Tosya pirinci, Kastamonu ilinin Tosya ilçesinde üretilen pirinç türüdür.
Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 08.11.2017’de tescil edilmiştir.
Tarihçe
Kastamonu’nun Tosya ilçesi çeltik bitkisinin Türkiye’de tarımının yapıldığı ilk yerler arasında gösterilir. Osmanlı Devleti kayıtlarına bakıldığında Tosya’da çeltik tarımının XVI. yüzyılda başladığı ve 1719-1720’de Tosya ilçesinden ilk pirinç ihracatının gerçekleştirildiği ifade edilir.
Aynı zamanda Batı Karadeniz Bölgesi’nin önemli ticaret güzergâhı üzerinde yer alan Tosya, tarih boyunca pek çok seyyahın uğrak noktalarından biri olmuştur. Bu seyyahlardan biri de Floransalı nümizmat ve botanikçi Domenico Sestini’dir. 1778-1781 yılları arasında Anadolu’yu ziyaret eden Sestini’nin “Biz yeni sabahta kendimizi üzüm bağları ve pirinç tarlalarıyla kaplı Tosie’de bulduk. Pirinç yüksek bir beyazlıkta ve tarlaları işçilerle dolu. Pirinç tarlaları çok sayıda var, Türkler su kanalları sayesinde güzel işler yapıyor.” ifadeleri bölgenin çeltik tarımında önemli bir yeri olduğunu kanıtlar niteliktedir. Bozoklu Osman Şakir Efendi tercüman olarak görev yaptığı kafilesiyle İran’a doğru yol alırken Tosya’da konaklar. “Musavver Sefaretname-i İran” adlı sefaretnamesinde Devrez Irmağı’ndan bahseder ve Tosya tarafından ekilen pirincin bu yararlı nehrin suyuyla yetiştiğini anlatır. Batılı seyyahlardan İskoç J. M. Kinnier ise Tosya’nın kaliteli pirinçlerin üretildiği bir vadi üzerinde bulunduğunu söyler.
Osmanlı Devleti’nin hüküm sürdüğü dönemlerde Devrez Irmağı boyunca özel olarak ayrılmış verimli bölgelerde padişah sofrası için en lezzetli pirinçleri elde etmek amacıyla çeltik tarımı yapılır. Cumhuriyet ilan edilmeden önce ise üretilen pirinçlerin çoğunlukla İstanbul başta olmak üzere çeşitli büyük şehirlerdeki varlıklı aileler tarafından tüketildiği bilinmektedir. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ilk çeltik fabrikasının 1926’da Tosya’da kurulduğu görülür.
Üretimi
Devrez Irmağı’nın suladığı verimli topraklara sahip olan Tosya’da çeltik tarımı, Devrez Vadisi’nin verimli fakat oldukça kısıtlı bir alanında yapılır. Bu durum, Tosya pirincinin değerini daha da artıran bir unsurdur. Pirinç, tahıl çeşitleri arasında su içinde yetişebilen tek tür olma özelliği gösterir. Tosya’da tarımı yapılan çeltiğin ekim dönemi nisan sonunda başlar ve mayıs ayı boyunca devam eder. Tohumluk ekilmeden önce ıslatılarak şişirilir. Bu işlem sonucunda üste çıkmış cılız taneler ayrılır. Tuzsuz, zengin kireçli, organik madde oranı düşük, fosfor, toplam azot, potasyum, bor, çinko, demir, bakır bakımından yeterli, mangan bakımından zengin topraklar çeltik tarımı için uygun zemin oluşturur. Bu nitelikler Devrez Çayı vadisi boyunca görülen alüvyal topraklarda mevcuttur.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tosya pirinci Kastamonu ilinin Tosya ilcesinde uretilen pirinc turudur Turk Patent ve Marka Kurumu tarafindan 08 11 2017 de tescil edilmistir TarihceKastamonu nun Tosya ilcesi celtik bitkisinin Turkiye de tariminin yapildigi ilk yerler arasinda gosterilir Osmanli Devleti kayitlarina bakildiginda Tosya da celtik tariminin XVI yuzyilda basladigi ve 1719 1720 de Tosya ilcesinden ilk pirinc ihracatinin gerceklestirildigi ifade edilir Ayni zamanda Bati Karadeniz Bolgesi nin onemli ticaret guzergahi uzerinde yer alan Tosya tarih boyunca pek cok seyyahin ugrak noktalarindan biri olmustur Bu seyyahlardan biri de Floransali numizmat ve botanikci Domenico Sestini dir 1778 1781 yillari arasinda Anadolu yu ziyaret eden Sestini nin Biz yeni sabahta kendimizi uzum baglari ve pirinc tarlalariyla kapli Tosie de bulduk Pirinc yuksek bir beyazlikta ve tarlalari iscilerle dolu Pirinc tarlalari cok sayida var Turkler su kanallari sayesinde guzel isler yapiyor ifadeleri bolgenin celtik tariminda onemli bir yeri oldugunu kanitlar niteliktedir Bozoklu Osman Sakir Efendi tercuman olarak gorev yaptigi kafilesiyle Iran a dogru yol alirken Tosya da konaklar Musavver Sefaretname i Iran adli sefaretnamesinde Devrez Irmagi ndan bahseder ve Tosya tarafindan ekilen pirincin bu yararli nehrin suyuyla yetistigini anlatir Batili seyyahlardan Iskoc J M Kinnier ise Tosya nin kaliteli pirinclerin uretildigi bir vadi uzerinde bulundugunu soyler Osmanli Devleti nin hukum surdugu donemlerde Devrez Irmagi boyunca ozel olarak ayrilmis verimli bolgelerde padisah sofrasi icin en lezzetli pirincleri elde etmek amaciyla celtik tarimi yapilir Cumhuriyet ilan edilmeden once ise uretilen pirinclerin cogunlukla Istanbul basta olmak uzere cesitli buyuk sehirlerdeki varlikli aileler tarafindan tuketildigi bilinmektedir Cumhuriyet donemine gelindiginde ilk celtik fabrikasinin 1926 da Tosya da kuruldugu gorulur UretimiDevrez Irmagi nin suladigi verimli topraklara sahip olan Tosya da celtik tarimi Devrez Vadisi nin verimli fakat oldukca kisitli bir alaninda yapilir Bu durum Tosya pirincinin degerini daha da artiran bir unsurdur Pirinc tahil cesitleri arasinda su icinde yetisebilen tek tur olma ozelligi gosterir Tosya da tarimi yapilan celtigin ekim donemi nisan sonunda baslar ve mayis ayi boyunca devam eder Tohumluk ekilmeden once islatilarak sisirilir Bu islem sonucunda uste cikmis ciliz taneler ayrilir Tuzsuz zengin kirecli organik madde orani dusuk fosfor toplam azot potasyum bor cinko demir bakir bakimindan yeterli mangan bakimindan zengin topraklar celtik tarimi icin uygun zemin olusturur Bu nitelikler Devrez Cayi vadisi boyunca gorulen aluvyal topraklarda mevcuttur Kaynakca a b c Tosya Pirinci turkiyeturizmansiklopedisi com Turkiye Turizm Ansiklopedisi 2024 13 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Mayis 2024