Topkapılı Cambaz Mehmet Bey (1 Temmuz 1874 - 1 Haziran 1932, İstanbul), Türk tulumbacı, asker ve kabadayı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat Teşkilatı Mim Mim Grubu Başkanı.
Topkapılı Cambaz Mehmet Bey | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 1 Temmuz 1874 İstanbul |
Ölüm | 1 Haziran 1932 (57 yaşında) İstanbul Şişli |
Defin yeri | İstanbul / Zeytinburnu Merkezefendi Mezarlığı 41°00′58″N 28°55′14″E / 41.016240587415616°K 28.920676284658168°D |
Milliyet | |
Vatandaşlık | |
Meslek | İstihbarat Müsteşarı |
Organizasyon | Mim Mim Grubu |
Tanınma nedeni | Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'da yaptıkları |
Hareket | Kuvâ-yi Milliye |
Yaşamı
Aldığı eğitim hakkında herhangi bir bilgi bulunmamakla beraber nüfus kayıtları incelendiğinde ailesinin aslen Karadenizli olduğu bilinmektedir.
Çanakkale Savaşları sırasında Yarbay Mustafa Kemal Bey'in birliğinde Er olarak görev yapmıştır ve savaşta gösterdiği cesaret ve başarılardan ötürü bizzat Yarbay Mustafa Kemal Bey tarafından manası "Canıyla oynaktan korkmayan" anlamına gelen "Canbaz" lakabı verilmiş olup yine bizzat Yarbay Mustafa Kemal Bey tarafından çavuşluğa yükseltilmiştir.
İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından fiilen işgali sürecinde ortaya çıkan gizli gruplar içerisinde yer aldı. Mustafa Kemal Paşa 13 Kasım 1918 tarihinde İstanbul'a geldiğinde Topkapılı Cambaz Mehmet Bey ile Pera Palas'ta ve Şişli'deki evde görüşmeler yaptı, Mustafa Kemal onunla yaptığı görüşmede, önce Mim Mim Grubu'nun İstanbul'da iyice örgütlenmesini, sonra da depoladığı silah ve cephane ile vatan için savaşacak herkesi Anadolu'ya geçirmesini istemiştir.
İşgalden sonra birkaç arkadaşı ile birlikte Şehremini Teşkilatı'nı kurdu. Şehremini Teşkilatı'nın kurucularından olduğu gibi aynı zamanda Karakol Cemiyeti'nin 1 Numaralı Topkapı Karakol Grubu üyelerindendi. Teşkilatta "Demir" takma adını kullandı. İstanbul'da Mustafa Kemal Paşa'nın talimatları doğrultusunda çalıştı. 1921 yılı başlarında Erkân‐ı Harbiye‐i Umûmiye Reisi Fevzi Paşa, İstanbul grupları içerisinde istihbarat faaliyetleri ile ilgilenerek, yeni bir oluşum meydana getirmesi için eski Teşkilat‐ı Mahsusa Reisi ve Müdafaa‐i Milliye Teşkilatı mensuplarından Hüsamettin Bey’i görevlendirdi. Fevzi Paşa'nın emriyle harekete geçen Hüsamettin Bey, onunla görüşerek bu konuda onun kurduğu Şehremini Teşkilatı kadrosundan yararlanma yoluna gitti. Böylece kurulan yeni grup, daha geniş ve tanınmış olan Müdafaa‐i Milliye Teşkilatı'nın yalnız baş harflerini kullanarak Mim Mim Grubu adını aldı.
Erkân‐ı Harbiye‐i Umumiye Riyaseti tarafından 10 Mart 1922 tarihinde Takdirname ile taltif edildi. TBMM, 24 Haziran 1924 tarihli oturumunda “Hidemat‐ı Vataniye” tertibinden aylık 1500 Lira maaş bağlanmasını kararlaştırdı. Ancak Mehmet Bey; “Ben bir şey yapmadım. Vatanım için Mustafa Kemal Paşam için üzerime düşen görevi yerine getirmeye çalıştım. Hizmetleri gerçekleştiren arkadaşlardır” diyerek, bu maaşı kabul etmedi ve Kızılay'a bağışladı, TBMM'nin 15 Şubat 1926 tarihli kararıyla beyaz şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Ölümüne kadar her zaman siyasetin de içinde olmuştur.
Ölümü
1 Haziran 1932 tarihinden dört gün önce oturduğu apartmanda çıkan yangında yaralandı, hastaneye kaldırılmasına rağmen kurtarılamadı. Cenazesi Merkezefendi Mezarlığı'na defnedildi.
Popüler kültürdeki yeri
2020 yılında TRT 1'de yayınlanan Ya İstiklal Ya Ölüm dizisinde Birkan Sokullu tarafından canlandırılmıştır.
2023 yılında Zaferin Rengi filminde Timuçin Esen tarafından canlandırılmıştır.
Kaynakça
- Kitaplar
- Selışık, Selahattin (1999). Kurtuluş Savaşı'nın Gizli Örgütü M.M Grubu. İstanbul: Kaynak Yayınları. s. 6.
- Özdemir, Mehmet Niyazi (1998). Çanakkale Mahşeri. İstanbul: Atatürk Araştırma Merkezi. s. 15-30-31.
- Yurtsever, Serdar (2008). Milli mücadele dönemi istihbarat faaliyetleri örnek olay incelemeleri : (1919-1922). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. s. 61.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Topkapili Cambaz Mehmet Bey 1 Temmuz 1874 1 Haziran 1932 Istanbul Turk tulumbaci asker ve kabadayi Turk Kurtulus Savasi sirasinda Ankara ya bagli olarak calisan istihbarat Teskilati Mim Mim Grubu Baskani Topkapili Cambaz Mehmet BeyDogum1 Temmuz 1874 IstanbulOlum1 Haziran 1932 57 yasinda Istanbul SisliDefin yeriIstanbul Zeytinburnu Merkezefendi Mezarligi 41 00 58 N 28 55 14 E 41 016240587415616 K 28 920676284658168 D 41 016240587415616 28 920676284658168MilliyetTurkVatandaslik Osmanli Imparatorlugu TurkiyeMeslekIstihbarat MustesariOrganizasyonMim Mim GrubuTaninma nedeniTurk Kurtulus Savasi sirasinda Istanbul da yaptiklariHareketKuva yi MilliyeYasamiAldigi egitim hakkinda herhangi bir bilgi bulunmamakla beraber nufus kayitlari incelendiginde ailesinin aslen Karadenizli oldugu bilinmektedir Canakkale Savaslari sirasinda Yarbay Mustafa Kemal Bey in birliginde Er olarak gorev yapmistir ve savasta gosterdigi cesaret ve basarilardan oturu bizzat Yarbay Mustafa Kemal Bey tarafindan manasi Caniyla oynaktan korkmayan anlamina gelen Canbaz lakabi verilmis olup yine bizzat Yarbay Mustafa Kemal Bey tarafindan cavusluga yukseltilmistir Istanbul un Itilaf Devletleri tarafindan fiilen isgali surecinde ortaya cikan gizli gruplar icerisinde yer aldi Mustafa Kemal Pasa 13 Kasim 1918 tarihinde Istanbul a geldiginde Topkapili Cambaz Mehmet Bey ile Pera Palas ta ve Sisli deki evde gorusmeler yapti Mustafa Kemal onunla yaptigi gorusmede once Mim Mim Grubu nun Istanbul da iyice orgutlenmesini sonra da depoladigi silah ve cephane ile vatan icin savasacak herkesi Anadolu ya gecirmesini istemistir Isgalden sonra birkac arkadasi ile birlikte Sehremini Teskilati ni kurdu Sehremini Teskilati nin kurucularindan oldugu gibi ayni zamanda Karakol Cemiyeti nin 1 Numarali Topkapi Karakol Grubu uyelerindendi Teskilatta Demir takma adini kullandi Istanbul da Mustafa Kemal Pasa nin talimatlari dogrultusunda calisti 1921 yili baslarinda Erkan i Harbiye i Umumiye Reisi Fevzi Pasa Istanbul gruplari icerisinde istihbarat faaliyetleri ile ilgilenerek yeni bir olusum meydana getirmesi icin eski Teskilat i Mahsusa Reisi ve Mudafaa i Milliye Teskilati mensuplarindan Husamettin Bey i gorevlendirdi Fevzi Pasa nin emriyle harekete gecen Husamettin Bey onunla goruserek bu konuda onun kurdugu Sehremini Teskilati kadrosundan yararlanma yoluna gitti Boylece kurulan yeni grup daha genis ve taninmis olan Mudafaa i Milliye Teskilati nin yalniz bas harflerini kullanarak Mim Mim Grubu adini aldi Erkan i Harbiye i Umumiye Riyaseti tarafindan 10 Mart 1922 tarihinde Takdirname ile taltif edildi TBMM 24 Haziran 1924 tarihli oturumunda Hidemat i Vataniye tertibinden aylik 1500 Lira maas baglanmasini kararlastirdi Ancak Mehmet Bey Ben bir sey yapmadim Vatanim icin Mustafa Kemal Pasam icin uzerime dusen gorevi yerine getirmeye calistim Hizmetleri gerceklestiren arkadaslardir diyerek bu maasi kabul etmedi ve Kizilay a bagisladi TBMM nin 15 Subat 1926 tarihli karariyla beyaz seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi Olumune kadar her zaman siyasetin de icinde olmustur Olumu1 Haziran 1932 tarihinden dort gun once oturdugu apartmanda cikan yanginda yaralandi hastaneye kaldirilmasina ragmen kurtarilamadi Cenazesi Merkezefendi Mezarligi na defnedildi Populer kulturdeki yeri2020 yilinda TRT 1 de yayinlanan Ya Istiklal Ya Olum dizisinde Birkan Sokullu tarafindan canlandirilmistir 2023 yilinda Zaferin Rengi filminde Timucin Esen tarafindan canlandirilmistir KaynakcaKitaplarSelisik Selahattin 1999 Kurtulus Savasi nin Gizli Orgutu M M Grubu Istanbul Kaynak Yayinlari s 6 Ozdemir Mehmet Niyazi 1998 Canakkale Mahseri Istanbul Ataturk Arastirma Merkezi s 15 30 31 Yurtsever Serdar 2008 Milli mucadele donemi istihbarat faaliyetleri ornek olay incelemeleri 1919 1922 Ankara Ataturk Arastirma Merkezi s 61