Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
1809 Tirol İsyanı (Almanca: Tiroler Volksaufstand) Andreas Hofer liderliğindeki Tirol'deki köylülerin vatanını işgal etmiş olan Napolyon Bonapart liderliğindeki Fransız ve Bavyera ordularına karşı Beşinci Koalisyon Savaşı sırasında başlattıkları isyandır.
| Tirol İsyanı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Beşinci Koalisyon Savaşı | |||||||
 Franz Defregger tarafından çizilen 1809 Savaşında Tirol Milislerinin Eve Dönüşü tablosu | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Birinci Fransız İmparatorluğu Bavyera Krallığı Saksonya Krallığı İtalya Krallığı |  Tirol Partizanları Avusturya İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| François Joseph Lefebvre Eugène de Beauharnais Jean-Baptiste Drouet Karl Philipp Wrede | | ||||||
| Güçler | |||||||
| 25.000 | 80.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 5.000 | 12.250 | ||||||
Tarihsel arka plan: 1805'ten beri Tirol'un Bavyera işgali
Bavyera federal yapılı Kutsal Roma İmparatorluğu'nda bir eyaletti. Eylül 1805 yılında Bavyera tahtında bulunan Maximilian I. Joseph ve Bavyera'da bakan olan kont Fransız aydınlamasından etkilenmeleri ve Avusturya İmparatorluğu'nun emellerinden korkmalarından ötürü Bogenhausen'de gizli bir savunma ittifakı imzaladılar. Kısa bir süre sonra Üçüncü Koalisyon Savaşı'nın sonunda, Bavyera kendisini galip tarafta buldu. 1805 Pressburg Barışı Maximilian I. Joseph'i sadece krallığa yükseltilmekle kalmadı, aynı zamanda 1363'ten beri, Avusturyalı Habsburglar tarafından tutulan ve Austerlitz Muharebesi'nde Fransız işgali altına giren Tirol'u de kazandı. Fransızlar, sekülerleştirdikleri 'ta da dahil olmak üzere Tirol bölgesini 11 Şubat 1806'da Bavyera'ya resmen devretti .
yönetimindeki Bavyera hükûmet, Tirol'deki vergileri artırması ve Tirol'den Bavyera'ya sığır ihracatını, Tirol kültürünün hayati bir parçası olan geleneksel kırsal tatillerini, kilise çanlarının çalınmasını ve dini törenleri yasaklaması Tirol halkını kızdırdı. Buna ek olarak, 1 Mayıs 1808'de Tirol Eyaleti idari olarak Inn, Eisack ve Adige bölgelerine ayrıldı. Yeni Bavyera anayasası aynı zamanda halka, yabancı bir orduda ve Tirol sınırları dışında savaşmak zorunda kalmamak gibi ayrıcalıklar tanıyan eski Tirol anayasasının yerini aldı. Böylelikle Tirol'de zorunlu askerlik başlatıldı ve Axams'ta vir gencin orduya zorla alınmasıyla Tiroller isyan başlattı.
Beşinci Koalisyon savaşı ve salgın ve isyanın seyri
Partizanlar, ve Avusturya Arşidükü John'un yakın arkadaşı Baron Joseph Hormayr aracılığıyla Avusturya ile temas halindeydi. Avusturya İmparatorluğu, Tirol anayasal özerkliğini garanti eden Pressburg Barışı'nda kabul edilen koşulların ihlalini gerekçe göstererek, 9 Nisan 1809'da Bavyera-Fransız müttefiklerine savaş ilan etti.
Avusturya komutanı Johann Gabriel Chasteler de Courcelles, Lienz ve Innsbruck'a yürüdü, ancak 13 Mayıs'ta 'nda Fransız Mareşal François Joseph Lefebvre liderliğindeki Bavyera birlikleri tarafından yenilgiye uğratıldı. Bu arada, savaş haberi üzerine Andreas Hofer tarafından yönetilen düzensiz bir ordu Vipiteno'nun etrafında toplanmış ve kuzeydeki Brenner Geçidi'ne doğru ilerlemiştir. 12 ve 25 Mayıs'ta Innsbruck yakınlarındaki 'nde köylü birlikleri Bavyeralılarla çatıştı.
Tirolliler, Napolyon'un 22 Mayıs'taki Aspern-Essling Muharebesi'nde ilk yenilgisini yaşadığı haberini kutladılar . Yine de, Fransızlar 5/6 Temmuz'daki Wagram Muharebesi'nde tekrar üstünlük kazandıktan sonra, Avusturya Arşidükü Karl, 'ni imzaladı ve ardından Avusturya kuvvetleri Tirol'den çekildi. Böylece isyancılar tek başlarına savaşmak zorunda kaldılar. Bununla birlikte, Temmuz ayında Mareşal Lefebvre komutasındaki Fransız ve Bavyeralı kuvvetlere birkaç yenilgi vermeyi başardılar ve 12/13 Ağustosta 'ndan sonra tam bir Fransız geri çekilmesiyle sonuçlandı. Innsbruck'taki işgal edilmeyen bölgelerin yönetimini devraldı.
Bununla birlikte, 14 Ekimde Beşinci Koalisyon Savaşı'nı sona erdiren barış antlaşması olan Schönbrunn Antlaşması'nda, Avusturya İmparatoru I. Francis, Tirol'e yönelik iddialarından resmen vazgeçti. Napolyon aynı gün eyaletin yeniden fethini emretti. General Jean-Baptiste Drouet'in komutası altındaki Fransız askerî gücü ilerlemeden önce Prens Ludwig diplomatik gerilimi azaltma önlemleri alarak isyancı birliklerinin sayısını azaltmayı başardı. Bu son sadık birlikler, 'nda yenildi isyan etkili bir şekilde bastırıldı.
Andreas Hofer'in infazı
İsyancıların çoğu, sonraki haftalarda Fransız ve Bavyera güçleri tarafından infaz edildi. İsyanın lideri dağlara kaçtı ve Güney Tirol'ün çeşitli yerlerine saklandı. 28 Ocak 1810'da, bir Tirol köylüsü tarafından Passeier'de Fransızlara ihbar edilerek ihanete uğradı. Hofer tutuklandı ve Mantua'ya getirildi, burada İtalya'nın Fransız genel valisi Eugène de Beauharnais ilk önce onu affetmek istese de Napolyon reddetti. Ölüm cezası 19 Şubat'ta verildi ve ertesi gün infaz edildi. Hofer'in cenazesi 1823'te Innsbruck Hofkirche'ye gömüldü .
Napolyon'un 1814'te düşüşünün ardından toplanan Viyana Kongresi'nde alınan kararla birlikte, Tirol'ün tüm kısımları Avusturya yönetimi altında yeniden birleştirildi.
19. yüzyılda milliyetçiliğin yükselişiyle, isyanın ve Andreas Hofer'in trajik kaderi, özellikle Almanca konuşan Tirolliler için ulusal bir mit haline geldi. Banden'deki Zu Mantua şarkısı ölümünü konu alıyor. Luis Trenker tarafından çekilen Der REBELL filmi Hofer'i konu alıyor.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
1809 Tirol Isyani Almanca Tiroler Volksaufstand Andreas Hofer liderligindeki Tirol deki koylulerin vatanini isgal etmis olan Napolyon Bonapart liderligindeki Fransiz ve Bavyera ordularina karsi Besinci Koalisyon Savasi sirasinda baslattiklari isyandir Tirol IsyaniBesinci Koalisyon SavasiFranz Defregger tarafindan cizilen 1809 Savasinda Tirol Milislerinin Eve Donusu tablosuTarihNisan Kasim 1809BolgeTirolSonucFransiz zaferi Isyan ezildiTaraflarBirinci Fransiz Imparatorlugu Bavyera Kralligi Saksonya Kralligi Italya KralligiTirol Partizanlari Avusturya ImparatorluguKomutanlar ve liderlerFrancois Joseph Lefebvre Eugene de Beauharnais Jean Baptiste Drouet Karl Philipp WredeGucler25 00080 000Kayiplar5 00012 250Tarihsel arka plan 1805 ten beri Tirol un Bavyera isgaliBavyera federal yapili Kutsal Roma Imparatorlugu nda bir eyaletti Eylul 1805 yilinda Bavyera tahtinda bulunan Maximilian I Joseph ve Bavyera da bakan olan kont Fransiz aydinlamasindan etkilenmeleri ve Avusturya Imparatorlugu nun emellerinden korkmalarindan oturu Bogenhausen de gizli bir savunma ittifaki imzaladilar Kisa bir sure sonra Ucuncu Koalisyon Savasi nin sonunda Bavyera kendisini galip tarafta buldu 1805 Pressburg Barisi Maximilian I Joseph i sadece kralliga yukseltilmekle kalmadi ayni zamanda 1363 ten beri Avusturyali Habsburglar tarafindan tutulan ve Austerlitz Muharebesi nde Fransiz isgali altina giren Tirol u de kazandi Fransizlar sekulerlestirdikleri ta da dahil olmak uzere Tirol bolgesini 11 Subat 1806 da Bavyera ya resmen devretti yonetimindeki Bavyera hukumet Tirol deki vergileri artirmasi ve Tirol den Bavyera ya sigir ihracatini Tirol kulturunun hayati bir parcasi olan geleneksel kirsal tatillerini kilise canlarinin calinmasini ve dini torenleri yasaklamasi Tirol halkini kizdirdi Buna ek olarak 1 Mayis 1808 de Tirol Eyaleti idari olarak Inn Eisack ve Adige bolgelerine ayrildi Yeni Bavyera anayasasi ayni zamanda halka yabanci bir orduda ve Tirol sinirlari disinda savasmak zorunda kalmamak gibi ayricaliklar taniyan eski Tirol anayasasinin yerini aldi Boylelikle Tirol de zorunlu askerlik baslatildi ve Axams ta vir gencin orduya zorla alinmasiyla Tiroller isyan baslatti Besinci Koalisyon savasi ve salgin ve isyanin seyriPartizanlar ve Avusturya Arsiduku John un yakin arkadasi Baron Joseph Hormayr araciligiyla Avusturya ile temas halindeydi Avusturya Imparatorlugu Tirol anayasal ozerkligini garanti eden Pressburg Barisi nda kabul edilen kosullarin ihlalini gerekce gostererek 9 Nisan 1809 da Bavyera Fransiz muttefiklerine savas ilan etti Avusturya komutani Johann Gabriel Chasteler de Courcelles Lienz ve Innsbruck a yurudu ancak 13 Mayis ta nda Fransiz Maresal Francois Joseph Lefebvre liderligindeki Bavyera birlikleri tarafindan yenilgiye ugratildi Bu arada savas haberi uzerine Andreas Hofer tarafindan yonetilen duzensiz bir ordu Vipiteno nun etrafinda toplanmis ve kuzeydeki Brenner Gecidi ne dogru ilerlemistir 12 ve 25 Mayis ta Innsbruck yakinlarindaki nde koylu birlikleri Bavyeralilarla catisti Tirolliler Napolyon un 22 Mayis taki Aspern Essling Muharebesi nde ilk yenilgisini yasadigi haberini kutladilar Yine de Fransizlar 5 6 Temmuz daki Wagram Muharebesi nde tekrar ustunluk kazandiktan sonra Avusturya Arsiduku Karl ni imzaladi ve ardindan Avusturya kuvvetleri Tirol den cekildi Boylece isyancilar tek baslarina savasmak zorunda kaldilar Bununla birlikte Temmuz ayinda Maresal Lefebvre komutasindaki Fransiz ve Bavyerali kuvvetlere birkac yenilgi vermeyi basardilar ve 12 13 Agustosta ndan sonra tam bir Fransiz geri cekilmesiyle sonuclandi Innsbruck taki isgal edilmeyen bolgelerin yonetimini devraldi Bununla birlikte 14 Ekimde Besinci Koalisyon Savasi ni sona erdiren baris antlasmasi olan Schonbrunn Antlasmasi nda Avusturya Imparatoru I Francis Tirol e yonelik iddialarindan resmen vazgecti Napolyon ayni gun eyaletin yeniden fethini emretti General Jean Baptiste Drouet in komutasi altindaki Fransiz askeri gucu ilerlemeden once Prens Ludwig diplomatik gerilimi azaltma onlemleri alarak isyanci birliklerinin sayisini azaltmayi basardi Bu son sadik birlikler nda yenildi isyan etkili bir sekilde bastirildi Andreas Hofer in infaziIsyancilarin cogu sonraki haftalarda Fransiz ve Bavyera gucleri tarafindan infaz edildi Isyanin lideri daglara kacti ve Guney Tirol un cesitli yerlerine saklandi 28 Ocak 1810 da bir Tirol koylusu tarafindan Passeier de Fransizlara ihbar edilerek ihanete ugradi Hofer tutuklandi ve Mantua ya getirildi burada Italya nin Fransiz genel valisi Eugene de Beauharnais ilk once onu affetmek istese de Napolyon reddetti Olum cezasi 19 Subat ta verildi ve ertesi gun infaz edildi Hofer in cenazesi 1823 te Innsbruck Hofkirche ye gomuldu Napolyon un 1814 te dususunun ardindan toplanan Viyana Kongresi nde alinan kararla birlikte Tirol un tum kisimlari Avusturya yonetimi altinda yeniden birlestirildi 19 yuzyilda milliyetciligin yukselisiyle isyanin ve Andreas Hofer in trajik kaderi ozellikle Almanca konusan Tirolliler icin ulusal bir mit haline geldi Banden deki Zu Mantua sarkisi olumunu konu aliyor Luis Trenker tarafindan cekilen Der REBELL filmi Hofer i konu aliyor