Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tezkiretü'l Evliya (Farsça: تذکرةالاولیاء, lit. "Azizlerin Biyografileri") – varyant harf çevirileri: Evliya Tezkireleri, Teẕkiretü’l-evliyâ vb. – 1145-1221 tarihleri arasında yaşayan Sünni Müslüman İranlı şair ve Nişabur'lu mistik Ferîdüddin Attâr tarafından yazılan, doksan altı Sufi azizinin (veli, çoğulu evliya) ve onların mucizelerinin (karamat) anlatıldığı hagiografik bir derlemedir.
Attâr'ın günümüze kadar ulaşan tek düzyazı eseri, Müslüman alim ve Şii İmamı Ca'fer es-Sâdık'ın hayatıyla başlayıp, Fars tasavvuf yazarı Mansur el-Hallac'ın hayatıyla sona eren 72 bölümden oluşmaktadır. Toplam 72 kişinin hayatına dair bilgilerin, menkıbelerin ve sözlerinin yer aldığı derlemede Sünni mezhep kurucularının isimleriyle anılan dört kişi de yer alır: Sevrî mezhebi'nin kurucususu Süfyan es-Sevri, Hanefi mezhebinin kurucusu Ebu Hanife, Şafi mezhebinin kurucusu Şafii ve Hanbelî mezhebinin kurucusu Ahmed İbn Hanbel.
Attar, "Tezkiretü'l-evliyâ" adlı eserini yazarken birçok kaynaktan faydalanmıştır. Bunlar arasında kendi eseri olan "Şerhu'l-ḳalb"in yanı sıra yazarları bilinmeyen "Keşfü'l-esrâr" ve "Maʿrifetü'n-nefs" gibi eserler de yer almaktadır. Ayrıca Abdülkerim el-Kuşeyrî'nin "er-Risâle"si ve 'nin "Keşfü'l-maḥcûb"u gibi önemli tasavvuf eserleri de onun ilham kaynakları arasında sayılabilir.
"Tezkiretü'l-evliyâ", temelde sûfîlerin hayatlarını ve öğretilerini anlatan bir eser olmasına rağmen, tasavvuf terimlerine de yer vermektedir. Attar'dan önceki sûfîlerin hayatlarını anlatan "Ṭabaḳātü’ṣ-ṣûfiyye" ve "Ḥilyetü’l-evliyâ" adlı eserlerle benzerlikler gösterse de, "Tezkiretü'l-evliyâ"daki sûfîlerin sözleri ve menkıbeleri daha detaylı ve tasavvuf anlayışına daha uygun bir şekilde anlatılmaktadır. Attar'ın sade ve akıcı üslubu, eserin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamıştır. Ancak bazı bölümlerde ağır ve süslü bir dil kullanıldığı da görülmektedir. Attar, eserinde soyut kavramlardan ziyade, sûfîlerin iç dünyalarına, duygularına ve coşkularına odaklanarak okurların daha kolay empati kurabileceği bir atmosfer yaratmıştır. Bu özelliği sayesinde "Tezkiretü'l-evliyâ", yüzyıllar boyunca ilgi gören ve okunan önemli bir eser olmuştur.
"Tezkiretü'l-evliyâ" adlı eser, tarafından bilimsel olarak düzenlenerek 1987 yılında Ankara'da yayımlanmıştır. Ayrıca, Süleyman Uludağ da bu eseri geniş bir giriş bölümü ve eklemelerle Türkçe'ye çevirerek 1984, 1991 ve 2007 yıllarında İstanbul'da okurlarla buluşturmuştur.
Çeviriler
- Sinan Paşa - Tezkiretü'l-Evliya, hazırlayan Emine Gürsoy-Naskali, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Kaynak Eserler Dizisi, Ankara 1987
- Muslim Saints and Mystics: Episodes from the Tadhkirat Al-Auliya‘ (1990); AJ Arberry tarafından yapılan kısaltılmış İngilizce çevirisi.
- Farid ad-Din ‘Attār’s Memorial of God's Friends: Lives and Sayings of Sufis (2009); Paul Losensky tarafından çevrilmiş ve tanıtılmıştır.
- Le Memorial des saints (1889); Pavet de Courteille'in Fransızca çevirisi.
Biyografiler Listesi
- Ca'fer es-Sâdık
- Veysel Karanî
- Hasan-ı Basri
- Mâlik bin Dînar
- Habîb-i Acemî
- Rabia el-Adeviyye
- İbrahim ibn Edhem
- Bişr-i Hâfî
- Zünnûn-ı Mısrî
- Bâyezid-i Bistâmî
- Abdullah bin Mübarek
- Süfyân es-Sevrî
- Serî es-Sakatî
- Ebu Hanife
- Şafii
- Ahmed bin Hanbel
- Davud-i Taî
- Hâris el-Muhâsibî
- Maruf Kerhi
- Cüneyd Bağdadi
- Hallâc-ı Mansûr
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c "TEZKİRETÜ'l-EVLİYÂ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2024.
- ^ Attar, Farid al-Din. Muslim Saints and Mystics: Episodes from the Tadhkirat Al-Auliya’ ('Memorial of the Saints'). Translated by A.J. Arberry. London, England.: Penguin (Non-Classics), 1990.
- ^ ‘Attār, Farid al-Din. Farid ad-Din ‘Attār’s Memorial of God's Friends: Lives and Sayings of Sufis. Introduced and Translated by Paul Losensky. New York, NY: Paulist Press, 2009.
- ^ ‘Aṭṭar, Farīd al-Dīn (1889), "Le Memorial des saints (tr. Tezkiretü'l-Evliya)", Collection Orientale, 2d, Paris: Imprimerie nationale, II
Dış bağlantılar
- Tezkirat-ül Evliya'yı Scribd'den indirin (Farsça, metnin başından itibaren yaklaşık yarısı)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tezkiretu l Evliya Farsca تذکرةالاولیاء lit Azizlerin Biyografileri varyant harf cevirileri Evliya Tezkireleri Teẕkiretu l evliya vb 1145 1221 tarihleri arasinda yasayan Sunni Musluman Iranli sair ve Nisabur lu mistik Feriduddin Attar tarafindan yazilan doksan alti Sufi azizinin veli cogulu evliya ve onlarin mucizelerinin karamat anlatildigi hagiografik bir derlemedir Attar in gunumuze kadar ulasan tek duzyazi eseri Musluman alim ve Sii Imami Ca fer es Sadik in hayatiyla baslayip Fars tasavvuf yazari Mansur el Hallac in hayatiyla sona eren 72 bolumden olusmaktadir Toplam 72 kisinin hayatina dair bilgilerin menkibelerin ve sozlerinin yer aldigi derlemede Sunni mezhep kurucularinin isimleriyle anilan dort kisi de yer alir Sevri mezhebi nin kurucususu Sufyan es Sevri Hanefi mezhebinin kurucusu Ebu Hanife Safi mezhebinin kurucusu Safii ve Hanbeli mezhebinin kurucusu Ahmed Ibn Hanbel Attar Tezkiretu l evliya adli eserini yazarken bircok kaynaktan faydalanmistir Bunlar arasinda kendi eseri olan Serhu l ḳalb in yani sira yazarlari bilinmeyen Kesfu l esrar ve Maʿrifetu n nefs gibi eserler de yer almaktadir Ayrica Abdulkerim el Kuseyri nin er Risale si ve nin Kesfu l maḥcub u gibi onemli tasavvuf eserleri de onun ilham kaynaklari arasinda sayilabilir Tezkiretu l evliya temelde sufilerin hayatlarini ve ogretilerini anlatan bir eser olmasina ragmen tasavvuf terimlerine de yer vermektedir Attar dan onceki sufilerin hayatlarini anlatan Ṭabaḳatu ṣ ṣufiyye ve Ḥilyetu l evliya adli eserlerle benzerlikler gosterse de Tezkiretu l evliya daki sufilerin sozleri ve menkibeleri daha detayli ve tasavvuf anlayisina daha uygun bir sekilde anlatilmaktadir Attar in sade ve akici uslubu eserin daha genis kitlelere ulasmasini saglamistir Ancak bazi bolumlerde agir ve suslu bir dil kullanildigi da gorulmektedir Attar eserinde soyut kavramlardan ziyade sufilerin ic dunyalarina duygularina ve coskularina odaklanarak okurlarin daha kolay empati kurabilecegi bir atmosfer yaratmistir Bu ozelligi sayesinde Tezkiretu l evliya yuzyillar boyunca ilgi goren ve okunan onemli bir eser olmustur Tezkiretu l evliya adli eser tarafindan bilimsel olarak duzenlenerek 1987 yilinda Ankara da yayimlanmistir Ayrica Suleyman Uludag da bu eseri genis bir giris bolumu ve eklemelerle Turkce ye cevirerek 1984 1991 ve 2007 yillarinda Istanbul da okurlarla bulusturmustur CevirilerSinan Pasa Tezkiretu l Evliya hazirlayan Emine Gursoy Naskali Kultur ve Turizm Bakanligi Yayinlari Kaynak Eserler Dizisi Ankara 1987 Muslim Saints and Mystics Episodes from the Tadhkirat Al Auliya 1990 AJ Arberry tarafindan yapilan kisaltilmis Ingilizce cevirisi Farid ad Din Attar s Memorial of God s Friends Lives and Sayings of Sufis 2009 Paul Losensky tarafindan cevrilmis ve tanitilmistir Le Memorial des saints 1889 Pavet de Courteille in Fransizca cevirisi Biyografiler ListesiCa fer es Sadik Veysel Karani Hasan i Basri Malik bin Dinar Habib i Acemi Rabia el Adeviyye Ibrahim ibn Edhem Bisr i Hafi Zunnun i Misri Bayezid i Bistami Abdullah bin Mubarek Sufyan es Sevri Seri es Sakati Ebu Hanife Safii Ahmed bin Hanbel Davud i Tai Haris el Muhasibi Maruf Kerhi Cuneyd Bagdadi Hallac i MansurAyrica bakinizFars edebiyatiKaynakca a b c TEZKIRETU l EVLIYA TDV Islam Ansiklopedisi 13 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2024 Attar Farid al Din Muslim Saints and Mystics Episodes from the Tadhkirat Al Auliya Memorial of the Saints Translated by A J Arberry London England Penguin Non Classics 1990 0 14 019264 6 Attar Farid al Din Farid ad Din Attar s Memorial of God s Friends Lives and Sayings of Sufis Introduced and Translated by Paul Losensky New York NY Paulist Press 2009 978 0809145737 Aṭṭar Farid al Din 1889 Le Memorial des saints tr Tezkiretu l Evliya Collection Orientale 2d Paris Imprimerie nationale II Dis baglantilarTezkirat ul Evliya yi Scribd den indirin Farsca metnin basindan itibaren yaklasik yarisi