Termoelektrik üreteç veya termoelektrik jeneratör (ayrıca Seebeck üreteci olarak da adlandırılır), ısı (sıcaklık farkını), doğrudan elektrik enerjisine dönüştüren cihazdır. Bu dönüşüme "Seebeck etkisi" ya da daha genel bir ifade ile termoelektrik etki denir. Normalde bunların verimleri %5-8 arasındadır. Eski Seebeck cihazlarda, iki metalli bağlantılar bulunuyordu ve boyutları büyüktü. Yeni cihazlarda sıcaklığa bağlı olarak, bizmut tellürid (Bi2Te3), kurşun tellürid (PbTe), kalsiyum manganez oksit gibi malzemelerden yapılmış yarı iletken p-n bağlantıları kullanılır. Bunlar katı hal cihazlarıdır ve dinamoların aksine, bunlarda hareketli parça yoktur. Fakat nadir de olsa bazen bir fan veya pompa bulunabilir.
Radyoizotop termoelektrik üreteci, uzay gemisinde elektrik gücü sağlar. Otomotiv termoelektrik üreteci, otomobilde ısı olarak kaybolan enerjiyi kurtarmak için kullanılır.
Kullanımı
Termoelektrik üreteçler çeşitli uygulamalarda kullanılır. Bunlar genellikle, Stirling motoru gibi motorların kullanımının mümkün olmadığı küçük soğutma çevrimi uygulamalarında kullanılır.
- Curiosity kâşif robotu gibi çoğu uzay sondaları, termoelektrik üreteç kullanarak elektrik üretir. Bunların ısı kaynağı bir radyoaktif elementtir. Daha fazla bilgi için: Radyoizotop termoelektrik üretecine bakın.
- Arabalar ve diğer otomobiller (egzozlardan ve soğutma (radyatörlerinden)) atık ısı yayarlar. Bu ısı enerjisi, bir termoelektrik üreteç olarak kullanılır ve araçtaki yakıt verimliliğini arttırabilir.Daha fazla bilgi için otomotiv termoelektrik üretecine bakın.
- Ayrıca otomobillerdeki atık ısının benzeri ısı, diğer birçok yerlerden de elde edilir. Bunlara endüstriyel süreçler ve odun sobaları, pişirme, yağ ve gazlar gibi ısıtmalar örnek verilebilir.
- Mikroişlemciler atık ısı oluşturur. Araştırmalar bu enerjinin bir kısmının tekrar geri kazanıldığını gösterdi.
- Güneş pilleri, radyasyonun yalnızca yüksek frekans kısmını kullanırken, düşük frekanslı ısı enerjisi kullanılamaz.
Verim
Termoelektrik üreteç normalde, örneğin Stirling motoru gibi mekanik üreteçlerden daha düşüm verime sahiptir. Bunlar aynı ısı akışı için daha az elektrik gücü üretir. Verimi belirleyen ve kısıtlayan faktörler ile ilgili bilgi için (cihaz verimine) bakın.
Kısıtlamalar
Düşük verim ve yüksek maliyet bir tarafa, çoğu cihazda iki genel problem vardır: üksek çıkış direnci ve zıt termal karakteristikler.
- Yüksek çıkış direnci - Belirli bir çıkış gerilimi elde etmek için, çok büyük bir Seebeck katsayısı (büyük V/°C) gerekir. Bir ortak yaklaşım, birçok termo elemanları seri bağlamak, bir üreteçte etkin çıkış direncinin çok yüksek (>10 Ohm) olmasına neden olur. Bu güç yalnızca, yüksek dirençli yüklerin iletilmesinde verimlidir. Aksi takdirde güç, çıkış direncinde kaybolur. Çok yüksek çıkış empedansına sahip bir üreteç, etkin bir sıcaklık sensörüdür, bir üreteç değildir. Bu problemi çözmek için, bazı ticari cihazlarda elemanların çoğu (paralel), birkaçı da (seri) olarak bağlanır.
- Zıt termal karakteristikler - iyi bir termoelektrik üreteç için düşük termal iletkenlik gerektiğinden dolayı bu, cihazın ısı yaymasını ciddi biçimde söndürebilir. Bunlar yalnızca 200 °C üzerindeki ısı kaynakları için ekonomiktir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Termoelektrik uretec veya termoelektrik jenerator ayrica Seebeck ureteci olarak da adlandirilir isi sicaklik farkini dogrudan elektrik enerjisine donusturen cihazdir Bu donusume Seebeck etkisi ya da daha genel bir ifade ile termoelektrik etki denir Normalde bunlarin verimleri 5 8 arasindadir Eski Seebeck cihazlarda iki metalli baglantilar bulunuyordu ve boyutlari buyuktu Yeni cihazlarda sicakliga bagli olarak bizmut tellurid Bi2Te3 kursun tellurid PbTe kalsiyum manganez oksit gibi malzemelerden yapilmis yari iletken p n baglantilari kullanilir Bunlar kati hal cihazlaridir ve dinamolarin aksine bunlarda hareketli parca yoktur Fakat nadir de olsa bazen bir fan veya pompa bulunabilir Radyoizotop termoelektrik ureteci uzay gemisinde elektrik gucu saglar Otomotiv termoelektrik ureteci otomobilde isi olarak kaybolan enerjiyi kurtarmak icin kullanilir KullanimiTermoelektrik uretecler cesitli uygulamalarda kullanilir Bunlar genellikle Stirling motoru gibi motorlarin kullaniminin mumkun olmadigi kucuk sogutma cevrimi uygulamalarinda kullanilir Curiosity kasif robotu gibi cogu uzay sondalari termoelektrik uretec kullanarak elektrik uretir Bunlarin isi kaynagi bir radyoaktif elementtir Daha fazla bilgi icin Radyoizotop termoelektrik uretecine bakin Arabalar ve diger otomobiller egzozlardan ve sogutma radyatorlerinden atik isi yayarlar Bu isi enerjisi bir termoelektrik uretec olarak kullanilir ve aractaki yakit verimliligini arttirabilir Daha fazla bilgi icin otomotiv termoelektrik uretecine bakin Ayrica otomobillerdeki atik isinin benzeri isi diger bircok yerlerden de elde edilir Bunlara endustriyel surecler ve odun sobalari pisirme yag ve gazlar gibi isitmalar ornek verilebilir Mikroislemciler atik isi olusturur Arastirmalar bu enerjinin bir kisminin tekrar geri kazanildigini gosterdi Gunes pilleri radyasyonun yalnizca yuksek frekans kismini kullanirken dusuk frekansli isi enerjisi kullanilamaz VerimTermoelektrik uretec normalde ornegin Stirling motoru gibi mekanik ureteclerden daha dusum verime sahiptir Bunlar ayni isi akisi icin daha az elektrik gucu uretir Verimi belirleyen ve kisitlayan faktorler ile ilgili bilgi icin cihaz verimine bakin KisitlamalarDusuk verim ve yuksek maliyet bir tarafa cogu cihazda iki genel problem vardir uksek cikis direnci ve zit termal karakteristikler Yuksek cikis direnci Belirli bir cikis gerilimi elde etmek icin cok buyuk bir Seebeck katsayisi buyuk V C gerekir Bir ortak yaklasim bircok termo elemanlari seri baglamak bir uretecte etkin cikis direncinin cok yuksek gt 10 Ohm olmasina neden olur Bu guc yalnizca yuksek direncli yuklerin iletilmesinde verimlidir Aksi takdirde guc cikis direncinde kaybolur Cok yuksek cikis empedansina sahip bir uretec etkin bir sicaklik sensorudur bir uretec degildir Bu problemi cozmek icin bazi ticari cihazlarda elemanlarin cogu paralel birkaci da seri olarak baglanir Zit termal karakteristikler iyi bir termoelektrik uretec icin dusuk termal iletkenlik gerektiginden dolayi bu cihazin isi yaymasini ciddi bicimde sondurebilir Bunlar yalnizca 200 C uzerindeki isi kaynaklari icin ekonomiktir Ayrica bakinizStirling motoru Termoelektrik sogutma Termoelektrik etki Termoelektrik malzeme Elektrik ureteci