Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Titikaka Gölü (;İspanyolca: Lago Titicaca), And Dağları'nda Bolivya ve Peru sınırında yer alan büyük bir tatlı su gölüdür. Genellikle dünyanın gezilebilir en yüksek gölü olarak adlandırılır. Titicaca, hem su hacmi hem de yüzey alanı bakımından Güney Amerika'nın en büyük gölüdür.
| Titikaka Gölü | |
|---|---|
 | |
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Peru, Bolivya |
| Koordinatlar | 15°49′30″G 69°19′30″B / 15.82500°G 69.32500°B |
| Ada(lar) | 42 |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | 27 dere |
| Akarsu (giden) | Buharlaşma |
| Göl türü | Tatlı su gölü |
| Etki alanı | 58.000 km2 (22.000 sq mi) |
| Uzunluk | 178 km (111 mi) |
| Genişlik | 77 km (48 mi) |
| Yüzölçümü | 8.372 km2 (3.232 sq mi) |
| Ortalama derinlik | 107 m (351 ft) |
| En derin noktası | 281 m (922 ft) |
| Yüzey rakımı | 3.812 m (12.507 ft) |
| Özellikler | Sıradağlardaki en büyük göl, İnsanlar tarafından yaratılmış 42 ada |
| Wikimedia Commons | |
  Titikaka Gölü (Bolivya)  Titikaka Gölü (Güney Amerika)  Titikaka Gölü (Peru) | |
Titicaca Gölü, 3.812 m (12.507 ft) yüzey yüksekliğine sahiptir. "En yüksek göl" iddiasının genellikle ticari gemilere atıfta bulunduğu düşünülmektedir. Dünyanın dört bir yanındaki çok sayıda küçük göl daha yüksek kotlardadır.
Coğrafya
8.288 kilometrekare alana sahip olan göl And Dağları'nın Altiplano adı verilen platosunda, Peru ve Bolivya arasında yer alır. Batı kıyısı Peru'ya, doğu kıyısı ise Bolivya'ya aittir.
Titikaka Gölü, ticari gemilerin de çalıştığı,yüksek rakımlı bir göldür. Tibet Platosunda çok daha yüksek rakımlı (4000 m.nin üzerinde) göller bulunur. Deniz seviyesinden yüksekliği 3.810 metre olup 194 km uzunluğa ve 65 km genişliğe sahiptir. Ortalama derinliği 140 - 180 metre arasındadır. Bazı yerliler dipsiz olduğunu iddia etseler de en derin yeri 280 metredir. Yirmibeşten fazla akarsu bu göle dökülür. İnka kültürünün izlerini barındıran Güneş Adası (Isla del Sol) dahil irili ufaklı birçok adacığı barındırır. Çevresinde yaşayan halk için gölde yapılan balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır.
Adının kökeni
İsminin nereden geldiği kesin olarak bilinmemekle birlikte iki Aymara kelimesinin yan yana gelmesinden oluşur. Titi "büyük kedi", Kak ise "kaya" manasına gelir ve tercümesi Puma Kayası olarak yapılabilir. Efsaneye göre ilk İnka Kralı Manco Capac Güneş Adası'nda ilk olarak, kedi başını andıran bir kayaya çıkar. Göl haritasına baş aşağı bakıldığında, yatan kedi formu ayırt edilebilir. Buna karşın Quechua Dili'nde titi "kurşun" veya "kurşun rengi" qaqa ise "kaya" demektir. Yani "kurşini (kurşun rengi) kaya"
Gölde yaşam
Titikaka Gölü'nün karakteristik özelliklerinden biri yüzen adacıklardır. Bu adacıklarda yaşayanlara 'Uros' (çoğul kelime) adı verilir. Uros, yüzen adacıkları savaşçı İnkalardan korunmak maksadıyla, yöreye özgü Totora adlı bir bitkinin kargılarını çapraz olarak bir araya getirerek oluştururlar. Üzerinde basit kulübeler de inşa ettikleri bu adacıkları balık avında kullanırlar.
Uros, geleneksel yaşam şekilleriyle gurur duyar ve karaya yerleşmeyi reddeder. Turistlerin sallanan adalarını ziyaret etmesine izin verirler.
Peru'ya ait Taquile adasında bugün yaklaşık 1.600 Quechua yaşamaktadır. Bu 5,5 km uzunluğunda ve 1,6 km genişliğindeki adada yaşayan halk, yabancılardan saklandıkları için çok sonraları keşfedilmiştir. Örgü ören erkekleri nedeniyle adaya Örgü ören erkekler adası adı da verilir.
Gölün Bolivya tarafında kutsal adalar, Güneş Adası (Isla del Sol) ve Ay Adası (Isla de la Luna) bulunur. Her ikisinde de küçük geleneksel köyler ve çok sayıda eski harabe mevcuttur.
Fauna
Titikaka Gölü, bir dizi ender rastlanan hayvana yaşam ortamı sunar. Bunlardan biri () denen kuştur. Bu kuşun ilginç yanı, küçük kanatları sebebiyle uçamamasıdır. Tehlike anında suyun üstünde hızlı adımlar atarak ve çok güçlü kanat çırpmalarla kaçar. Ancak bu kanat çırpmalar kuşu havalandırmaz. Diğer bir endemik canlı ise Titikaka kurbağasıdır. Kurbağa ağırlıklı olarak cildiyle soluma yaptığından, cildi çizgilidir.
Resimler
-
![image]()
Uros -
![image]()
Taquile adasında çocuklar -
![image]()
Totora ile imal edilmiş yüzen ada -
![image]()
Uros yüzen adası
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Titicaca". Unabridged. Random House. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ Grove, M. J., P. A. Baker, S. L. Cross, C. A. Rigsby and G. O. Seltzer 2003 Application of Strontium Isotopes to Understanding the Hydrology and Paleohydrology of the Altiplano, Bolivia-Peru. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 194:281-297.
- ^ Rigsby, C., P. A. Baker and M. S. Aldenderfer 2003 Fluvial History of the Rio Ilave Valley, Peru, and Its Relationship to Climate and Human History. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 194:165-185
- ^ Questions Unlimited (2003). . National Academic Championship. 6 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016.
- ^ . cia.gov. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2015.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Titikaka Gölü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Titikaka Golu t ɪ t ɪ ˈ k ɑː k e Ispanyolca Lago Titicaca And Daglari nda Bolivya ve Peru sinirinda yer alan buyuk bir tatli su goludur Genellikle dunyanin gezilebilir en yuksek golu olarak adlandirilir Titicaca hem su hacmi hem de yuzey alani bakimindan Guney Amerika nin en buyuk goludur Titikaka GoluHavzaUlke ler Peru BolivyaKoordinatlar15 49 30 G 69 19 30 B 15 82500 G 69 32500 B 15 82500 69 32500Ada lar 42Genel bilgilerAkarsu gelen 27 dereAkarsu giden BuharlasmaGol turuTatli su goluEtki alani58 000 km2 22 000 sq mi Uzunluk178 km 111 mi Genislik77 km 48 mi Yuzolcumu8 372 km2 3 232 sq mi Ortalama derinlik107 m 351 ft En derin noktasi281 m 922 ft Yuzey rakimi3 812 m 12 507 ft OzelliklerSiradaglardaki en buyuk gol Insanlar tarafindan yaratilmis 42 adaWikimedia CommonsTitikaka Golu Bolivya Bolivya haritasinda gosterTitikaka Golu Guney Amerika Guney Amerika haritasinda gosterTitikaka Golu Peru Peru haritasinda goster Titicaca Golu 3 812 m 12 507 ft yuzey yuksekligine sahiptir En yuksek gol iddiasinin genellikle ticari gemilere atifta bulundugu dusunulmektedir Dunyanin dort bir yanindaki cok sayida kucuk gol daha yuksek kotlardadir Cografya8 288 kilometrekare alana sahip olan gol And Daglari nin Altiplano adi verilen platosunda Peru ve Bolivya arasinda yer alir Bati kiyisi Peru ya dogu kiyisi ise Bolivya ya aittir Titikaka Golu ticari gemilerin de calistigi yuksek rakimli bir goldur Tibet Platosunda cok daha yuksek rakimli 4000 m nin uzerinde goller bulunur Deniz seviyesinden yuksekligi 3 810 metre olup 194 km uzunluga ve 65 km genislige sahiptir Ortalama derinligi 140 180 metre arasindadir Bazi yerliler dipsiz oldugunu iddia etseler de en derin yeri 280 metredir Yirmibesten fazla akarsu bu gole dokulur Inka kulturunun izlerini barindiran Gunes Adasi Isla del Sol dahil irili ufakli bircok adacigi barindirir Cevresinde yasayan halk icin golde yapilan balikcilik onemli bir gecim kaynagidir Ulke sinirli uydu fotografiIklim diagrami JuliacaAdinin kokeniIsminin nereden geldigi kesin olarak bilinmemekle birlikte iki Aymara kelimesinin yan yana gelmesinden olusur Titi buyuk kedi Kak ise kaya manasina gelir ve tercumesi Puma Kayasi olarak yapilabilir Efsaneye gore ilk Inka Krali Manco Capac Gunes Adasi nda ilk olarak kedi basini andiran bir kayaya cikar Gol haritasina bas asagi bakildiginda yatan kedi formu ayirt edilebilir Buna karsin Quechua Dili nde titi kursun veya kursun rengi qaqa ise kaya demektir Yani kursini kursun rengi kaya Golde yasamTitikaka Golu nun karakteristik ozelliklerinden biri yuzen adaciklardir Bu adaciklarda yasayanlara Uros cogul kelime adi verilir Uros yuzen adaciklari savasci Inkalardan korunmak maksadiyla yoreye ozgu Totora adli bir bitkinin kargilarini capraz olarak bir araya getirerek olustururlar Uzerinde basit kulubeler de insa ettikleri bu adaciklari balik avinda kullanirlar Uros geleneksel yasam sekilleriyle gurur duyar ve karaya yerlesmeyi reddeder Turistlerin sallanan adalarini ziyaret etmesine izin verirler Peru ya ait Taquile adasinda bugun yaklasik 1 600 Quechua yasamaktadir Bu 5 5 km uzunlugunda ve 1 6 km genisligindeki adada yasayan halk yabancilardan saklandiklari icin cok sonralari kesfedilmistir Orgu oren erkekleri nedeniyle adaya Orgu oren erkekler adasi adi da verilir Golun Bolivya tarafinda kutsal adalar Gunes Adasi Isla del Sol ve Ay Adasi Isla de la Luna bulunur Her ikisinde de kucuk geleneksel koyler ve cok sayida eski harabe mevcuttur Uros Adaciklarinin panoramik gorunumuFaunaTitikaka Golu bir dizi ender rastlanan hayvana yasam ortami sunar Bunlardan biri denen kustur Bu kusun ilginc yani kucuk kanatlari sebebiyle ucamamasidir Tehlike aninda suyun ustunde hizli adimlar atarak ve cok guclu kanat cirpmalarla kacar Ancak bu kanat cirpmalar kusu havalandirmaz Diger bir endemik canli ise Titikaka kurbagasidir Kurbaga agirlikli olarak cildiyle soluma yaptigindan cildi cizgilidir ResimlerUros Taquile adasinda cocuklar Totora ile imal edilmis yuzen ada Uros yuzen adasiAyrica bakinizOlusumlarina gore Turkiye nin golleri listesi Turkiye deki gollerKaynakca Titicaca Unabridged Random House Erisim tarihi 10 Ocak 2020 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Grove M J P A Baker S L Cross C A Rigsby and G O Seltzer 2003 Application of Strontium Isotopes to Understanding the Hydrology and Paleohydrology of the Altiplano Bolivia Peru Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology 194 281 297 Rigsby C P A Baker and M S Aldenderfer 2003 Fluvial History of the Rio Ilave Valley Peru and Its Relationship to Climate and Human History Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology 194 165 185 Questions Unlimited 2003 National Academic Championship 6 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Aralik 2016 cia gov 23 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2015 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Titikaka Golu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir