Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Toplumsal damgalama, bir bireyi ya da grubu toplumun diğer bireylerinden ayırt etmeye yarayan algılanabilir özellikleri nedeniyle onaylamama ya da onlara karşı ayrımcılık yapma anlamına gelmektedir. Toplumsal damgalamalar genellikle kültür, cinsiyet, ırk, sosyoekonomik sınıf, yaş, cinsel yönelim, cinsellik, beden imajı, fiziksel engellilik, zeka veya bunların eksikliği ve sağlığıyla ilgilidir. Bazı damgalamalar açık olabilirken, diğerleri gizlenebilir damgalamalar olarak bilinir ve ifşa yoluyla ortaya çıkarılmaları gerekmektedir. Damgalanma aynı zamanda kişinin kendisine karşı da yaptığı bir şekilde, olumsuz görülen kişisel niteliklerden kaynaklanarak kendini damgalamaya yol açabilir.
Tanım
Toplumsal damgalamalar birçok farklı şekilde ortaya çıkabilir. Bunlar arasında en yaygın olanları kültür, cinsiyet, ırk, din, hastalık ve rahatsızlıklarla ilişkilidir. Damgalanmış bireyler genellikle kendilerini farklı hissederler ve başkaları tarafından değersiz görülürler.
Damgalama, bir kişiyi bir stereotip oluşturacak şekilde bir dizi istenmeyen özellikle bağdaştıran bir yafta olarak da tanımlanabilir. İnsanlar bir kez kişinin farklılıklarını tespit edip etiketlediğinde, diğer bireyler de durumun böyle olduğunu varsayar ve kişi damgalayıcı özellik tespit edilemez hale gelene kadar damgalanmaya devam eder. Grupların oluşturulması için önemli ölçüde genelleme yapılması gerekir; yani insanlar bir kişiyi, o kişinin gerçekte o gruba ne kadar uygun olduğuna bakmadan genel bir gruba dahil edeceklerdir. Ancak, toplumun seçtiği özellikler zamana ve mekana göre değişmektedir. Bir toplumda uygunsuz olarak kabul edilen bir şey, başka bir toplumda normal olabilir. Toplumun bireyleri belirli gruplara ayırması, etiketlenmiş kişinin itibar kaybına ve ayrımcılığa maruz kalmasına yol açmaktadır. Kültürel stereotipler sağlamlaştığında toplum bu gruplar hakkında bazı beklentiler oluşturmaya başlayacaktır.
Damgalanma, damgalanan kişilerin davranışlarını etkileyebilir. Kalıplaşmış yargılara maruz kalanlar genellikle damgalayıcılarının kendilerinden beklediği şekilde hareket etmeye başlarlar. Bu sadece davranışlarını değiştirmez, aynı zamanda duygularını ve inançlarını da şekillendirir. Damgalanmış sosyal grupların üyeleri genellikle bunalıma yol açan ön yargılarla karşılaşmaktadır. Bu damgalamalar, kişinin sosyal kimliğini düşük özgüven gibi tehdit edici durumlara sokar. Bu nedenle kimlik teorileri zamanla araştırılmaya başlanmıştır. Kimlik tehdidi teorileri etiketleme teorisiyle el ele gidebilmektedir.
Damgalanan grup üyeleri, kendilerine aynı şekilde muamele edilmediğinin farkına varmaya başlar ve kendilerine karşı ayrımcılık yapıldığını anlarlar. Araştırmalar, "10 yaşına kadar çoğu çocuğun toplumdaki farklı grupların kültürel tiplemelerin farkında olduğunu ve damgalanmış grupların üyesi olan çocukların daha da küçük yaşlarda kültürel tiplemelerin farkında olduğunu" göstermiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Goffman, E. (1963). Stigma: Notes on the management of a spoiled identity. New York, NY: Simon & Schuster.
- ^ Lynn C. Holley, Natasha S. Mendoza, Melissa M. Del-Colle, and Marquita Lynette Bernard (2016). "Heterosexism, racism, and mental illness, or physical disability discrimination: Experiences of people with mental health conditions and their families". Journal of Gay & Lesbian Social Services, 28:2, 93–116, DOI: 10.1080/10538720.2016.1155520.
- ^ a b "Epilepsy and Social Identity: the Stigma of a Chronic Neurological Disorder", Lancet Neurology, 4 (3), ss. 171-8, 2005, doi:10.1016/s1474-4422(05)70020-x, (PMID) 15721827
- ^ a b Brenda Major; Laurie T. O'Brien (2005). "The Social Psychology of Stigma". Annual Review of Psychology. 56 (1): 393-421. doi:10.1146/annurev.psych.56.091103.070137. (PMID) 15709941. 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Aralık 2023.
- ^ Cox, William T. L.; Abramson, Lyn Y.; Devine, Patricia G.; Hollon, Steven D. (2012). "Stereotypes, Prejudice, and Depression: The Integrated Perspective". . 7 (5): 427-49. doi:10.1177/1745691612455204. (PMID) 26168502.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Toplumsal damgalama bir bireyi ya da grubu toplumun diger bireylerinden ayirt etmeye yarayan algilanabilir ozellikleri nedeniyle onaylamama ya da onlara karsi ayrimcilik yapma anlamina gelmektedir Toplumsal damgalamalar genellikle kultur cinsiyet irk sosyoekonomik sinif yas cinsel yonelim cinsellik beden imaji fiziksel engellilik zeka veya bunlarin eksikligi ve sagligiyla ilgilidir Bazi damgalamalar acik olabilirken digerleri gizlenebilir damgalamalar olarak bilinir ve ifsa yoluyla ortaya cikarilmalari gerekmektedir Damgalanma ayni zamanda kisinin kendisine karsi da yaptigi bir sekilde olumsuz gorulen kisisel niteliklerden kaynaklanarak kendini damgalamaya yol acabilir TanimToplumsal damgalamalar bircok farkli sekilde ortaya cikabilir Bunlar arasinda en yaygin olanlari kultur cinsiyet irk din hastalik ve rahatsizliklarla iliskilidir Damgalanmis bireyler genellikle kendilerini farkli hissederler ve baskalari tarafindan degersiz gorulurler Damgalama bir kisiyi bir stereotip olusturacak sekilde bir dizi istenmeyen ozellikle bagdastiran bir yafta olarak da tanimlanabilir Insanlar bir kez kisinin farkliliklarini tespit edip etiketlediginde diger bireyler de durumun boyle oldugunu varsayar ve kisi damgalayici ozellik tespit edilemez hale gelene kadar damgalanmaya devam eder Gruplarin olusturulmasi icin onemli olcude genelleme yapilmasi gerekir yani insanlar bir kisiyi o kisinin gercekte o gruba ne kadar uygun olduguna bakmadan genel bir gruba dahil edeceklerdir Ancak toplumun sectigi ozellikler zamana ve mekana gore degismektedir Bir toplumda uygunsuz olarak kabul edilen bir sey baska bir toplumda normal olabilir Toplumun bireyleri belirli gruplara ayirmasi etiketlenmis kisinin itibar kaybina ve ayrimciliga maruz kalmasina yol acmaktadir Kulturel stereotipler saglamlastiginda toplum bu gruplar hakkinda bazi beklentiler olusturmaya baslayacaktir Damgalanma damgalanan kisilerin davranislarini etkileyebilir Kaliplasmis yargilara maruz kalanlar genellikle damgalayicilarinin kendilerinden bekledigi sekilde hareket etmeye baslarlar Bu sadece davranislarini degistirmez ayni zamanda duygularini ve inanclarini da sekillendirir Damgalanmis sosyal gruplarin uyeleri genellikle bunalima yol acan on yargilarla karsilasmaktadir Bu damgalamalar kisinin sosyal kimligini dusuk ozguven gibi tehdit edici durumlara sokar Bu nedenle kimlik teorileri zamanla arastirilmaya baslanmistir Kimlik tehdidi teorileri etiketleme teorisiyle el ele gidebilmektedir Damgalanan grup uyeleri kendilerine ayni sekilde muamele edilmediginin farkina varmaya baslar ve kendilerine karsi ayrimcilik yapildigini anlarlar Arastirmalar 10 yasina kadar cogu cocugun toplumdaki farkli gruplarin kulturel tiplemelerin farkinda oldugunu ve damgalanmis gruplarin uyesi olan cocuklarin daha da kucuk yaslarda kulturel tiplemelerin farkinda oldugunu gostermistir Ayrica bakinizInsandisilastirma Ayrimcilik Kimlik Ozguven Utanc Sosyal anksiyete bozuklugu Onemsiz kisilik Zorbalik Sosyal dislanmaKaynakca Goffman E 1963 Stigma Notes on the management of a spoiled identity New York NY Simon amp Schuster Lynn C Holley Natasha S Mendoza Melissa M Del Colle and Marquita Lynette Bernard 2016 Heterosexism racism and mental illness or physical disability discrimination Experiences of people with mental health conditions and their families Journal of Gay amp Lesbian Social Services 28 2 93 116 DOI 10 1080 10538720 2016 1155520 a b Epilepsy and Social Identity the Stigma of a Chronic Neurological Disorder Lancet Neurology 4 3 ss 171 8 2005 doi 10 1016 s1474 4422 05 70020 x PMID 15721827 a b Brenda Major Laurie T O Brien 2005 The Social Psychology of Stigma Annual Review of Psychology 56 1 393 421 doi 10 1146 annurev psych 56 091103 070137 PMID 15709941 20 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Aralik 2023 Cox William T L Abramson Lyn Y Devine Patricia G Hollon Steven D 2012 Stereotypes Prejudice and Depression The Integrated Perspective 7 5 427 49 doi 10 1177 1745691612455204 PMID 26168502