Enerji dönüşümü enerjinin bir biçimden diğerine dönüşümüdür. Fizikte enerji terimi bir sistemdeki belirli değişiklikleri oluşturma kapasitesini açıklar. Dönüşümde entropinin sınırlamaları göz ardı edilir. Sistemlerin toplam enerji dönüşümü, yalnızca enerjinin eklenmesi veya çıkarılması ile sağlanabilir. (Termodinamiğin birinci kanununa) göre (enerjinin korunumu yasası olarak da bilinir) enerji, dönüştürülebilen bir büyüklüktür. Bir sistemin toplam kütle miktarı, enerjisinin bir ölçüsüdür. Bir sistemdeki enerji dönüştürülebildiğinden dolayı, farklı bir hale veya başka bir biçime dönüşebilir. Çoğu haldeki enerji, birçok fiziksel iş yapmak için kullanılabilir. Enerji doğal süreçler veya makinelerde kullanılabilir. Ayrıca ısı, ışık veya harekete dönüşebilir. Örneğin bir güneş pili, güneş ışınımını elektrik enerjisine dönüştürür ve böylece ampul yanar veya bilgisayara güç sağlanır.
Enerjiyi bir biçimden diğerine dönüştüren cihaza transduser denir.
Yapısında termal enerji barındıran çoğu enerji biçimi, başka enerji biçimine verimli olarak dönüştürülebilir. Bu verim, potansiyel enerjinin kinetik enerjiye dönüşümünde olduğu gibi bazen %100 olur.
Evrendeki enerji dönüşümü tarihi
Evrende Büyük Patlamadan beri çeşitli enerji biçimleri arasında dönüşümler meydana geldiğine inanılıyor. Büyük patlamada açığa çıkan hidrojenin gezegenler tarafından tutulmasında enerjide doğrudan bir dönüşüm oluştu. (Yerçekimi potansiyel enerjisi) doğrudan ısıya dönüştü.
Örnekler
Makinelerde enerji dönüşümleri
Örneğin kömür yakıtlı elektrik santralinde büyük miktarda enerji elde edilir ve açığa çıkan enerji dönüşümleri şu adımlarla gerçekleşir:
- Kömürün kimyasal enerjisi termal enerjiye dönüşür.
- Termal enerji, buharda kinetik enerjiye dönüşür.
- Jeotermal enerji
- Kinetik enerji, türbinde mekanik enerjiye dönüşür.
- Türbinin mekanik enerjisi, elektrik enerjisine dönüşür. Bu da enerjinin son biçimidir.
Çoğu sistemde, sonuncu adım çoğunlukla mükemmel verim verir. Birinci ve ikinci adımlar oldukça verimlidir, fakat üçüncü adım nispeten verimsizdir. En verimli gaz yakıtlı santrallerde %50 verim elde edilir. Yağ ve kömür yakıtlı santraller az verimlidir.
Otomobilde enerji dönüşümü
Otomobilde enerji dönüşümünde şu adımlar gerçekleşir:
- Yakıttaki potansiyel enerji yakıtın yanması sonucu genişleyerek kinetik enerjiye dönüşür.
- Gazın genişlemesi sonucu oluşan kinetik enerji pistonu doğrusal hareket ettirir.
- Pistonun doğrusal hareketi krank milinde dairesel harekete çevrilir.
- Krank milinin dairesel hareketi şanzımana aktarılır.
- Dairesel hareket şanzıman ile hızlandırılır.
- Hızlandırılan dairesel hareket diferansiyele aktarılır.
- Diferansiyel, dairesel hareketi tekerleklere aktararak dönmelerini sağlar.
- Tekerleklerin dairesel hareketi, taşıtı doğrusal hareket ettirir.
Diğer enerji dönüşümleri
Enerjiyi bir biçimden diğerine dönüştüren birçok makine ve transduser vardır: Bunlardan bazıları ve dönüştürdükleri enerji aşağıdaki listede verilmiştir:
- Termoelektrik etki (Isı → Elektrik enerjisi)
- Jeotermal enerji (Isı→ Elektrik enerjisi)
- Soğutma çevrimi, arabalarda kullanılan içten yanmalı motor veya buhar motoru (Isı → Mekanik enerji)
- Okyanus ısıl gücü (Isı → Elektrik enerjisi)
- Hidroelektrik santrali ((Yerçekimi potansiyel enerjisi) → Elektrik enerjisi)
- Elektrik üreteci (Kinetik enerji veya Mekanik iş → Elektrik enerjisi)
- Yakıt hücreleri (Kimyasal enerji → Elektrik enerjisi)
- Pil (Kimyasal enerji → Elektrik enerjisi)
- Ateş (Kimyasal enerji → Isı ve ışık)
- Lamba (Elektrik enerjisi → Isı ve ışık)
- Mikrofon (Ses enerjisi → Elektrik enerjisi)
- Dalga enerjisi (Mekanik enerji → Elektrik enerjisi)
- Rüzgâr gücü (Rüzgâr enerjisi → Elektrik enerjisi veya Mekanik enerji)
- (Germe → Elektrik enerjisi)
- Yarı akustik gitar (Ses → Elektrik enerjisi)
- Sürtünme kuvveti (Kinetik enerji → Isı)
- Isıtıcı (örneğin klima) (Elektrik enerjisi → Isı)
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Enerji donusumu enerjinin bir bicimden digerine donusumudur Fizikte enerji terimi bir sistemdeki belirli degisiklikleri olusturma kapasitesini aciklar Donusumde entropinin sinirlamalari goz ardi edilir Sistemlerin toplam enerji donusumu yalnizca enerjinin eklenmesi veya cikarilmasi ile saglanabilir Termodinamigin birinci kanununa gore enerjinin korunumu yasasi olarak da bilinir enerji donusturulebilen bir buyukluktur Bir sistemin toplam kutle miktari enerjisinin bir olcusudur Bir sistemdeki enerji donusturulebildiginden dolayi farkli bir hale veya baska bir bicime donusebilir Cogu haldeki enerji bircok fiziksel is yapmak icin kullanilabilir Enerji dogal surecler veya makinelerde kullanilabilir Ayrica isi isik veya harekete donusebilir Ornegin bir gunes pili gunes isinimini elektrik enerjisine donusturur ve boylece ampul yanar veya bilgisayara guc saglanir Alev enerji donusumune bir ornektir Enerjiyi bir bicimden digerine donusturen cihaza transduser denir Yapisinda termal enerji barindiran cogu enerji bicimi baska enerji bicimine verimli olarak donusturulebilir Bu verim potansiyel enerjinin kinetik enerjiye donusumunde oldugu gibi bazen 100 olur Evrendeki enerji donusumu tarihiEvrende Buyuk Patlamadan beri cesitli enerji bicimleri arasinda donusumler meydana geldigine inaniliyor Buyuk patlamada aciga cikan hidrojenin gezegenler tarafindan tutulmasinda enerjide dogrudan bir donusum olustu Yercekimi potansiyel enerjisi dogrudan isiya donustu OrneklerMakinelerde enerji donusumleri Ornegin komur yakitli elektrik santralinde buyuk miktarda enerji elde edilir ve aciga cikan enerji donusumleri su adimlarla gerceklesir Komurun kimyasal enerjisi termal enerjiye donusur Termal enerji buharda kinetik enerjiye donusur Jeotermal enerji Kinetik enerji turbinde mekanik enerjiye donusur Turbinin mekanik enerjisi elektrik enerjisine donusur Bu da enerjinin son bicimidir Cogu sistemde sonuncu adim cogunlukla mukemmel verim verir Birinci ve ikinci adimlar oldukca verimlidir fakat ucuncu adim nispeten verimsizdir En verimli gaz yakitli santrallerde 50 verim elde edilir Yag ve komur yakitli santraller az verimlidir Otomobilde enerji donusumu Otomobilde enerji donusumunde su adimlar gerceklesir Yakittaki potansiyel enerji yakitin yanmasi sonucu genisleyerek kinetik enerjiye donusur Gazin genislemesi sonucu olusan kinetik enerji pistonu dogrusal hareket ettirir Pistonun dogrusal hareketi krank milinde dairesel harekete cevrilir Krank milinin dairesel hareketi sanzimana aktarilir Dairesel hareket sanziman ile hizlandirilir Hizlandirilan dairesel hareket diferansiyele aktarilir Diferansiyel dairesel hareketi tekerleklere aktararak donmelerini saglar Tekerleklerin dairesel hareketi tasiti dogrusal hareket ettirir Diger enerji donusumleriEnerjiyi bir bicimden digerine donusturen bircok makine ve transduser vardir Bunlardan bazilari ve donusturdukleri enerji asagidaki listede verilmistir Termoelektrik etki Isi Elektrik enerjisi Jeotermal enerji Isi Elektrik enerjisi Sogutma cevrimi arabalarda kullanilan icten yanmali motor veya buhar motoru Isi Mekanik enerji Okyanus isil gucu Isi Elektrik enerjisi Hidroelektrik santrali Yercekimi potansiyel enerjisi Elektrik enerjisi Elektrik ureteci Kinetik enerji veya Mekanik is Elektrik enerjisi Yakit hucreleri Kimyasal enerji Elektrik enerjisi Pil Kimyasal enerji Elektrik enerjisi Ates Kimyasal enerji Isi ve isik Lamba Elektrik enerjisi Isi ve isik Mikrofon Ses enerjisi Elektrik enerjisi Dalga enerjisi Mekanik enerji Elektrik enerjisi Ruzgar gucu Ruzgar enerjisi Elektrik enerjisi veya Mekanik enerji Germe Elektrik enerjisi Yari akustik gitar Ses Elektrik enerjisi Surtunme kuvveti Kinetik enerji Isi Isitici ornegin klima Elektrik enerjisi Isi Ayrica bakinizKaos kurami Kutlenin korunumu yasasi Termodinamik kanunlari