Tokat Kalesi, yapım tarihi ve hangi medeniyet tarafından yapıldığı bilinmeyen kermen. Kaleye ait en eski izler 5 ya da 6. yüzyıla ait olup kalenin bu yıllarda var olduğu bilinmektedir. Yapının inşa edildiği kayalıklar doğal bir kale özelliğine sahip olmakla beraber surlar ve kale içerisindeki odalar insanlarca yapılmıştır.
Eski ad(lar) | Eudoxia, Dokia |
---|---|
Genel bilgiler | |
Tür | Kale |
Konum | Tokat, Türkiye |
Koordinatlar | 40°19′03″K 36°32′53″D / 40.31750°K 36.54806°D |
Geçmiş
İlk yerleşimcileri kim olduğu bilinmeyen yapının bilinen geçmişine bakıldığında en eski yerleşimcilerinin Komana Pontika'dan göçen Hristiyan gruplar olduğu bilinmektedir. İnşasının ardından uzun yıllar Doğu Roma İmparatorluğu'nun elinde kalan kale 1074 yılında Danişmend Gazi tarafından ele geçirilmiş ve Büyük Selçuklu Devleti kaleye hakim olmuştur.Selçuklular'dan sonra Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetine giren kale Selçuklu ve Osmanlı döneminde onarım görmüş, özellikle savunma amaçlı kullanılmıştır. Kimi zaman isyancılar ve devlet yöneticilerine hapishane olarak kullanılan yapı bu nedenle Çardak-ı Bedevi adıyla da anılmıştır. Drakula olarak da bilinen III. Vlad bu kalede hapis hayatı yaşayanlardan biridir. Kale, Türkiye Cumhuriyeti döneminde ise savunma amaçlı kullanılmaktan ziyade kültürel olarak önem kazanmıştır.
Konum
Kızıliniş Geçidi ve Gıjgıj adı verilen tepeyi yukarından gören ve kontrol eden bu nokta kale savunması açısından oldukça güvenli ve saldırı açısından da oldukça avantajlıdır. Günümüzde ise Tokat'ın merkezinde kalmaktadır ve merkez ilçe kale etrafında kurulmuştur. Kale, şehrin en yüksek noktasıdır.
Mimari
Kalenin günümüze dek ulaşan kısımları Orta Çağ mimarisini andırmaktadır. Sur duvarları iç ve dış surlar olmak üzere kesme taş ve molozlar kullanılarak kademeli olarak kaya kütlelerine oturtulmuştur. Beşgen plânla oluşturulan yapı sekiz burç ile güçlendirilmiş, kuzeydeki doğal kayalıkların kapı olarak kullanılmasına izin verilecek şekilde dizayn edilmiştir. Kalenin en çok hasar gören kuzey ve güney yönlerindeki duvarlar depremler ve bakımsızlıktan yıkılmış, bugüne yalnızca ana kaya üzerindeki yapılar kalmıştır. Ayrıca yapının doğal yollarla meydana gelen kayalık surları yine doğal tahribatlara karşı oldukça dayanıklıdır.
Kaleye giriş kuzey yönündeki bir oyuktan yapılmaktadır. Mazgalları, kuleleri, burçları, sarnıcı, cephaneliği ve kulelerinin bir bölümünün günümüze ulaştığı kalenin içerisinde birçok oda bulunmaktadır. Bu yapılardan geriye kalan ise temel kalıntıları ile tonozlardır.
Evliya Çelebi 1656 yılında kaleyi ziyaret etmiş ve deneyimlerini Seyahatnâme adlı eserine not düşmüştür. Kalenin o zamanki yapısı hakkında bilgi verilen eserde kaleden şu şekilde bahsedilmektedir:
“ | Kale yüksek bir tepe üzerinde, kesme taş ile yapılmış olup o kadar büyük değildir. Etrafı burçlar ve kuleler ile süslenmiş olup, etrafında hendek yoktur. Korkusuz bir surdur ki Samanyolu gibi göğe baş uzatmıştır. Dört tarafı çok sarp olduğundan asla hendek olacak yeri yoktur. Bütün etrafı şahin, kartal ve zağanos yuvaları, çeşitli rengârenk kayalardır. Batıya bakan bir kapısı vardır. Kalenin içinde dizdar evi, kethüda, imam, müezzin ve kale mehterhaneleri, cephane odaları, zahire ambarları, su sarnıçları, Ceylan Yolu adlı suyolları vardır ki tam 362 basamak taş merdivenle nehre inilir. Batı tarafındaki Ayar Kayası bu kaleye havaledir. Yıldırım Han Camii var diğerlerden bir şey yok. Göğe kadar yükselmiş bir kale olmakla değme adam bir saatte çıkamadığından gece gündüz kapısı kapalıdır. Bekçileri daima bekleyip, silahla hazır dururlar. Çünkü aşağı şehir ahalisinin bütün kıymetli malları kalede muhafaza olunur. Tokat’ın bütün suçlu ve katilleri burada mahpustur ki Kudüs-ü Şerif zindanına ve Acemlerin Kahkaha Kalesi'ne benzer. | „ |
Gizli geçitler
Kalede kanıtlanamayan iddialara göre civardaki diğer kalelere bağlanan bazı gizli geçitler mevcuttur. Bu geçitlerin ise kalenin, Turhal Kalesi ve Niksar Kalesi ile bağlantı yolları olduğu iddia edilmektedir. 2010 yılında kalede yapılan son restorasyon çalışmaları sırasında bu geçitler araştırılmış fakat hiçbir bulguya rastlanamamıştır.
Galeri
- Şehir merkezinden kalenin görünümü.
- Cumhuriyet Meydanı'ndan kalenin görünümü.
- Kalenin içinden görünüm.
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c . Tokat: kenthaber.com. 23 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2012.
- ^ . tokatturizm.gov.tr. 9 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2012.
- ^ . Tokat: internethaber.com. 5 Ekim 2010. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2012.
- ^ "Tokat Kalesi Restorasyon Çalışmaları". Tokat: tokatturizm.gov.tr. 4 Ekim 2010. Erişim tarihi: 22 Ocak 2012.[]
- Genel
- . Tokat: tokat.gov.tr. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tokat Kalesi yapim tarihi ve hangi medeniyet tarafindan yapildigi bilinmeyen kermen Kaleye ait en eski izler 5 ya da 6 yuzyila ait olup kalenin bu yillarda var oldugu bilinmektedir Yapinin insa edildigi kayaliklar dogal bir kale ozelligine sahip olmakla beraber surlar ve kale icerisindeki odalar insanlarca yapilmistir Tokat KalesiEski ad lar Eudoxia DokiaGenel bilgilerTurKaleKonumTokat TurkiyeKoordinatlar40 19 03 K 36 32 53 D 40 31750 K 36 54806 D 40 31750 36 54806GecmisIlk yerlesimcileri kim oldugu bilinmeyen yapinin bilinen gecmisine bakildiginda en eski yerlesimcilerinin Komana Pontika dan gocen Hristiyan gruplar oldugu bilinmektedir Insasinin ardindan uzun yillar Dogu Roma Imparatorlugu nun elinde kalan kale 1074 yilinda Danismend Gazi tarafindan ele gecirilmis ve Buyuk Selcuklu Devleti kaleye hakim olmustur Selcuklular dan sonra Osmanli Imparatorlugu hakimiyetine giren kale Selcuklu ve Osmanli doneminde onarim gormus ozellikle savunma amacli kullanilmistir Kimi zaman isyancilar ve devlet yoneticilerine hapishane olarak kullanilan yapi bu nedenle Cardak i Bedevi adiyla da anilmistir Drakula olarak da bilinen III Vlad bu kalede hapis hayati yasayanlardan biridir Kale Turkiye Cumhuriyeti doneminde ise savunma amacli kullanilmaktan ziyade kulturel olarak onem kazanmistir KonumKizilinis Gecidi ve Gijgij adi verilen tepeyi yukarindan goren ve kontrol eden bu nokta kale savunmasi acisindan oldukca guvenli ve saldiri acisindan da oldukca avantajlidir Gunumuzde ise Tokat in merkezinde kalmaktadir ve merkez ilce kale etrafinda kurulmustur Kale sehrin en yuksek noktasidir MimariKalenin gunumuze dek ulasan kisimlari Orta Cag mimarisini andirmaktadir Sur duvarlari ic ve dis surlar olmak uzere kesme tas ve molozlar kullanilarak kademeli olarak kaya kutlelerine oturtulmustur Besgen planla olusturulan yapi sekiz burc ile guclendirilmis kuzeydeki dogal kayaliklarin kapi olarak kullanilmasina izin verilecek sekilde dizayn edilmistir Kalenin en cok hasar goren kuzey ve guney yonlerindeki duvarlar depremler ve bakimsizliktan yikilmis bugune yalnizca ana kaya uzerindeki yapilar kalmistir Ayrica yapinin dogal yollarla meydana gelen kayalik surlari yine dogal tahribatlara karsi oldukca dayaniklidir Kaleye giris kuzey yonundeki bir oyuktan yapilmaktadir Mazgallari kuleleri burclari sarnici cephaneligi ve kulelerinin bir bolumunun gunumuze ulastigi kalenin icerisinde bircok oda bulunmaktadir Bu yapilardan geriye kalan ise temel kalintilari ile tonozlardir Evliya Celebi 1656 yilinda kaleyi ziyaret etmis ve deneyimlerini Seyahatname adli eserine not dusmustur Kalenin o zamanki yapisi hakkinda bilgi verilen eserde kaleden su sekilde bahsedilmektedir Kale yuksek bir tepe uzerinde kesme tas ile yapilmis olup o kadar buyuk degildir Etrafi burclar ve kuleler ile suslenmis olup etrafinda hendek yoktur Korkusuz bir surdur ki Samanyolu gibi goge bas uzatmistir Dort tarafi cok sarp oldugundan asla hendek olacak yeri yoktur Butun etrafi sahin kartal ve zaganos yuvalari cesitli rengarenk kayalardir Batiya bakan bir kapisi vardir Kalenin icinde dizdar evi kethuda imam muezzin ve kale mehterhaneleri cephane odalari zahire ambarlari su sarniclari Ceylan Yolu adli suyollari vardir ki tam 362 basamak tas merdivenle nehre inilir Bati tarafindaki Ayar Kayasi bu kaleye havaledir Yildirim Han Camii var digerlerden bir sey yok Goge kadar yukselmis bir kale olmakla degme adam bir saatte cikamadigindan gece gunduz kapisi kapalidir Bekcileri daima bekleyip silahla hazir dururlar Cunku asagi sehir ahalisinin butun kiymetli mallari kalede muhafaza olunur Tokat in butun suclu ve katilleri burada mahpustur ki Kudus u Serif zindanina ve Acemlerin Kahkaha Kalesi ne benzer Gizli gecitler Kalede kanitlanamayan iddialara gore civardaki diger kalelere baglanan bazi gizli gecitler mevcuttur Bu gecitlerin ise kalenin Turhal Kalesi ve Niksar Kalesi ile baglanti yollari oldugu iddia edilmektedir 2010 yilinda kalede yapilan son restorasyon calismalari sirasinda bu gecitler arastirilmis fakat hicbir bulguya rastlanamamistir GaleriSehir merkezinden kalenin gorunumu Cumhuriyet Meydani ndan kalenin gorunumu Kalenin icinden gorunum KaynakcaOzel a b c Tokat kenthaber com 23 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2012 tokatturizm gov tr 9 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2012 Tokat internethaber com 5 Ekim 2010 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2012 Tokat Kalesi Restorasyon Calismalari Tokat tokatturizm gov tr 4 Ekim 2010 Erisim tarihi 22 Ocak 2012 olu kirik baglanti Genel Tokat tokat gov tr 30 Mart 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2012