteniyordu. Deneklerin bu testlerde başarı oranı, beş sembol olduğundan normalde % 20 olması gerekirken, başarı oranının % 20’nin üzerinde olduğu gözlemlenmiştir.
Ganzfeld uyarımı
Ganzfeld uyarımı (İng. ganzfeld stimulation) Parapsikoloji laboratuvarlarındaki deneylerde denekte duyular-dışı algılamayı harekete geçirmek üzere “duyumsal yoksunluk” sağlanması (duyumsal uyaranların minimum düzeye indirildiği bir ortam sağlanması) olayına verilen addır.
Önceleri vizüel süreç testlerinde kullanılan terim, 1973 yılından itibaren psi testlerindeki uygulamalar için kullanılmaya başlanmıştır. Bu uyarım sayesinde, beş duyusunu kullanamayan deneğe paranormal algılamalar için bir çeşit fırsat ortamı yaratılmakta, denek, zorunlu olarak duyular-dışı algılama alanına itilmektedir. Fakat beklenen paranormal algılamalardan hangisinin oluşacağı bilinmez; yani denekte bir telepati fenomeni de oluşabilir, durugörü de, prekognisyon da. Parapsikloglar ganzfeld uyarımını sağlamak üzere, “yüzme kabini” veya “izolasyon kabini” denilen,ısısı beden ısısına ayarlı, tuzlu suyla dolu, gürültü ve diğer uyaranlardan yalıtılmış çeşitli kabinler hazırlamışlardır.
Popüler bir yöntem
Telepati deneylerinin yapılabilmesi için laboratuvar koşulları zorunlu değildir; halk arasında ya da aile içinde yapılan telepati deneyleri arasında en bilinen yöntem şöyle açıklanır: Dış uyaranların az olduğu (sessiz, pek ışık almayan, soğuk olmayan vs.) bir odada birkaç kişi gevşer ve zihinsel olarak konsantre olur (odaklanır). Bu kişilerden biri “verici”, diğerleri “alıcı”dır. Deneyde herhangi bir aldatmaca olmaması için verici kişi deneyden önce diğerlerine aktarmak istediği şey (görüntü, örneğin bir elma) neyse onu bir kağıda diğerlerinden gizli olarak yazmış olmalıdır. Beş veya on dakika süren odaklanma süresince verici kişi başka hiçbir şey düşünmeden aktaracağı görüntüye odaklanmalı, yani sürekli onu düşünmeli ve onu bilincinde net ve duru bir biçimde canlandırmalıdır. Alıcılar ise, vericiden gelen etkili yayının bilinçlerinde yer edebilmesi için hiçbir şey düşünmemeye, bilinçlerini bütünüyle boş tutmaya en üst düzeyde özen göstermelidirler. Başarı, vericinin odaklanma (konsantrasyon) derecesine bağlı olduğu kadar, alıcıların her türlü kaygı ve kişisel düşüncelerden uzak bir biçimde bilinçlerini boş tutabilmelerine de bağlıdır. Odaklanma bitiminde tüm alıcılar kendi önlerinde bulunan kağıda bilinçlerin hangi görüntünün belirdiğini yazarlar ve sonuçlar karşılaştırılır. Gözlemler her beş kişiden birinin iyi bir alıcı olduğunu ortaya koymuştur.
Telepati türleri
Parapsikologlar araştırmalarında telepati fenomenini çeşitli türler altında ele alırlar:
- Gizli ya da gecikmeli telepati: Tesirin gönderilmesi ile alınması arasında belirli bir sürenin geçtiği, yani alıcının gecikmeli olarak aldığı enformasyon aktarımı.
- Prekognitiv telepati: Bir kimsenin zihinsel durumun geleceği hakkında edinilen enformasyon aktarımı.
- Hareki ya da heyecansal telepati: Uzaktan etkileme olarak da bilinen, bir kimsenin hareketlerine ilişkin duyum aktarımı
- Yüksek şuur (üst şuur) telepatisi: Yüksek bilgiler ve ortak bilgelik için yüksek şuur haline geçiş söz konusudur.
Sonuçlar
Parapsikologlar telepati deneyleri sonuçlarında şu saptamalarda bulunmuşlardır:
- Telepati yer ve zamanla sınırlanamaz.
- Vericinin aktifliği (konsantrasyonu) ve alıcının pasifliği başarıyı etkiler.
- Hayvanlar ve bitkilerde de ESP yetenekleri mevcuttur.
- Birbirine hissi bağları bulunan (anne ve çocuk, iki sevgili vs.) kimselerde sonuçlar daha başarılıdır.
Kavramın kökenleri
İnsanlarda, zamanla körelmiş olduğu belirtilen bu yeteneğin aslında herkeste değişik derecelerde mevcut bulunduğu ve çeşitli deneme egzersizleriyle geliştirilebileceği ileri sürülür. Araştırmacılar Avustralya'daki bazı orman kabilelerinin beş duyu dışında bir iletişim yöntemi kullandıklarını bildirmektedir. Bu araştırmacılardan biri olan Alexander Markey, Yeni Zelanda’lı Maori’lerin günümüzde hala telepati kullanarak iletişim sağlayabildiklerini yazmış olduğu bir kitabında dile getirmektedir. Benzer yöntemler Afrika kabilelerinde de, örneğin Tabu yerlilerinde kullanılmaktadır. Gizlibilimlerle uğraşanlarda (okültizmde), teozofide ve tasavvufta ustalaşmak isteyenlerin, telepati yeteneğini geliştirip kullandıkları ve bu değişik öğretilerin telapatları kendi bölgelerinde, “olgun ve keramet ehli” olarak değerlendirilmiş oldukları ileri sürülür.
Roger Luckhurst’a göre, Batı kültüründe telepati kavramı esas olarak 19. yy. sonlarında ortaya çıkmıştır. Bu dönemden önce bilim fiziksel olgulara yoğunlaşmıştı ve “zihin”le pek ilgilenmiyordu. Paranormal fenomeni anlama çalışmaları esas olarak canlısal manyetizma çalışmaları ile başlamıştır. Telepati daha sora metapsişik araştırmacılarca ele alınmış ve SPR gibi derneklerin kurulmasından bir süre sonra laboratuvar koşullarında yöntemli ve sistemli bir şekilde incelenmeye başlandı. Bu alanda ilk başarılı sonuçlar, parapsikolojinin babası sayılan, Duke Üniversitesi'nden profesör J.B. Rhine tarafından elde edildi.
Örneğin Duke Üniversitesi’nde yapılan bir dizi ESP deneyinde, 1850 deneyden 558’inde başarılı sonuç alınmıştı. Bu sonuçların rastlantıya dayalı olasılık hesaplarına göre gerçekleşme olasılığı ancak 22 milyarda birdi. Rhine’ın ESP ve telepati deneyleri üzerine yazdığı “Altmış Yıldan Sonra Duyular-dışı Algılama” (Extra-Sensory Perception After Sixty Years) adlı kitabı Harvard Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nce öğrenciler için akademik bir test kitabı olarak kabul edildi. Rhine gibi psişik araştırmacıların başarılı sonuçlar almasından sonra telepati laboratuvar koşulları içine çekildi ve parapsikolojik araştırma kapsamında ele alınmaya başlandı.
Telepati nosyonu iki psikolojik kavrama benzemez: düşünce sokma/silme kuruntuları ve psikolojik sembiyoz(karıştırma). Bu benzerlik bazi kişilerin neden telepati fikrine kapıldığını açıklayabilir. Düşünce sokma/silme, bir psikoz, özellikle şizofreni veya şizoafektif bozukluk, semptomudur. Bu semptomu gösteren ruhsal hastalar, yanılgılı bir şekilde, düşüncelerinden bazılarının kendilerinin olmadğına inanırlar, ama başkaları (yani diğer kişiler, dünyadışı yaratıklar ya da komplocu istihbarat ajanları) beyinlerine düşünce koymaktadır (düşünce sokma). Bazı hastalar düşüncelerin beyinlerinden alındığını veya silindiğini (düşünce silme) sanırlar. Psikozun diğer semptomları yanı sıra, düşünce sokma da ilaçlı tedavi ile azaltılabilir.
Psikolojik sembiyoz (karıştırma) ise, daha az tanımlanmış bir kavramdır. Melanie Klein gibi erken psikanalistlerin yazılarında bulunan bir fikirdir. Çocuğun erken psikolojik deneyiminde (ilk bebeklik esnasında), bir yanda kendi aklı ile, öte yanda anne/baba deneyimi arasındaki farkın bilincine varamaması inancı ile ilgilidir. Aklın bu durumuna psikolojik sembiyoz(karıştırma) denir; gelişmeyle sona erer, fakat, denir ki, bazı yönleri yetişkin ruhsal işlevlerinde de bulunmaktadır. Bu düşünce sokma/silme deneyimi veya bilinçsiz anıların psikolojik sembiyozu (karıştırma) "telepati"nin bir nosyon olarak icadına ve telepatinin var olduğu inanışına yol açmış olabilir, denebilir. Şizotipal kişilik bozukluğu olan kişilerin telepatiye inanmaya yatkın oldukları fikri, psikiyatrlar ve psikologların kanaatidir ve deneysel bulgular bunu desteklemektedir.
Telepati ile empatinin farkı
Düşünceler arasında doğrudan doğruya bağlantı kurulması, iki zihin veya ruh arasında imaj, fikir, sembol tarzında ortaya çıkan tesir alış verişi olarak da tanımlanan telepati ile yine parapsikolojide kullanılan empati teriminin sık sık birbiriyle karıştırıldığı görülür. Empati (İng: empathy), birbirlerine manevi bakımdan sıkıca bağlı iki canlı arasında, duygu ve ruhsal hallerin aktarılması fenomenine ve bu psişik irtibata Parapsikoloji’de verilen addır. Kimilerince telepatik bir irtibat biçimi sayılmaktaysa da,telepatiden farkı, tanımından da anlaşılacağı gibi, empatide düşünce ve imaj aktarımının olmamasıdır.
Örneğin aralarında empati bulunan iki kişiden biri bir bedensel rahatsızlıktan acı çektiğinde diğer empatın da bedeninin aynı bölgesinde acı duyduğu görülmüştür. Gözlem ve deneyler empati halinin anne ile çocuklar arasında ve ikizler arasında daha sık gerçekleştiğini göstermiştir. Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler, empati halinin özellikle ebeveyn ile yavrular arasında gerçekleştiğini göstermektedir. Örneğin, bir deneyde, yavrularından kilometrelerce uzağa götürülen bir anne tavşanın, yavruları öldürüldüğünde acı acı bağırdığı görülmüştür. Terim, Latince'deki "iç,içine, içinde" anlamına gelen "em" öneki ile Grekçe'deki "duygu, acı, ıstırap, algılama" anlamına gelen "patheia" sözcüğünden türetilmiştir. Terimin psikolojide kullanılan anlamı ile parapsikolojide kullanılan anlamı aynı değildir.
Notlar ve referanslar
- ^ Carroll, Robert Todd (2005). "The Skeptic's Dictionary 4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .; Telepathy". SkepDic.com. Retrieved on 2006-09-13.
- ^ a b c d Glossary of Parapsychological terms - Telepathy 27 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . — Parapsychological Association, Retrieved December 19, 2006
- ^ Carroll, Robert Todd (2005). "The Skeptic's Dictionary; Telepathy 4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". SkepDic.com. Retrieved on 2006-09-13.
- ^ Dvorsky, George (2004). "Evolving Towards Telepathy 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Betterhumans.com.. Retrieved on 2006-10-24.
- ^ TakeAway Media (2000). ""Leviathan: Back to the Future: An interview with Kevin Warwick 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ."". BBC Two.. Retrieved on 2006-10-24.
- ^ Carroll, Robert (2006-02-17). "Zener ESP Cards 10 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The Skeptic's Dictionary. http://www.skepdic.com/zener.html 10 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved on 2006-07-18.
- ^ The Conscious Universe: The Scientific Truth of Psychic Phenomena by Dean I. Radin Harper Edge,
- ^ Rennie, John (1845), "Test for Telepathy", Scientific American,V3#1 (1847-09-25)
- ^ Plazo, Dr. Joseph R., (2002) "Psychic Seduction." pp.112-114
- ^ St. Claire, David., (1989) "Instant ESP." pp.40-50
- ^ Luckhurst, R. (2002). The Invention of Telepathy, 1870-1901. Oxford University Press.
- ^ Rhine, J. B. - Pratt, J. G., "A review of the Pearce-Pratt distance series of ESP tests", Journal of Parapsycology, 1954, 18, 165-177.
- ^ Richard S. Broughton, "Parapsicologia. La scienza contestata", Milano 1994, p. 74.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- – an article on the potential for technologically endowed telepathy, or "techlepathy"
- California Institute of Technology2 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . study using implanted electrodes in the (), yielding findings on predicting the intentions of subjects to make movements
- on "Spatial selectivity in human ventrolateral prefrontal cortex"
- Soal-Goldney Experiment14 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - a critical evaluation of the Soal-Goldney Experiment, which claimed to prove the existence of telepathy
- Dream and Telepathy1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - article in Science and Psychoanalysis
- Animal Talk23 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . - Interspecies Telepathic Communication
- Türk Telepati Portalı
Kaynakça
- Yılmaz, S. Nusret; Telepati / EGE META YAYINLARI
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Telepati ya da uzaduyum bireyler arasinda bilinen bes duyunun yardimi olmaksizin gerceklestigi ileri surulen bilgi aktarimidir Bir baska deyisle telepati parapsikolojide incelenen paranormal bir yetenek olup bireyler arasinda duyular disi algilama yoluyla dusunce fikir duyum veya imajlarin aktarilmasini sagladigi ileri surulen tesir irtibatidir Terim eski Yunancadaki uzak anlamina gelen tele thle sozcugu ile etkilenme tesir almis olma hissetme anlamlarina gelen patheia pa8eia sozcugunun birlestirilmesiyle elde edilmis olup onceden kullanilan dusunce aktarimi teriminin yerini almak uzere SPR nin kurucularindan tarafindan 1882 de ortaya atilmistir Bircok Dogu Blogu ulkesinde telepati yerine bio enformasyon terimi kullanilmistir Zener destesinin bir cesidi Telepatide alici ve verici olmak uzere en az iki kisi vardir Tesiri gonderen ya da dusuncesini yayan gonderen kimseye verici agent gonderileni almaya calisan kisiye alici denir Telepati yetenegine sahip bazi alici telepatlarin diger insanlarin zihinlerini okuma yetenegi olduklari soylenir Telepati psikokinezi ile birlikte parapsikolojik arastirmanin iki temel arastirma alanini olusturur Bu alanda telepatiyi tam anlamiyla kesfetmek ve anlamak uzere surdurulen bircok arastirma vardir Telepatinin nasil ne yolla gerceklestigi hakkinda cesitli varsayimlar ortaya atilmissa da henuz kesin bir sonuca ulasilamamistir Parapsikoloji deki telepati deney yontemleriParapsikoloji alaninda telepati kisa adi ESP extra sensory perception olan duyular disi algilamanin bir turu olarak kabul edilir Duyular disi algilamanin diger taninmis turlerinden bazilari prekognisyon ve durugoru olarak bilinir Telepati yetenegini test etmek uzere basvurulan cesitli deney yontemleri bulunmaktadir Bunlardan en taninmis ikisi Zener kartlari ve Ganzfeld uyarimidir Zener kartlari Zener Kartlari Zener kartlari parapsikoloji alaninda ESP testlerinde kullanilmak uzere 1920 de Karl Zener tarafindan icat edilmis kartlardir Parapsikoloji alaninda ilk niceliksel arastirmalarda kullanilan bu kartlara calisma arkadasi Karl Zener e ithafen bu adi vermistir Zener kartlari daire arti dalga kare ve bes uclu yildiz sembollerini iceren 25 karttan olusan bir destedir 1930 larda Duke Universitesi nin Parapsikoloji Laboratuvari nda Zener kartlariyla yapilan deneylerde kartlar desteden tek tek cekiliyor ve deneklerden gormedikleri bu kartlarda hangi sembollerin yer aldiklarini bilmeleri isteniyordu Deneklerin bu testlerde basari orani bes sembol oldugundan normalde 20 olmasi gerekirken basari oraninin 20 nin uzerinde oldugu gozlemlenmistir Ganzfeld uyarimi Ganzfeld uyarimi Ganzfeld uyarimi Ing ganzfeld stimulation Parapsikoloji laboratuvarlarindaki deneylerde denekte duyular disi algilamayi harekete gecirmek uzere duyumsal yoksunluk saglanmasi duyumsal uyaranlarin minimum duzeye indirildigi bir ortam saglanmasi olayina verilen addir Onceleri vizuel surec testlerinde kullanilan terim 1973 yilindan itibaren psi testlerindeki uygulamalar icin kullanilmaya baslanmistir Bu uyarim sayesinde bes duyusunu kullanamayan denege paranormal algilamalar icin bir cesit firsat ortami yaratilmakta denek zorunlu olarak duyular disi algilama alanina itilmektedir Fakat beklenen paranormal algilamalardan hangisinin olusacagi bilinmez yani denekte bir telepati fenomeni de olusabilir durugoru de prekognisyon da Parapsikloglar ganzfeld uyarimini saglamak uzere yuzme kabini veya izolasyon kabini denilen isisi beden isisina ayarli tuzlu suyla dolu gurultu ve diger uyaranlardan yalitilmis cesitli kabinler hazirlamislardir Populer bir yontemTelepati deneylerinin yapilabilmesi icin laboratuvar kosullari zorunlu degildir halk arasinda ya da aile icinde yapilan telepati deneyleri arasinda en bilinen yontem soyle aciklanir Dis uyaranlarin az oldugu sessiz pek isik almayan soguk olmayan vs bir odada birkac kisi gevser ve zihinsel olarak konsantre olur odaklanir Bu kisilerden biri verici digerleri alici dir Deneyde herhangi bir aldatmaca olmamasi icin verici kisi deneyden once digerlerine aktarmak istedigi sey goruntu ornegin bir elma neyse onu bir kagida digerlerinden gizli olarak yazmis olmalidir Bes veya on dakika suren odaklanma suresince verici kisi baska hicbir sey dusunmeden aktaracagi goruntuye odaklanmali yani surekli onu dusunmeli ve onu bilincinde net ve duru bir bicimde canlandirmalidir Alicilar ise vericiden gelen etkili yayinin bilinclerinde yer edebilmesi icin hicbir sey dusunmemeye bilinclerini butunuyle bos tutmaya en ust duzeyde ozen gostermelidirler Basari vericinin odaklanma konsantrasyon derecesine bagli oldugu kadar alicilarin her turlu kaygi ve kisisel dusuncelerden uzak bir bicimde bilinclerini bos tutabilmelerine de baglidir Odaklanma bitiminde tum alicilar kendi onlerinde bulunan kagida bilinclerin hangi goruntunun belirdigini yazarlar ve sonuclar karsilastirilir Gozlemler her bes kisiden birinin iyi bir alici oldugunu ortaya koymustur Telepati turleriParapsikologlar arastirmalarinda telepati fenomenini cesitli turler altinda ele alirlar Gizli ya da gecikmeli telepati Tesirin gonderilmesi ile alinmasi arasinda belirli bir surenin gectigi yani alicinin gecikmeli olarak aldigi enformasyon aktarimi Prekognitiv telepati Bir kimsenin zihinsel durumun gelecegi hakkinda edinilen enformasyon aktarimi Hareki ya da heyecansal telepati Uzaktan etkileme olarak da bilinen bir kimsenin hareketlerine iliskin duyum aktarimi Yuksek suur ust suur telepatisi Yuksek bilgiler ve ortak bilgelik icin yuksek suur haline gecis soz konusudur SonuclarParapsikologlar telepati deneyleri sonuclarinda su saptamalarda bulunmuslardir Telepati yer ve zamanla sinirlanamaz Vericinin aktifligi konsantrasyonu ve alicinin pasifligi basariyi etkiler Hayvanlar ve bitkilerde de ESP yetenekleri mevcuttur Birbirine hissi baglari bulunan anne ve cocuk iki sevgili vs kimselerde sonuclar daha basarilidir Kavramin kokenleriInsanlarda zamanla korelmis oldugu belirtilen bu yetenegin aslinda herkeste degisik derecelerde mevcut bulundugu ve cesitli deneme egzersizleriyle gelistirilebilecegi ileri surulur Arastirmacilar Avustralya daki bazi orman kabilelerinin bes duyu disinda bir iletisim yontemi kullandiklarini bildirmektedir Bu arastirmacilardan biri olan Alexander Markey Yeni Zelanda li Maori lerin gunumuzde hala telepati kullanarak iletisim saglayabildiklerini yazmis oldugu bir kitabinda dile getirmektedir Benzer yontemler Afrika kabilelerinde de ornegin Tabu yerlilerinde kullanilmaktadir Gizlibilimlerle ugrasanlarda okultizmde teozofide ve tasavvufta ustalasmak isteyenlerin telepati yetenegini gelistirip kullandiklari ve bu degisik ogretilerin telapatlari kendi bolgelerinde olgun ve keramet ehli olarak degerlendirilmis olduklari ileri surulur Roger Luckhurst a gore Bati kulturunde telepati kavrami esas olarak 19 yy sonlarinda ortaya cikmistir Bu donemden once bilim fiziksel olgulara yogunlasmisti ve zihin le pek ilgilenmiyordu Paranormal fenomeni anlama calismalari esas olarak canlisal manyetizma calismalari ile baslamistir Telepati daha sora metapsisik arastirmacilarca ele alinmis ve SPR gibi derneklerin kurulmasindan bir sure sonra laboratuvar kosullarinda yontemli ve sistemli bir sekilde incelenmeye baslandi Bu alanda ilk basarili sonuclar parapsikolojinin babasi sayilan Duke Universitesi nden profesor J B Rhine tarafindan elde edildi Ornegin Duke Universitesi nde yapilan bir dizi ESP deneyinde 1850 deneyden 558 inde basarili sonuc alinmisti Bu sonuclarin rastlantiya dayali olasilik hesaplarina gore gerceklesme olasiligi ancak 22 milyarda birdi Rhine in ESP ve telepati deneyleri uzerine yazdigi Altmis Yildan Sonra Duyular disi Algilama Extra Sensory Perception After Sixty Years adli kitabi Harvard Universitesi Psikoloji Bolumu nce ogrenciler icin akademik bir test kitabi olarak kabul edildi Rhine gibi psisik arastirmacilarin basarili sonuclar almasindan sonra telepati laboratuvar kosullari icine cekildi ve parapsikolojik arastirma kapsaminda ele alinmaya baslandi Telepati nosyonu iki psikolojik kavrama benzemez dusunce sokma silme kuruntulari ve psikolojik sembiyoz karistirma Bu benzerlik bazi kisilerin neden telepati fikrine kapildigini aciklayabilir Dusunce sokma silme bir psikoz ozellikle sizofreni veya sizoafektif bozukluk semptomudur Bu semptomu gosteren ruhsal hastalar yanilgili bir sekilde dusuncelerinden bazilarinin kendilerinin olmadgina inanirlar ama baskalari yani diger kisiler dunyadisi yaratiklar ya da komplocu istihbarat ajanlari beyinlerine dusunce koymaktadir dusunce sokma Bazi hastalar dusuncelerin beyinlerinden alindigini veya silindigini dusunce silme sanirlar Psikozun diger semptomlari yani sira dusunce sokma da ilacli tedavi ile azaltilabilir Psikolojik sembiyoz karistirma ise daha az tanimlanmis bir kavramdir Melanie Klein gibi erken psikanalistlerin yazilarinda bulunan bir fikirdir Cocugun erken psikolojik deneyiminde ilk bebeklik esnasinda bir yanda kendi akli ile ote yanda anne baba deneyimi arasindaki farkin bilincine varamamasi inanci ile ilgilidir Aklin bu durumuna psikolojik sembiyoz karistirma denir gelismeyle sona erer fakat denir ki bazi yonleri yetiskin ruhsal islevlerinde de bulunmaktadir Bu dusunce sokma silme deneyimi veya bilincsiz anilarin psikolojik sembiyozu karistirma telepati nin bir nosyon olarak icadina ve telepatinin var oldugu inanisina yol acmis olabilir denebilir Sizotipal kisilik bozuklugu olan kisilerin telepatiye inanmaya yatkin olduklari fikri psikiyatrlar ve psikologlarin kanaatidir ve deneysel bulgular bunu desteklemektedir Telepati ile empatinin farkiDusunceler arasinda dogrudan dogruya baglanti kurulmasi iki zihin veya ruh arasinda imaj fikir sembol tarzinda ortaya cikan tesir alis verisi olarak da tanimlanan telepati ile yine parapsikolojide kullanilan empati teriminin sik sik birbiriyle karistirildigi gorulur Empati Ing empathy birbirlerine manevi bakimdan sikica bagli iki canli arasinda duygu ve ruhsal hallerin aktarilmasi fenomenine ve bu psisik irtibata Parapsikoloji de verilen addir Kimilerince telepatik bir irtibat bicimi sayilmaktaysa da telepatiden farki tanimindan da anlasilacagi gibi empatide dusunce ve imaj aktariminin olmamasidir Ornegin aralarinda empati bulunan iki kisiden biri bir bedensel rahatsizliktan aci cektiginde diger empatin da bedeninin ayni bolgesinde aci duydugu gorulmustur Gozlem ve deneyler empati halinin anne ile cocuklar arasinda ve ikizler arasinda daha sik gerceklestigini gostermistir Hayvanlar uzerinde yapilan deneyler empati halinin ozellikle ebeveyn ile yavrular arasinda gerceklestigini gostermektedir Ornegin bir deneyde yavrularindan kilometrelerce uzaga goturulen bir anne tavsanin yavrulari olduruldugunde aci aci bagirdigi gorulmustur Terim Latince deki ic icine icinde anlamina gelen em oneki ile Grekce deki duygu aci istirap algilama anlamina gelen patheia sozcugunden turetilmistir Terimin psikolojide kullanilan anlami ile parapsikolojide kullanilan anlami ayni degildir Notlar ve referanslar Carroll Robert Todd 2005 The Skeptic s Dictionary 4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Telepathy SkepDic com Retrieved on 2006 09 13 a b c d Glossary of Parapsychological terms Telepathy 27 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parapsychological Association Retrieved December 19 2006 Carroll Robert Todd 2005 The Skeptic s Dictionary Telepathy 4 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde SkepDic com Retrieved on 2006 09 13 Dvorsky George 2004 Evolving Towards Telepathy 15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Betterhumans com Retrieved on 2006 10 24 TakeAway Media 2000 Leviathan Back to the Future An interview with Kevin Warwick 3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC Two Retrieved on 2006 10 24 Carroll Robert 2006 02 17 Zener ESP Cards 10 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Skeptic s Dictionary http www skepdic com zener html 10 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved on 2006 07 18 The Conscious Universe The Scientific Truth of Psychic Phenomena by Dean I Radin Harper Edge ISBN 0 06 251502 0 Rennie John 1845 Test for Telepathy Scientific American V3 1 1847 09 25 Plazo Dr Joseph R 2002 Psychic Seduction pp 112 114 ISBN 0 9785922 3 9 St Claire David 1989 Instant ESP pp 40 50 Luckhurst R 2002 The Invention of Telepathy 1870 1901 Oxford University Press Rhine J B Pratt J G A review of the Pearce Pratt distance series of ESP tests Journal of Parapsycology 1954 18 165 177 Richard S Broughton Parapsicologia La scienza contestata Milano 1994 p 74 Ayrica bakinizParapsikoloji Psi Enerji Telekinezi Paranormal Astral Seyahat Durugoru Empati PrekognisyonDis baglantilar an article on the potential for technologically endowed telepathy or techlepathy California Institute of Technology2 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde study using implanted electrodes in the yielding findings on predicting the intentions of subjects to make movements on Spatial selectivity in human ventrolateral prefrontal cortex Soal Goldney Experiment14 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde a critical evaluation of the Soal Goldney Experiment which claimed to prove the existence of telepathy Dream and Telepathy1 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde article in Science and Psychoanalysis Animal Talk23 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Interspecies Telepathic Communication Turk Telepati PortaliKaynakcaYilmaz S Nusret Telepati EGE META YAYINLARI