Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tirmizi (Arapça: أبو عيسى محمد بن عيسى السلمي الضرير البوغي الترمذي; Farsça: ترمذی; d. 824, Tirmiz - ö. 9 Ekim 892, a.y.), 9. yüzyılda yaşamış Fars hadis bilgini.
Ebû İsâ Muhammed bin İsâ bin Sevre bin Musa bin Dahhak es-Sulemî | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 824 Tirmiz |
| Ölüm | 892 Tirmiz |
| Milliyet | Arap Süleym kabilesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Hadis |
| Etkilendikleri | Muhammed |
Kütüb-i Sitte denilen muteber altı hadis kitabından Sünen-i Tirmizi'nin yazarıdır.
Hayatı
Günümüzde Özbekistan'da bulunan Tirmiz şehrinin Buğ köyünde 824 yılında doğdu. Ailesi Merv'den gelerek Tirmiz'e yerleşmiştir.
Kör olarak doğan ya da sonradan gözlerini kaybeden Tirmizî, ilk öğrenimini bitirip 849 yılından sonra çalışmalarını hadis ilmi üzerinde yoğunlaştırdı. Hadis derlemek amacıyla Horasan, Irak ve Hicaz'da geziler yaptı. Başta Buhârî, Müslim ve Ebû Dâvûd olmak üzere birçok bilginden hadis aldı. Kendisinden de Heysem bin Kulâb el-Sâsî, Mekhul bin el-Fald, Muhammed bin Mahbub el-Mahbubî el-Mervezî gibi bilginler hadis rivayet ettiler.
Eserleri
Tirmizî Kitâb-u'l-İlel, Kitabu's-Semâil, Kitabu Esmâi's-Sahâbe, Kitâbu'l-Esmâ ve'l-Künâ gibi eserler bırakmışsa da büyük ününü es-Sünen de denilen el-Cami'u'l-Kebîr adlı eseriyle kazandı. Tirmizî, câmi' türündeki bu eserde yalnız hadisleri derlemekle kalmamış, her hadisten sonra "Ebû Îsâ der ki" diyerek hadise ilişkin düşüncelerini açıklamış, değerlendirmeler yapmıştır. Hadisleri İslâm hukukunun konularına uygun bir düzen içinde sınıflaması ve tekrarlardan sakınması, eserine yararlanma kolaylığı kazandırır. Hadis bilginlerine göre es-Sünen'in diğer hadis derlemelerine üstünlük sağlayan başlıca özellikleri şunlardır: Hadislerin güvenirlik derecelerini belirtmesi, taşıdığı zaaflara dikkat çekmesi, râvîlere ilişkin bilgi vermesi, hukukçuların hadislerden çıkardığı sonuçlara değinmesi ve mezheplerin görüşlerine yer vermesi.
Tirmizî, eseri hakkında şöyle der: "Ben bu Câmi'u'l-Kebîr'i yazıp bitirince onu ilkin Hicaz âlimlerine gösterdim. Hepsi de beğendiler. Daha sonra alıp Irak âlimlerine götürdüm. Onlar da ağız birliğiyle eseri övdüler. Nihâyet Horasan diyârı âlimlerine takdîm ettim. Onlar da memnun oldular, bilâhare eseri ilim âlemine sundum. Bu eser kimin evinde bulunursa orada konuşan bir Peygamber vardır."
Endülüs bilginlerinden birisi, Tirmizî'nin eserinin özelliklerini ve değerini yazdığı bir şiirle şöyle anlatır:
"Tirmizî'nin kitabı bir ilim bahçesidir. Çiçekleri âdetâ gökteki yıldızların parlaklığını aksettiriyor. O eser sâyesinde hadisler vuzuha kavuşur. Güzel lafızlara meydana konulmuş, âdetâ resim gibi yerli yerince tanzim edilmiştir."
"Hadislerin en yüksek nevî sahihlerdir. Onlar nurlu yıldızlar hâlinde her yanı aydınlatırlar. Hadislerin sahihini hasenleri takip eder. Sonra garîbler gelir. Hadislerin sahihi sakiminden ayrılmıştır. Tirmizî onları tek tek işâretleriyle ilim erbabına açıklamıştır. Bu hadisleri, sahih eserler hâlinde sıraya dizmiş, onları ciddî akıl sahipleri de beğenip seçmişlerdir. Onu beğenenler; fakihlerin ve bilginlerin en önde gelenleri fazilet erbâbının, doğru yola gidenlerin en üstünleridir."
"Tirmizî'nin kitabı böylece enfes bir eser; ilim erbabının takdir ettiği, okuyup konuştuğu bir çalışma olmuştur. Onlar, ruhlarına en yüksek faydayı bahşeden en kıymetli bilgileri, Tirmizî'nin kitabından iltibas etmişlerdir."
"Ondan, biz de hadisler yazdık; eseri biz de rivayet ettik. Bu işi, Cennet ırmağının suyundan kana kana içmek niyetiyle gerçekleştirdik."
"Düşünce, mânâ denizine daldı. Oradan en doğru mânâlara ulaştı. Rahman olan Allah, Ebû Îsâ et-Tirmizî'yi bu şerefli işinden dolayı hayır üstüne hayır vererek mükâfatlandırsın."
Kaynakça
- ^ Dr. Subhi es-Sâlih (1988). Hadîs İlimleri ve Hadîs Istılahları. M. Yaşar Kandemir tarafından çevrildi (5 bas.). 1988: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları. s. 18.
- ^ "TDV İslam Ansiklopedisi 'TİRMİZÎ' maddesi". 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2015.
- ^ . 3 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Abdulaziz bin Şah Veliyyullah Dehlevî, Büstanu'l-Muhaddisin, çev. Ali Osman Koçkuzu, Ankara 1986, 197
- ^ Abdulaziz bin Şah Veliyyullah Dehlevî, a.g.e., 198
Dış bağlantılar
- Biyografisi (biyografi.net) 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tirmizi Arapca أبو عيسى محمد بن عيسى السلمي الضرير البوغي الترمذي Farsca ترمذی d 824 Tirmiz o 9 Ekim 892 a y 9 yuzyilda yasamis Fars hadis bilgini Ebu Isa Muhammed bin Isa bin Sevre bin Musa bin Dahhak es SulemiDogum824 TirmizOlum892 TirmizMilliyetArap Suleym kabilesiKariyeriDaliHadisEtkilendikleriMuhammed Kutub i Sitte denilen muteber alti hadis kitabindan Sunen i Tirmizi nin yazaridir HayatiGunumuzde Ozbekistan da bulunan Tirmiz sehrinin Bug koyunde 824 yilinda dogdu Ailesi Merv den gelerek Tirmiz e yerlesmistir Kor olarak dogan ya da sonradan gozlerini kaybeden Tirmizi ilk ogrenimini bitirip 849 yilindan sonra calismalarini hadis ilmi uzerinde yogunlastirdi Hadis derlemek amaciyla Horasan Irak ve Hicaz da geziler yapti Basta Buhari Muslim ve Ebu Davud olmak uzere bircok bilginden hadis aldi Kendisinden de Heysem bin Kulab el Sasi Mekhul bin el Fald Muhammed bin Mahbub el Mahbubi el Mervezi gibi bilginler hadis rivayet ettiler EserleriTirmizi Kitab u l Ilel Kitabu s Semail Kitabu Esmai s Sahabe Kitabu l Esma ve l Kuna gibi eserler birakmissa da buyuk ununu es Sunen de denilen el Cami u l Kebir adli eseriyle kazandi Tirmizi cami turundeki bu eserde yalniz hadisleri derlemekle kalmamis her hadisten sonra Ebu Isa der ki diyerek hadise iliskin dusuncelerini aciklamis degerlendirmeler yapmistir Hadisleri Islam hukukunun konularina uygun bir duzen icinde siniflamasi ve tekrarlardan sakinmasi eserine yararlanma kolayligi kazandirir Hadis bilginlerine gore es Sunen in diger hadis derlemelerine ustunluk saglayan baslica ozellikleri sunlardir Hadislerin guvenirlik derecelerini belirtmesi tasidigi zaaflara dikkat cekmesi ravilere iliskin bilgi vermesi hukukcularin hadislerden cikardigi sonuclara deginmesi ve mezheplerin goruslerine yer vermesi Tirmizi eseri hakkinda soyle der Ben bu Cami u l Kebir i yazip bitirince onu ilkin Hicaz alimlerine gosterdim Hepsi de begendiler Daha sonra alip Irak alimlerine goturdum Onlar da agiz birligiyle eseri ovduler Nihayet Horasan diyari alimlerine takdim ettim Onlar da memnun oldular bilahare eseri ilim alemine sundum Bu eser kimin evinde bulunursa orada konusan bir Peygamber vardir Endulus bilginlerinden birisi Tirmizi nin eserinin ozelliklerini ve degerini yazdigi bir siirle soyle anlatir Tirmizi nin kitabi bir ilim bahcesidir Cicekleri adeta gokteki yildizlarin parlakligini aksettiriyor O eser sayesinde hadisler vuzuha kavusur Guzel lafizlara meydana konulmus adeta resim gibi yerli yerince tanzim edilmistir Hadislerin en yuksek nevi sahihlerdir Onlar nurlu yildizlar halinde her yani aydinlatirlar Hadislerin sahihini hasenleri takip eder Sonra garibler gelir Hadislerin sahihi sakiminden ayrilmistir Tirmizi onlari tek tek isaretleriyle ilim erbabina aciklamistir Bu hadisleri sahih eserler halinde siraya dizmis onlari ciddi akil sahipleri de begenip secmislerdir Onu begenenler fakihlerin ve bilginlerin en onde gelenleri fazilet erbabinin dogru yola gidenlerin en ustunleridir Tirmizi nin kitabi boylece enfes bir eser ilim erbabinin takdir ettigi okuyup konustugu bir calisma olmustur Onlar ruhlarina en yuksek faydayi bahseden en kiymetli bilgileri Tirmizi nin kitabindan iltibas etmislerdir Ondan biz de hadisler yazdik eseri biz de rivayet ettik Bu isi Cennet irmaginin suyundan kana kana icmek niyetiyle gerceklestirdik Dusunce mana denizine daldi Oradan en dogru manalara ulasti Rahman olan Allah Ebu Isa et Tirmizi yi bu serefli isinden dolayi hayir ustune hayir vererek mukafatlandirsin Kaynakca Dr Subhi es Salih 1988 Hadis Ilimleri ve Hadis Istilahlari M Yasar Kandemir tarafindan cevrildi 5 bas 1988 Diyanet Isleri Baskanligi Yayinlari s 18 TDV Islam Ansiklopedisi TIRMIZI maddesi 2 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2015 3 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Abdulaziz bin Sah Veliyyullah Dehlevi Bustanu l Muhaddisin cev Ali Osman Kockuzu Ankara 1986 197 Abdulaziz bin Sah Veliyyullah Dehlevi a g e 198Dis baglantilarBiyografisi biyografi net 27 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde