Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tevatron, Amerika Birleşik Devletleri'nin Chicago şehrinin doğusundaki Fermilab'da (Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı) bulunan dairesel bir parçacık hızlandırıcısıdır. 2011 yılına kadar, kendisine 150 GeV olarak yollanan proton ve antiprotonları hızlandırıp, 1.96 TeV kütle merkezi enerjisinde 2 ayrı noktada çarpıştırmaktaydı. Bu özellik onu 2010'da CERN'deki LHC hızlandırıcısı devreye girinceye kadar dünyadaki en yüksek enerjili çarpıştırıcı yapmıştı. Yapımı $120 milyona yakın tutan Tevatron 1983 yılında tamamen bitirildi. Üzerine 1983-2011 yılları arasında büyük miktarlarda yatırımlar yapıldı.
Tevatron'un temel başarısı 1995 yılında üst kuarkların keşfedilmesi üzerine oldu. Bu üst kuarklar parçacık fiziğinin standart modelinde ön görülmüştü. 2 Temmuz 2012 yılında Fermilab'ın CDF ve DØ çarpıştırıcı deney takımı 2001 yılından bu yana yapılan 500 trilyon çarpışmasını analizinin sonuçlarını duyurdu. Varlığına şüpheyle bakılan Higgs bozonu bu araştırma sonuçlarında 550 de bir oranında istatistiksel varlık tespit edilidi. Bulgulardan 2 gün sonra bu saptamanın milyonda bir hata oranına sahip olduğu LHC deneylerinden de doğrulandı.
2011 Eylül ayında Tevatron tamamen durduruldu. Sebep olaraksa bütçe kesintiler ve yapımı 2010'un başlarında biten daha güçlü bir altyapıya sahip olan LHC'nin bitirilmesi gösterildi. Tevatron'un ana halkası büyük ihtimal gelecekteki deneylerde kullanılmak üzere kaldırıldı ve diğer parçaları başka parçacık hızlandırıcılara transfer edildi.
Tarih
1 Aralık 1968 yılı lineer hızlandırıcılar (linac) için çok önemli bir gündü. Ana Hızlandırıcı Kasası 3 EKim 1969 yılında Robert R. Wilson tarafından başladı. Bu 6.4 km uzunluktaki çember Fermilab'ın Ana Halkasını oluşturacaktı. Linac ilk 200meV değerinde ışını 1 Aralık 1970 üretti. İlk hızlandırıcı 9 GeV değerinde ışını 20 Mayıs 1971 de üretti. 30 Haziran 1971 yılında bir proton ışını Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarının bütün hızlandırıcı altyapısına bu kadar büyük bir katkıda bulundu. Bu ışın sadece 7Gev değerinde hızlandırılmıştı.
Booster Hızlandırıcı 200 MeV değerindeki protonları 8 bilyon değerinde elektron voltlara çıkarabiliyordu. Ardından bu ana hızlandırıcıya geçiriliyordu.
Milistone serilerinde görülen ivme değeri Ocak 22 1972 de 20 GeV değerine, Şubat 4'te 53 GeV ve Şubat 11 de 100 GeV değerine ulaştı. 1 Mary 1972 de ilk defa NAL hızlandırıcı sistemi bir proton ışınını 200 GeV değerine ulaştırdı. 1973'ün sonuna doğru NAL hızlandırıcı sistemi rutin olarak 300 GeV değerini sistemlerinde kullanabiliyor haline geldi.
14 Mayıs 1976 Yılında Fermilab bütün protonları 500 GeV değerine ulaştırabildi. Bu başarı yeni enerji skalasını ortaya çıkardı, teraelectronvolt (TeV) değerine karşılık 1000 GeV. O yılın Haziran ayında Avrupa Super Proton Synchrotron sadece 400 GeV değerine ulaşabilmişti. Ana Halka'nın klasik mıknatısı süperiletken mıknaıtısını üretebilmek için 1981 yılında kapatıldı. Ana Enjektör 2000 yılında bitirilene kadar Ana Halka Tevatron için bir enjektör görevi gördü. Ardından Enerji Katlayıcı ilk hızlandırılmış 512 GeV değerinde ışını 3 Temmuz 1983 yılında üretti. 800 GeV değerindeki başlangıç enerjisine 16 Şubat 1984 yılında ulaşıldı. 21 Ekim 1986 da Tevatron bu değeri 900 GeV değerine kadar 1.8 TeV değerindeki proton-antiproton çarpışmalarını kullanarak ulaştırdı.
Ana Enjektör 1993 dan 6 yıl kadar bir süre ve $290 milyon harcama ile Ana Halka yerine konuldu. Gerekli kontrol ve geliştirmelerden sonra Tevatron çarpıştırıcısı Run II 1 Mart 2001 yılında başlatıldı. Bu zamandan sonra Tevatron artık 980 GeV değerindeki enerji seviyelerini transfer edebiliyoru. 16 Temmuz 2004 yılında Tevatron yeni bir zirve yakaladı ve CERN 'deki ilgili laboratuvarı geri de bırakarak bir rekora imza attı. Bu rekor 9 Eylül 2006 yılında ikiye katlandı. Ardından 17 Mart 2008 yılında neredeyse üç katına çıktı. 16 Nisan 2010 yılında bu değer 2004 yılındaki ulaşılan değerin 4 katının üzerine çıktı (4×1032 cm−2 s−1'ye kadar). Tevatron 30 Eylül 2011 yılında operasyonları durdurdu. 2011 Yılının Sonuna doğru CERN deki Geniş Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) yeni bir zirveye ulaşarak Tevatron'un başarısını neredeyse 10'a katladı ve 3.5 TeV değerinde enerji ışınları üretti.
Mekanik Kısmı
İvmelendirme sistemi birkaç aşamadan oluşuyor. İlk aşama da 7eV Cockcroft-Walton ön hızlandırıcısı bulunuyor ve ionize hidrojen gazı negatif iyonları positif voltajı kullanarak hızlandırıyor. Bunun ardından iyonlar 150 metre uzunluğunda lineer hızlandırıcıya (linac) geçiyor. Bu hızlandırıcı titreşen elektriksel alanı iyonları 400 MeV değerinde hızlandırıyor. İyonlar ardından elektronlardan kurtulması için karbon folyonun üzerinden geçiriliyor ve yüklü protonlar Booster'a geçiyor.
Booster küçük çembersel synchrotrondan oluşuyor ve protonlar 20.000 defa üzerinden geçerek 8 GeV civarında bir enerjiye ulaşıyorlar. Booster'dan sonra parçacıklar Ana Enjektöre geçiyor. 1999 yılında tamamlanan bu enjektör birkaç aşamalı işlem izliyor. Sırasıyla; protonları 150 GeV'ye kadar ivmelendiriyor; antiproton oluşumu için 120 GeV'lik protonlar üretiyor; antiprotonların enerjisini 150 GeV değerine çıkartıyor ardından protonları veya antiprotonları Tevatron'a naklediyor. Antiprotonlar Antiproton Kaynağı tarafından üretiliyor. 120 GeV protonlar bir nikel hedef ile çarpıştırılıyor. Bu çarpışmanın sonucunda bir dizi antiproton içeren parçacık oluşuyor. Bu parçacıklar akümülatör içerisinde toplanıyor ve saklanıyor. Ardından bu halka antiprotonları Ana Enjektör'e geçirebiliyor.
Tevatron Ana Enjektörden gelen parçacıkları 980 GeV değerine kadar ivmelendirebiliyor. Proton ve antiprotonlar zıt yönlendirde ivlemendirilip CDF ve DØ dedektörlerinin içerisindeki geçitte 1.96 TeV değerinde çarpışıyor. Parçacıkları yol üzerinde tutabilmek için Tevatron 774 niobium-titanium süper iletken dipol mıknatısı kullanıyor. Bu mıktanıs 4.2 tesla üreten sıvı helyumun içerisinde soğutuluyor. Manyetik alan yaklaşık 20 saniye içinde maksimum değerine çıkarken aynı zamanda parçacıkları ivlemendirir. Bir başka 240 NbTi Quadrupole mıknatıs bu ışına odaklanmak için kullanılıyor.
Tevatron'un başlangıçta tasarlanan ışının değeri 1030 cm−2 s−1 dı, fakat, hızlandırıcıda yapılan değişikler sonucu ışınlar 4×1032 cm−2 s−1 değerine kadar ulaşabildi.
27 Eylül 1993 yılında "American Society of Mechanical Engineers" Tevatron'un kriyojenik soğutma sistemine "International Historic Landmark" adını verdi. Tevatron'un süperiletken mıknatısları için tasarlanmış kriyojenik sıvı helyum aşırı düşük sıcaklıklarda bulunuyordu. Bu sistem parçacık ışınlarını büken ve odaklamaya yarayan mıknatıs bobinlerini süper iletken durumda tutuyordu. Böylece sıcaklığı dengede tutmak için gereken güçten 3 kat daha az bir güç harcamış oluyordu.
Keşifler
Tevatron teorik parçacık fiziğinde ön görülen birçok atomaltı parçacığın varlığını kanıtladı veya kanıtlanması için temel sağladı. 1995 yılında CDF ve DØ deneyleri üst kuarkların keşfini duyurdu ve 2007 de kütlesinin %1'i kadar olduğu ölçüldü. 2006 da CDF işbirliği ilk defa ölçtü ve iki tür sigma baryon gözlemledi. 2007 de DØ ve CDF işbirlikleri "Cascade B" (
Ξ-
b) Ksi baryonunun ilk defa direkt olarak gözlemlediğini duyurdu.
Eylül 2008 de, DØ işbirliği
Ω-
b, a "double strange" Omega baryon'u buldu ve bunun kütlesinin quark modelinde ön görülenden önemli bir derecede daha fazla olduğunun farkına vardı. 2009 Mayıs ayında CDF işbirliği
Ω-
b üzerine olan araştırmalarının elde ettiği sonuçları halka açtı. CDF deneyinden elde edilen kütle ölçümleri 6054,4±6,8 MeV/c2 ve bu değer Standart model ile mükemmel bir uyum gösteriyordu. Fakat önceki DØ deneyindeki sonuçlarında hiçbir sinyal gözlenmemişti. DØ ve CDF'den elde edilen bu iki tutarsız sonuç 6.2 değerinde standart sapmaya sahipti. CDF tarafından ölçülen kütlenin ve teorik beklentilerin arasında oldukça iyi bir uyum olduğu için bu güçlü bulgu CDF tarafından keşfedilen parçacığın
Ω-
b olduğu yönünde karar alınmasını sağladı. Bu da LHC deneylerinden gelen yeni veriler için bazı durumları ileride açıklayan bir bulgu olacaktı.
2 Haziran 2012 tarihinde bilim insanları Tevatrondaki 500 trilyon çarpışma sonucundaki sonucunda elde edilen verileri duyurdu. Bu sonuçlardan biri de Higgs bozonuydu. Tartışmalı olan higgs bozonunun 115 ile 135 GeV kısımları arasında bir kütlesi vardı. Gözlenen sinyallerin istatistiksel önemi ise 2.9 sigmaydı. Bu da 550 de bir bir olasılığa olduğunu gösteriyordu. Fakat Tevatron'un son araştırmaları hala Higgs parçacağının var olup olmadığını kanıtlayamadı. 4 Haziran 2012'de LHC'den bilim adamları bu konuyla alakalı daha kesin verilere ulaştığını duyurdu; kütlesi 125.3 ± 0.4 (CMS)[24] or 126 ± 0.4 (ATLAS) arasında değişen bir değere sahipti. LHC ve Tevatron tarafından sunulan bu güçlü kanıtlar Higgs bozonunun bu kütleler arasında bir değere sahip olacağını ortaya koydu.
Deprem Tespiti
Depremler çok uzakta gerçekleşse bile ışınların kalitesini ve yönünü etkileyecek kadar mıknatıslar üzerinde güçlü hareketlenmelere sebebiyet vermektedir. Bu yüzden tiltmeterlar Tevatron'un mıknatıslarını model almış ve dalgalanmaları dakikalık olarak monitöre yansıtarak problemin kaynağını önceden yardımcı olmasını sağlıyorlar. Bu ışınlarda sapmaya yol açan ilk deprem 2002 Denali depremiydi. 28 Haziran 2004'te gerçekleşen orta dereceli bir deprem başka bir çarpıştırıcının kapatılmasına yol açtı. O zamandan beri 20 depremden kaynaklanan dakikalık sismik titreşimler Tevatron tarafından kapatılmaya sebebiyet vermeden algılanabildi. Bunlara örnek olarak 2004 Hint Okyanusu depremi, 2005 Sumatra depremi, 2007 Gisborne depremi, 2010 Haiti depremi ve 2010 Şili depremi örnek verilebilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tevatron Amerika Birlesik Devletleri nin Chicago sehrinin dogusundaki Fermilab da Fermi Ulusal Hizlandirici Laboratuvari bulunan dairesel bir parcacik hizlandiricisidir 2011 yilina kadar kendisine 150 GeV olarak yollanan proton ve antiprotonlari hizlandirip 1 96 TeV kutle merkezi enerjisinde 2 ayri noktada carpistirmaktaydi Bu ozellik onu 2010 da CERN deki LHC hizlandiricisi devreye girinceye kadar dunyadaki en yuksek enerjili carpistirici yapmisti Yapimi 120 milyona yakin tutan Tevatron 1983 yilinda tamamen bitirildi Uzerine 1983 2011 yillari arasinda buyuk miktarlarda yatirimlar yapildi Tevatron yukaridan gorunumu Tevatron un temel basarisi 1995 yilinda ust kuarklarin kesfedilmesi uzerine oldu Bu ust kuarklar parcacik fiziginin standart modelinde on gorulmustu 2 Temmuz 2012 yilinda Fermilab in CDF ve DO carpistirici deney takimi 2001 yilindan bu yana yapilan 500 trilyon carpismasini analizinin sonuclarini duyurdu Varligina supheyle bakilan Higgs bozonu bu arastirma sonuclarinda 550 de bir oraninda istatistiksel varlik tespit edilidi Bulgulardan 2 gun sonra bu saptamanin milyonda bir hata oranina sahip oldugu LHC deneylerinden de dogrulandi 2011 Eylul ayinda Tevatron tamamen durduruldu Sebep olaraksa butce kesintiler ve yapimi 2010 un baslarinda biten daha guclu bir altyapiya sahip olan LHC nin bitirilmesi gosterildi Tevatron un ana halkasi buyuk ihtimal gelecekteki deneylerde kullanilmak uzere kaldirildi ve diger parcalari baska parcacik hizlandiricilara transfer edildi Tarih1 Aralik 1968 yili lineer hizlandiricilar linac icin cok onemli bir gundu Ana Hizlandirici Kasasi 3 EKim 1969 yilinda Robert R Wilson tarafindan basladi Bu 6 4 km uzunluktaki cember Fermilab in Ana Halkasini olusturacakti Linac ilk 200meV degerinde isini 1 Aralik 1970 uretti Ilk hizlandirici 9 GeV degerinde isini 20 Mayis 1971 de uretti 30 Haziran 1971 yilinda bir proton isini Ulusal Hizlandirici Laboratuvarinin butun hizlandirici altyapisina bu kadar buyuk bir katkida bulundu Bu isin sadece 7Gev degerinde hizlandirilmisti Booster Hizlandirici 200 MeV degerindeki protonlari 8 bilyon degerinde elektron voltlara cikarabiliyordu Ardindan bu ana hizlandiriciya geciriliyordu Milistone serilerinde gorulen ivme degeri Ocak 22 1972 de 20 GeV degerine Subat 4 te 53 GeV ve Subat 11 de 100 GeV degerine ulasti 1 Mary 1972 de ilk defa NAL hizlandirici sistemi bir proton isinini 200 GeV degerine ulastirdi 1973 un sonuna dogru NAL hizlandirici sistemi rutin olarak 300 GeV degerini sistemlerinde kullanabiliyor haline geldi 14 Mayis 1976 Yilinda Fermilab butun protonlari 500 GeV degerine ulastirabildi Bu basari yeni enerji skalasini ortaya cikardi teraelectronvolt TeV degerine karsilik 1000 GeV O yilin Haziran ayinda Avrupa Super Proton Synchrotron sadece 400 GeV degerine ulasabilmisti Ana Halka nin klasik miknatisi superiletken miknaitisini uretebilmek icin 1981 yilinda kapatildi Ana Enjektor 2000 yilinda bitirilene kadar Ana Halka Tevatron icin bir enjektor gorevi gordu Ardindan Enerji Katlayici ilk hizlandirilmis 512 GeV degerinde isini 3 Temmuz 1983 yilinda uretti 800 GeV degerindeki baslangic enerjisine 16 Subat 1984 yilinda ulasildi 21 Ekim 1986 da Tevatron bu degeri 900 GeV degerine kadar 1 8 TeV degerindeki proton antiproton carpismalarini kullanarak ulastirdi Ana Enjektor 1993 dan 6 yil kadar bir sure ve 290 milyon harcama ile Ana Halka yerine konuldu Gerekli kontrol ve gelistirmelerden sonra Tevatron carpistiricisi Run II 1 Mart 2001 yilinda baslatildi Bu zamandan sonra Tevatron artik 980 GeV degerindeki enerji seviyelerini transfer edebiliyoru 16 Temmuz 2004 yilinda Tevatron yeni bir zirve yakaladi ve CERN deki ilgili laboratuvari geri de birakarak bir rekora imza atti Bu rekor 9 Eylul 2006 yilinda ikiye katlandi Ardindan 17 Mart 2008 yilinda neredeyse uc katina cikti 16 Nisan 2010 yilinda bu deger 2004 yilindaki ulasilan degerin 4 katinin uzerine cikti 4 1032 cm 2 s 1 ye kadar Tevatron 30 Eylul 2011 yilinda operasyonlari durdurdu 2011 Yilinin Sonuna dogru CERN deki Genis Hadron Carpistiricisi LHC yeni bir zirveye ulasarak Tevatron un basarisini neredeyse 10 a katladi ve 3 5 TeV degerinde enerji isinlari uretti Mekanik KismiIvmelendirme sistemi birkac asamadan olusuyor Ilk asama da 7eV Cockcroft Walton on hizlandiricisi bulunuyor ve ionize hidrojen gazi negatif iyonlari positif voltaji kullanarak hizlandiriyor Bunun ardindan iyonlar 150 metre uzunlugunda lineer hizlandiriciya linac geciyor Bu hizlandirici titresen elektriksel alani iyonlari 400 MeV degerinde hizlandiriyor Iyonlar ardindan elektronlardan kurtulmasi icin karbon folyonun uzerinden geciriliyor ve yuklu protonlar Booster a geciyor Booster kucuk cembersel synchrotrondan olusuyor ve protonlar 20 000 defa uzerinden gecerek 8 GeV civarinda bir enerjiye ulasiyorlar Booster dan sonra parcaciklar Ana Enjektore geciyor 1999 yilinda tamamlanan bu enjektor birkac asamali islem izliyor Sirasiyla protonlari 150 GeV ye kadar ivmelendiriyor antiproton olusumu icin 120 GeV lik protonlar uretiyor antiprotonlarin enerjisini 150 GeV degerine cikartiyor ardindan protonlari veya antiprotonlari Tevatron a naklediyor Antiprotonlar Antiproton Kaynagi tarafindan uretiliyor 120 GeV protonlar bir nikel hedef ile carpistiriliyor Bu carpismanin sonucunda bir dizi antiproton iceren parcacik olusuyor Bu parcaciklar akumulator icerisinde toplaniyor ve saklaniyor Ardindan bu halka antiprotonlari Ana Enjektor e gecirebiliyor Tevatron Ana Enjektorden gelen parcaciklari 980 GeV degerine kadar ivmelendirebiliyor Proton ve antiprotonlar zit yonlendirde ivlemendirilip CDF ve DO dedektorlerinin icerisindeki gecitte 1 96 TeV degerinde carpisiyor Parcaciklari yol uzerinde tutabilmek icin Tevatron 774 niobium titanium super iletken dipol miknatisi kullaniyor Bu miktanis 4 2 tesla ureten sivi helyumun icerisinde sogutuluyor Manyetik alan yaklasik 20 saniye icinde maksimum degerine cikarken ayni zamanda parcaciklari ivlemendirir Bir baska 240 NbTi Quadrupole miknatis bu isina odaklanmak icin kullaniliyor Tevatron un baslangicta tasarlanan isinin degeri 1030 cm 2 s 1 di fakat hizlandiricida yapilan degisikler sonucu isinlar 4 1032 cm 2 s 1 degerine kadar ulasabildi 27 Eylul 1993 yilinda American Society of Mechanical Engineers Tevatron un kriyojenik sogutma sistemine International Historic Landmark adini verdi Tevatron un superiletken miknatislari icin tasarlanmis kriyojenik sivi helyum asiri dusuk sicakliklarda bulunuyordu Bu sistem parcacik isinlarini buken ve odaklamaya yarayan miknatis bobinlerini super iletken durumda tutuyordu Boylece sicakligi dengede tutmak icin gereken gucten 3 kat daha az bir guc harcamis oluyordu KesiflerTevatron teorik parcacik fiziginde on gorulen bircok atomalti parcacigin varligini kanitladi veya kanitlanmasi icin temel sagladi 1995 yilinda CDF ve DO deneyleri ust kuarklarin kesfini duyurdu ve 2007 de kutlesinin 1 i kadar oldugu olculdu 2006 da CDF isbirligi ilk defa olctu ve iki tur sigma baryon gozlemledi 2007 de DO ve CDF isbirlikleri Cascade B 3 b Ksi baryonunun ilk defa direkt olarak gozlemledigini duyurdu Eylul 2008 de DO isbirligi W b a double strange Omega baryon u buldu ve bunun kutlesinin quark modelinde on gorulenden onemli bir derecede daha fazla oldugunun farkina vardi 2009 Mayis ayinda CDF isbirligi W b uzerine olan arastirmalarinin elde ettigi sonuclari halka acti CDF deneyinden elde edilen kutle olcumleri 6054 4 6 8 MeV c2 ve bu deger Standart model ile mukemmel bir uyum gosteriyordu Fakat onceki DO deneyindeki sonuclarinda hicbir sinyal gozlenmemisti DO ve CDF den elde edilen bu iki tutarsiz sonuc 6 2 degerinde standart sapmaya sahipti CDF tarafindan olculen kutlenin ve teorik beklentilerin arasinda oldukca iyi bir uyum oldugu icin bu guclu bulgu CDF tarafindan kesfedilen parcacigin W b oldugu yonunde karar alinmasini sagladi Bu da LHC deneylerinden gelen yeni veriler icin bazi durumlari ileride aciklayan bir bulgu olacakti 2 Haziran 2012 tarihinde bilim insanlari Tevatrondaki 500 trilyon carpisma sonucundaki sonucunda elde edilen verileri duyurdu Bu sonuclardan biri de Higgs bozonuydu Tartismali olan higgs bozonunun 115 ile 135 GeV kisimlari arasinda bir kutlesi vardi Gozlenen sinyallerin istatistiksel onemi ise 2 9 sigmaydi Bu da 550 de bir bir olasiliga oldugunu gosteriyordu Fakat Tevatron un son arastirmalari hala Higgs parcacaginin var olup olmadigini kanitlayamadi 4 Haziran 2012 de LHC den bilim adamlari bu konuyla alakali daha kesin verilere ulastigini duyurdu kutlesi 125 3 0 4 CMS 24 or 126 0 4 ATLAS arasinda degisen bir degere sahipti LHC ve Tevatron tarafindan sunulan bu guclu kanitlar Higgs bozonunun bu kutleler arasinda bir degere sahip olacagini ortaya koydu Deprem TespitiDepremler cok uzakta gerceklesse bile isinlarin kalitesini ve yonunu etkileyecek kadar miknatislar uzerinde guclu hareketlenmelere sebebiyet vermektedir Bu yuzden tiltmeterlar Tevatron un miknatislarini model almis ve dalgalanmalari dakikalik olarak monitore yansitarak problemin kaynagini onceden yardimci olmasini sagliyorlar Bu isinlarda sapmaya yol acan ilk deprem 2002 Denali depremiydi 28 Haziran 2004 te gerceklesen orta dereceli bir deprem baska bir carpistiricinin kapatilmasina yol acti O zamandan beri 20 depremden kaynaklanan dakikalik sismik titresimler Tevatron tarafindan kapatilmaya sebebiyet vermeden algilanabildi Bunlara ornek olarak 2004 Hint Okyanusu depremi 2005 Sumatra depremi 2007 Gisborne depremi 2010 Haiti depremi ve 2010 Sili depremi ornek verilebilir