Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Toplumdilbilim veya sosyodilbilim, kültürel normlar, beklentiler ve bağlam, dilin nasıl kullanıldığı ve toplumun dil üzerindeki etkisi gibi konuları inceleyen, dilbilimin sosyoloji ile kesiştiği disiplinler arası alan. İnsan topluluklarının sosyal sınıf, etnik köken, yaş ve cinsiyet gibi kendine ait faktörlerle girdiği etkileşimi ve bu etkileşimin sonucu olan değişimleri karma biçimde inceler.
Etki alanı
Dil ve toplum arasındaki ilişkinin içeriği ve çeşitliliği yönüyle etki alanı oldukça değişken olan bu dalın asıl etki alanları makro düzeydeki etki alanı ve mikro düzeydeki etki alanı olmak üzere iki tanedir.
Makro
Toplumsal bağlamda sosyal olarak değerlendirilen durumları ve buna bağlı işlevleri inceler. İnsan topluluklarının sahip oldukları dillerin hangi koşullarda, nasıl ve ne zaman kullandıklarına dair incelemeler yapar.
Mikro
Toplumlara ve bölgelere bağlı olarak değişen dil kullanımını inceleyerek dilin toplumsal ve bölgesel değerini açıklar. Toplum içerisinde kullanılan konuşmanın üretimi ve anlamı üzerinde durur. Bununla birlikte bir kültürdeki konuşmanın analizini ve kültürler arası iletişimdeki rolünü irdeler.
Oluşma ve incelenme nedenleri
Dilbilimci Wilhelm von Humboldt tarafından belirtilen her dilin bir iç biçiminin bulunduğu ve bunun da konuşucuların dünya görüşlerini yansıttığı fikri, toplum ve dil ilişkisinin incelenmesi yönünde bir talep olarak değerlendirilebilir.
Dil yetisini "toplumsal nitelikli dil" (langue) ve "bireysel nitelikli söz" (parole) olarak değerlendiren Ferdinand de Saussure, dil ile söz oluşumda birey ve topluma dikkat çeker.Bu bağlamda, dilin toplum üyeleri arasındaki sözleşmeye bağlı bir varlığı olduğunu belirtir. Bu durum, dil ile toplum ilişkisinin incelenmesi için bir neden olabilir.
Toplumsal dilin katmanlarından ve bu katmanların işlevlerinden bahseden , belirttiği eksiklik kuramı ile toplumsal sınıfların dil üzerindeki etkisini açıkça belirtir. Bahsedilen kurama göre toplumun sahip olduğu alt ve orta sınıf arasında dilin işlevi yönünden bir bakıma eksiklik vardır. Toplumun alt sınıfı, orta sınıfına göre dili daha eksik ve daha yetersiz kullanmaktadır. Ayrıca bahsedilen alt sınıfın dili (basilect) daralmış kod ve orta sınıfın dili (mesolect) genişlemiş kod olarak belirtilir. Bu fikirler doğrultusunda dil üzerine yapılan çalışmalarda toplumun incelenmesi bir gereksinim haline gelir.
Bernstein’in bahsettiği eksiklik kuramına bir eleştiri olarak değerlendirilen ayrılık kuramı, ’un araştırmaları doğrultusunda değerlendirilir. Ayrılık kuramı, Labov ve konunun diğer araştırmacıları referans alınarak değerlendirildiğinde, ölçünlü İngilizce ve ölçünlü olmayan İngilizce için her ikisinin de kendi içinde toplumsal anlam ve işlevler barındırdığı, dolayısıyla bu özgünlük durumu sebebiyle birinin diğerinden daha üstün olup olmama durumunun değerlendirilemeyeceği anlaşılır. Değerlendirmede toplumsal davranışın bir bakıma dil davranışı olarak adlandırılabileceği ortaya çıkmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c d . Dtcfdergisi.ankara.edu. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ a b c (PDF). Sosyalaraştırmalar.com. 25 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ . dergipark.org. 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Toplumdilbilim veya sosyodilbilim kulturel normlar beklentiler ve baglam dilin nasil kullanildigi ve toplumun dil uzerindeki etkisi gibi konulari inceleyen dilbilimin sosyoloji ile kesistigi disiplinler arasi alan Insan topluluklarinin sosyal sinif etnik koken yas ve cinsiyet gibi kendine ait faktorlerle girdigi etkilesimi ve bu etkilesimin sonucu olan degisimleri karma bicimde inceler Etki alaniDil ve toplum arasindaki iliskinin icerigi ve cesitliligi yonuyle etki alani oldukca degisken olan bu dalin asil etki alanlari makro duzeydeki etki alani ve mikro duzeydeki etki alani olmak uzere iki tanedir Makro Toplumsal baglamda sosyal olarak degerlendirilen durumlari ve buna bagli islevleri inceler Insan topluluklarinin sahip olduklari dillerin hangi kosullarda nasil ve ne zaman kullandiklarina dair incelemeler yapar Mikro Toplumlara ve bolgelere bagli olarak degisen dil kullanimini inceleyerek dilin toplumsal ve bolgesel degerini aciklar Toplum icerisinde kullanilan konusmanin uretimi ve anlami uzerinde durur Bununla birlikte bir kulturdeki konusmanin analizini ve kulturler arasi iletisimdeki rolunu irdeler Olusma ve incelenme nedenleriWilhelm von Humboldt Dilbilimci Wilhelm von Humboldt tarafindan belirtilen her dilin bir ic biciminin bulundugu ve bunun da konusucularin dunya goruslerini yansittigi fikri toplum ve dil iliskisinin incelenmesi yonunde bir talep olarak degerlendirilebilir Ferdinand de Saussure Dil yetisini toplumsal nitelikli dil langue ve bireysel nitelikli soz parole olarak degerlendiren Ferdinand de Saussure dil ile soz olusumda birey ve topluma dikkat ceker Bu baglamda dilin toplum uyeleri arasindaki sozlesmeye bagli bir varligi oldugunu belirtir Bu durum dil ile toplum iliskisinin incelenmesi icin bir neden olabilir Toplumsal dilin katmanlarindan ve bu katmanlarin islevlerinden bahseden belirttigi eksiklik kurami ile toplumsal siniflarin dil uzerindeki etkisini acikca belirtir Bahsedilen kurama gore toplumun sahip oldugu alt ve orta sinif arasinda dilin islevi yonunden bir bakima eksiklik vardir Toplumun alt sinifi orta sinifina gore dili daha eksik ve daha yetersiz kullanmaktadir Ayrica bahsedilen alt sinifin dili basilect daralmis kod ve orta sinifin dili mesolect genislemis kod olarak belirtilir Bu fikirler dogrultusunda dil uzerine yapilan calismalarda toplumun incelenmesi bir gereksinim haline gelir Bernstein in bahsettigi eksiklik kuramina bir elestiri olarak degerlendirilen ayrilik kurami un arastirmalari dogrultusunda degerlendirilir Ayrilik kurami Labov ve konunun diger arastirmacilari referans alinarak degerlendirildiginde olcunlu Ingilizce ve olcunlu olmayan Ingilizce icin her ikisinin de kendi icinde toplumsal anlam ve islevler barindirdigi dolayisiyla bu ozgunluk durumu sebebiyle birinin digerinden daha ustun olup olmama durumunun degerlendirilemeyecegi anlasilir Degerlendirmede toplumsal davranisin bir bakima dil davranisi olarak adlandirilabilecegi ortaya cikmistir Kaynakca a b c d Dtcfdergisi ankara edu 4 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2020 a b c PDF Sosyalarastirmalar com 25 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2020 dergipark org 28 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2020 Dis baglantilarCurlie de Applied Linguistics DMOZ tabanli The North Carolina Language and Life Project 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Subat 2018 ReVEL vol 5 n 9 2007