Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trityum, hidrojenin radyoaktif izotopudur. 1934 yılında, çok hızlı döteryum çekirdeği ile döteryum bileşiklerinin bombardıman edilmesi sırasında nükleer transmutasyon ürünü olarak keşfedildi. Trityumun sembolü 3H veya T'dir. Atom ağırlığı, 3,016'dır. T2 sıvısı -254,54 °C'de katılaşır, -248,12 °C'de kaynar, buharlaşma ısısı 332 cal/mol ve süblimleşme ısısı 392 cal/mol'dür. Kimyevi özellik bakımından hidrojene benzer. Fakat fiziki özellikleri hidrojeninkinden farklıdır.
Trityum konsantrasyonunun okyanuslardaki miktarının takibi için tanımlanmış trityum birimi, okyanuslardaki ortalama trityum miktarının hidrojenin 1018'de biri kadar olduğunu kabul eder. Atmosferde ise trityum, kozmik ışınların meydana getirdiği hızlı nötronların, protonların veya mezonların azot ile reaksiyonundan meydana gelir. Yeryüzünde doğal olarak mevcut trityum miktarı birkaç kg olarak tahmin edilmektedir, ancak nükleer silah denemelerinin ardından bu miktar artmıştır. Denemelerin en yoğun olduğu dönemde, miktarın 1000 trityum birimine kadar yükseldiği düşünülmektedir.
Trityum nükleer reaktörlerde Lityum-6 izotopunun nötronla bombardımanında elde edilir.
- 63Li + 1n → 31H + 42He
Yine berilyumun siklotronlarla hızlandırılmış döteryum ile bombardımanından da trityum elde edilir.
- 94Be + 21D → 22He + 31H
Trityumun yarılanma süresi 12,32±0,02 yıldır. Trityum beta ışıması yaparak 32He'e (helyum izotopuna) dönüşür. Yaydığı beta ışının enerjisi 18592 elektron volttur.
Trityumdan faydalanarak hidrojenlendirme reaksiyonları ve reaksiyon değişimleri gözlenebilir. Ayrıca nükleer füzyondan enerji üretmek için inşa edilmekte olan ITER projesinde yakıt olarak kullanılacaktır. Trityum ve bileşikleri etiketleme ve izleme deneylerinde kullanılır. Mesela biyokimya çalışmalarında, trityumla etiketlenmiş (damgalanmış, yani bünyesinde trityum bulunan bileşik) hormonlar, gıdalar, ilaçlar kullanılır ve bu maddelerin vücuttaki davranışı takip edilir. Yine suyun hidrokarbonlardaki çözünmesinin tayininde, suyun difüzyonunda, polimerlerin analizinde, kimya reaksiyonlarının takip ettiği yolu bulmakta trityumla damgalama metodu kullanılır. Stilbene trityum girdirilirse kendi kendine ışıma yapan madde elde edilir. Bir suyun buharlaşma ve yağmur olup yağma zamanını ölçmek için, içinde trityum bulunan su kullanılır.
Kaynakça
- ^ "Trityum Kimyasal Fiziksel Özellikler" (İngilizce). PubChem NIH. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.
- ^ "Transient Tracers Track Ocean Cimate Signals" (İngilizce). Woods Hole Oceanographic Institution. 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.
- ^ "3H (NUBASE 2020)" (İngilizce). UAEA Nükleer Veri Dairesi. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.
- ^ "Yakıt Dönüşümü" (İngilizce). ITER. 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trityum hidrojenin radyoaktif izotopudur 1934 yilinda cok hizli doteryum cekirdegi ile doteryum bilesiklerinin bombardiman edilmesi sirasinda nukleer transmutasyon urunu olarak kesfedildi Trityumun sembolu 3H veya T dir Atom agirligi 3 016 dir T2 sivisi 254 54 C de katilasir 248 12 C de kaynar buharlasma isisi 332 cal mol ve sublimlesme isisi 392 cal mol dur Kimyevi ozellik bakimindan hidrojene benzer Fakat fiziki ozellikleri hidrojeninkinden farklidir Izotop tablosunda trityum Trityum konsantrasyonunun okyanuslardaki miktarinin takibi icin tanimlanmis trityum birimi okyanuslardaki ortalama trityum miktarinin hidrojenin 1018 de biri kadar oldugunu kabul eder Atmosferde ise trityum kozmik isinlarin meydana getirdigi hizli notronlarin protonlarin veya mezonlarin azot ile reaksiyonundan meydana gelir Yeryuzunde dogal olarak mevcut trityum miktari birkac kg olarak tahmin edilmektedir ancak nukleer silah denemelerinin ardindan bu miktar artmistir Denemelerin en yogun oldugu donemde miktarin 1000 trityum birimine kadar yukseldigi dusunulmektedir Trityum nukleer reaktorlerde Lityum 6 izotopunun notronla bombardimaninda elde edilir 63Li 1n 31H 42He Yine berilyumun siklotronlarla hizlandirilmis doteryum ile bombardimanindan da trityum elde edilir 94Be 21D 22He 31H Trityumun yarilanma suresi 12 32 0 02 yildir Trityum beta isimasi yaparak 32He e helyum izotopuna donusur Yaydigi beta isinin enerjisi 18592 elektron volttur Trityumdan faydalanarak hidrojenlendirme reaksiyonlari ve reaksiyon degisimleri gozlenebilir Ayrica nukleer fuzyondan enerji uretmek icin insa edilmekte olan ITER projesinde yakit olarak kullanilacaktir Trityum ve bilesikleri etiketleme ve izleme deneylerinde kullanilir Mesela biyokimya calismalarinda trityumla etiketlenmis damgalanmis yani bunyesinde trityum bulunan bilesik hormonlar gidalar ilaclar kullanilir ve bu maddelerin vucuttaki davranisi takip edilir Yine suyun hidrokarbonlardaki cozunmesinin tayininde suyun difuzyonunda polimerlerin analizinde kimya reaksiyonlarinin takip ettigi yolu bulmakta trityumla damgalama metodu kullanilir Stilbene trityum girdirilirse kendi kendine isima yapan madde elde edilir Bir suyun buharlasma ve yagmur olup yagma zamanini olcmek icin icinde trityum bulunan su kullanilir Kaynakca Trityum Kimyasal Fiziksel Ozellikler Ingilizce PubChem NIH 3 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 Transient Tracers Track Ocean Cimate Signals Ingilizce Woods Hole Oceanographic Institution 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 3H NUBASE 2020 Ingilizce UAEA Nukleer Veri Dairesi 25 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023 Yakit Donusumu Ingilizce ITER 18 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2023