Tokay Memmedov (Azerice: Tokay Həbib oğlu Məmmədov, 18 Temmuz 1927, Bakü - 2 Mayıs 2018, Bakü) Azeri heykeltıraş ve halk sanatçısı.
Tokay Memmedov | |
---|---|
Doğum adı | Tokay Həbib oğlu Məmmədov |
Doğum | 18 Temmuz 1927 Bakü, Transkafkasya SFSC, Sovyetler Birliği |
Ölüm | 2 Mayıs 2018 (90 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
Uyruk | Azeri |
Evlilik(ler)i | Aida Abdullayeva |
Çocukları | Cihangir Memmedov |
Ebeveyni | Habib Memmedov Ziver Mammadova |
Alanı | Heykel |
Sanat eğitimi | İlya Repin Resim, Heykel ve Mimarlık Enstitüsü |
Ünlü yapıtları | Fuzûlî heykeli |
Ödüller | |
Sovyetler Birliği Devlet Ödülü Halk Kardeşliği Nişanı Şöhret Nişanı | |
İlk yılları ve eğitimi
Tokay Habib oğlu Memmedov 18 Temmuz 1927'de Sovyetler Birliği'nin Transkafkasya SFSC'ne bağlı Bakü'de doğdu. Babası Habib Memmedov teknik bilimler doktoru, annesi Ziver Mammadova ise Azerbaycan'ın ilk kadın heykeltıraşı idi. Tokay Mammadov ilk eğitimini annesinden aldı. 1942 yılında yedinci sınıfı bitirdikten sonra Bakü Sanat Okulu'na kabul edildi ve burada heykeltıraş Fuad Abdurrahmanov ile birlikte çalıştı. 1945'te 'nun üçüncü sınıfından mezun oldu ve Leningrad'a giderek İlya Repin Resim, Heykel ve Mimarlık Enstitüsü'nün heykel fakültesine girdi. Burada okuduğu yıllarda Sovyetler Birliği'nin önde gelen sanatçıları V. Senaysky, A. Matveyev ve M. Kerezin ile çalıştı ve heykel alanında tecrübe kazandı.
Kariyeri ve çalışmaları
Tokay Memmedov, kariyerine 1951 yılında 'nde öğretmen olarak başladı ve 1958 yılına kadar bu görevde çalıştı. 1966-1988 yıllarında Azerbaycan Devlet Sanat Enstitüsü Resim bölümünde öğretmen, 1988-1992 yıllarında Heykel bölümünün başkanı, 1992-2001 yılları arasında ise aynı bölümde profesör olarak çalıştı. 2001'den yaşamının sonuna kadar Azerbaycan Devlet Sanat Akademisi'nin Heykel bölümünde profesör olarak dersler verdi. Tokay Memmedov, 1952'den beri Azerbaycan Sanatçılar Birliği Yönetim Kurulunda farklı görevlerde bulundu ve 1970-1972 yıllarında aynı kurumun başkanlığına seçildi. 1975'ten ölümüne kadar SSCB Sanatçılar Birliği'nin üyesi olarak yer aldı.
Memmodov, birçok şair, bilim insanı, sıradan işçi, devlet adamı ve sanatçı dostlarının büst heykellerini ustaca yaptı. Azerbaycan heykeltıraşlığında ağaç materyali ilk kez Tokay Memmedov tarafından kullanılmıştır. 1953 yılında ahşaptan Azeri klasik şairi Nizâmî-i Gencevî'nin portresini yaptı. Bu çalışma 1955'te Varşova'daki Uluslararası Gençlik Sergisinde sergilendi. Portre şu anda, şairin adını taşıyan Azerbaycan Edebiyatı Ulusal Müzesi'nde korunmaktadır. Ahşabın türlerini ve niteliklerini dikkatle inceleyen Memmedov, bu malzemeden yola çıkarak birçok çalışmaya imza attı. Samed Vurgun, , Neriman Nerimanov ve Şirali Müslümov gibi birçok sanatçının ahşap büstlerini yüksek işçilik ile ele aldı. Tokay Memmedov ayrıca eserlerinde mermer, bronz ve alçıyı ustalıkla kullandı.Üzeyir Hacıbeyov, , Vecihe Samedova, , Frédéric Chopin ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimlerin büstleri, Memmedov'un bu materyaller ile çalıştığı eserler arasındadır.
Ödülleri
Heykeltıraş Ömer Eldarov ile birlikte yaptığı, 1962 yılında Bakü'de açılan Fuzûlî heykeli ile SSCB Sanat Akademisi tarafından Eldarov ile birlikte gümüş madalya ile ödüllendirildi. Tokay Memmedov, Sovyet rejiminin önemli isimlerinden biri olan Bolşevik devrimci Meşedi Azizbeyov'un anıtsal bir heykelini tasarladı ve 1976'da Bakü'de dikildi. Yüksek granit bir temel üzerine dikilen anıtta; heykeltıraş duygusal, silüet anlatımı, kompozisyonun dinamizmini ortaya çıkarmıştır. Memmedov 1978'de bu eseri ile, Sovyetler Birliği Devlet Ödülü'ne layık görüldü. 1980'de Bakü'de yaptığı 11. Kafkas Kızıl Ordusu'nun heykel anıtı için 1982 yılında Azerbaycan SSC Devlet Ödülü verildi. 1986'da Sovyetler Birliği tarafından Halk Kardeşliği Nişanı tevcih edildi. 2002 yılında Haydar Aliyev tarafından imzalanan ferman ile Şöhret Nişanı verildi. 2012'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı tarafından Azerbaycan kültürünün gelişmesine katkılarından dolayı 'na layık görüldü.
Özel hayatı ve ölümü
2009 yılındaki ölümüne kadar Azeri arp sanatçısı Aida Abdullayeva ile evli kalan Memmedov'un Cihangir Memmedov adında bir oğlu vardır. 2 Mayıs 2018'de Bakü'de 90 yaşında hayatını kaybetti. 3 Mayıs 2018'de Fahri Hiyabanı Mezarlığı'nda defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b c d e (Azerice). Bakü: Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı. 2 Mayıs 2018. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ a b "Tokay Məmmədov Koroğlu heykəlini tənqid edənlərə cavab verdi" (Azerice). 525.az. 19 Haziran 2015. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ a b c ""Sanki atam illər əvvəl ölümünün, son anının avtoportretini yaratmışdı"" (Azerice). Edebiyat Gazetesi. 9 Mayıs 2020. s. 8-9. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
- ^ Zaur Gasimov (2017). Historical Dictionary of Azerbaijan (İngilizce). Rowman & Littlefield. s. 37. ISBN . 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ (PDF) (Azerice). anl.az. 1978. s. 81. 5 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ "Tokay Məmmədovla vida mərasimi Təzə Pir məscidində keçiriləcək". Milli.az. 2 Mayıs 2018. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ (Azerice). Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ Sevda İsmayıllı (18 Temmuz 2012). "Tokay Məmmədov «Şərəf» ordeni aldı" (Azerice). Azadlıq Radiosu. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ "Xalq rəssamı Tokay Məmmədov vəfat edib" (Azerice). Azerbaijan Favorite News. 2 Mayıs 2018. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ "Tokay Məmmədov dəfn olundu" (Azerice). Günün Sesi. 3 Mayıs 2018. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tokay Memmedov Azerice Tokay Hebib oglu Memmedov 18 Temmuz 1927 Baku 2 Mayis 2018 Baku Azeri heykeltiras ve halk sanatcisi Tokay MemmedovDogum adiTokay Hebib oglu MemmedovDogum18 Temmuz 1927 1927 07 18 Baku Transkafkasya SFSC Sovyetler BirligiOlum2 Mayis 2018 90 yasinda Baku AzerbaycanUyrukAzeriEvlilik ler iAida AbdullayevaCocuklariCihangir MemmedovEbeveyniHabib Memmedov Ziver MammadovaAlaniHeykelSanat egitimiIlya Repin Resim Heykel ve Mimarlik EnstitusuUnlu yapitlariFuzuli heykeliOdullerSovyetler Birligi Devlet Odulu Halk Kardesligi Nisani Sohret NisaniIlk yillari ve egitimiTokay Habib oglu Memmedov 18 Temmuz 1927 de Sovyetler Birligi nin Transkafkasya SFSC ne bagli Baku de dogdu Babasi Habib Memmedov teknik bilimler doktoru annesi Ziver Mammadova ise Azerbaycan in ilk kadin heykeltirasi idi Tokay Mammadov ilk egitimini annesinden aldi 1942 yilinda yedinci sinifi bitirdikten sonra Baku Sanat Okulu na kabul edildi ve burada heykeltiras Fuad Abdurrahmanov ile birlikte calisti 1945 te nun ucuncu sinifindan mezun oldu ve Leningrad a giderek Ilya Repin Resim Heykel ve Mimarlik Enstitusu nun heykel fakultesine girdi Burada okudugu yillarda Sovyetler Birligi nin onde gelen sanatcilari V Senaysky A Matveyev ve M Kerezin ile calisti ve heykel alaninda tecrube kazandi Kariyeri ve calismalariSevket Memmedova nin Tokay Memmedov tarafindan yapilan bustu Azerbaycan Ulusal Guzel Sanatlar Muzesi Tokay Memmedov kariyerine 1951 yilinda nde ogretmen olarak basladi ve 1958 yilina kadar bu gorevde calisti 1966 1988 yillarinda Azerbaycan Devlet Sanat Enstitusu Resim bolumunde ogretmen 1988 1992 yillarinda Heykel bolumunun baskani 1992 2001 yillari arasinda ise ayni bolumde profesor olarak calisti 2001 den yasaminin sonuna kadar Azerbaycan Devlet Sanat Akademisi nin Heykel bolumunde profesor olarak dersler verdi Tokay Memmedov 1952 den beri Azerbaycan Sanatcilar Birligi Yonetim Kurulunda farkli gorevlerde bulundu ve 1970 1972 yillarinda ayni kurumun baskanligina secildi 1975 ten olumune kadar SSCB Sanatcilar Birligi nin uyesi olarak yer aldi Memmodov bircok sair bilim insani siradan isci devlet adami ve sanatci dostlarinin bust heykellerini ustaca yapti Azerbaycan heykeltirasliginda agac materyali ilk kez Tokay Memmedov tarafindan kullanilmistir 1953 yilinda ahsaptan Azeri klasik sairi Nizami i Gencevi nin portresini yapti Bu calisma 1955 te Varsova daki Uluslararasi Genclik Sergisinde sergilendi Portre su anda sairin adini tasiyan Azerbaycan Edebiyati Ulusal Muzesi nde korunmaktadir Ahsabin turlerini ve niteliklerini dikkatle inceleyen Memmedov bu malzemeden yola cikarak bircok calismaya imza atti Samed Vurgun Neriman Nerimanov ve Sirali Muslumov gibi bircok sanatcinin ahsap bustlerini yuksek iscilik ile ele aldi Tokay Memmedov ayrica eserlerinde mermer bronz ve alciyi ustalikla kullandi Uzeyir Hacibeyov Vecihe Samedova Frederic Chopin ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimlerin bustleri Memmedov un bu materyaller ile calistigi eserler arasindadir OdulleriHeykeltiras Omer Eldarov ile birlikte yaptigi 1962 yilinda Baku de acilan Fuzuli heykeli ile SSCB Sanat Akademisi tarafindan Eldarov ile birlikte gumus madalya ile odullendirildi Tokay Memmedov Sovyet rejiminin onemli isimlerinden biri olan Bolsevik devrimci Mesedi Azizbeyov un anitsal bir heykelini tasarladi ve 1976 da Baku de dikildi Yuksek granit bir temel uzerine dikilen anitta heykeltiras duygusal siluet anlatimi kompozisyonun dinamizmini ortaya cikarmistir Memmedov 1978 de bu eseri ile Sovyetler Birligi Devlet Odulu ne layik goruldu 1980 de Baku de yaptigi 11 Kafkas Kizil Ordusu nun heykel aniti icin 1982 yilinda Azerbaycan SSC Devlet Odulu verildi 1986 da Sovyetler Birligi tarafindan Halk Kardesligi Nisani tevcih edildi 2002 yilinda Haydar Aliyev tarafindan imzalanan ferman ile Sohret Nisani verildi 2012 de Azerbaycan Cumhurbaskani tarafindan Azerbaycan kulturunun gelismesine katkilarindan dolayi na layik goruldu Ozel hayati ve olumu2009 yilindaki olumune kadar Azeri arp sanatcisi Aida Abdullayeva ile evli kalan Memmedov un Cihangir Memmedov adinda bir oglu vardir 2 Mayis 2018 de Baku de 90 yasinda hayatini kaybetti 3 Mayis 2018 de Fahri Hiyabani Mezarligi nda defnedildi Kaynakca a b c d e Azerice Baku Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur Bakanligi 2 Mayis 2018 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 a b Tokay Memmedov Koroglu heykelini tenqid edenlere cavab verdi Azerice 525 az 19 Haziran 2015 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 a b c Sanki atam iller evvel olumunun son aninin avtoportretini yaratmisdi Azerice Edebiyat Gazetesi 9 Mayis 2020 s 8 9 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2021 Zaur Gasimov 2017 Historical Dictionary of Azerbaijan Ingilizce Rowman amp Littlefield s 37 ISBN 9781538110423 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 PDF Azerice anl az 1978 s 81 5 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Tokay Memmedovla vida merasimi Teze Pir mescidinde kecirilecek Milli az 2 Mayis 2018 2 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Azerice Azerbaycan Cumhurbaskanligi 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Sevda Ismayilli 18 Temmuz 2012 Tokay Memmedov Seref ordeni aldi Azerice Azadliq Radiosu 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Xalq ressami Tokay Memmedov vefat edib Azerice Azerbaijan Favorite News 2 Mayis 2018 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021 Tokay Memmedov defn olundu Azerice Gunun Sesi 3 Mayis 2018 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Temmuz 2021